1. Ngasia la e ndo lua nzɔ̃ kpale na ngoi mɛ e ndo gwe bombi ti dangɔ bɛ na bi ti kwa tɛ Yezo Kristo nɛ ?

 Yehova hɛ̃ e kado ti ngbondoni na ngoi mɛndó lo to Nyi lo ya, lo ga kpi na lo tɛ e! (2 Kɔr. 9:15) Na lo mɛ ya, Yezo hɛ̃ndó tɛrɛ lo mbeka na lo ti dũngɔ lɛ ngɛ̃́ na lo tɛ azi ko, mɔ lengbi ti dungɔ na mangbi ti nzɔ̃ni ndoni kɔi na Yehova Nzapa. Mɔ lengbi nga ti dungɔ na nzɔ̃ dangɔ bɛ ti dungɔ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti kaka. E na arɛsɔ̃ gba ti hɛ̃ngɔ Yehova mɛrsi na lo ti tɔ̃ngɔ na lo mɛ ya, lo ndo ye e gba. (Roma 5:8) Ti zangɔ e ya e ngbã lá kwɛ hɛ̃ngɔ sia kɔli na lo ti tɔ̃ngɔ ko, Yezo bandandó tɛ tɛ gbia wa lo pandó hɛ̃ e ya, e ngbã lá kwɛ dangɔ bɛ e na bi ti kwá tɛ lo.​—Luka 22:19, 20.

2. Ye mɛ e na mandangɔ na ya tɛnɛ mɛ nɛ?

² Na bulu mɛ, e na dangɔ bɛ e na bi ti kwá tɛ Yezo na lapɔsɔ 12/04/2025. Ta kitɛ da ma ya, e zu na lingɔ kpengbani ti nɛngɔ ya e lɛkɛ tɛrɛ e ti gwengɔ bombi niko. Na ya ngoi niko ti dangɔ bɛ na bi ti kwá tɛ Yezo ko, e na luangɔ anzɔ̃ kpale gba se du ya e mu ngoi ti gbɔ̃ngɔ li e a na ndo ye mɛ Yehova ná Nyi lo li na lo tɛ e. Na ya tɛnɛ mɛ, e na mandangɔ ye mɛ tɔ̃ngɔ ha na e na ndo Yehova ná Nyilo. Bɛli tɛnɛ mɛ na gangɔ na zangɔ e ya, e gbɔ̃ nda se mɛ elengbi ti luangɔ nzɔ̃ kpale na ndo tɔ̃ngɔ nga na se mɛ elengbi ti hɛ̃ngɔ sia kɔli na lo ni.

 YE MƐ TƆ̃NGƆ HA NA E NA NDO YEHOVA

3. Ngasia la kwá tɛ zo kɔi lengbi ti songɔ na amilliɔ̃ tɛ azi nɛ? (Ba nga limɔ.)

³ Tɔ̃ngɔ ha na e ya Yehova du mbilimbili. (Mib. 32:4) Ngasia? E ba se lɛlo mɛ: Ngoi mɛndó Adama li siɔ kpale ko, e zu e ti awa siɔ kpale wa e ndo kpili. (Roma 5:12) Ti nɛngɔ ya e si kaya siɔ kpale ná kwá ko, Yehova lɛkɛ kpale na tongɔ Nyilo Yezo ya lo tɔ̃ e. Kanda ngasia la kwá tɛ zo kɔi ti lengbingɔ alengbi ti singɔ na amiliɔ̃ tɛ azi kaya siɔ kpale ná kwá nɛ? Toma Polo kambisa ya: “Ngama se mɛ azi gba ati awa lingɔ siɔ ye, na lo tɛ zo kɔi mɛ ndo a kɛ̃ nyɔ Nzapa ko, se mɛ nga gbanda Nzapa amu azi gba ka lɛ lo ya ala abɛta azi, na lo tɛ zo kɔi mɛ ndo ama nyɔ Nzapa la.” (Roma 5:19; 1 Tim. 2:6) Na tɛnɛ mɛndɛ̃, na lo tɛ zo kɔi ti legbingɔ mɛndó ko nyɔ ndia ko, e zu e ti ambɛ ti siɔ kpale ná kwá, kwɛ kɔi na lo tɛ zo kɔi ti lengbingɔ mɛ tɔndɔ nyɔ Nzapa e zu elengbi ti singɔ ka gbɛ mbɛ ti siɔ kpale ná kwá. Ni la, ayɔndó ya zo kɔi ti lengbingɔ nga ti tɔndɔngɔ ga si na e.

