TƐNƐ TI MANDANGƆ 39
BIA 125 “Esengo na bato ya motema mawa!”
Hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ ye ndo hɛ̃ dengɔ bɛ
“Bɛ wa hɛ̃ngɔ ye ndo de aɔ tɛ wa luangɔ ye.”—AW. 20:35.
NA NDUNU NI
E na mandangɔ andenge ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃ mɛ elengbi ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ ye, nga na nda mɛ ni lengbi ti hɛ̃ngɔ e dengɔ bɛ.
1-2. Yehova li e na likoki mɛ ngasia, wa nda mɛ e tɛnɛ ya, lo li ni na lo ti nzɔ̃ kpale tɛ e nɛ?
NGOI mɛndó Yehova lɛkɛ azi ko, lo hɛ̃ndó ala likoki ti dungɔ na dengɔ bɛ gba ti hɛ̃ngɔ ye ɔngɔ ti luangɔ ye. (Aw. 20:35) Kanda ni fa ya, ta elengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ na ngoi mɛ zo kɔi hɛ̃ e ye ma? Ipɔ. E hĩnga ya, e ndo du na dengɔ bɛ na ngoi mɛ ahɛ̃ e ye kɔi. Wa e ndo du nga na dengɔ bɛ gba na ngoi mɛ e ndo hɛ̃ ye hɛ̃ azi mɛndɛ̃. Ni du nvɛ̃ni dengɔ bɛ na ndenge mɛ Yehova li e ngaso. Na lo nɛ?
2 Yehova hɛ̃ e likoki ti dungɔ na dengɔ bɛ na ndenge mɛ lo li e ngaso. Elengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ na ngoi mɛ e ndo gbɔ̃ li e ti hĩngangɔ se mɛ elengbi ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ ye, nga na se mɛ elengbi ti lingɔ na ni. Adu nvɛ̃ni nzɔ̃ni na ndenge mɛ Yehova li e ngaso.—Nz. 139:14.
3. Nda mɛ Ngbangɔ kambisa Yehova mabere “Nzapa ti dengɔ bɛ” nɛ?
3 Ngbangɔ ndo to e, e ye na bɛ kɔi ya, hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ ye ndo hɛ̃ dengɔ bɛ, kanda ta ni du ye ti kamwangɔ na ndenge mɛ Ngbangɔ kambisa ya, Yehova du “Nzapa ti dengɔ bɛ ma.” (1 Tim. 1:11) Lo du zo ti uzu mɛndó lo hɛ̃ azi mɛndɛ̃ ye, wa ta zo kɔi mɛ ndo hɛ̃ ye hɛ̃ azi ɔ Yehova da ma. Ngama se mɛ toma Polo tɛnɛ na ni, “na lo tɛ lo la, e ndo du lɛ e ngɛ̃́, e ndo dɔ nɔ, wa e nga da.” (Aw. 17:28) “Anzɔ̃ ye zu, nga na atisa zu” ndo lo ka tɛ Yehova.—Zaki 1:17.
4. Ye mɛ lengbi ti zangɔ e ya, e ti na dengɔ bɛ gba nɛ?
4 E zu e ndo lua dengɔ bɛ gba mɛ ndo lo na ndo hɛ̃ngɔ ye. Elengbi ti lingɔ ngaso na landangɔ se lɛlo tɛ Yehova ti songo. (Ef. 5:1) Ngama se mɛ e hũ na ni, zia e ba ye mɛ elengbi ti lingɔ na ngoi mɛ e ti na dangɔ bɛ ya, ta azi ndo sepala na ye mɛ e ndo hɛ̃ ala ma. Wangɔ niko na zangɔ e ya e bata dengɔ bɛ tɛ e, wa e li nga ya, dengɔ bɛ tɛ e ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ ye amai.
