1. Ye mɛ Yehova ye ya, azi zu li nɛ?

 YEHOVA lindó azi na likoki ti pɔnangɔ lingɔ ye mɛ bɛ la ye. Mɔ ndo salela likoki niko ngoi zu na ngoi mɛ mɔ ye mungɔ ekateli. Ekateli ti ngbondoni mɛ zo lengbi ti mungɔ adu ti hɛ̃ngɔ tɛrɛ lo hɛ̃ Yehova nga lingɔ kaya ndasewa tɛ awa kwa tɛ lo. Yehova ye ya, azi zu ali ngaso. Na lo nɛ? Na lo mɛ ya, lo ndo ye azi wa lo ye nga ya ala du na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti nzɔ̃ni. Lo ye ya ala du na mangbi ti nzɔ̃ni na lo wa ala lua dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti bwai na bwai.​—Mib. 30:19, 20; Gal. 6:7, 8.

2. Ye mɛ Yehova ye ya, azi mɛ li siɔ kpale wa ala kɛ̃ gbinyangɔ bɛ la li nɛ? (1 Yoanɛ 2:1)

² Abɛse ngaso ko, ta Yehova ndo gbɔ̃ zo na ndo ngunu ya, lo vɔrɔ lo ma. Lo ndo zia ya zo kɔi kɔi pɔna ye mɛ lo na lingɔ. Kanda se wakristo mɛ mu batisimɔ ko nyɔ ndia tɛ Nzapa wa lo li siɔ kpale mɛ? Se ta lo gbinya bɛ lo ma ko, ayɔ ya ahã lo kaya bombi. (1 Kɔr. 5:13) Abɛse du ya ahã zo mɛ wa lingɔ siɔ kpale kaya bombi ko, Yehova ndo du na gwɛ̃ kpengbani ya, lo gbinya bɛ lo wa lo diri na mangbi ti nzɔ̃ni na lo. Yezo kpindó ti nɛngɔ ya, Nzapa ka lɛ lo na ndo siɔ kpale tɛ azi mɛ gbinya bɛ  la. (Di 1 Yoanɛ 2:1.) Yehova du Nzapa ti songo nvɛ̃ni, lo ndo vɔrɔ azi mɛ li siɔ kpale ya, ala gbinya bɛ la​.—Zek. 1:3; Roma 2:4; Zaki 4:8.

3. Aye mɛ e na mandangɔ na ya tɛnɛ mɛ nɛ?

³ Yehova ye ya, e ndo ba siɔ kpale ná azi mɛ li siɔ kpale ngama se mɛ lo ndo ba na ni. Na ya tɛnɛ mɛ, e na bangɔ se mɛ elengbi ti lingɔ na ni. Na ngoi mɛ e ndo manda tɛnɛ mɛ, kpã lɛ mɔ na ndo kpale mɛ. Ti (1) se mɛndó ndo li na kpale tɛrɛ azi mɛ li siɔ kpale kaya bombi ti Kɔrinto na siɛklɛ ti uzu. Ti (2) ndia mɛndó Polo hɛ̃ ayata ti ya bombi na ngoi mɛ zo mɛ li siɔ kpale gbinya bɛ lo. Wa ti (3) Pandɛ niko za e ya, e hĩnga se mɛ Yehova ndo ba na azi ko la li siɔ kpale ti kotani.