4. Nda mɛ ta Yehova zi bo lége na woni ya, ayati Adama ná atara lo adu na nzɔ̃ dangɔ bɛ ti dungɔ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti kaka ma nɛ?

⁴ Yezo lengbi bo nvɛ̃nindó ti kpingɔ ti nɛngɔ ya lo so na e? Yehova lengbi bondó ti zingɔ lége na woni ya ayati Adama ná atara lo alua nzɔ̃ dangɔ bɛ ti dungɔ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti kaka? Ngama azi ti zangangɔ lengbingɔ, e ndo du na dangɔ bɛ ya, ta ye ti ngaso lengbi ti lingɔ tɛrɛ lo ma. Kanda se ta ye ti ngaso li tɛrɛ lo ma ko ta elengbi ti yengɔ ya mbilimbili tɛ Yehova adu ti lengbingɔ ma. Na lo mɛ ya Yehova du mbilimbili ko, ta lo lengbi bondó ti pɔnangɔ dangɔ bɛ lo bi zu na siɔ kpale tɛ Adama ma.

5. Nda mɛ elengbi ti yengɔ na bɛ e kɔi ya Yehova na lingɔ ngoi zu aye mɛ mbilimbili nɛ?

⁵ Wa ye mɛndó lengbi ti singɔ nɛ se du ya, ta Yehova hɛ̃ tɔ̃ngɔ ma, kanda lo kpã bo mbilimbili na ndo ti uzu ti zingɔ lége hɛ̃ ayati Adama ti kɔli ná ti wali mɛ azanga lengbingɔ ya, ala du na dungɔ lɛngɛ̃́ ti bwai na bwai nɛ? Azi ndo hũnda tɛrɛ la na ndo se du ya ta Nzapa lengbi ti tɔndɔngɔ mbilimbili na ya akpale mɛndɛ̃ ma. Na ndakisa, azi lengbi ti tingɔ na kitɛ ya akapa zu mɛ Yehova ko ko, ta lo na kokisangɔ ni ma. Kanda ta ayɔ ya e du na sɔngɔ bɛ na lo ti kpale niko ma. Na lo nɛ? Na lo mɛ ya, Yehova ndo li aye mɛ mbilimbili abɛse akpale ni du ti ngasia. Lo tondó ngbongi Nyilo ya lo kpi na lo tɛ e, ni la elengbi ti kpãngɔ bɛ e ndo lo ya lo na lingɔ ngoi zu aye mɛ mbilimbili.

6. Seliye mɛndɛ̃ mɛndó to Yehova ya lo to Nyilo kpi na lo tɛ e nɛ? (1 Yoanɛ 4:9, 10)

⁶ Tɔ̃ngɔ za e, e gbɔ̃ ndani ya Yehova du mbilimbili, seliye mɛndɛ̃ mɛndó to Yehova ti nɛngɔ ya lo to Nyilo Yezo ga kpi na lo tɛ e adu ya, lo ndo ye e. (Yn. 3:16; di 1 Yoanɛ 4:9, 10.) Wangɔ mɛndɛ̃ mɛ tɔ̃ngɔ ha na e du ya, ta gwɛ̃ tɛ  Yehova du bo ya e ngbã na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti kaka ma kanda e ti nga kɔi ti ndasewa tɛ lo. E ba se lɛlo mɛ: Ngoi mɛndó Adama li siɔ kpale ko, Yehova tomandó lo kaya ndasewa tɛ awa vɔrɔngɔ lo. Ni la ta e zu e ndo du kaya ndasewa tɛ Nzapa na ngoi mɛ ando dũ e ma. Kanda na lo ti tɔ̃ngɔ ko, Yehova ka lɛ lo na ndo siɔ kpale tɛ e wa lo zi nga lége ya e li kaya ndasewa tɛ azi zu mɛ ndo fa loyengɔ na mbage tɛ lo nga na ala mɛ ndo tɔndɔ lo. Na olo elengbi ti dungɔ na nzɔ̃ mangbi ndoni kɔi na Yehova nga na azi mɛ ndo vɔrɔ lo. Biani, Yehova ndo ye e nvɛ̃ni.​—Roma 5:10, 11.

7. Pɛnɔ mɛndó Yezo hũ ge lɛ sese aza e, e gbɔ̃ ndani ya Yehova ndo ye e gba ngasia?

⁷ Elengbi ti gbɔ̃ngɔ nda songo tɛ Yehova na lo tɛ e na bangɔ pɛnɔ mɛndó Nyilo hũ ge lɛ sese. Satana tɛnɛndó ya ta zo kɔi lengbi ti ngbãngɔ mbilimbili ka tɛ Nzapa na ngoi mɛ lo tengbi na pɛnɔ ma. Ti fangɔ na Satana ya, lo du wa nvɛ̃nɛ ko, Yehova zindó lége ya Nyilo hũ pɛnɔ tee lo kpi na ni. (Yobo 2:1-5; 1 Pet. 2:21) Ngama se mɛndó Yehova hũ na ni, awa kula ti sambela zongandó Yezo, asoda sɛ̃ndó lo na fimbo, wa agɔngɔndó lo ka ndo kɛkɛ. Na gesi Yehova hũndó Nyi lo ti kpɔ̃ bɛ lo ndo hũ pɛnɔ tee ka lo kpi na ni. (Mat. 27:28-31, 39) Yehova ndó na ngunu ti gbanzingɔ ya, ta kpale ti ngaso si na Nyilo ma. Na ndakisa na ngoi mɛndó awa kula tɛnɛ ya: “E ba bere [Nzapa] aye songɔ na Nyilo bo na olo mɛ.” Ta Yehova lengbi bondó ti lingɔ ngaso ma. (Mat. 27:42, 43) Kanda, se Nzapa gbanzindó ni ko, ta Yezo lengbindó ti hɛ̃ngɔ dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo ti nɛngɔ ya atɔ̃ e ma, wa ta elengbi nga ndɛ ti dungɔ na nzɔ̃ dangɔ bɛ ma. Ni la Yehova zindó lége ya Nyilo gbe bɛ lo na ya pɛnɔ tee ka kwá.

8. Yehova mandó ngasia na ngoi mɛndó lo hũ Nyi lo so hũ pɛnɔ nɛ? Kambisa (Ba nga limɔ.)

⁸ Ta e da bɛ e ya na lo mɛ ya, Nzapa du nvɛ̃ ngunu zu ko ta lo ndo ma pɛnɔ ka bɛ lo ma, lo li e azi na likoki ti mangɔ sɔngɔ bɛ. Kanda Ngbangɔ ndo tɛnɛ ya na lo mɛ ya lo li e na yikayika tɛ lo ko, lo ndo ma nga sɔngɔ bɛ. Ngbangɔ ndo kambisa ya lo mandó “sɔngɔ bɛ” ná “vundu.” (Nz. 78:40, 41) E ba nga se lɛlo tɛ Abrahama ná Yisaka. Mɔ ndo da bɛ mɔ na ngoi mɛndó Yehova pa hɛ̃ Abrahama ya lo hɛ̃ nyi lo kɔi Yisaka mbeka lo hɛ̃ lo. (Eb. 22:9-12; Aeb. 11:17-19) Da bɛ mɔ na se mɛndó Abrahama ndo ma na tɛrɛ lo na ngoi mɛndó lo ndo lɛkɛ tɛrɛ lo ti nɛngɔ ya, lo ho nyilo wa lo hɛ̃ nga lo mbeka hɛ̃ Nzapa. Yehova mandó vundu gba ka bɛ lo na ngoi mɛndó lo ndo hũ azi ti siɔni ndo li kakulu lo tɛrɛ Nyilo. Ba kaya jw.org video mɛ bɛli tɛnɛ ni pa ya, Landa se lɛlo ti loyengɔ tɛ ala​—⁠Abrahama. Eteni ti sɛ..