LANDA SE LƐLO TƐ YEHOVA TI HƐ̃NGƆ AZI MƐNDƐ̃ YE
5. Aye ti mi mɛ Yehova ndo hɛ̃ e nɛ?
5 Ambanga ye mɛ ndo fa ya, Yehova ndo du na dengɔ bɛ ti hɛ̃ngɔ e ye nɛ? E ba ambanga se lɛlo ni. Yehova ndo hɛ̃ e aye ti mi mɛ e na gwɛ̃ ni. Ngoi mɛndɛ̃ ta e ndo du na aye ti mi mɛ ti lixɛ ma, kanda e ndo hɛ̃ sia kɔli hɛ̃ Yehova na lo mɛ ya, lo hɛ̃ e aye mɛ e na gwɛ̃ ni. Na ndakisa, lo ndo hɛ̃ e lége ti nɛngɔ ya, e lua tɛ ti tɛngɔ, bɔngɔ ti yungɔ, nga na ndo ti dungɔ na ni. (Nz. 4:8; Mat. 6:31-33; 1 Tim. 6:6-8) Ngoi mɛ Yehova ndo hɛ̃ e aye ti mi mɛ e na gwɛ̃ ni ko, afa ya e ndo gbɔ̃ lo na ndo ngunu ya lo li ni? Ipɔ ta seni la ma! Wa nda mɛ Yehova ndo li ngaso na lo tɛ e nɛ?
6. Wangɔ mɛ e lua na ndo Matie 6:25, 26 nɛ?
6 Yehova ndo hɛ̃ e aye ti mi mɛ e na gwɛ̃ ni na lo mɛ ya lo ndo ye e. E ba tɛnɛ tɛ Yezo mɛ kaya Matie 6:25, 26. (Di.) Yezo salelandó ndakisa ti aye mɛ Nzapa lɛkɛ. Yezo tɛnɛndó tɛnɛ tɛ ahu, lo tɛnɛ ya: “Ta ala ndo lu tɛ ma, ta ala ndo kɔ tɛ ma, ta ala ndo bombi nga tɛ ma.” Kanda di mɔ ba tɛnɛ mɛ lo tɛnɛ na pɛni: “To ĩ mɛ ka ndozu ndo kã ala na tɛ.” Ni la Yezo tɛnɛ ya: “Sangana ahu asangana ĩ mɛ ĩ ɔ ala?” Wangɔ mɛ e lua nɛ? Yehova ndo hũ azi ngbondoni ɔngɔ asa mɛ lo li. Se du ya, Yehova ndo kokisa gwɛ̃ tɛ asa ko, elengbi nga ti yengɔ na bɛ e kɔi ya, lo nga na kokisangɔ gwɛ̃ tɛ e! Ngama se tɛ to ti ndasewa mɛ ndo kokisa gwɛ̃ tɛ azi ti ndasewa tɛ lo ko, Yehova ndo kokisa nga gwɛ̃ tɛ azi ti ndasewa tɛ lo na songo zu.—Nz. 145:16; Mat. 6:32.
7. Lége kɔi mɛ elengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ ye na songo du nɛ? (Ba nga limɔ.)
7 Mabere Yehova, elengbi ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ aye ti mi na songo. Na ndakisa, mɔ ka mɔ hĩnga nyita kɔli bere nyita wali mɛ na gwɛ̃ ti aye ti tɛngɔ bere bɔngɔ ti yungɔ? Yehova lengbi ti salelangɔ mɔ ti nɛngɔ ya, mɔ za lo. Azi tɛ Yehova hĩngangbi ya, ala ndo fangbi songo na ngoi ti kpengba kpale. Na ndakisa, na ngoi ti siɔ ngã ti COVID-19 ko, ayata kɔli ná ayata wali ahɛ̃ndó tɛ, bɔngɔ nga na aye mɛndɛ̃ ahɛ̃ ayata mɛndó na gwɛ̃ ni. Ayata gba ndo hɛ̃ tisa na songo na lo ti kwa ti ndo lɛ gigi zu. Ni ndo za ayata zu ti ndo lɛ gigi mɛ na gwɛ̃ ni, na lo mɛ ya, ala tengbi na kpengba kpale. Ayata kɔli ná ayata wali ti songo ndo landa tɛnɛ mɛ kaya Aebreo 13:16: mɛ tɛnɛ ya, “Ale ĩ ndoli anzɔ̃ lo na tɛrɛ afɔ̃ ĩ, ale ĩ ndoza nga afɔ̃ ĩ na aye mɛ ĩ na ni, ta sanga ma, aye ni ko adu nga ma aye mɛ ĩ mu ĩ lu na Nzapa, ko aye ni ko la ndode bɛ Nzapa.”
