Ba tɛnɛ mɛ ka ya ni

Gwe ka abɛli tɛnɛ

TƐNƐ TI MANDANGƆ 46

BIA 49 Tosepelisa motema ya Yehova

Ayata kɔli ĩ ndo gi tingɔ awa zangɔ na kwa?

Ayata kɔli ĩ ndo gi tingɔ awa zangɔ na kwa?

“Bɛ wa hɛ̃ngɔ ye ndo de aɔ tɛ wa luangɔ ye.”​—AW. 20:35.

NA NDUNU NI

E na tɛnɛngɔ tɛnɛ na ndo ye mɛ ayata kɔli mɛ mu batisimɔ alengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya ala ti awa zangɔ na kwa.

1. Toma Polo ndo mandó tɛrɛ lo na lo tɛ awa zangɔ na kwa ngasia?

 AWA zangɔ na kwa ndo li kwa ti ngbondoni kaya bombi. Toma Polo gondandó kwa mɛ akɔli niko ti mbilimbili ndo li. Ngoi mɛndó lo su mbeti to hɛ̃ awakristo ti Filipɛ ko, lo barandó wazangɔ na kwa kɔi kɔi na ili lo nga na abiazi.​—Fil. 1:1.

2. Nyita Luis mandó tɛrɛ lo ngasia na ngoi mɛndó lo ti wazangɔ na kwa nɛ?

2 Awakristo zu mɛ mu batisimɔ, mu apalanga bere akangba ala ndo lua kota dengɔ bɛ na lingɔ kwa kaya bombi mabere awa zangɔ na kwa. Na ndakisa, Devan tindó wazangɔ na kwa na ngoi mɛ lo na bulu 18. Kanda nyita Luis tindó wazangɔ na kwa ngoi mɛ lo ti na bulu 50. Lo kambisandó se mɛ azi gba ndo ma na tɛrɛ la, lo tɛnɛ ya: “Mbi ndo sepala na nzɔ̃ tangɔ li gɛrɛ mɛ mbi na ni ti lingɔ kwa kaya bombi mabere wazangɔ na kwa, gba ni na ngoi mɛ mbi ndo da bɛ mbi na songo mɛ ayata ndo fa na mbi!”

3. Ahũnda mɛ e na luangɔ gbinya ni so ya tɛnɛ mɛ nɛ?

3 Se du ya mɔ du nyita kɔli mɛ mu batisimɔ wa ta mɔ dɛ ti wazangɔ na kwa ma, mɔ lengbi ti kpãngɔ mɔkanɔ ti lingɔ ni? Ye mɛ lengbi ti sangɔ ngunu bɛ mɔ ya mɔ li ni nɛ? Wa masengami ti ya Ngbangɔ mɛ ayɔ ya mɔ kokisa ni nɛ? E na luangɔ agbinya ti ahũnda niko na ya tɛnɛ mɛ. Kanda uzu zia e ba akumba mɛ awa zangɔ na kwa ndo li.

KWA MƐ AWA ZANGƆ NA KWA NDO LI NƐ?

4. Kwa mɛ awa zangɔ na kwa ndo li nɛ? (Ba nga limɔ.)

4 Wazangɔ na kwa du nyita kɔli mɛ mu batisimɔ, wa apɔna lo na lége ti nyingɔ vurú ti nɛngɔ ya lo za abiazi na kwa ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃ kaya bombi. Ambanga awa zangɔ na kwa ndo li kwa kɔi ti ngbondoni so hĩngangɔ bere nyita kɔi kɔi na teritware, nga na ambeti mɛ na zangɔ lo ti nɛngɔ ya lo fa tɛnɛ na ndenge ti nzɔ̃ni. Ambanga ndo za na lɛkɛngɔ da ti Lo-lengɔ Gbia nga na batangɔ ni. Wa ambangani ndo li kwa ti ngbondoni ti hɛ̃ngɔ azi ndo ti dungɔ na ni, kpãngɔ avideo nga na abia na ngoi ti bombi. Kwa ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃ mɛ awa zangɔ na kwa ndo li ando du kwa ti kpengbani nvɛ̃ni, abɛse ngaso ko, awa zangɔ na kwa ndo du kpengbani na ya nyingɔ, ala ndo ye Yehova wa ala ndo du nga na dungɔ lɛ ngɛ̃́ mɛ amangbi na ndia tɛ lo ti mbilimbili. Ala ndo fa nga songo ti kpengbani ka mbage tɛ ayata ala awakristo. (Mat. 22:37-39) Nyita kɔli mɛ mu batisimɔ lengbi ti tingɔ wazangɔ na kwa ngasia?

