1, 2. Hũnda mɛ azi gba ndo hũnda nɛ?

NGU ni amu kɔdɔrɔ kɔi. Zo kɔi ndo sɔ̃nɔ tawa tɛrɛ azi ka da sambela: azi gba hɔ̃ kã, ambanga kpili. Wali kɔi kpi na ngã ti kãsɛrɛ: lo zia aya ndũ 5.

² Ngoi mɛ apɛnɔ mɛ ndo lo na ndo aye mɛ ge lɛ gegi ndo si ko, azi gba ndo hũnda tɛrɛ la ya: “nda mɛ lɛ gegi asĩ na siɔ bɛ nga na apɛnɔ nɛ?” Wa mɔ, mɔ ka hũnda tɛrɛ mɔ na ndo ti ngaso wɛ?

3, 4. (a) Hũnda mɛ Abakuku hũndandó nɛ? (b) Gbinya mɛndó Yehova hɛ̃ Abakuku nɛ?

³ Ngbangɔ tɛnɛ ya, bɛse azi mɛndó na loyengɔ gba ka tɛ Nzapa ahũnda ngandó hũnda ti ngaso. Mabere, Prɔfeta Abakuku hũndandó ya: “Nda mɛ mɔ ndo zia mbi, mbindo hũ asiɔ kpale nɛ, wa nda mɛ mɔ ndo ngbã lá kwɛ bangɔ kpale ti vundu bo na lɛ mɔ nɛ? Nda mɛ lɛ mbi ndo hũ bo nzi na zaga nɛ? Nda mɛ ngoi zu zangangɔ mangbi na pangɔ pa ndo manyi so nɛ?”​—Habakuku 1:3.

⁴ Nzapa hɛ̃ndó Abakuku gbinya. Lo kondó kapa kaya Habakuku 2:2, 3 ya ni na lɛkɛngɔ akpale ni. Yehova ndo ye azi mawoma. Ngbangɔ pa ya Nzapa: “ndobata ĩ.” (1 Petro 5:7) Bɛ Nzapa ndo sĩ na apɛnɔ mɛ e ndo e hũ ɔngɔ e nvɛ̃ni. (Yisaya 55:8, 9) Wa, nda mɛ apɛnɔ asĩ ge lɛ sese so nɛ?

5. (a) Awa hangɔ lo gba ti asambela ndo tɛnɛ ya nɛ na ndombali apɛnɔ nɛ? (b) Ye mɛ Ngbangɔ ha na e na ndo apɛnɔ nɛ?

⁵ Ngoi mɛ zo ndo ti na pɛnɔ ko, apastɛrɛ, abwa na azi mɛndɛ̃́ mɛ ndo ha tɛnɛ ti asambela, ndo tɛnɛ ya: “Adu se bɛ Nzapa.” Ngoi mɛndɛ̃́, ala ndo tɛnɛ ya, Nzapa la ndo lɛkɛ kpale uzu ti nɛngɔ ya zo tengbi na ni, abɛse akpale ti vundu, wa ta zo lengbi ti hĩngangɔ nda mɛ Nzapa ndo li ngaso ma. Ngoi mɛ kangba bere nyingambi kpi ko, ala ndo tɛnɛ ya Nzapa la mu lo. Kanda adu kota nvɛ̃nɛ. Ta akpale ti vundu ndo lo ka tɛ Yehova ma. Ngbangɔ tɛnɛ ya, “ta Nzapa lengbi ti lingɔ siɔ kpale bere lo mɛ zanga mbilimbili ma.”​—Yobo 34:10.

6. Ndombali nɛ la azi gba ndo tɛnɛ ya pɛnɔ zu ti lɛ gegi ndo lo ka tɛ Nzapa nɛ?

⁶ Azi gba ndo tɛnɛ yako, pɛnɔ zu ndo lo ka tɛ Nzapa. Ndombali nɛ? Na lo mɛ ya, ala ndo da bɛ la ya, lo la Gbia ti lɛ gegi. Kanda e mandandó kaya shapitrɛ ti 3 yako, Satana Zabulu la gbia ti lɛ gegi.

7, 8. Nda mɛ lɛ gegi sĩ na apɛnɔ nɛ?

⁷ Ngbangɔ tɛnɛ ya “Satana lo gbia ti lɛ sese kwɛ zu.” (1 Yoanɛ 5:19) Satana gbia ti lɛ gegi, lo du siɔ zo. Lo “ndohanda azi ti lɛ sese zu.” (Suma 12:9) Wa azi gba nga na seliye tɛ lo. Na ndombali ni la, lɛ gegi sĩ na nvɛ̃nɛ, na siɔ bɛ nga na asiɔ azi.

⁸ Kanda lɛ gegi sĩ na asiɔ kpale nga na ndombali aye mɛndɛ̃́. Adamu na Eva atɔmbɔkɔndó la ala zia ngandó siɔ kpale hɛ̃ atara la. Na lo ti siɔ kpale ni azi mɛndɛ̃ ndo hɛ̃ afɔ̃ la pɛnɔ. Ngoi zu, ala ndo ye bo lengɔ gbia ndo afɔ̃ la. Azi ndo papa na popo tɛrɛ ala, ala ndo hɛ̃ pɛnɔ hɛ̃ afɔ̃ la, ala ndo tiri nga to ka popo tɛrɛ la. (Mosakoli 4:1; 8:9) Ngoi mɛndɛ̃ apɛnɔ ni ndo si nga na  ndo akpale mɛ ndo “buta azi butangɔ” akpale ti mbalakaka. (Mosakoli 9:11) Zo lengbi ti tengbingɔ na siɔ kpale, bere akpale ti vundu na lomɛ ya, lo ka ndo mɛ siɔni bere na ngoi ti siɔni.

9. Ndombali nɛ la elengbi ti yengɔ ya, Yehova nvɛ̃ni la lo hĩnga nzɔ̃ni nda mɛ lo zi lége hɛ̃ apɛnɔ ndɛ nɛ?

⁹ Ta apɛnɔ ndo lo ka tɛ Yehova ma. Ta lo nga la ndo si na to ma, ta lo la ndo kpɔ azi ma, ta lo nga wa zaga ma. Ta lo nga la ndo li ya, aye mabere yengingɔ ti sese, kpengba yá, na ngu mɛ ndo sĩ ndo gbɔ ndo ti nɛngɔ ya agbɛ̃ kɔdɔrɔ ma. Ngoi mɛndɛ̃ mɔ lengbi ti hũndangɔ tɛrɛ mɔ ya: ʻSe du ya, Yehova la du nvɛ̃ ngunu zu, ndombali nɛ la lo zi lége hɛ̃ apɛnɔ mɛ zu nɛ?’ E hĩnga ya Nzapa ndo ye e. Lo nvɛ̃ni la lo hĩnga nzɔ̃ni nda mɛ lo zi lége hɛ̃ pɛnɔ ndɛ.​—1 Yoanɛ 4:8.

10. Tɛnɛ mɛndó Satana tɛnɛ na ndo Yehova nɛ?

¹⁰ Ka yaka ti Edɛnɛ, Satana Zabulu handandó Adamu na Eva. Lo pandó ya Nzapa du siɔ Gbia. Lo pandó hɛ̃ Adamu na Eva ya, Nzapa gbanzi la na ye kɔi ti nzɔ̃ni. Satana tondó la ya ala ye ya ni la ni du nzɔ̃ gbia, ko ta ala na dungɔ na gwɛ̃ tɛ Yehova ma.​—Ebandeli 3:2-5; ba Nɔti ti 27.

11. Hũnda mɛ e na gingɔ gbinya ni nɛ?

¹¹ Adamu na Eva kɛ̃ndó nyɔ̃ Yehova la ala tɔmbɔkɔ ngandó tɛrɛ lo. Ala hũ tɛ landó ya, ala nvɛ̃ni lengbi ti lingɔ ye mɛ bɛ ala aye, ti nzɔ̃ni bere ti siɔ ni. Kanda ala handandó tɛrɛ la. Bo Yehova la hĩnga ye mɛ nzɔ̃ni na lo tɛ azi. Lo lengbindó ti fangɔ ni ngasia?

12, 13. (a) Ndombali nɛ la ta Yehova kpɔndó Adamu na Eva mbala kɔi ma nɛ? (b) Nda mɛ Yehova zia yako Satana du gbia ti lɛ gegi nɛ? (c) Nda mɛ Yehova zia ya, azi le gbia ndo tɛrɛ la nvɛ̃ni nɛ?

¹² Ta Yehova kpɔndó Adamu na Eva mbala kɔi ma.  Lo zindó lége hɛ̃ la ya, ala dũ ayangambi. Lo zi ngandó lége ya, ayangambi tɛ Adamu na Eva apɔna zo mɛ ala ye ya, lo du gbia tɛ ani. Gwɛ̃ tɛ Nzapa ndó ya, lɛ sese asĩ na azi mɛ na tɛrɛ ti lengbingɔ. Bɛse du ya Zabulu kɛ̃ ngasia, bɛ lo ma bɛ lo zu, ni na lingɔ bo tɛrɛ lo.​—Ebandali 1:28; Yisaya 55:10, 11.

¹³ Satana kalandó lo tɛrɛ Yehova so gbɛlɛ amiliɔ̃ tɛ aangelo. (Yobo 38:7; Danyele 7:10) Nda mɛ Yehova zia ngoi hɛ̃ Satana ya lo fa ya ko, tɛnɛ mɛ lo tɛnɛ adu biani la. Lo zia nga ngoi hɛ̃ azi ti nɛngɔ ya, ala fa nga ya, ani lengbi ti lengɔ gbia na ndo tɛrɛ ani, bɛse ta Nzapa za ani ma. Lo ziandó azi ya, na lége tɛ Satana ko, ala kpã guvɛrnɛma tɛ ala nvɛ̃ni.

14. Na lo mɛ ya Nzapa azia ngoi, ye mɛ asi yangondo nɛ?

¹⁴ Abulu gba, azi ndo li zu ti lengɔ gbia na ndo tɛrɛ la na ndenge ti nzɔ̃ni. Kanda ala agba. Ni fa yangondo yako, Satana du wa nvɛ̃nɛ. Azi bo na gwɛ̃ yako Nzapa za ani. Ta Prɔfeta Yilimia tɛnɛ nvɛ̃nɛ ma, ngoi mɛndó lo tɛnɛ ya: “Mbi hĩnga nzɔ̃ni, Oo Yehova, ya ta zo . . . lengbi ti pɔnangɔ lége tɛ lo nvɛ̃ni ma. Ta zo lengbi nga ti dɔngɔ nɔ̃ na bɛ lo ma.”—Yirimia 10:23.

15, 16. (a) Nda mɛ Yehova zia pɛnɔ ge lɛ sese na pɛ yɔngɔrɔ ngoi ngaso nɛ? (b) Ndombali nɛ la ta Yehova dɛ lɛkɛ asiɔ kpale mɛ Satana si na ni ma nɛ?

¹⁵ Nda mɛ Yehova zia pɛnɔ ge lɛ sese na pɛ yɔngɔrɔ ngoi ngaso nɛ? Nda mɛ lo ndo zia akpale ti vundu ndo si na azi nɛ? Ayɔndó ngoi gba ti fangɔ ya lo lengɔ gbia tɛ Satana adu lo lengɔ gbia ti siɔni. Azi tara aguvɛrnɛma ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃, kanda ta kɔi mɛ ahɛ̃ nzɔ̃ kpale  da ma. Bɛse manyingɔ ti tɛkinoloji na ti siãsɛ ko, zangangɔ mbilimbili, yɛlɛ, kpɔngɔ azi na tiringɔ to ndo manyi bo manyingɔ. Ta azi lengbi ti lengɔ gbia ndo tɛrɛ la zangangɔ ya Nzapa aza ala ma.

¹⁶ Ta Yehova lɛkɛ asiɔ kpale mɛ Satana si na ni ma. Se lo li ngaso ko, na singɔ mabere ya, lo za Satana na ya lo lengɔ gbia tɛ lo. Kanda ta Yehova na zangɔ gbandá lo lengɔ gbia tɛ Zabulu bɛ yakere ma! Se lo li ni, ale azi ahũ ya, ala lengbi ti lengɔ gbia na ndo tɛrɛ la nvɛ̃ni. Kanda adu nvɛ̃nɛ. Ta Yehova na lingɔ gbandá bɛ ye kɔi mɛ na tongɔ azi ya, ala ye da na nvɛ̃nɛ ni ko ma! Ta Yehova ndo pa nvɛ̃nɛ ma.​—Aebreo 6:18.

17, 18. Yehova na lingɔ nɛ ti lɛkɛngɔ apɛnɔ zu mɛ Satana si na ni nɛ?

¹⁷ Tɔmbɔkɔngɔ tɛ Satana na tɛ azi asi na akpale ti pɛnɔ gba. Yehova lengbi ti lɛkɛngɔ kpale niko zu? Ĩi. Ka tɛ Nzapa ye zu lengbi ti lingɔ tɛrɛ lo. Yehova hĩnga ngoi mɛ lo na onzingɔ nvɛ̃nɛ zu mɛndó Satana tɛnɛ. Lo na gbinyangbingɔ lɛ sese na paradizo se kondó lo tɛnɛ na ni. Azi zu mɛ kaya “du ti sɛndɛ” na songɔ kwá. (Yoanɛ 5:28, 29) Ta tɛrɛ azi na sɔngɔ gbanda fãni mɛndɛ̃ ma, ta azi na kpilingɔ ma. Yezo na lɛkɛngɔ siɔ lo zu mɛ Satana si na ni. Yehova na tongɔ Yezo ya lo ga lo “gbɛ̃ kwa zu tɛ Satana.” (1 Yoanɛ 3:8) E na dengɔ bɛ na lo mɛ ya, uzu ti lo gbɛ̃ngɔ kwa tɛ Satana ko, lo fa yɔngɔrɔ bɛ na mbage tɛ e. Lo hɛ̃ e lége ti nɛngɔ ya, e manda hĩngangɔ lo, wa e ye ya, lo du Gbia tɛ e. (Di 2 Petro 3:9, 10.) Ngoi mɛ e ndo e hũ pɛnɔ ko, lo ndo za e ya, e gbe bɛ e na ya apɛnɔ ni.​—Yoanɛ 4:23; Di 1 Kɔrinto 10:13.

¹⁸ Ta Yehova ndo gbɔ̃ zo na ngunu ya lo ye Lo-lengɔ  Gbia tɛ ni ma. Lo hɛ̃ azi lége: ti pɔnangɔ ye mɛ bɛ la ye. Wa e ba se mɛ e li na ni.

19. Nzɔ̃ ye mɛ Nzapa hɛ̃ e nɛ? Wa e fa ya, e ye ni ngasia?

¹⁹ Pɔnangɔ ye mɛ bɛ zo ye, adu nzɔ̃ ye mɛ Nzapa hɛ̃ e. Ni ndo li ya e ɔngbi na asa. Asa ndo li ye na sei nga na tula (instinct). Ta ala lengbi ti pɔnangɔ ye ti nzɔ̃ni na ti siɔni ma. Kanda e azi, elengbi ti pɔnangɔ ye mɛ e ye lingɔ na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e, lingɔ nga ye mɛ ndo de na bɛ Yehova. (Masese 30:24-28) Ta e du nga ma masini mɛ ndo li bo kwa mɛ alɛkɛ lo ya, lo li ni ma. Kanda, elengbi ti pɔnangɔ se du mɛ e ye, azi mɛ na dungɔ akwa e nga na ye mɛ e na lingɔ na ya du tɛ e. Yehova ye ya e du na dengɔ bɛ.

20, 21. Ye ti nzɔ̃ni mɛ mɔ lengbi ti pɔnangɔ lingɔ ndɛ nɛ?

²⁰ Yehova ye ya e ye ni. (Matie 22:37, 38) Lo mabere to mɛ nyingambi tɛ lo apa hɛ̃ lo na bɛ lo kɔi ya, mbi “ye mɔ,” ta lo tɛnɛ ni na lo mɛ ya ato lo tongɔ ma. Lo zi lége hɛ̃ e ya, e pɔna vɔrɔngɔ lo bere ta e vɔrɔ lo ma. Satana, Adamu na Eva, ala kɛ̃ tɛ la ndó vɔrɔngɔ Yehova. Wa mɔ, mɔ na lingɔ nɛ na lége mɛ Yehova azi hɛ̃ mɔ ya mɔ pɔna ye mɛ mɔ ye nɛ?

²¹ Amiliɔ̃ tɛ azi pɔna tɛ la vɔrɔngɔ Yehova, ala kɛ̃ Satana. Mɔ lengbi nga ti pɔnangɔ lingɔ kwa hɛ̃ Yehova. (Masese 27:11) Ka lɛ gegi ti fãnani lo na onzingɔ apɛnɔ zu. Ye mɛ mɔ li, wa mɔ lua dungɔ lɛ ngɛ̃́ ka lɛ gegi ti fãnani nɛ? Shapitrɛ mɛ na gangɔ ahɛ̃ gbinya na hũnda ni.