8. Ngasia la, Yehova ndo za e na hɛ̃ngɔ e ngunu nɛ? (Filipɛ 2:13)
8 Yehova ndo hɛ̃ e ngunu. Yehova ndo du na dengɔ bɛ ti hɛ̃ngɔ awa kwa tɛ lo ngunu tɛ lo mɛ aɔ ngunu zu. (Di Filipɛ 2:13.) Ngoi mɛndɛ̃ mɔ ka mɔ li sambela ti nɛngɔ ya, mɔ lua ngunu ti gbengɔ bɛ mɔ na ya tara bere mɔ lua ngunu ti nɛngɔ ya, mɔ gbe bɛ mɔ na ya kpengba pɛnɔ? Mɔ ka mɔ li nga sambela ngoi mɛndɛ̃ ti nɛngɔ ya, mɔ lua ngunu ti lingɔ ye mɛ mɔ na gwɛ̃ ni na ya bi niko. Ngoi mɛ mɔ yɔ ka ti Yehova na lége ti sambela ya lo hɛ̃ mɔ ngunu, wa mɔ lua gbinya ti sambela niko ko, mɔ lengbi ti yengɔ na bɛ mɔ kɔi tɛnɛ tɛ toma Polo mɛndó lo su ya: “Na ya akpale zu, mbi ndo lua lisalisi na lége tɛ Nzapa, zo mɛ ndo hɛ̃ mbi ngunu.”—Fil. 4:13.
9. Na ya akpale mɛ wa la elengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova na salelangɔ ngunu tɛ e ti zangɔ na azi mɛndɛ̃ nɛ? (Ba nga limɔ.)
9 Na lo mɛ ya, e du azi ti zangangɔ lengbingɔ ko, elengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova ti zangɔ azi mɛndɛ̃ na salelangɔ ngunu tɛ e. Ta e nvɛ̃ni elengbi ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ ngunu na ndenge tɛ e ma. Kanda elengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova na salelangɔ ngunu tɛ e ti nɛngɔ ya, e za na azi mɛndɛ̃. Na ndakisa, elengbi ti zangɔ ayata kɔli ná ayata wali mɛ ati abange bere tɛrɛ la ndo sɔ na lengɔ kwa ti ya da hɛ̃ngɔ ala bere vɔ̃ngɔ nga yɔrɔ hɛ̃ngɔ ala. Se du ya, kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e hɛ̃ e lége ko, elengbi nga ti zangɔ na lɛkɛngɔ ya da ti Lo-lengɔ Gbia bere batangɔ ni nzɔ̃ni. Se e salela ngunu tɛ e na ndenge ti ngaso ko, elengbi ti lingɔ aye ti nzɔ̃ni gba na lo tɛ ayata kɔli ná ayata wali.
10. Ngasia la elengbi ti sangɔ ngunu bɛ azi mɛndɛ̃ na ya atɛnɛ mɛ e ndo tɛnɛ nɛ?
10 Ta bɛ mɔ li na ni ma ya, tɛnɛ tɛ mɔ lengbi nga ti sangɔ ngunu bɛ azi mɛndɛ̃. Azi mɛ mɔ na sangɔ ngunu bɛ ala se mɔ pa hɛ̃ ala ya, mɔ ndo sepala na ye mɛ ala ndo li nɛ? Mɔ hĩnga zo mɛ na gwɛ̃ ya asa ngunu bɛ ni? Se du ngaso, nda mɛ ayɔ ya, mɔ mu ebongiseli ti nɛngɔ ya mɔ gwe ka tɛ zo na zo nɛ? Mɔ lengbi ti gwengɔ bangɔ ala, ilingɔ ala na telefɔnɛ, bere tongɔ hɛ̃ la akartɛ na lége ti email, nga na tongɔ hɛ̃ ala mɛsajɛ. Ta mɔ binga bɛ mɔ gba na ndo tɛnɛ mɛ mɔ na tɛnɛngɔ ma. Tɛnɛ yakere mɛ alo ka gbɛ bɛ mɔ, ngoi mɛndɛ̃ na dungɔ ye mɛ nyita mɔ na gwɛ̃ ti mangɔ ti nɛngɔ ya, lo ngbã mbilimbili na ya bi mɛndɛ̃, bere lo ma tɛrɛ lo nzɔ̃ni na ya akpale mɛ lo ndo tengbi na ni.—Mas. 12:25; Ef. 4:29.
