SHAPITRƐ TI 18
Mbi lengbi ti hɛ̃ngɔ tɛrɛ mbi hɛ̃ Nzapa wa mbi mu nga batisimɔ?
1. Mɔ hĩnga na olo mbilimbili gba ti ya Ngbangɔ, wa hũnda mɛ mɔ lengbi ti hũndangɔ na tɛrɛ mɔ nɛ?
NA MANDANGƆ buku mɛ ko, mɔ hĩnga ambilimbili ti ya Ngbangɔ mawoma. Mabere, mbilimbili na ndo azi mɛ kpili, nzɔ̃ dangɔ bɛ ti songɔ na pɛ kwá nga na nzɔ̃ kapa ti dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti kaka. (Mosakoli 9:5; Luka 23:43, NWT; Yoanɛ 5:28, 29; Suma 21:3, 4) Ngoi mɛndɛ̃, mɔ ndo gwe bombi tɛ Atɛmwɛ tɛ Yehova, ko mɔ ye nga ya ala ndo vɔrɔ Nzapa na sɛ mɛ bɛ lo aye na ni. (Yoanɛ 13:35) Ye mɛ aɔ zu, mɔ banda lingɔ kpengbani ya mangbi tɛ mɔ na Yehova a mai, wa mɔ ye nga tingɔ wakwa tɛ lo. Mɔ lengbi ti hũndangɔ tɛrɛ mɔ ya: ʻYe mɛ mbi li wa mbi ti wakwa tɛ Nzapa nɛ?’
2. Ye mɛ to zo kɔi ti Etiopia ya lo mu batisimɔ nɛ?
2 Kɔli kɔi mɛ zo ti Etiopia mɛndó na dungɔ lɛ ngɛ̃́ na ngoi tɛ Yezo, ahũndandó tɛrɛ lo na ndo ti hĩngangɔ ye mɛ lo li wa lo ti wa kwa tɛ Nzapa. Ngoi yakere na pɛ kwá tɛ Yezo ko, Filipo, kɔi tɛ ava Yezo, afandó tɛnɛ hɛ̃ kɔli ni ko. Filipo fandó na lo ya, Yezo du Mɛsia biani. Tɛnɛ ni agbɔ̃ndó bɛ zo ti Etiopia ni, ni la lo tɛnɛ bo na ngoi ni ko ya: “Ba! Ngu lo mɛ; ko ye mɛ agbanzi mɔ na hɛ̃ngɔ mbi batisimɔ nɛ?”—Awa Pangɔ Kwa 8:26-36.
3. (a) Ndia mɛndó Yezo hɛ̃ avalo nɛ? (b) Batisimɔ ti ngasia la elengbi ti mungɔ nɛ?
3 Ngbangɔ fa yangondo ya: se mɔ ye tingɔ wakwa tɛ Yehova ko, ayɔ ya mɔ mu batisimɔ. Yezo pandó hɛ̃ ava lo ya: “Ĩ gwe ka tɛ azi ti lɛ sese zu, ĩ li ya, ala ti ava mbi, ĩ hɛ̃ la batisimɔ.” (Matie 28:19) Yezo fa nzɔ̃ lɛlo na ngoi mɛ lo nvɛ̃ni lo mu batisimɔ. Ta asandó bo ngu sangɔ ka li lo ma: ayɔlɔndó lo na tɛrɛ lo zu kaya ngu. (Matie 3:16) Ngoi mɛ ando hɛ̃ wakristo kɔi batisimɔ ko, ale ayɔlɔ lo na tɛrɛ lo zu kaya ngu.
4. Se zo mu batisimɔ, lo ndo fa na azi mɛndɛ̃ ya nɛ?
4 Na ngoi mɛ zo ndo mu batisimɔ ko, lo ndo fa yangondo na azi mɛndɛ̃ ya, ni ye tingɔ kwa Nzapa nga na lingɔ kwa hɛ̃ lo. (Nzembo 40:7, 8) Mɔ lengbi ti hũndangɔ tɛrɛ mɔ na ndo ya: ‘Ye mɛ mbi li ti nɛngɔ ya mbi mu batisimɔ nɛ?’
HĨNGANGƆ NDO NA LOYENGƆ
5. (a) Uzu ti nɛngɔ ya mɔ mu batisimɔ ko, ayɔ ya mɔ li nɛ? (b) Nda mɛ bombi tɛ Atɛmwɛ tɛ Yehova adu ngbondoni nɛ?
5 Uzu ti nɛngɔ ya mɔ mu batisimɔ ko, ayɔ ya mɔ manda hĩngangɔ Yehova na Yezo. Mɔ banda lingɔ ni na mandangɔ Ngbangɔ. (Di Yoanɛ 17:3.) Kanda ta kɔtɛ (kutɛ) ye ni la ma. Ngbangɔ ndo tɛnɛ ya, ayɔ ya Nzapa “sa kɔdɛ gba na bɛ ĩ” wa ĩ hĩnga nga ye mɛ bɛ Yehova ye. (Kɔlɔsɛ 1:9) Bombi tɛ Atɛmwɛ tɛ Yehova na zangɔ mɔ ya mɔ ti na mangbi ti kpengbani na lo. Nda mɛ ayɔ ya mɔ ndo mɔ gwe bombi ni ngoi zu la.—Aebreo 10:24, 25.
6. Uzu ti mɔ mungɔ batisimɔ, atɛnɛ ti ya Ngbangɔ mɛ ayɔ ya mɔ hĩnga nɛ?
6 Ta Yehova ndo yɔ ya zo hĩnga ye zu ti ya Ngbangɔ uzu ti lo mungɔ batisimɔ ma. Ta lo yɔndó ya zo ti Etiopia ahĩnga aye zu uzu ti lo mungɔ batisimɔ ma. (Awa Pangɔ Kwa 8:30, 31) Ta elengbi ti onzingɔ bɛ fãni kɔi mandangɔ aye zu mɛ ba Nzapa ma. (Mosakoli 3:11) Kanda uzu ti mɔ mungɔ batisimɔ ko, ayɔ ya mɔ hĩnga wa mɔ ye nga atɛnɛ ti ngbondoni mɛ kaya Ngbangɔ.—Aebreo 5:12.
7. Ye mɛ mandangɔ Ngbangɔ aza mɔ na ni nɛ?
7 Ngbangɔ tɛnɛ ya, “se ta zo du na loyengɔ ma ko, ta lo lengbi ti dengɔ na bɛ Nzapa ma.” (Aebreo 11:6) Mɔ lengbi ti dungɔ na loyengɔ ka tɛ Nzapa uzu ti mɔ mungɔ batisimɔ. Na pɛ mangɔ tɛnɛ mɛ ava Yezo handó ko, ambanga azi ti Kɔrinto “ala ye nga lo tɛ Yezo, la ala mu batisimɔ.” (Awa Pangɔ Kwa 18:8) Ndenge kɔi, mandangɔ Ngbangɔ aza mɔ ya mɔ du na loyengɔ na ndo akapa tɛ Nzapa. Aza nga mɔ ya mɔ du na loyengɔ na ndo tɔ̃ngɔ mɛ Yezo tɔ̃ na e, mɛ alengbi ti songɔ e kaya siɔ kpale na kwá.—Yosua 23:14; Awa Pangɔ Kwa 4:12; 2 Timɔte 3:16, 17.
PA HƐ̃ AZI MƐNDƐ̃ BƐTA TƐNƐ TI YA NGBANGƆ
8. Ye mɛ na hɛ̃ngɔ mɔ gwɛ̃ ti nɛngɔ ya mɔ pa tɛnɛ mɛ mɔ manda kaya Ngbangɔ hɛ̃ azi mɛndɛ̃́ nɛ?
8 Se mɔ hɛ̃ tɛrɛ mɔ na mandangɔ aye gba mɛ kaya Ngbangɔ ko, mɔ na hũngɔ ya ni du nzɔ̃ni nvɛ̃ni na lo tɛ mɔ, wa loyengɔ tɛ mɔ na tingɔ kpengbani. Mɔ na tingɔ na gwɛ̃ ti tɛnɛngɔ hɛ̃ azi mɛndɛ̃ aye mɛ mɔ manda.—Yirimia 20:9; 2 Kɔrinto 4:13.