SE MƐNDÓ NDO LI NA KPALE TƐRƐ AZI MƐ LI SIƆ KPALE KAYA BOMBI TI KƆRINTO NA SIƐKLƐ TI UZU

4. Kpale mɛndó li tɛrɛ lo kaya bombi ti Kɔrinto na siɛklɛ ti uzu nɛ? (1 Kɔrinto 5:1, 2)

⁴ Di 1 Kɔrinto 5:1, 2. Na ngoi mɛndó Polo li vuayajɛ tɛ lo ti misiɔnɛrɛ ti fãni ti taa ko, lo mandó pandɛ ti kpale ti siɔni mɛndó ndo li tɛrɛ lo kaya bombi ti Kɔrinto. Nyita kɔli kɔi ti ya bombi niko ndo mundó ya to lo. Seliye ti ngaso adundó siɔni nvɛ̃ni “abɛse azi mɛ ta ala hĩnga Nzapa ma ko, ta ala ndo lindó ye ti ngaso ma”! Ta ayata ti ya bombi ngbã bondó na yengɔ siɔ kpale niko ma, kanda ala ndo gondandó tɛrɛ la na lo ni. Ambangani ndo dandó bɛ la ya, seliye niko ndo fa nzɔ̃ bɛ nga na bɛ ti vundu mɛ Nzapa na ni na lo tɛ azi ti zangangɔ lengbingɔ. Kanda ta Yehova ndo ye ya, awa lingɔ siɔ kpale du ka popo tɛ azi tɛ ni ma. Na lo ti seliye tɛ lo ti siɔni ko, lo gbɛ̃ndó ndima ti bombi tɛ awakristo. Lo lengbi ngandó ti gbɛ̃ngɔ seliye tɛ ayata mɛndɛ̃ mɛndó ndo du ndoni kɔi na lo. Ye mɛndó Polo yɔ ya, ayata ti ya bombi ti Kɔrinto li nɛ?

5. Ye mɛndó Polo yɔ ya ayata ti ya bombi ti Kɔrinto li nɛ, wa lo yendó tɛnɛngɔ ya nɛ? (1 Kɔrinto 5:13) (Ba nga limɔ.)

⁵ Di 1 Kɔrinto 5:13. Na legé ti nyingɔ vurú tɛ Yehova, Polo sundó mbeti ya, ahã wa lingɔ siɔ kpale niko mɛ kɛ̃ gbinyangɔ bɛ lo kaya bombi zi. Awakristo ti mbilimbili lengbindó ti lingɔ kpale tɛrɛ lo ngasia? Polo pandó hɛ̃ la ya, “ta ĩ du ndoni kɔi na lo ma, ta ĩ tɛ nga ye ndoni kɔi na lo ma.” (1 Kɔr. 5:11) Dungɔ ndoni kɔi nga tɛngɔ ye na lo alengbi ti lingɔ ya, ĩ ti na mangbi ti kpengbani na lo. Polo yendó tɛnɛngɔ yangondo ya, ta ayata ti ya bombi alengbi ti dungɔ ndoni kɔi na lo ma. Ni na lingɔ ya, ta seliye tɛ lo ti siɔni gbɛ̃ ayata mɛndɛ̃ ti ya bombi ma. (1 Kɔr. 5:5-7) Hãngɔ ni zingɔ, kɛ̃ngɔ dungɔ ndoni kɔi na kɔli niko alengbi ti zangɔ lo ya, lo hĩnga siɔ kpale mɛ lo li tɛrɛ Yehova,  lo ma kamɛnɛ na lo ti siɔ kpale tɛ lo wa ni nga na tongɔ lo ya, lo gbinya bɛ lo.

6. Ye mɛndó ayata ti ya bombi li na ngoi mɛ ala lua mbeti tɛ Polo nɛ, wa ye mɛndó zo mɛ wa lingɔ siɔ kpale li nɛ?

⁶ Na pɛ tongɔ mbeti hɛ̃ awakristo ti Kɔrinto ko, Polo gindó hĩngangɔ ye mɛ ala na lingɔ. Tito pandó hɛ̃ lo tɛnɛ mɛ ahɛ̃ lo dengɔ bɛ gba. Ayata ti ya bombi tɔndɔndó wangɔ tɛ Polo, wa ala bindó zo niko gigi. (2 Kɔr. 7:6, 7) Ngoi yakere na pɛ mbeti mɛndó Polo to ko, zo niko gbinyandó bɛ lo wa lo zia ngandó siɔ kpale tɛ lo! Lo gbinyangbindó dɔngɔ nɔ ná seliye tɛ lo wa lo banda ngandó tɔndɔngɔ andia ti mbilimbili tɛ Yehova. (2 Kɔr. 7:8-11) Ye mɛndó Polo yɔ ya, ayata ti ya bombi di li nɛ?

SE MƐ AYATA TI YA BOMBI LENGBINDÓ TI LINGƆ NA KPALE TƐRƐ ZO MƐ GBINYA BƐ LO

7. Nzɔ̃ kpale mɛndó si na pɛ bingɔ kɔli mɛ wa lingɔ siɔ kpale gigi nɛ? (2 Kɔrinto 2:5-8)

⁷ Di 2 Kɔrinto 2:5-8. Polo pandó ya “pamela mɛ azi gba so popo tɛ ĩ [hɛ̃] lo ko, alengbi.”  Na pɛ hãngɔ lo kaya bombi ko, zo niko gbɔ̃ndó ndani ya, ayɔ ya lo gbinya bɛ lo. Na lo mɛ ya, lo gbinya bɛ lo wɛ ko, ta tina ti nɛngɔ ya, ayata ti ya bombi ngbã lá kwɛ hɛ̃ngɔ lo tumbu da ma.​—Aeb. 12:11.

8. Ye mɛndó Polo yɔ ya, ayata ti ya bombi di li nɛ?

⁸ Polo pa ngandó hɛ̃ ayata ti ya bombi ya: “Na songo zu, ĩ ka lɛ ĩ na ndo siɔ ye tɛ lo, ĩ wamba nga bɛ lo” wa ĩ fa na lo ya “ĩ ndo ye lo.” E hĩnga ya, ta Polo ngbã bondó na yɔngɔ ka ti ayata ya, wa lingɔ siɔ kpale diri kaya bombi ma. Lo yendó ya, ala fa na kɔli niko na lége ti tɛnɛ nga na ye mɛndó ala ndo li tɛrɛ lo ya, ala ka lɛ la na ndo siɔ kpale tɛ lo wa ala ndo ye lo. Se ala li ngaso ko, ala na fangɔ ya, ala ma dengɔ bɛ na ndenge mɛ lo diri kaya bombi.

9. Nda mɛndó azi mɛndɛ̃ hũ siɔni ndenge mɛ wa lingɔ siɔ kpale diri ka ya bombi nɛ?

⁹ Alengbi ti dungɔ ya, ta bɛ azi mɛndɛ̃ dendó na ndenge mɛndó nyita niko diri kaya bombi ma. Ti tɛnɛngɔ bɛta tɛnɛ ko, ta Ngbangɔ tɛnɛ ni ma, kanda alengbi ti dungɔ ya, ni lindó tɛrɛ lo biani. Nda mɛ e tɛnɛ ngaso nɛ? Ye mɛndó lo li agbɛ̃ndó bombi zu wa ni hɛ̃ ngandó kamɛnɛ hɛ̃ azi mɛndɛ̃. Ayata gba ti ya bombi lindó zu ti nɛngɔ ya, ala tɔndɔ ndia tɛ Yehova. (Luka 15:28-30.) Ni la, ambangani hũndó ya, adu kpale ti zangangɔ mbilimbili zingɔ lége ya, zo mɛ wa lingɔ kota siɔ kpale ti ngaso adiri fãni mɛndɛ̃ kaya bombi. Nda mɛ du ngbondoni ya, ayata fa songo na nyita mɛ diri kaya bombi nɛ?

10-11. Ye mɛndó lengbi ti lingɔ tɛrɛ lo se abiazi kɛ̃ndó kangɔ lɛ la na ndo siɔ kpale tɛ zo mɛ gbinya bɛ lo nɛ?

¹⁰ Binga li mɔ ĩ, se abiazi kɛ̃ndó diringɔ na zo niko mɛ gbinya bɛ lo kaya bombi, ye mɛndó lengbi ti lingɔ tɛrɛ lo nɛ? Wa ye mɛndó lengbi ti singɔ se du ya, na pɛ diringɔ na lo kaya bombi ayata kɛ̃ fangɔ lo na songo nɛ? Se ala lindó ngaso ko, lo lengbindó ti tingɔ na “vundu ti kpengbani wa lo ma nga na nzɛ̃ngɔ.” Lo lengbi ngandó ti tingɔ na dangɔ bɛ ya, ta ni na vɔrɔngɔ Yehova fãni mɛndɛ̃ ma. Wa lo lengbi ngandó ti ziangɔ lingɔ kpengbani ti nɛngɔ ya, lo lɛkɛ mangbi tɛ lo na Nzapa.

¹¹ Se ayata kɛ̃ndó kangɔ lɛ la na ndo siɔ kpale tɛ zo mɛ gbinya bɛ lo ko, ala lengbindó ti gbɛ̃ngɔ mangbi tɛ la nvɛ̃ni na Yehova. Na lo nɛ? Na lo mɛ ya, ta ala na landangɔ se lɛlo tɛ Yehova ti kangɔ lɛ na ndo siɔ kpale tɛ zo mɛ gbinya bɛ lo ma, kanda ala na landangɔ se lɛlo tɛ Satana mɛ siɔ zo, wa kakulu lo wa ta lo nga na bɛ ti vundu ma. Wa ala nga na ziangɔ ya, Satana salela ala ti nɛngɔ ya, lo gbɛ̃ nyita niko na ya nyingɔ.​—2 Kɔr. 2:10, 11; Ef. 4:27.

12. Ngasia la ayata ti ya bombi alengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova nɛ?

¹² Ngasia la ayata ti ya bombi ti Kɔrinto lengbindó ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova, kanda ta tɛ Satana ma nɛ? Ala lengbindó ti lingɔ ni na landangɔ se mɛ Yehova ndo li na kpale tɛrɛ zo mɛ li siɔ kpale mɛ gbinya bɛ lo. Ba tɛnɛ mɛ awa sungɔ Ngbangɔ mɛndɛ̃ tɛnɛ na lo tɛ Yehova. Davidi tɛnɛ ya “Lo du nzɔ̃ zo wa lo ndo du nga dã ti kangɔ lɛ lo na ndo siɔ kpale.” (Nz. 86:5) Mika sundó ya: “zo mɛ du Nzapa ngama mɔ na, Nzapa mɛ ndo ka lɛ lo na ndo siɔ kpale wa ta lo ndo kpã lɛ lo na ndo kpale mɛ aba kongɔ nyɔ ndia tɛ azi tɛ lo mɛ dɛ ma na?” (Mika 7:18) Wa Yisaya sundó ya: “Zia ya, siɔ zo zia siɔ kpale tɛ lo wa zo mɛ wa lingɔ siɔ ye zia bingangɔ li tɛ lo ti siɔni; lo diri ka tɛ Yehova wa lo na mangɔ vundu tɛ lo, lo diri ka tɛ Nzapa tɛ e wa lo na kangɔ lɛ lo na ndo siɔ kpale tɛ lo.”​—Yis. 55:7.

13. Nda mɛndó ayɔ ya, adiri na zo mɛ gbinya bɛ lo kaya bombi nɛ? (Ba ãkadre “ Adirindó na kɔli ti Kɔrinto kaya bombi na ngoi mɛ wa?”)

¹³ Ti nɛngɔ ya, ala landa se lɛlo tɛ Yehova ko, ayɔndó ya, ayata ti ya bombi ti Kɔrinto ayamba nyita mɛ gbinya bɛ lo na dengɔ bɛ wa  ala fa nga lo na songo. Na landangɔ litambwisi tɛ Polo ti yambangɔ nyita mɛ gbinya bɛ lo ko, ayata ti ya bombi ti Kɔrinto fandó ya, ala ndo du na “tɔndɔngɔ na ya kpale zu.” (2 Kɔr. 2:9) Abɛse du ya, ahãndó lo kaya bombi anzɛ yakere ko, disiplinɛ mɛndó lo lua azandó lo ya, lo gbinya bɛ lo. Na lo ni la, ta tina ti nɛngɔ ya, abiazi lekisa ngoi gba ti nɛngɔ ya, adiri na lo kaya bombi da ma.

LANDA SE LƐLO TI FANGƆ NGBANGA TI MBILIMBILI NÁ BƐ TI VUNDU TƐ YEHOVA

14-15. Awangɔ mɛ elengbi ti luangɔ na ndo kpale mɛndó li tɛrɛ lo kaya bombi ti Kɔrinto nɛ? (2 Petro 3:9) (Ba nga limɔ.)

¹⁴ Asu tɛnɛ ti kpale mɛndó li tɛrɛ lo kaya bombi ti Kɔrinto wa abata nga ni nzɔ̃ni ti nɛngɔ ya “aha e na lo.” (Roma 15:4) Ni za e, e hĩnga ya, ta Yehova ndo zi lége ya, wa lingɔ siɔ kpale du ka popo tɛ azi tɛ lo ma. Azi mɛndɛ̃ ndo da bɛ la ya, na lo mɛ ya Yehova na bɛ ti “vundu sĩ” ko, lo ndo zia ya, zo mɛ ta gbinya bɛ lo ma angbã lá kwɛ dungɔ kaya bombi. Kanda ta se mɛ Yehova ndo fa na bɛ ti vundu tɛ lo la ma, ta lo ndo zi lége ya, zo mɛ li siɔ kpale ngbã lá kwɛ vɔrɔngɔ lo ndoni kɔi na awa kwa tɛ lo ti mbilimbili ma. Yehova du Nzapa mɛ na bɛ ti vundu sĩ, kanda ta lo ndo ví lɛ lo na ndo siɔ kpale ma, ta lo ndo gbinyangbi ndia tɛ lo mɛ aba nzɔ̃ni ná siɔni ma. (Yudɛ 4) Se Yehova zi lége ya, siɔ zo du kaya bombi ko, ta ni na fangɔ bɛ ti vundu ma, na lo mɛ ya, lo na gbɛ̃ngɔ ayata ti ya bombi.​—Mas. 13:20; 1 Kɔr. 15:33.

 ¹⁵ Ta gwɛ̃ tɛ Yehova du ya, zo kɔi kpi ma. Lo ye ya, azi zu lua songɔ kwá se alengbi. Lo ndo fa bɛ ti vundu na azi zu mɛ gbinya bɛ la wa ala ndo li nga kpengbani ti lɛkɛngɔ mangbi tɛ la ná lo. (Ezk. 33:11; Di 2 Petro 3:9.) Na lo ni la, ngoi mɛndó kɔli mɛ kaya bombi ti Kɔrinto gbinya bɛ lo wa lo zia nga se du tɛ lo ti siɔni ko, Yehova salelandó Polo so pangɔ hɛ̃ ayata ti ya bombi niko ya, ala lengbi ti kangɔ lɛ la na ndo siɔ kpale tɛ lo wa ala yamba nga lo fãni mɛndɛ̃ kaya bombi.

16. Mandangɔ kpale mɛndó aɔ kaya bombi ti Kɔrinto ali ya, mɔ ma tɛrɛ mɔ ngasia?

¹⁶ Diringɔ mandangɔ kpale mɛndó aɔ kaya bombi ti Kɔrinto za e, e hũ yangondo ya, Yehova du Nzapa ti songo, Nzapa ti mbilimbili wa lo ndo fa nga ngbanga na mbilimbili. (Nz. 33:5) Ta ni to mɔ ya, mɔ hɛ̃ Yehova gonda gba na lo ti aseliye tɛ lo ti nzɔ̃ni ma? Na lo mɛ ya e zu e du azi ti siɔ kpale ko, e ndo du na gwɛ̃ ya Yehova ka lɛ lo na ndo siɔ kpale tɛ e. E ndo hɛ̃ nga Yehova sia kɔli na lo mɛ ya lo hɛ̃ nyi lo ti nɛngɔ ya lo tɔ̃ e, wa lo ndo ka nga lɛ lo na ndo siɔ kpale tɛ e. Adu nvɛ̃ni ye ti dengɔ bɛ nga ti wambangɔ bɛ hĩngangɔ ya, Yehova ndo ye azi na bɛ lo kɔi wa lo ndo ye nga ya, ala du na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti nzɔ̃ni!

17. Aye mɛ e na mandangɔ na pɔsɔ ti gesi nɛ?

¹⁷ Wa ndɛ na ngoi tɛ e, ngasia la elengbi ti lingɔ lo tɛrɛ azi mɛ li siɔ kpale nɛ? Ngasia la abiazi ti ya bombi lengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova na omɛ aba zangɔ zo mɛ li siɔ kpale ya, lo gbinya bɛ lo nɛ? Se abiazi mu ekateli ti hãngɔ zo bere diringɔ na lo kaya bombi, ye mɛ ayata ti ya bombi lengbi ti lingɔ nɛ? E na luangɔ gbinya ti ahũnda niko na pɔsɔ mɛ na gangɔ.