11. Ngasia la Yehova ndo hɛ̃ azi mɛndɛ̃ ndara tɛ lo nɛ?
11 Yehova ndo hɛ̃ e ndara. Zaki su ya: “So popo tɛ ĩ se ta zo du na ndara ma ko, ale lo yɔ ni ka ti Nzapa, wa Nzapa hɛ̃ lo na lo mɛ ya, Nzapa ndo hɛ̃ ni hɛ̃ azi gɛgɛrɛ, lo ndo hɛ̃ ni na nzɔ̃ bɛ.” (Zaki 1:5) Ngama se mɛ vɛrse mɛ tɛnɛ na ni, ta Yehova ndo bata ndara tɛ lo na ndombali lo nvɛ̃ni ma. Lo ndo hɛ̃ ni hɛ̃ azi mɛndɛ̃ na songo zu. Yakobo di tɛnɛ nga ya, ngoi mɛ Yehova ndo hɛ̃ ndara ko, ta lo ndo “pamɛla zo na lo ni” bere lo ndo “hɛ̃ ni na siɔ bɛ ma.” Ta lo ndo ye ya, e ma tɛrɛ e siɔni na ngoi mɛ e ndo hũnda lo ya lo hɛ̃ e wangɔ ma. Na ɔngbingɔ, lo ndo ye ya e hũnda ndara ka tɛ lo.—Mas. 2:1-6.
12. Nzɔ̃ tangɔ li gɛrɛ mɛ e lua ti zangɔ azi mɛndɛ̃ na ndara mɛ e na ni nɛ?
12 Wa e tɛnɛ ya nɛ na lo tɛ e nɛ? Elengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova na hɛ̃ngɔ ndara hɛ̃ azi mɛndɛ̃? (Nz. 32:8) Azi tɛ Yehova na alége gba ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ ndara mɛ ala manda ni. Na ndakisa, elengbi ti hɛ̃ngɔ zo mɛ ati wa fangɔ tɛnɛ fãnani fɔrmasiɔ̃ kaya kwa ti fangɔ tɛnɛ. Na yɔngɔrɔ bɛ zu, abiazi lengbi ti zangɔ awa zangɔ na kwa ná ayata kɔli mɛ amu batisimɔ fãnani ti nɛngɔ ya, ala hĩnga se ti nzɔ̃ni ti kokisangɔ na kumba tɛ la kaya bombi. Wa ayata ko la ahĩnga kwa ti kĩngɔ da nga na batangɔ ni nzɔ̃ni ko, ala lengbi ti zangɔ na hɛ̃ngɔ ayata mɛndɛ̃ fɔrmasiɔ̃ ti nɛngɔ ya, ala salela ni kaya kwa tɛ Yehova.
13. Ngoi mɛ e ndo hɛ̃ azi mɛndɛ̃ fɔrmasiɔ̃ ko, nda mɛ elengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova na omɛ aba hɛ̃ngɔ azi ndara nɛ?
13 Ngoi mɛ e ndo hɛ̃ fɔrmasiɔ̃ hɛ̃ azi mɛndɛ̃ ko, e ndo li kpengbani ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova ti hɛ̃ngɔ azi ndara. E hĩnga ya, Yehova ndo hɛ̃ ndara tɛ lo na songo zu. Kwɛ kɔi e ndo ye nga hangɔ na azi mɛndɛ̃ ye mɛ e hĩnga gɛgɛrɛ. Ngoi mɛ e ndo ha zo kɔi na ye ko, ta elengbi ti batangɔ ambanga aye mɛ e hĩnga na dangɔ bɛ ya, lá kɔi gbanda ko, lo na mungɔ kumba tɛ e ma. Ngoi mɛndɛ̃ azi mɛndɛ̃ ndo da bɛ la ya: ‘Na lo mɛ ya, ta ahandó ala na ye ma ko, ta ani ha nga azi mɛndɛ̃ na ye ma!’ Ta wa kwa tɛ Yehova lengbi ti dungɔ na dangɔ bɛ ti ngaso ma. Ni la e ndo du na dengɔ bɛ na lo tɛ azi zu ko la ahĩnga ye, “wa ala ndo li nga zu” ti nɛngɔ ya ala hɛ̃ azi mɛndɛ̃ fɔrmasiɔ̃. (1 Tɛs. 2:8) E da bɛ e ya, “ala na makoki ti hangɔ azi mɛndɛ̃ na ye.” (2 Tim. 2:1, 2) Se du ya e zu e ha azi mɛndɛ̃ na ndara tɛ e ko, e ná la “na tingɔ na ndara nga na dengɔ bɛ.
SE DU YA TA AZI NDO HƐ̃ E SIA KƆLI NA LO TI AYE MƐ E NDO HƐ̃ ALA MA
14. Ye mɛ azi ndo li na ngoi mɛ e ndo li ye ti nzɔ̃ni tɛrɛ la nɛ?
14 Ngoi mɛ e ndo hɛ̃ ye bere e ndo li ye tɛrɛ azi mɛndɛ̃, gba ni na tɛrɛ ayata kɔli ná ayata wali ko, ngoi gba ala ndo hɛ̃ e sia kɔli. Ngoi mɛndɛ̃ ala lengbi ti tongɔ hɛ̃ e sia kɔli na lége ti mbeti ti fangɔ dengɔ bɛ mɛ ala na ni na ndo ye mɛ e li tɛrɛ la na lége mɛndɛ̃. (Kɔl. 3:15) Ngoi mɛ ala ndo hɛ̃ e sia kɔli ko, e ndo ti na dengɔ bɛ gba na lo ti ye mɛ e li tɛrɛ la.
15. Ye mɛ elengbi ti hĩngangɔ na ngoi mɛ ta ambanga azi ndo hɛ̃ e sia kɔli na lo ti aye mɛ e li tɛrɛ ala ma nɛ?
15 Kanda ngoi mɛndɛ̃ ta ambanga azi ndo hɛ̃ sia kɔli na lo ti ye mɛ e li tɛrɛ la ma. Ngoi mɛndɛ̃ ta azi ndo kpã lɛ la na ndo aye zu mɛ e li ti nɛngɔ ya e za na ala bere ala ndo hũ ngoi, ngunu nga na aye ti mi mɛ e salela ti nɛngɔ ya, e za na ala ma. Se kpale ti ngaso li tɛrɛ lo ko, ngasia la elengbi ti batangɔ dengɔ bɛ tɛ e bere kɛ̃ngɔ dungɔ na ngɔnzɔ nɛ? Da bɛ mɔ na tɛnɛ mɛ kaya Awa Pangɔ Kwa 20:35 mɛ agbɔ̃ bɛli tɛnɛ tɛ e. Ta dengɔ bɛ tɛ e ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ ye ndo lo na ndo se mɛ azi mɛndɛ̃ ndo hɛ̃ na e sia kɔli ma. Elengbi ti dungɔ lá kwɛ na dengɔ bɛ ti hɛ̃ngɔ ye hɛ̃ azi mɛndɛ̃ abɛse du ya, ta ala hɛ̃ e sia kɔli na lo ni ma. Ye mɛ lengbi ti zangɔ e nɛ? Zia e ba ambanga ye ni.
16. Ye mɛ lengbi ti zangɔ e ya, e ngbã lá kwɛ hɛ̃ngɔ azi ye na dengɔ bɛ nɛ?
16 Landa se lɛlo tɛ Yehova ti hɛ̃ngɔ ye hɛ̃ azi mɛndɛ̃. Lo ndo hɛ̃ aye ti nzɔ̃ni hɛ̃ azi abɛse du ya, ala sepala na ni bere ta ala sepala na ni ma. (Mat. 5:43-48) Yehova tɛnɛ ya, se e hɛ̃ azi ye ko, ta e kũ ya “ala di diri na ye ni hɛ̃ e ma” e na luangɔ “kota mbana gɛrɛ.” (Luka 6:35) “Ni du tɛnɛ” ti hɛ̃ngɔ sia kɔli. Abɛse du ya, ahɛ̃ e sia kɔli bere ta hɛ̃ e ma ko, Yehova na ngbãngɔ lá kwɛ futangɔ e na lo ti anzɔ̃ ye mɛ e ndo li ti zangɔ azi mɛndɛ̃ na lo mɛ ya, ‘e ndo hɛ̃ ye ni na dengɔ bɛ.’—Mas. 19:17; 2 Kɔr. 9:7.
17. Ye ti ngbondoni mɛ ndo to e ya, e hɛ̃ ye hɛ̃ azi mɛndɛ̃ nɛ? (Luka 14:12-14)
17 Ye mɛndɛ̃ mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, e landa se lɛlo tɛ Yehova adu ngoi mɛ e ndo kpã na kwa tɛnɛ mɛndó Yezo tɛnɛ mɛ kaya Luka 14:12-14. (Di.) Ta ni du siɔni lengɔ songo bere lingɔ nzɔ̃ kpale ka tɛrɛ azi mɛ ndo li nga aye ti nzɔ̃ni tɛrɛ e ma. Wa se e hũ ya e ndo hɛ̃ ye hɛ̃ azi mