Azi ɔngɔ miliard kũ ndo ba wele ti ndɛmbo mɛ ndo li tɛrɛ lo na ndo lɛ gigi zu, mɛ abanda mbalasi na bi nzɛ ti 20/11 tee na 18/12/2022. Azi gba ndo da bɛ la ya, ta wele ti ngaso ndo ngbã bo na lingɔ ya, azi ti ndo lɛ gigi adu na mangbi ma, ni ndo li aye gba na ngoi mɛ ala ndo ba ni.

•   “Wele ti ndɛmbo na ngunu ti gbinyangbingɔ lɛ gigi. Ni na ngunu ti tongɔ azi ya, ala ye ni. Ni na ngunu ti bombingɔ azi, wa ni ndo li nga ya, ala du na mangbi.”—Nelson Mandela, prezidã ti gã ti Afrique du Sud.

•   “Ndɛmbo ndo bombi azi na lo mɛ ya, ni ndo hɛ̃ dengɔ bɛ, ni ndo li ya, azi adu na mangbi, ala yengbi, wa ala li aye ndoni kɔi.”—Gianni Infantino, prezidã ti FIFA. a

 Wele ti ndɛmbo nga na awele mɛndɛ̃ alengbi ti lingɔ biani ya, azi amangbi na ndenge ti ngaso? Azi ti lɛ gigi zu na dungɔ gbanda lá kɔi na mangbi nga na siriri?

 Na bulu mɛ, ta kpale ti wele ti ndɛmbo ti ndo lɛ gigi zu (Coupe du monde) angbã bo na ndo kpale ti wele kɔi ma. Ni si na tɛnɛ gba na ndo kpale ti politikɛ, dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ azi, pɔnangɔ pɔrɔ tɛrɛ nga na zangangɔ mbilimbili na ya kpale mɛ aba falanga.

 Abɛse ngaso ko, azi gba ndo sepala na bangɔ awele mɛ azi ti ndo lɛ gigi zu ndo li mabere Coupe du monde. Ala ndo du na gwɛ̃ kpengbani ya, awele ti ngaso, ali ya, azi ti ndo lɛ gigi zu adu na mangbi. Kanda na vundu zu, gwɛ̃ ti dungɔ na mangbi niko ndo du bo ti pɛ ndunu ngoi. Ye ti siɔni adu ya, awele niko ndo li ya, azi ati na bingangɔ li nga na seliye mɛ ndo kpã kangbi, aseliye mɛ Ngbangɔ tɛnɛ ya, ni ndo fa ‘ndangba bi.’—2 Timote 3:1-5.

 Ngbangɔ ko kapa ti nzɔ̃ni na omɛ aba mangbi tɛ azi ti lɛ sese zu. Ni ko kapa ya, azi ti lɛ sese zu na dungɔ na mangbi ka gbɛ guvɛrnɛma ti ndozu mɛ Ngbangɔ ili ni ya, ‘Lo-lengɔ Gbia tɛ Nzapa.’—Luka 4:43; Matie 6:10.

 Yezo Kristo, Gbia ti Lo-lengɔ Gbia ni na lingɔ zu ya, siriri adu na ndo lɛ sese zu. Ngbangɔ tɛnɛ ya:

•   “Azi ti mbilimbili na maingɔ nga ma tɛ sã, wa siriri na dungɔ gba.”—Nzembo 72:7.

•   “Lo na zangɔ awa yɛlɛ mɛ ndo to to hɛ̃ lo . . . Lo na songɔ ala na ya kpale ti mobulu nga ti pɛnɔ.”—Nzembo 72:12, 14.

 Abɛse ndɛ na ngoi tɛ e ko, hangɔ lo tɛ Yezo ali ya, azi ti ya kɔdɔrɔ 239 adu na mangbi. Ala manda ziangɔ kɛ̃ngbingɔ na popo tɛ la. Ti nɛngɔ ya, mɔ hĩnga akpale mɛndɛ̃ gba ko, di tɛnɛ mɛ “Koyinana ekoki kosila.”