9, 10. (a) Azi ti uzu mɛ mɔ lengbi ti pangɔ tɛnɛ ti ye mɛ mɔ manda hɛ̃ la na? (b) Se mɔ ye singɔ fangɔ tɛnɛ na ayata ti ya bombi, ye mɛ ayɔ ya mɔ li nɛ?
9 Mɔ na dungɔ na gwɛ̃ ti tɛnɛngɔ hɛ̃ azi ti ndasewa, akwa mɔ, azi mɛ so gunda mɔ nga na afɔ̃ mɔ ti kwa aye mɛ mɔ manda. Kanda adu nzɔ̃ni ya, mɔ li ni na songo nga na wo bɛ. Na gesi, mɔ lengbi ti fangɔ tɛnɛ ndoni kɔi na ayata ti ya bombi. Se mɔ hũ ya, mɔ lengbi ti fangɔ tɛnɛ ko, pa gwɛ̃ tɛ mɔ hɛ̃ Tɛmwɛ tɛ Yehova mɛ lo ndo lo ha mɔ na Ngbangɔ. Se lo hũ ya, mɔ ndo tɔndɔ tɛnɛ mɛ mɔ manda kaya Ngbangɔ, wa mɔ lengbi ti singɔ fangɔ tɛnɛ ko, ndoni kɔi na lo, ĩ na tengbingɔ na abiazi (akangba) sɛ ti ya bombi.
10 Nda mɛ ayɔ ya ĩ tengbi na abiazi ni nɛ? Ala na tɛnɛngɔ tɛnɛ na mɔ ti gingɔ hĩngangɔ ya mɔ gbɔ̃ biani nda tɛnɛ ti ngbondoni ti ya Ngbangɔ, wa mɔ ndo ye nga tɛnɛ ni. Ala nga na gingɔ hĩngangɔ ya, mɔ ndo tɔndɔ atɛnɛ ti ya Ngbangɔ mɛ mɔ hĩnga na ya du tɛ mɔ, bere mɔ ye biani tingɔ Tɛmwɛ tɛ Yehova. Ta mbɛtɔ ti tɛnɛngɔ tɛnɛ na abiazi gbɔ̃ mɔ ma. Ta bɛ mɔ li na ni ma ya: ala ndo bata azi zu ti ya bombi, ala ye nga batangɔ mɔ. (Awa Pangɔ Kwa 20:28; 1 Petro 5:2, 3) Na pɛko tengbingɔ tɛ ĩ ko, ala na tɛnɛngɔ hɛ̃ mɔ ya mɔ lengbi ti singɔ fangɔ tɛnɛ bere ta mɔ lengbi ti singɔ fangɔ tɛnɛ ma.
11. Se abiazi atɛnɛ hɛ̃ mɔ ya, mɔ gbinyangbi aseliye tɛ mɔ mɛndɛ̃, nda mɛ adu ngbondoni ya mɔ li ni nɛ?
11 Abiazi lengbi ti kambisangɔ hɛ̃ngɔ mɔ ya, ayɔ ya mɔ gbinyangbi aseliye tɛ mɔ mɛndɛ̃ uzu ti mɔ singɔ fangɔ tɛnɛ ndoni kɔi na ayata ti ya bombi. Nda mɛ adu ngbondoni ya mɔ gbinyangbi aseliye tɛ mɔ nɛ? Na lo mɛ ya ngoi mɛ e ndo tɛnɛ tɛnɛ mɛ aba Yehova hɛ̃ azi mɛndɛ̃ ko, e ndo e tɛnɛ ni na se lɛ lo. Elengbi ti dungɔ na seliye mɛ ahɛ̃ lo ndima.—1 Kɔrinto 6:9, 10; Galatia 5:19-21.
GBINYA BƐ MƆ WA DIRI KA TƐ NZAPA
12. Nda mɛ e zu na gwɛ̃ ti gbinyangɔ bɛ e nɛ?
12 Uzu ti mɔ mungɔ batisimɔ, ayɔ ya mɔ li ye mɛndɛ̃. Toma Petro tɛnɛ ya: “Ĩ́ gbinya bɛ ĩ, ĩ́ diri ka tɛ Nzapa, wa se mɛ lo ka lɛ lo ndo siɔ ye tɛ ĩ la.” (Awa Pangɔ Kwa 3:19) Gbinyangɔ bɛ alengbi na nɛ? Alengbi na mangɔ vundu ti siɔ kpale mɛ zo li. Se du ya mɔ li siɔ kpale mabere tingɔ kɔmbɛ, pite bere ye kɔi ti bí ko, ayɔ ya mɔ gbinya bɛ mɔ. Bɛ se adu ya mɔ ndo mɔ li kpengbani ti lingɔ aye ti nzɔ̃ni ko, ayɔ bo ya mɔ gbinya bɛ mɔ. E zu e du awa lingɔ siɔ kpale. E zu na gwɛ̃ ti yɔngɔ ya Nzapa aka lɛ lo ndo siɔ kpale tɛ e.—Roma 3:23; 5:12.
13. “Diringɔ ka tɛ Nzapa” alengbi na nɛ?
13 Mangɔ bo vundu ti siɔ kpale mɛ e li alengbi? Ipɔ. Petro tɛnɛ ya ayɔ nga ya e “diri ka tɛ Nzapa.” Ni fa ya elengbi ti ziangɔ aseliye ti siɔni zu, wa e hɛ̃ tɛrɛ e na lingɔ aye ti nzɔ̃ni. E mu lɛlo kɔi: Mɔ gwe ndo kɔi mɛndó ta mɔ dɛ mɔ gwe uzu ma. Ko mɔ hũ ya mɔ yu lége. Ye mɛ mɔ li nɛ? Mɔ na nɔngɔ nɔ yɛkɛ yɛkɛ, mɔ dɔ mɔ lo, mɔ gbɔ̃ tɛrɛ mɔ mɔ sana, mɔ diri gesi, mɔ mu lége ti
nzɔ̃ni. Kwɛ kɔi, na mandangɔ Ngbangɔ, mɔ na hũngɔ ya, ayɔ ya mɔ gbinyangbi aseliye tɛ mɔ bere mɔ zia aseliye ti siɔni mɛ mɔ na ni. Ye “diringɔ ka tɛ Nzapa,” a fa ya mɔ gbinyangbi aseliye tɛ mɔ, wa mɔ banda lingɔ ye ti nzɔ̃niHƐ̃ TƐRƐ MƆ HƐ̃ NZAPA
14. Hɛ̃ngɔ tɛrɛ hɛ̃ Yehova alengbi na nɛ?
14 Uzu ti mɔ mungɔ batisimɔ ko, ayɔ ya mɔ li nga ye mɛndɛ̃: hɛ̃ tɛrɛ mɔ hɛ̃ Yehova. Hɛ̃ngɔ tɛrɛ hɛ̃ Nzapa, adu kongɔ kapa hɛ̃ngɔ Yehova, na lége ti sambela ya, mɔ na vɔrɔngɔ bo lo wa lingɔ se bɛ lo na dungɔ na ndo ti uzu na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ.—Kolimbola Mibeko 6:15.
15, 16. Ye mɛ to zo ya lo hɛ̃ tɛrɛ lo hɛ̃ Yehova nɛ?
15 Kongɔ kapa hɛ̃ngɔ Yehova ya, bo lo la mɔ vɔrɔ lo, adu nga ma kongɔ kapa hɛ̃ zo mɛ mɔ ndo ye lo gba ya, mɔ na ngbãngɔ ndoni kɔi na lo dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ zu. E mu lɛlo olo: Kɔli kɔi sepala na wali, wali ni sepala nga na kɔli ni. Ngoi mɛ kɔli hĩnga seliye tɛ wali ni nzɔ̃ni ko, lo na yengɔ wali ni gba, ni la na tongɔ lo ya lo du na wali ni. Ni du ye ti ngbondoni mɛ lo ye lingɔ, na lo mɛ ya lo ye wali ni, lo dã na yɔngɔ kumba ti Ndasewa.
16 Se mɔ hɛ̃ tɛrɛ mɔ na hĩngangɔ Yehova, mɔ na yengɔ lo wa mɔ nga na lingɔ zu ya mɔ li kwa hɛ̃ lo. Ni na tongɔ mɔ ya, mɔ kokapa hɛ̃ lo na ya sambela ya, mɔ na lingɔ kwa hɛ̃ lo. Ngbangɔ tɛnɛ ya zo ko la aye tingɔ wakwa tɛ Yezo ko “ale lo zia dangɔ bɛ lo na tɛrɛ lo nvɛ̃ni.” (Marko 8:34) Ni ye tɛnɛngɔ ya, tɔndɔngɔ Yehova alengbi ti dungɔ ngbondoni na lo tɛ mɔ. Ye mɛ Yehova ndo yɔ ka tɛ e ko, ni du ngbondoni ɔngɔ gwɛ̃ tɛ e nvɛ̃ni.—Di 1 Petro 4:2.
TA MBƐTƆ GBƆ̃ MƆ MA
17. Nda mɛ azi mɛndɛ̃́ ndo kɛ̃ hɛ̃ngɔ tɛrɛ la hɛ̃ Yehova nɛ?
17 Azi mɛndɛ̃́ ndo kpɛ mbɛtɔ ti hɛ̃ngɔ tɛrɛ la hɛ̃ Yehova na lo mɛ ya, ta ani na lingɔ ye mɛ ani kokapa ni hɛ̃ Yehova ma. Ta la ye hɛ̃ngɔ lo kamɛnɛ ma. Ala ndo hũ ya se ta ala hɛ̃ tɛrɛ la hɛ̃ Yehova ma, bɛ se ala li siɔ ye ko, ta Yehova na mungɔ la siɔni ma.
18. Ye mɛ za mɔ ya mɔ hã mbɛtɔ ti hɛ̃ngɔ Yehova kamɛnɛ nɛ?
18 Songo tɛ Yehova mɛ ka bɛ mɔ na zangɔ mɔ ya, mɔ hã mbɛtɔ ti hɛ̃ngɔ lo kamɛnɛ mɛ ka bɛ mɔ mɔ zi. Na lo mɛ ya mɔ ndo mɔ ye lo, mɔ na lingɔ kpengbani ya mɔ li ye na mangbi na kapa mɛ mɔ ko hɛ̃ lo. (Mosakoli 5:4; Kɔlɔsɛ 1:10) Ta mɔ na hũngɔ yako lingɔ se bɛ Yehova adu kpengbani ma. Toma Yoanɛ asundó ya: “Ĩ ba se mɛ elengbi ti yengɔ na Nzapa lo mɛ: ale e ndotɔndɔ ndia mɛ lo lu hɛ̃ e; ta ndia ni adu kpengbani buai na lo tɛ e ma.”—1 Yoanɛ 5:3.
19. Nda mɛ ayɔ ya mɔ zia kpɛngɔ mbɛtɔ ti hɛ̃ngɔ tɛrɛ mɔ hɛ̃ Yehova nɛ?
19 Ta ayɔ ya mɔ du zo ti lengbingɔ wa di la mɔ hɛ̃ tɛrɛ mɔ hɛ̃ Yehova ma. Ta lo ndo yɔ ya, e li ye mɛ aɔ ngunu tɛ e ma. (Nzembo 103:14) Lo na zangɔ mɔ ya mɔ li aye ti nzɔ̃ni. (Yisaya 41:10) Se mɔ kpã bɛ mɔ ka tɛ lo, “lo na lonzingɔ atalége tɛ mɔ.”—Masese 3:5, 6.
YENGƆ LO YANGONDO TI LUANGƆ SONGƆ KWÁ
20. Na pɛ hɛ̃ngɔ tɛrɛ mɔ hɛ̃ Yehova, ye mɛndɛ̃ mɛ ayɔ ya mɔ li nɛ?
20 Mɔ da bɛ mɔ ya, mɔ lengbi na olo ti hɛ̃ngɔ tɛrɛ mɔ hɛ̃ Yehova? Na pɛ hɛ̃ngɔ tɛrɛ mɔ hɛ̃ Yehova, ye mɛndɛ̃ mɛ ayɔ ya mɔ li adu mungɔ batisimɔ.
21, 22. Mɔ fa ngasia ya “mɔ pa lo tɛ Yezo na nyɔ̃ mɔ na gbɛ lɛ azi zu ” na lo ti loyengɔ tɛ mɔ nɛ?