9. Ye mɛ mɔ lengbi ti mandangɔ kaya Roma 8:32, 38, 39 na omɛ aba songo tɛ Yehova nɛ?

⁹ Tɔ̃ngɔ ha na e ya, ta zo kɔi mɛ lengbi ti yengɔ e ngama Yehova da ma, abɛse awa dũngɔ  e bere kwa e ti kpɔ̃ bɛ e. (Di Roma 8:32, 38, 39.) Ta kitɛ da ma ya, Yehova ndo ye e aɔ se mɛ e ndo ye na tɛrɛ e nvɛ̃ni. Mɔ ndo ye dungɔ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti bwai na bwai? Yehova ye nga ngaso na lo tɛ mɔ. Mɔ ndo ye ya, aka lɛ na ndo siɔ kpale tɛ mɔ? Yehova ye kangɔ lɛ lo na ndo siɔ kpale tɛ mɔ. Na ndo ahũnda niko zu sɛ e ye kado ti ngbondoni mɛ lo hɛ̃ e na fangɔ loyengɔ nga na tɔndɔngɔ na mbage tɛ lɔ. Tɔ̃ngɔ adu kado ti ngbondoni mɛ ndo fa songo mɛ Yehova ndo ye na e. Wa ka gigi ti fãnani e na mandangɔ akpale gba na omɛ aba songo tɛ Yehova.​—Mos. 3:11.

YE MƐ TƆ̃NGƆ HA E NA NDO YEZO

10. (a) Nda mɛndó Yezo ma sɔngɔ bɛ na lo ti kwá tɛ lo nɛ? (b) Ngasiandó la Yezo hɛ̃ ili Yehova ndima nɛ? (Ba nga Ãkadre “ Mbilimbili tɛ Yezo hɛ̃ndó ili Yehova gonda.”)

¹⁰ Bɛ Yezo ndo sɔndó gba na lo ti ndima ti ili To lo. (Yn. 14:31) Yezo mandó sɔngɔ bɛ gba na ngoi mɛndó azi ndo du na siɔ dangɔ bɛ na ndo To lo. Yezo hĩngandó ya ni na kpingɔ kwá ti kamɛnɛ ngama tɛ wa kakulu lo, ni la lo lindó sambela ya: “Baba, se alengbi ko, mɔ hã mbi na ya pɛnɔ olo mɛ mbi na hũngɔ mɔ zi.” (Mat. 26:39) Kanda na lo mɛ ya Yezo ngbãndó mbilimbili ka mbage tɛ Yehova tee ka kwá ko, lo fandó yangondo ya anvɛ̃nɛ zu mɛndó Satana tɛnɛ na ili To lo ta adundó bɛta ni ma.

11. Nda mɛndó Yezo ngbã lá kwɛ fangɔ songo ti kpengbani na azi nɛ? (Yoanɛ 13:1)

¹¹ Tɔ̃ngɔ ha na e ya, bɛ Yezo ndo sɔndó gba na lo tɛ azi, kanda gba ni na lo tɛ ava lo. (Mas. 8:31; di Yoanɛ 13:1.) Yezo hĩngandó ya ambanga kpale mɛ ba kwa tɛ lo ti fangɔ tɛnɛ ge lɛ sese na dungɔ kpengbani gba ni na omɛ aba kwá ti pɛnɔ mɛ lo na kpingɔ. Kanda Yezo lindó aye niko ti pɛnɔ, Ta na lo mɛ ya Yehova yɔndó ka ti lo ya lo li ma, kanda gba ni na lo mɛ ya lo ndo ye azi. Na ɔngbingɔ Yezo hɛ̃ndó tɛrɛ lo na pangɔ nzɔ̃ pa, na hangɔ tɛnɛ, nga na li kwa hɛ̃ azi. Abɛse na lá ti kwá tɛ Yezo ko, lo mundó  ngoi ti kpongɔ gɛrɛ ava lo, tɛnɛngɔ hɛ̃ ala tɛnɛ ti wambangɔ bɛ nga na hɛ̃ngɔ ala ndia ti ndani. (Yn. 13:12-15) Ngoi mɛndó agɔngɔ lo ka ndo kɛkɛ ko, Yezo mundó ngoi ti hɛ̃ngɔ nzɔ̃ dangɔ bɛ hɛ̃ wanzi nga lɛkɛngɔ kpale na lo tɛ mama tɛ lo. (Luka 23:42, 43; Yn. 19:26, 27) Ni la Yezo ngbãndó lá kwɛ fangɔ songo ta bo na ngoi mɛndó lo kpi na ni ma. Kanda na ya kpale zu ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo ge lɛ sese.

12. Ye mɛ Yezo ndo li ndɛ na lo tɛ e nɛ?

¹² Biani, Kristo kpindó “fãni kɔi ti bwai” na lo tɛ e, wa lo ndo ngbã nga lá kwɛ lingɔ aye gba na lo tɛ e. (Roma 6:10) Ye mɛ lo ndo li na lo tɛ e nɛ? Lo ndo ngbã lá kwɛ mungɔ ngoi ná ngunu tɛ lo ti lingɔ ya e lua nzɔ̃ kpale na ndo tɔ̃ngɔ. E ba aye gba mɛ lo ndo li. Lo ndo li kwa ngama Gbia tɛ e, Kota nganga Nzapa, nga na gbia ti bombi. (1 Kɔr. 15:25; Ef. 5:23; Aeb. 2:17) Lo nga na kwa ti bombingɔ awakristo mɛ ahĩni ala na kpɔ̃ nga na butubutu tɛ azi, nda kwa niko na kɔngɔ uzu ti nɛngɔ ya, kota pɛnɔ awɛ. b (Mat. 25:32; Mar. 13:27) Lo ndo salela mbɛ ti mbilimbili ti ngbãngɔ lá kwɛ kokisangɔ gwɛ̃ tɛ awa kwa ti mbilimbli tɛ Yehova na ya ndangba bi mɛ. (Mat. 24:45) Wa na ngoi ti lo lengɔ gbia tɛ lo ti bulu koto ko, lo na ngbãngɔ lá kwɛ lengɔ kwa na lo tɛ e. Yehova hɛ̃ndó nvɛ̃ni Nyi lo na lo tɛ e!

NGBÃ LÁ KWƐ MANDANGƆ AYE TI FÃNANI

13. Ngasia la gbɔ̃ngɔ li lengbi ti zangɔ mɔ ya, mɔ ngbã lá kwɛ mandangɔ kpale na omɛ aba songo tɛ Nzapa nga na Yezo Kristɔ na lo tɛ e nɛ?

¹³ Mɔ lengbi ti ngbãngɔ lá kwɛ mandangɔ kpale na ndo songo tɛ Yehova Nzapa nga na Yezo Kristo mɛ ala na ni na lo tɛ e, se du ya mɔ ndo ngbã lá kwɛ ngbɔ̃ngɔ li mɔ na ndo ni. Na pɔsɔ ti uzu bere ti pɛ lá ti ndangɔ bɛ na bi ti kwá tɛ Yezo ti bulu mɛ ko, mɔ lengbi ti dingɔ aevanzilɛ. Ta mɔ di ashapitrɛ gba na mbala kɔi ma. Kanda, mɔ lengbi ti gingɔ nga dingɔ arɛsɔ̃ mɛ ndo to e ya, e ye Yehova ná Yezo. Kanda omɛ ɔ zu adu ya mɔ kambisa hɛ̃ azi mɛndɛ̃ aye mɛ mɔ di na ya ngoi niko.

14. Na bango Nzembo 119:97 nga na tɛnɛ ti ngbɛnda page, ngasia la lingɔ bolukiluki alengbi ti zangɔ e ya, e ngbã lá kwɛ mandangɔ akpale na omɛ aba tɔ̃ngɔ nga na ahangɔ lo mɛndɛ̃ nɛ? (Ba nga limɔ.)

¹⁴ Se du ya mɔ hĩnga mbilimbili ali ndɛ abulu gba ko, ta kitɛ da ma ya mɔ ka mɔ hũ aye ti fãnani gba na omɛ aba mbilimbili tɛ Nzapa, songo tɛ lo, nga na tɔ̃ngɔ. Na olo, mɔ lengbi ti ngbãngɔ lá kwɛ mandangɔ aye ti fãnani na ndo akpale mɛndɛ̃. Kanda, ye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ nɛ? Di wa mɔ manda nga ambanga aye mɛndɛ̃  mɛ ndo lo kaya Ngbangɔ na lége ti ambeti tɛ e. Na ngoi mɛ mɔ di ambanga tɛnɛ mɛndɛ̃ kaya Ngbangɔ mɛ ta mɔ gbɔ̃ndani nzɔ̃ni ma ko, li bolukiluki. Na pɛni, mɔ lengbi ti gbɔ̃ngɔ li mɔ na ndo aye mɛ mɔ di nga na omɛ mɔ manda na omɛ aba Yehova, nyilo, nga na songo mɛ ala na ni na lo tɛ mɔ.​—Di Nzembo 119:97.

15. Nda mɛ adu ngbondoni ya, mɔ ngbã lá kwɛ mandangɔ aye ti fãnani kaya Ngbangɔ nɛ?

¹⁵ Ngoi mɛ mɔ di Ngbangɔ bere mɔ li bolukiluki wa ta mɔ lua aye ti fãnani bere ye mɛ dɛ̃ na bɛ mɔ na ya dingɔ Ngbangɔ tɛ mɔ ma ko, ta mɔ nzɛ̃ ma. Mɔ du ngama zo ko la ndo gi diama ando yɔ ya lo mu ngoi gba bere bi gba ti nɛngɔ ya, lo lua ni. Biani, ta ala ndo zia gingɔ ni ma, ala ndo ngbã lá kwɛ gingɔ ni na yɔngɔrɔ bɛ na lo mɛ ya, abɛse ni du diama ti yakere ko, ni ndo du bo ngbondoni na lo tɛ ala. Aye ti fãnani mɛ e ndo manda kaya Ngbangɔ ndo du ngbondoni ɔngɔ diama! (Nz. 119:127; Mas. 8:10) Ni la du na yɔngɔrɔ bɛ wa ndo tɔndɔ nga prɔgramɛ tɛ mɔ ti dingɔ Ngbangɔ.​—Nz. 1:2.

16. Ngasia la elengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova ná Yezo nɛ?

¹⁶ Na ngoi mɛ mɔ ndo manda Ngbangɔ ko, li kpengbani ya mɔ kpã aye mɛ mɔ ndo di na kwa na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ. Na ndakisa, landa se lɛlo ti mbilimbili tɛ Yehova na lingɔ kpale tɛrɛ azi mɛndɛ̃ zangangɔ pɔnangɔ lɛ. Landa se lɛlo tɛ Yezo ti songo na lo tɛ To lo nga na lo tɛ azi mɛndɛ̃ na yengɔ hũngɔ pɛnɔ na lo ti ili Yehova nga na hɛ̃ngɔ ngoi tɛ mɔ na zangɔ awakristo mɛndɛ̃. Ni la, landa se lɛlo tɛ Yezo na kambisangɔ hɛ̃ azi mɛndɛ̃ ye ti kpɛ̃nɛ mɛndó Yehova li ti nɛngɔ ya, ala lua nzɔ̃ tangɔ ligɛrɛ ti yengɔ kado ti ngbondoni tɛ Yehova mɛ adu tɔ̃ngɔ.

17. Ye mɛ e na mandangɔ na pɔsɔ mɛ na gangɔ nɛ?

¹⁷ Se e gbɔ̃ nda tɔ̃ngɔ wa e sepala na ni gba ko, e nga na yengɔ Yehova ná Nyi lo gba. Na lo mɛ ya, e ndo ye ala gba ko, ala nga na yengɔ e mawoma. (Yn. 14:21; Zaki 4:8) Zia ya, e ngbã lá kwɛ salelangɔ na seni aye ti nzɔ̃ni mɛ Yehova hɛ̃ e. Wa e ngbã nga lá kwɛ mandangɔ ye na ndo tɔ̃ngɔ. Na pɔsɔ mɛ na gangɔ e na mandangɔ aye gba na lo ti nzɔ̃ sulu mɛ elengbi ti luangɔ na lo mɛ ya Yezo kpindó na lo tɛ e nga na se mɛ elengbi ti hɛ̃ngɔ sia kɔli hɛ̃ Yehova na lo ti songo tɛ lo.