TƐNƐ TI MANDANGƆ 34
BIA 107 Ndakisa ya bolingo ya Nzambe
Fa songo ná bɛ ti vundu na azi mɛ li siɔ kpale
“Na lége ti nzɔ̃ bɛ tɛ Nzapa, lo ye ya mɔ gbinya bɛ mɔ.”—ROMA 2:4.
NA NDUNU NI
Na ya tɛnɛ mɛ, e na mandangɔ se mɛ abiazi lengbi ti zangɔ ayata mɛ li siɔ kpale mɛ kotani.
1. Ye mɛ ndo li tɛrɛ lo na ngoi mɛ zo li siɔ kpale kɔi mɛ kotani nɛ?
NA PƆSƆ mɛ lo ti ɔngɔ, e manda mbalasi ye mɛndó Polo yɔ ya ayata ti ya bombi ti Kɔrinto li na ngoi mɛndó nyita kɔi li siɔ kpale mɛ kotani. Wa lingɔ siɔ kpale niko kɛ̃ndó gbinyangɔ bɛ lo wa ni lindó ya, ahã lo kaya bombi. Kanda ngama se mɛ vɛrse mɛ gbɔ̃ bɛli tɛnɛ mɛ fa na ni, Nzapa lengbi ti tongɔ zo mɛ li siɔ kpale ya, lo gbinya bɛ lo. (Roma 2:4) Ngasia la lo lengbi ti salelangɔ abiazi ya ala za zo kɔi ya, lo gbinya bɛ lo nɛ?
2-3. Ye mɛ elengbi ti lingɔ se e hĩnga ya nyita kɔi li siɔ kpale kɔi mɛ kotani nɛ, wa na lo nɛ?
2 Uzu ti nɛngɔ ya abiazi za zo ko, ayɔ ya ala hĩnga kpale tɛ zo niko na se ni. Ye mɛ elengbi ti lingɔ na ngoi mɛ e hĩnga ya nyita kɔi li siɔ kpale mɛ kotani mɛ na yɔngɔ ya, ahã lo kaya bombi nɛ? Elengbi ti sangɔ ngunu bɛ lo ya, lo gwe kambisa ni hɛ̃ abiazi ti nɛngɔ ya ala za lo.—Yis. 1:18; Aw. 20:28; 1 Pet. 5:2.
3 Wa se lo kɛ̃ kambisangɔ ni hɛ̃ abiazi mɛ? Se du ngaso ko, ayɔ ya, e nvɛ̃ni e gwe ekambisa ni hɛ̃ abiazi ti nɛngɔ ya ala za lo. Se e li ngaso ko, e na fangɔ songo na lo, wa e hĩnga ya abiazi lengbi ti zangɔ lo. Se zo mɛ wa lingɔ siɔ kpale ngbã bo lá kwɛ lingɔ siɔ kpale tɛ lo ko, mangbi tɛ lo ná Yehova na gbɛ̃ngɔ, wa mangbi tɛ lo ná ayata ti ya bombi nga na gbɛ̃ngɔ. Na lo ti songo tɛ Yehova nga na tɛ zo mɛ wa lingɔ siɔ kpale ko, ayɔ ya, e li kpale iɔ nvɛ̃ni.—Nz. 27:14.
SE MƐ ABIAZI ZA AZI MƐ LI SIƆ KPALE TI KOTANI
4. Gwɛ̃ mɛ abiazi ndo du na ni na ngoi mɛ ala gwe ti zangɔ zo mɛ li siɔ kpale ti kotani nɛ?
4 Ngoi mɛ zo li siɔ kpale mɛ kotani ko, abiazi ndo pɔna azi taa ka popo tɛrɛ la ti nɛngo ya ala tengbi na lo. a Ayɔ ya akɔli niko du na tɔndɔngɔ nga na zungɔ na tɛrɛ. Ala lengbi ti lingɔ zu ti zangɔ lo ya lo gbinya bɛ lo, kanda ta bɛ la li na ni ma ya, ta ala lengbi ti gbɔ̃ngɔ lo na ndo ngunu ya lo gbinya bɛ lo ma. (Mib. 30:19) Abiazi hĩnga ya ta azi mɛ ndo li siɔ kpale ndo li ye zu kwɛ kɔi ngama se mɛndó Davidi li na ni ma. (2 Sam. 12:13) Ambanga azi mɛ li siɔ kpale ndo kɛ̃ wangɔ mɛ ndo lo ka tɛ Yehova. (Eb. 4:6-8) Kanda gwɛ̃ tɛ abiazi ndo du ti zangɔ zo mɛ li siɔ kpale ya lo gbinya bɛ lo. Ye mɛ ta bɛ abiazi lengbi ti lingɔ na ni na ngoi mɛ ala ndo za zo mɛ li siɔ kpale ya, lo gbinya bɛ lo ma nɛ?
5. Seliye mɛ ayɔ ya abiazi du na ni na ngoi mɛ ala gwe so tengbingɔ na zo mɛ li siɔ kpale nɛ? (2 Timɔte 2:24-26) (Ba nga limɔ.)
5 Abiazi ndo hũ zo mɛ li siɔ kpale ngama ngasã gbaga mɛ yundo wa lo nga ngbondoni ka lɛ Yehova. (Luka 15:4, 6) Ta abiazi lengbi ti tɛnɛngɔ tɛnɛ hɛ̃ lo na ndenge ti kpengbani bere lingɔ kpale ti zangangɔ songo tɛrɛ lo ma. Ta ala lengbi nga ti hũngɔ ya, tengbingɔ na zo mɛ li siɔ kpale adu ye mɛ ala mɛsɛnɛ na ni bere ndia kɔi mɛ akpã ya ala landa bo ni ma, na ɔngbingɔ ayɔ ya ala du na seliye mɛ atɛnɛ tɛnɛ ni kaya 2 Timɔte 2:24-26. (Di.) Ale abiazi ngbã lá kwɛ lingɔ kpale na songo na lo mɛ ya, ala ye zangɔ zo mɛ li siɔ kpale ya lo gbinya bingangɔ li tɛ lo.
Ngama se tɛ awa batangɔ ngasã gbaga ti ngoi ti gã, abiazi ndo li zu ti nɛngɔ ya, ala lua ngasã gbaga mɛ gere (Ba paragrafɛ ti 5)
6. Ngasia la abiazi alengbi ti lɛkɛngɔ tɛrɛ la uzu ti nɛngɔ ya, ala tengbi na zo mɛ li siɔ kpale nɛ? (Roma 2:4)
6 Abiazi ndo mu ngoi ti nɛngɔ ya ala gi litambwisi tɛ Yehova. Ala ndo li kpengbani ti batangɔ mangbi tɛ la na zo mɛ li siɔ kpale, wa ala ndo da nga bɛ la na tɛnɛ tɛ Polo mɛndó lo tɛnɛ ya: “Na lége ti nzɔ̃ bɛ tɛ Nzapa lo ye tongɔ mɔ ya mɔ gbinya bɛ mɔ.” (Di Roma 2:4.) Ta bɛ abiazi lengbi ti lingɔ na ni ma ya ala du awa batangɔ angasã gbaga na gbɛ litambwisi tɛ Yezo. (Yis. 11:3, 4; Mat. 18:18-20) Uzu ti nɛngɔ ya abiazi tengbi na zo niko ko, ala ndo yɔ ka ti Yehova na ya sambela ya: lo za wa lingɔ siɔ kpale ya lo gbinya bɛ lo. Ala ndo li bolukiluki kaya Ngbangɔ nga kaya mbeti tɛ e wa ala ndo li nga sambela ti nɛngɔ ya, ala hĩnga kpale ni nzɔ̃ni. Ala ndo gi hĩngangɔ ye mɛ li ya, lo ti na bingangɔ li, seliye, nga na dɔngɔ nɔ ti ngaso.—Mas. 20:5.
7-8. Ngasia la abiazi lengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova na dungɔ na yɔngɔrɔ bɛ na ngoi mɛ ala tengbi na zo mɛ li siɔ kpale kɔi ti kotani nɛ?
7 Abiazi ndo landa seliye tɛ Yehova ti dungɔ na yɔngɔrɔ bɛ. Ala ndo da bɛ la na se mɛndó Yehova za na azi mɛndó li siɔ kpale na ngoi ti gã. Na ndakisa, Yehova ndó na yɔngɔrɔ bɛ na mbage tɛ Kaina, lo kambisa ndó hɛ̃ lo ye mɛ na lingɔ tɛrɛ lo se lo kɛ̃ gbinyangɔ bɛ lo, wa ni nga na sulungɔ lo se du ya, lo du na tɔndɔngɔ. (Eb. 4:6, 7) Yehova kebisandó Davidi na lége tɛ Natane, wa Natane salelandó ndakisa kɔi ti zangɔ Davidi ya, lo gbinya bɛ lo. (2 Sam. 12:1-7) Yehova to ngandó aprɔfeta fãni gba ka tɛ aya Izraɛlɛ mɛndó kɛ̃ nyɔ lo ya, ala gbinya bɛ la. (Yir. 7:24, 25) Ta lo kũndó ya ala gbinya bɛ la uzu ti nɛngɔ ya, lo za la ma. Na kɛsɛnɛngɔ lo ndó yɔndó ka tɛ la ya, ala gbinya bɛ la iɔ.
8 Abiazi ndo landa se lelo tɛ Yehova na ngoi mɛ ala ndo li zu ti zangɔ zo mɛ lo mu lége ti lingɔ siɔ kpale ti kotani. Ngama se mɛ mbeti ti 2 Timɔte 4:2 tɛnɛ na ni, ala ndo tɛnɛ tɛnɛ na zo na ngoi mɛ lo li siɔ kpale “na yɔngɔrɔ bɛ zu.” Nɔtɛ ti vɛrse niko atɛnɛ tɛnɛ na lo tɛ biazo ya: “lo lengbi ti dungɔ na yɔngɔrɔ bɛ na ngoi mɛ lo ndo za [zo mɛ li siɔ kpale] ya lo li ye mɛ mbilimbili. Se abiazi li kpale na ngɔnzɔ bere na kpengba lo tɛrɛ zo mɛ li siɔ kpale ko, ta lo na mangɔ wangɔ tɛ la ma wa ta lo nga na gbinyangɔ bɛ lo ma.”
9-10. Ngasia la abiazi lengbi ti zangɔ zo mɛ li siɔ kpale ya lo hĩnga ekateli ti siɔni mɛ lo mu mɛ agbɛ̃ mangbi tɛ lo ná Yehova nɛ?
9 Abiazi ndo li kpengbani ti hĩngangɔ ye mɛ to zo ya lo li siɔ kpale. Na ndakisa, wakristo niko nzɛ̃ na lo mɛ ya ta lo dɛ manda Ngbangɔ tɛ lo nvɛ̃ni ma, bere ta lo dɛ si kwa ti fangɔ tɛnɛ ma? Lo zia mɔmɛsɛnɔ tɛ lo ti lingɔ sambela ngoi zu hɛ̃ Yehova? Lo zi lége ya dangɔ bɛ ti siɔni tambwisa lo? Lo ndo nɔnɔ na akwa ti siɔni bere lo ndo le awele ti siɔni? Akpale niko agbɛ̃ bingangɔ li nga na dangɔ bɛ tɛ lo nɛ? Lo hĩnga ya ekateli mɛ lo mu ná dɔngɔ nɔ tɛ lo agbɛ̃ ili To lo Yehova?
10 Hũndangɔ ando niko ti ngbondoni na zangɔ abiazi ya ala benda likebi tɛ zo mɛ wa lingɔ siɔ kpale wa ala nga na zangɔ lo ya lo mu lége ti nzɔ̃ni. (Mas. 20:5) Abiazi lengbi ti hũndangɔ zo niko na ando mɛ alengbi ti zangɔ lo ya lo gbɔ̃ li lo na ndo aye mɛ anzɛ̃ na mangbi tɛ lo ná Yehova wa ni to nga lo ya lo li siɔ kpale. Ayɔ ya ala li ni na songo wa ta ala yɔrɔ tɛrɛ la na ya kpale tɛ zo nvɛ̃ni ma. Hãngɔ ni zingɔ, abiazi lengbi ti salengɔ ndakisa ti zangɔ na zo mɛ li siɔ kpale ya lo binga li lo na ndo aye mɛ lo li, lo hĩnga nga nda mɛ lo li siɔ kpale ngama se mɛndó Natane salela ndakisa ti zangɔ na Davidi. Ngoi mɛndɛ̃, uzu ti nɛngɔ ya, abiazi tengbi na lo ko, lo lengbi ti mangɔ tɛrɛ lo siɔni na ndo ekateli mɛndó lo mu. Lo lengbi nga ti gbinyangɔ bɛ lo.
11. Yezo lindó kpale tɛrɛ awa lingɔ siɔ kpale ngasia?
11 Abiazi ndo li kpengbani ti landangɔ se lɛlo tɛ Yezo. Yezo zandó Saulo na lége ti hũndangɔ lo na ndo ti ndara mɛ: “Saulo, Saulo, nda mɛ mɔ ndo hɛ̃ mbi pɛnɔ so nɛ?” Na lége ti hũndangɔ ndo niko ko, Yezo zandó Saulo lo hĩnga ya, ye mɛ lo ndo li adu siɔni. (Aw. 9:3-6) Wa na omɛ aba “Yezabɛlɛ ko,” Yezo tɛnɛndó ya: “mbi hɛ̃ lo ngoi ya, lo gbinya bɛ lo.”—Suma 2:20, 21.
12-13. Ngasia la abiazi lengbi ti hɛ̃ngɔ ngoi hɛ̃ zo mɛ li siɔ kpale ya lo gbinya bɛ lo nɛ? (Ba nga limɔ.)
12 Abiazi ndo landa se lɛlo tɛ Yezo wa ta ala ndo mu ekateli ndo zo mɛ li siɔ lo na ndo kpɛ ma, ambanga azi ndo gbinya bɛ la na ngoi ko abiazi tengbi na la na ebandeli, kanda tɛ azi mɛndɛ̃ ko, ngoi mɛndɛ̃ ando mu ngoi yɔngɔrɔni. Ni la, abiazi lengbi ti mungɔ ebongiseli ti tengbingɔ na zo mɛ li siɔ kpale fãni gba. Ngoi mɛndɛ̃ na pɛ tengbingɔ tɛ lo ná abiazi ti fãni ti uzu ko, zo mɛ li siɔ kpale lengbi ti gbɔ̃ngɔ li lo na seni na ndo tɛnɛ mɛ ala tɛnɛ hɛ̃ lo, na zungɔ na tɛrɛ zu na lége ti sambela lo lengbi ti hũndangɔ Yehova ya, lo ka lɛ lo na ndo siɔ kpale tɛ lo. (Nz. 32:5; 38:18) Ni la, bingangɔ li tɛ zo mɛ li siɔ kpale na ngoi mɛ lo tengbi na abiazi ti fãni ti uzu ngoi mɛndɛ̃ na ɔngbingɔ na bingangɔ li mɛ lo na dungɔ na ni na ngoi mɛ lo ná ala na tengbingɔ na gesi.
13 Abiazi ndo fa bɛ ti vundu na songo ti zangɔ zo mɛ li siɔ kpale ya lo gbinya bɛ lo. Ala ndo li sambela hɛ̃ Yehova ya, lo sulu ge ge ge tɛ ani wa ala ndo ti na dangɔ bɛ ya nyita mɛ ali siɔ kpale na diringɔ na bingangɔ li ti nzɔ̃ni wa lo nga na gbinyangɔ bɛ lo.—2 Tim. 2:25, 26.
Ngoi mɛndɛ̃ abiazi lengbi ti tengbingɔ na zo mɛ ali siɔ kpale fãni gba ti nɛngɔ ya ala hɛ̃ lo ngoi lo gbinya bɛ lo (Ba paragrafɛ ti 12)
14. Se zo mɛ li siɔ kpale gbinya bɛ lo, gonda ni ndo gwe ka tɛ na, wa na lo nɛ?
14 Se zo mɛ li siɔ kpale gbinya bɛ lo ko, ni ndo hɛ̃ dengɔ bɛ gba nvɛ̃ni! (Luka 15:7, 10) Gonda ni ndo gwe ka tɛ na? Ka tɛ abiazi? Ĩ ba tɛnɛ mɛ Polo tɛnɛ na lo tɛ azi mɛ li siɔ kpale, lo pa ya: “Ngoi mɛndɛ̃ Nzapa na zingɔ lége hɛ̃ la ya ala gbinya bɛ la.” (2 Tim. 2:25) Nɔtɛ ti mandangɔ ti vɛrse niko tɛnɛ ya: “ta gbinyangbingɔ bingangɔ li ná seliye niko ndo hɛ̃ gonda hɛ̃ azi ma, kanda ni ndo hɛ̃ gonda hɛ̃ Yehova mɛ ndo li ya, wakristo mɛ yundo adiri. Polo kambisa mbanga nzɔ̃ kpale mɛ gbinyangɔ bɛ ti ngaso ndo si na ni—ni ndo li ya, zo mɛ li siɔ kpale ati na hĩngangɔ ndo ti mbilimbili, ni ndo za lo ya, lo diri na bingangɔ li ti vuruni wa lo si kaya sɔ̃ tɛ Satana.—2 Tim. 2:26.”
15. Se zo mɛ li siɔ kpale gbinya bɛ lo, ngasia la abiazi lengbi ti ngbãngɔ lá kwɛ zangɔ lo nɛ?
15 Se zo mɛ li siɔ kpale gbinya bɛ lo ko, kɔmite tɛ abiazi na mungɔ ebongiseli ti gwengɔ bangɔ lo nga zangɔ lo ngoi zu ya lo kpɛ sɔ̃ tɛ Satana wa lo ngbã lá kwɛ nɔngɔ nɔ na lége ti mbilimbili. (Aeb. 12:12, 13) Ta abiazi ndo kambisa hɛ̃ azi mɛndɛ̃ siɔ kpale mɛ zo li ma. Kanda ye mɛ ayata ti ya bombi na dungɔ na gwɛ̃ ti hĩngangɔ ni nɛ?
“PAMELA AWA LINGƆ SIƆ KPALE NA GBƐLƐ AZI ZU”
16. Na bangɔ tɛnɛ mɛ kaya 1 Timɔte 5:20, Polo tɛnɛ ya, apamela awa lingɔ siɔ kpale na gbɛlɛ azi, azi niko du ana?
16 Di 1 Timɔte 5:20. Polo sundó tɛnɛ ti vɛrse mɛ to hɛ̃ biazo Timɔte so fangɔ na lo se mɛ lo lengbi ti lingɔ na kpale tɛrɛ “azi mɛ li siɔ kpale.” Lo yendó pangɔ ya nɛ? Ta lo yendó tɛnɛngɔ ya, azi zu ti ya bombi ahĩnga tɛnɛ ni ma, ta lo ndo tɛnɛndó tɛnɛ tɛ ayata ti ya bombi zu ma, kanda lo ndo tɛnɛndó tɛnɛ na lo tɛ azi yakere mɛ ahĩnga siɔ kpale tɛ nyita niko. Alengbi ti dungɔ azi mɛndó ahũ lo na ngoi mɛndó lo li siɔ kpale ni, bere azi mɛndó lo kambisa siɔ kpale ni hɛ̃ la. Abiazi na pangɔ bo hɛ̃ azi niko na gbɛ mbingo ya ala ba tɛnɛ tɛ wa lingɔ siɔ kpale niko wa ala lonzi nga lo.
17. Se nyita kɔi ti ya bombi li siɔ kpale mɛ azi hĩnga bere ala na hĩngangɔ ni na gesi mayebisi mɛ ayɔ ya ahɛ̃ nɛ, wa na lo nɛ?
17 Ngoi mɛndɛ̃, azi gba ti ya bombi ahĩnga siɔ kpale kɔi ti kotani mɛ zo li bere ala na hĩngangɔ ni na gesi. Na ya akpale ti ngaso, azi mɛ Polo tɛnɛ tɛnɛ tɛ la adu azi zu ti ya bombi. Ni la, biazo kɔi na hɛ̃ngɔ mayebisi ka bombi na pangɔ ya, nyita kɔli songolo bere nyita wali pakala alua pamela. Na lo nɛ? Polo tɛnɛ ya: “Wa dila mbɛto agbɔ̃ ambangani mɛndɛ̃” wa ta ala li siɔ kpale ti kotani ma.
18. Se du ya wakristo mɛ ta lo dɛ ti na bulu 18 ma ali siɔ kpale kɔi mɛ kotani ye mɛ abiazi lengbi ti lingɔ nɛ? (Ba nga limɔ.)
18 Ye mɛ abiazi lengbi ti lingɔ na ngoi mɛ nyita mɛ mu batisimɔ mɛ ta lo dɛ ti na bulu 18 ma li siɔ kpale nɛ? Kɔmite tɛ abiazi na mungɔ ebongiseli ti tongɔ abiazi sɛ ya, ala tengbi na lo ndoni kɔi na awa dungɔ lo mɛ awakristo. Abiazi na gingɔ hĩngangɔ ye mɛ awa dũngɔ lo li ti zangɔ nyingambi tɛ la ya lo gbinya bɛ lo. Se nyingambi niko ma wangɔ tɛ awa dungɔ lo, wa lo fa seliye ti nzɔ̃ni ko, abiazi niko sɛ na hũngɔ nzɔ̃ni ya ta tina ti gwengɔ na kpale niko yɔngɔrɔ ni da ma. Abiazi hĩnga ya, Yehova hɛ̃ awa dungɔ ayangambi kumba ti lonzingɔ ayati la na songo. (Mib. 6:6, 7; Mas. 6:20; 22:6; Ef. 6:2-4) Abɛse ngaso ko, abiazi na bangɔ ndoni kɔi na awa dungɔ lo ya, lo lua lisalisi ti nyingɔ mɛ alengbi. Kanda se du ya nyingambi niko kɛ̃ gbinyangɔ bɛ lo wa lo ngbã bo lá kwɛ lingɔ siɔ ye tɛ lo mɛ? Na ngoi niko, kɔmite tɛ abiazi na tengbingɔ na lo ná awa dungɔ lo mɛ awakristo.
Ngoi mɛ palanga mɛ mu batisimɔ mɛ ta lo dɛ ti na bulu 18 ma li siɔ kpale kɔi mɛ kotani ko, abiazi sɛ na tengbingɔ na lo ndoni kɔi ná awa dũngɔ lo mɛ awakristo bere zo mɛndɛ̃ mɛ ndo kã lo (Ba paragrafɛ ti 18)
“YEHOVA SĨ NA SONGO TI BƐ WA LO NDO FA NGA BƐ TI VUNDU”
19. Ngasia la abiazi lengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova na ngoi mɛ ala tengbi na zo mɛ li siɔ kpale kɔi mɛ kotani nɛ?
19 Abiazi mɛ kaya kɔmite ti tɛnɛngɔ tɛnɛ ná ayata ko la li siɔ kpale na kumba ka gbɛlɛ Yehova ti lingɔ ya bombi ngbã vurú ni. (1 Kɔr. 5:7) Ni la, ala ndo li zu mɛ ala lengbi ti lingɔ ti zangɔ zo mɛ li siɔ kpale ya, lo gbinya bɛ lo se alengbi. Ni la ngoi mɛ ala za zo kɔi ko, ala ndo du na dangɔ bɛ ngoi zu ya lo na gbinyangɔ bɛ lo. Na lo nɛ? Na lo mɛ ya, ala ye landangɔ seliye tɛ Yehova mɛ lo “sĩ na songo ti bɛ nga na bɛ ti vundu.” (Zaki 5:11) Hĩnga ya toma Yoanɛ ndo li ndó ye tɛrɛ ayata kɔli ná ayata wali na songo. Lo tɛnɛ ya: “Ayambi mbi su mbeti olo hɛ̃ ĩ ya, ta ĩ li siɔ ye ma. Wa se zo ali siɔ ye ko, ale ĩ hĩnga ya wa lengɔ kongba tɛ e ka gbɛlɛ To e Nzapa da, ili lo la Yezo Kristo lo bɛta zo.”—1 Yn. 2:1.
20. Ye mɛ e na mandangɔ na pɔsɔ mɛ na gangɔ nɛ?
20 Na vundu zu, ngoi mɛndɛ̃ alengbi ti singɔ ya wakristo kɛ̃ gbinyangɔ bɛ lo. Se du ngaso ko, ayɔ ya ahã lo kaya bombi. Ye mɛ abiazi li se kpale ti ngaso li tɛrɛ lo nɛ? E na hɛ̃ngɔ gbinya ti hũnda niko na pɔsɔ mɛ na gangɔ.
BIA 103 Babateli ya mpate—Makabo oyo ezali bato
a Uzu ndó ko, ando ili grupɛ niko ya kɔmite ti fangɔ ngbanga. Kanda hũngɔ ya fangɔ ngbanga du kɔi ti akwa tɛ la ko, ta e na salelangɔ tɛrmɛ niko ma. E na bandangɔ ilingɔ ala ya kɔmite tɛ abiazi.