21 Tɛnɛ hɛ̃ wa bangɔ kwa ti bombi tɛ abiazi (wa bombi tɛ Atɛmwɛ tɛ Yehova mɛ na gangɔ. Ka kota bombi ni, diskur kɔi na kambisangɔ nda mungɔ batisimɔ. Wa lingɔ diskur ni na hũndangɔ hũnda sɛ ti woni ka tɛ azi mɛ aye mungɔ batisimɔ. Hɛ̃ngɔ gbinya na ahũnda ni, la fa ya “mɔ pa lo tɛ Yezo na nyɔ̃ mɔ na gbɛ lɛ azi zu” na lo ti loyengɔ tɛ mɔ.—Roma 10:10.
bangɔ kwa ti bombi tɛ akangba) ti ya bombi tɛ ĩ ya, mɔ ye hɛ̃ngɔ tɛrɛ mɔ hɛ̃ Yehova wa mɔ ye nga mungɔ batisimɔ. Lo na tɛnɛngɔ hɛ̃ abiazi mɛndɛ̃́ ya, ala ba ndoni kɔi na mɔ atɛnɛ ti ngbondoni mɛ kaya Ngbangɔ. Se ala hũ ya mɔ lengbi ti mungɔ batisimɔ ko, ala na tɛnɛngɔni hɛ̃ mɔ ya, mɔ na mungɔ batisimɔ na kota22 Na pɛni mɔ lengbi ti mungɔ batisimɔ. Na yɔlɔngɔ mɔ na tɛrɛ mɔ zu kaya ngu. Batisimɔ tɛ mɔ na fangɔ na azi zu ya, mɔ hɛ̃ tɛrɛ mɔ hɛ̃ Yehova wa mɔ tinga Tɛmwɛ tɛ Yehova.
BATISIMƆ NDO FA NƐ?
23. Mungɔ batisimɔ na “ili To, na ili Nyi nga na ili [Nyingɔ vurú, NWT] alengbi na nɛ?”
23 Yezo tɛnɛ ya ava ni na mungɔ batisimɔ na “ili To mbi Nzapa, na ili mbi Nyi lo nga na ili [Nyingɔ vurú, NWT.”] (Di Matie 28:19.) Ni fa ya, ale mɔ ye lo Gbia tɛ Nzapa, mɔ ye kumba mɛ Yezo na ni kaya dangɔ bɛ tɛ Nzapa, mɔ ye nga ya na lége ti Nyingɔ vurú tɛ lo, Nzapa ndo li sɛ bɛ lo.—Nzembo 83:18; Matie 28:18; Galatia 5:22, 23; 2 Petro 1:21.
24, 25. (a) Batisimɔ ndo fa nɛ? (b) Hũnda mɛ wa la shapitrɛ ti ndani na hɛ̃ngɔ gbinya na ndo ni wa?
24 Batisimɔ ndo fa ye kɔi mɛ ngbondoni. Ngoi mɛ ayɔlɔ mɔ yangu ko, ali mabere mɔ kpi na ya du tɛ mɔ ti gã. Afa ya mɔ zia siɔ du ni. Ngoi mɛ asi na mɔ kaya ngu ko, a fa ya mɔ tonda fana du, kaya kwa tɛ Yehova. A fa ya bo na ngoi ni ko mɔ ti wakwa tɛ Yehova. Ta bɛ mɔ li na ni ma ya: ta mɔ hɛ̃ tɛrɛ mɔ hɛ̃ zo, linɔ kɔi nga so, bere kwa kɔi nga so ma, kanda mɔ hɛ̃ tɛrɛ mɔ hɛ̃ Yehova!
25 Kapa mɛ mɔ ko hɛ̃ Yehova na zangɔ mɔ ya mɔ du na mangbi ti kpengbani na Yehova. (Nzembo 25:14) Ta aye tɛnɛngɔ ya mɔ na luangɔ songɔ kwá na lo mɛ ya mɔ mu batisimɔ ma. Toma Polo asundó ya: “Ĩ mu lége ti songɔ kwá, ko ale ĩ li kwa hɛ̃ Nzapa na mbɛtɔ.” (Filipɛ 2:12) Batisimɔ adu tongɔ nda lingɔ kwa hɛ̃ Nzapa. Wa ngasia la mɔ lengbi ti ngbãngɔ bo kwa Nzapa nɛ? Shapitrɛ ti ndani na hɛ̃ngɔ gbinya na hũnda ni.