Awa zangɔ na kwa ndo landa se lɛlo tɛ Yezo, ni la ala ndo hɛ̃ tɛrɛ la na lingɔ kwa ti zangɔ azi mɛndɛ̃ (Ba paragrafɛ ti 4)


5. Ye mɛ nyita kɔli lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, lo ti wazangɔ na kwa nɛ?

5 Ngbangɔ kambisa aye mɛ nyita kɔli lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, apɔna lo ngama wazangɔ na kwa. (1 Tim. 3:8-10, 12, 13) Mɔ lengbi ti luangɔ nzɔ̃ tangɔ li gɛrɛ ti luangɔ kumba niko se du ya, mɔ ndo manda seliye ni kaya Ngbangɔ wa mɔ ndo kpã nga ni na kwa. Kanda uzu, gi hĩngangɔ ye mɛ ndo to mɔ ya mɔ ti wazangɔ na kwa.

NDA MƐ MƆ YE TINGƆ WAZANGƆ NA KWA NƐ?

6. Ye mɛ lengbi ti tɔngɔ mɔ ya, mɔ li akwa zu mɛ ahɛ̃ mɔ na lo tɛ ayata nɛ? (Matie 20:28; ba nga limɔ ti.)

6 Yezo du se lɛlo ti nzɔ̃ni na lo tɛ e, akwa zu mɛndó lo ndo li ko, lo ndo lindó ni na lo mɛ ya, lo ndo ye To lo wa lo ndo ye nga azi. Songo niko ndo tondó lo ya lo li kwa kpengbani nga na zungɔ na tɛrɛ hɛ̃ azi mɛndɛ̃. (Di Matie 20:28; Yn. 13:5, 14, 15) Se du ya songo la ndo to mɔ ya mɔ ti wazangɔ na kwa ko, hĩnga ya, Yehova na sulungɔ mɔ wa lo nga na zangɔ mɔ ti nɛngɔ ya, mɔ ti na seliye niko wa mɔ kokisa nga masengami ti tingɔ wazangɔ na kwa.​—1 Kɔr. 16:14; 1 Pet. 5:5.

Yezo ndó ndakisa ti nzɔ̃ni, lo handó na ava lo ya ala li kwa na zungɔ na tɛrɛ hɛ̃ azi mɛndɛ̃, na se lɛ gingɔ ya ala du na ndo ti uzu (Ba paragrafɛ ti 6)


7. Nda mɛ ayata kɔli lengbi ti kɛ̃ngɔ gingɔ kumba na ndenge ti siɔ ni nɛ?

7 Na ya gigi mɛ, azi gba ndo gi luangɔ kumba na mɔkanɔ ti siɔni. Kanda ta ndo du ngaso ge ya linɔ tɛ Yehova ma. Nyita kɔli mɛ songo la ndo to lo ti nɛngɔ ya, lo ti wazangɔ na kwa ko, lo ndo du ngama Yezo, ta lo ndo gi lo gbia, ndima bere tɔndɔngɔ mɛ aɔ nyɔ kpɔ̃ni ma. Se ahɛ̃ nyita kɔli mɛ ndo gi ngoi zu ya, ahũ ni ngbondoni ɔngɔ azi mɛndɛ̃ kumba kaya bombi ko, ngoi mɛndɛ̃ ta lo na yengɔ lingɔ kwa bere aye mɛndɛ̃ mɛ azanga valɛrɛ na lo tɛ angasã gbaga tɛ Yehova mɛ ngbondoni ma. Lo na hũngɔ kumba niko ya, ta ni lengbi na valɛrɛ tɛ ni ma. (Yn. 10:12) Ta Yehova na sulungɔ ge ge ge tɛ azi mɛ ndo li kwa na yakɛ bere ala ndo gi nzɔ̃ lo tɛ la nvɛ̃ni ma.​—1 Kɔr. 10:24, 33; 13:4, 5.

8. Wangɔ mɛndó Yezo hɛ̃ ava lo nɛ?

8 Na ya ngoi mɛndɛ̃ akwa Yezo mɛndó dã na lo gindó luangɔ kumba na ndenge ti siɔni. E mu ndakisa tɛ ava Yezo sɛ Yakobo ná Yoanɛ. Ala yɔndó ka ti Yezo ya lo hɛ̃ la ndo ti ngbondoni kaya Lo-lengɔ Gbia tɛ lo. Ta Yezo sepalandó na dangɔ bɛ tɛ la niko ti siɔni ma. Kanda lo kambisandó hɛ̃ ava lo 12 ya: “Se mbanga zo ye dungɔ kotani ko ale lo du wa lingɔ kwa hɛ̃ ĩ, wa se mbanga zo na popo tɛ ĩ aye nga dungɔ wa li ni ko, ale lo du mbɛ tɛ ĩ zu.” (Mar. 10:35-37, 43, 44) Ayata mɛ songo la ndo to la ya ala li kwa na lo tɛ azi mɛndɛ̃ ko, ala na dungɔ nzɔ̃ sulu kaya bombi.​—1 Tɛs. 2:8.

YE MƐ LENGBI TI BAKISANGƆ GWƐ̃ TƐ MƆ TI LINGƆ KWA HƐ̃ AYATA NƐ?

9. Ngasia la mɔ lengbi ti lingɔ ya gwɛ̃ tɛ mɔ ti zangɔ ayata mai nɛ?

9 Ta kitɛ da ma ya mɔ ndo ye Yehova wa mɔ ye nga lingɔ kwa na lo tɛ ayata. Abɛse ngaso ko, ngoi mɛndɛ̃ ta mɔ ndo du na gwɛ̃ ti lingɔ kwa mɛ ndo yɔ ya wazangɔ na kwa li ma. Ye mɛ lengbi ti zangɔ mɔ ya mɔ bakisa gwɛ̃ ti kwa ni nɛ? Nda mɛ ta mɔ lengbi ti gbɔ̃ngɔ li mɔ na ndo dengɔ bɛ mɛ lingɔ kwa hɛ̃ azi mɛndɛ̃ ndo hɛ̃ ma nɛ? Yezo tɛnɛndó ya: “Bɛ wa hɛ̃ngɔ ye ndo de aɔ tɛ wa luangɔ ye.” (Aw. 20:35) Lo ndó na dungɔ lɛ ngɛ̃́ mɛ amangbi na ndia niko. Lingɔ kwa na lo tɛ azi mɛndɛ̃ ahɛ̃ndó lo bɛta dengɔ bɛ, mɔ lengbi nga ti luangɔ ni.

10. Yezo fandó ya ni na dengɔ bɛ ti lingɔ kwa hɛ̃ azi mɛndɛ̃ ngasia? (Marko 6:31-34)

10 E ba ndakisa tɛ Yezo mɛndó lo li kwa na dengɔ bɛ so zangɔ azi mɛndɛ̃. (Di Marko 6:31-34.) Lá kɔi, Yezo na ava lo nzɛ̃ndó, wa ala gindó ndo kɔi ti nɛngɔ ya, ani wɛ. Kanda azi butubutu apiandó si ka gbɛlɛ la ti nɛngɔ ya, Yezo ha ala na ye. Ta lo lengbindó ti kɛ̃ngɔ ma. Na pɛni ta lo ná ava lo “luandó ngoi ti tɛngɔ ye ma.” Lo lengbi bondó ti hangɔ ala na ye sɛ bere taa. Kanda na lo mɛ ya songo ndó la ndo to lo ko, “lo bandandó hangɔ ala na akpale gba.” Lo handó ala na ye tee “ngoi ɔ.” (Mar. 6:35) Ta lo lindó ni bo ya ayɔ ya ni li ma, kanda “vundu ndó la to lo ti nɛngɔ ya lo li ni.” Lo yendó hangɔ la na ye na lo mɛ ya, lo ndo ye la. Lingɔ kwa hɛ̃ azi mɛndɛ̃ hɛ̃ndó Yezo dengɔ gba nvɛ̃ni.

11. Yezo zandó azi mɛ ndo ma lo ngasia? (Ba nga limɔ.)

11 Ta Yezo ngbã bondó na hangɔ butubutu tɛ azi na tɛnɛ ma. Kanda lo da ngandó bɛ lo na gwɛ̃ tɛ ala ti mi. Lo sindó na tɛ na ndenge ti kpɛ̃nɛ wa lo hɛ̃ndó ava lo ti nɛngɔ ya ala kangbi na la. (Mar. 6:41) Na lingɔ ngaso lo handó na ava lo se mɛ ala lengbi ti lingɔ kwa hɛ̃ azi mɛndɛ̃. Lo za ngandó ala ti nɛngɔ ya, ala hĩnga ya kwa mɛ ala ndo li ngama awa zangɔ na kwa ko, adu kwa kɔi mɛ ngbondoni. Da bɛ mɔ na dengɔ bɛ mɛndó ava Yezo ma na ngoi mɛndó ala kangbi tɛ mɛndó lo si na ni na ndenge ti kpɛ̃nɛ hɛ̃ azi tɛ tee “ya la sĩ”! (Mar. 6:42) Ta ni du fãni ti uzu mɛndó Yezo kpã gwɛ̃ tɛ azi na ndo ti uzu ti gwɛ̃ tɛ lo nvɛ̃ni la ma. Na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo zu mɛndó lo li ge lɛ sese ko, lo lindó kwa so zangɔ na azi mɛndɛ̃. (Mat. 4:23; 8:16) Yezo luandó dengɔ bɛ na ngoi mɛndó lo ndo ha azi mɛndɛ̃ na tɛnɛ nga na zungɔ na tɛrɛ lo so kokisangɔ gwɛ̃ mɛ ala na ni. Ta kitɛ da ma ya, mɔ nga na luangɔ dengɔ bɛ gba na lingɔ kwa ngama wazangɔ na kwa so zangɔ azi mɛndɛ̃.

Songo na lo tɛ Yehova nga na gwɛ̃ ti lingɔ kwa hɛ̃ azi mɛndɛ̃ na tongɔ mɔ ya, mɔ li kwa kaya bombi na bangɔ makoki tɛ mɔ (Ba paragrafɛ ti 11) a


12. Nda mɛ zo kɔi kɔi lengbi ti hũngɔ ya, ni na ye mɛ ni lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya ni za bombi nɛ?

12 Se mɔ hũ ya ta mɔ na makoki ti lingɔ kwa niko ma ko, ta mɔ nzɛ̃ ma. Ta kitɛ da ma ya mɔ nga na aseliye mɛ alengbi ti zangɔ bombi. Mɔ na luangɔ nzɔ̃ lo gba se du ya mɔ lisambela, mɔ di wa mɔ gbɔ̃ nga li mɔ na ndo tɛnɛ tɛ Polo mɛ kaya 1 Kɔrinto 12:12-30. Tɛnɛ tɛ Polo fa yangondo ya, ngama awa kwa tɛ Yehova zu ko, mɔ ngbondoni wa mɔ nga na kwa ti lingɔ kaya bombi. Se du ya na olo ta mɔ ndo kokisa masengami ti lingɔ kwa ngama wazangɔ na kwa ma ko, ta mɔ nzɛ̃ ma. Ni la, nda mɛ ta mɔ lengbi ti lingɔ zu ya, mɔ du ngbondoni ka lɛ Yehova nga ka lɛ ayata mɔ ma nɛ? Hĩnga ya, abiazi hĩnga makoki tɛ mɔ wa ala nga na hɛ̃ngɔ mɔ kumba mɛ mɔ lengbi ti lingɔ.​—Roma 12:4-8.

13. Masengami mɛ ndo yɔ ya nyita kɔli kokisa ti nɛngɔ ya lo ti wazangɔ na kwa nɛ?

13 E ba nda mɛ ayɔ ya mɔ kokisa masengami ti tingɔ wazangɔ na kwa: hĩnga ya awakristo zu la ndo kokisa masengami niko. Awakristo zu alengbi ti dungɔ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ mɛ amangbi na ndia tɛ Yehova nga na luangɔ dengɔ bɛ ti hɛ̃ngɔ ye hɛ̃ azi mɛndɛ̃, dungɔ se lɛlo ti nzɔ̃ni ti dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ awakristo. Ye mɛ nvɛ̃ni ayɔ ya nyita kɔli li ti nɛngɔ ya lo za azi mɛndɛ̃ nɛ?

YE MƐ MƆ LI TI NƐNGƆ YA MƆ TI WAZANGƆ NA KWA

14. Dungɔ “zo mɛ bɔlɔ” alengbi na nɛ? (1 Timɔte 3:8-10, 12)

14 Zia e ba na olo masengami mɛndɛ̃ mɛ atɛnɛ tɛnɛ ni kaya mbeti ti 1 Timɔte 3:8-10, 12. (Di.) Ayɔ ya awa zangɔ na kwa adu azi mɛ “abɔlɔ.” Alengbi nga ti gbinyangbingɔ tɛnɛ niko na “kpɛngɔ,” “tɔndɔngɔ,” “bere hɛ̃ngɔ ndima.” Ta fa ya zo niko lengbi ti kɛ̃ngɔ hengɔ ngia bere tongɔ sasa ma. (Mos. 3:1, 4) Kanda mɔ lengbi ti mungɔ akumba zu mɛndó hɛ̃ mɔ ya adu ngbondoni. Na ngoi mɛ mɔ ndo onzi kwa mɛ ahɛ̃ mɔ iɔ wa mɔ ndo li nga ni nzɔ̃ni ko, ayata ti ya bombi na tɔndɔngɔ mɔ.

15. Kɛ̃ngɔ dungɔ na nyɔ “sɛ” nga na kɛ̃ngɔ gingɔ “luangɔ ye na ndenge ti siɔni” alengbi na nɛ?

15 “Ta mɔ du zo mɛ nyɔ lo sɛ sɛ ma” ni fa dungɔ mbilimbili nga zo mɛ alengbi ti kpãngɔ bɛ na ndo lo. Ndo tɔndɔ tɛnɛ mɛ mɔ ndo tɛnɛ wa ta mɔ handa nga azi mɛndɛ̃ ma. (Mas. 3:32) “Ta lo ndo gi luangɔ ye na ndenge ti siɔni ma” ni lengbi na dungɔ mbilimbili na ya kpale ti dɛngɔ buze, nga na ya kpale mɛ aba falanga. Ta mɔ lengbi ti salelangɔ nzɔ̃ mangbi mɛ mɔ na ni na ayata mɔ awakristo ti nɛngɔ ya, mɔ gi na falanga ka ti la ma.

16. (a) Dungɔ zo mɛ “ta lo ndo nyɔ samba gba ma alengbi nɛ? (b) Dungɔ “na bingangɔ li ti vuruni” alengbi na nɛ?

16 “Ta ala du azi mɛ ndo nyɔ samba gba ma” ni fa ya, ta ala lengbi ti dungɔ azi mɛ ndo nyɔ samba ɔngɔ nyɔ kpɔ̃ni bere ala hĩngangbi mabere azi mɛ ndo nyɔ samba gba ma. Ala lengbi ti dungɔ “na bingangɔ li ti vuruni” afa dungɔ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ mɛ amangbi na andia tɛ Yehova. Abɛse ta mɔ du zo ti lengbingɔ ma ko, mɔ na dungɔ na dengɔ bɛ nga na siriri mɛ dungɔ na nzɔ̃ mangbi na Nzapa ndo hɛ̃.

17. Ngasia la nyita kɔli lengbi ti fangɔ ya lo du zo mɛ alengbi ti kpã bɛ ndo lo na ngoi mɛ “atara lo” nɛ? (1 Timɔte 3:10; ba nga limɔ.)

17 “Atara ala na bangɔ makoki tɛ ala” ni fa ya ala dã ti luangɔ kumba. Na ngoi mɛ abiazi hɛ̃ mɔ kwa ko, landa malako mɛ ala ndo hɛ̃ mɔ na seni nga na litambwisi mɛ linɔ tɛ Nzapa ndo si na ni. Hĩnga na seni kwa mɛ ahɛ̃ mɔ ya mɔ li nga ngoi mɛ ayɔ ya, mɔ li na ni. Se mɔ ndo kokisa kwa tɛ mɔ na seni ko, azi mɛndɛ̃ ti ya bombi na hũngɔ ni wa ala nga na hũngɔ ya mɔ ndo gwe uzu. Abiazi ĩ kpã lɛ ĩ na ndo fɔrmasiɔ̃ mɛ ĩ ndo hɛ̃ ayata kɔli mɛ mu batisimɔ. (Di 1 Timɔte 3:10.) Ayata mɛ apalanga mɛ mu batisimɔ kaya bombi tɛ ĩ? Ala ndo hɛ̃ se lɛlo ti nzɔ̃ni na omɛ ba mandangɔ Ngbangɔ tɛ la nvɛ̃ni? Ala ndo hɛ̃ gbinya ka bombi ngoi zu, wa ala ndo si nga kwa ti fangɔ tɛnɛ ngoi zu? Se du ngaso ko, ĩ hɛ̃ ala akumba na bangɔ bulu tɛ la nga na bangɔ kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ la. Ni du lége mɛ ĩ lengbi ti “tarangɔ na ayata kɔli mɛ apalanga la.” Na ngoi mɛ ala na maingɔ ko, ala lengbi ti lingɔ kwa ngama awa zangɔ na kwa.

Na hɛ̃ngɔ kwa hɛ̃ ayata kɔli mɛ mu batisimɔ, abiazi na “tarangɔ ala” na bangɔ makoki mɛ ala na ni (Ba paragrafɛ ti 17)


18. Tɛnɛ mɛ “Ta ala du na siɔ lo ma” alengbi na nɛ?

18 “Ta ala du na siɔ lo ma” ni fa ya, ale ta alua la na siɔ kpale kɔi ti kotani ma. Biani alengbi ti singɔ ya, ngoi mɛndɛ̃ alengbi ti kalangɔ lo tɛrɛ awakristo. Akalandó lo tɛrɛ Yezo, wa lo pia ngandó tɛnɛ hɛ̃ ava lo ya, ala nga na tengbingɔ na kpale ti ngaso. (Yn. 15:20) Kanda se mɔ bata bingangɔ li tɛ mɔ vuruni ngama se mɛndó Yezo li na niko, mɔ na dungɔ na dɔngɔ nɔ ti nzɔ̃ni kaya bombi.​—Mat. 11:19.

19. Dungɔ “kɔli mɛ na wali kɔi” alengbi na nɛ?

19 “Ale ala du bo na wali kɔi. Se du ya mɔ li libala ko, ayɔ ya mɔ tɔndɔ ndia ti ebandeli tɛ Yehova na ndo libala, ndia ni yɔ ya, zo du na kɔli kɔi bere wali kɔi. (Mat. 19:3-9) Ta kɔli mɛ wakristo lengbi ti tingɔ kɔmbɛ ma. (Aeb. 13:4) Kanda lo lengbi ti kpɛngɔ ni. Ayɔ ya lo du mbilimbili na mbage tɛ ya lo wa lo du nga na kpengba lɛ ya ta lo benda likebi tɛ awali mɛndɛ̃ ka tɛ lo ma.​—Yobo 31:1.

20. Ngasia la kɔli lengbi ti batangɔ ayangambi tɛ lo ná azi ti ndasewa tɛ lo “na ndenge ti nzɔ̃ni” nɛ?

20 “Ala hĩnga batangɔ ayangambi tɛ la ná azi mɛndɛ̃ mɛ ka ndasewa tɛ la nzɔ̃ni.” Se mɔ du gbia ti ndasewa ko, ayɔ ya mɔ ndo mu kumba tɛ mɔ ya adu ngbondoni. Ndo tambwisa sambela ti ndasewa pɔsɔ zu. Ndo si kwa ti fangɔ tɛnɛ ndoni kɔi na ya mɔ nga na ayangambi tɛ mɔ ngoi zu se alengbi. Za ayangambi tɛ mɔ ti nɛngɔ ya, mangbi tɛ ala ná Yehova ti kpengbani. (Ef. 6:4) Nyita kɔli mɛ ndo kokisa kumba tɛ lo ti ndasewa na seni ko, lo ndo fa yangondo ya, lo lengbi nga ti kokisangɔ kumba tɛ lo kaya bombi na seni.​—Ba nga 1 Timɔte 3:5.

21. Se du ya ta mɔ dɛ ti wazangɔ na kwa ma, ye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ nɛ?

21 Nyita kɔli, se du ya ta mɔ dɛ ti wazangɔ na kwa ma ko, e yɔ ka ti mɔ ya, mɔ di tɛnɛ mɛ na seni, mɔ li nga sambela hɛ̃ Yehova na lo ni, wa mɔ kpã nga awangɔ zu mɛ e lo ti tɛnɛngɔ tɛnɛ ni so ya bɛli tɛnɛ mɛ na kwa. Manda amasengami mɛ ndo yɔ ti nɛngɔ ya zo ti wazangɔ na kwa, wa li kpengbani ya mɔ kpã ni na kwa. Gbɔ̃ li mɔ na ndo songo mɛ mɔ na ni na lo tɛ Yehova nga na lo tɛ ayata kɔli ná ayata wali, wa songo niko na tongɔ mɔ ya, mɔ ti na gwɛ̃ ti lingɔ kwa hɛ̃ ala. (1 Pet. 4:8, 10) Lingɔ kwa ti tingɔ wazangɔ na kwa na hɛ̃ngɔ mɔ dengɔ bɛ gba, na lo mɛ ya mɔ ndo li kwa na lo tɛ ayata kɔli ná ayata wali kaya bombi. Zia ya Yehova sulu ge ge ge zu mɛ mɔ ndo li ti kokisangɔ masengami ti tingɔ wazangɔ na kwa!​—Fil. 2:13.

BIA 17Nalingi

a KAMBISANGƆ NDA LIMƆ TI : Limɔ ti ndo ga, Yezo ndo li kwa na zungɔ na tɛrɛ zu hɛ̃ ava lo; limɔ ti ndo kɔti, wa zangɔ na kwa kɔi ndo za nyita kɔli kɔi ti ya bombi.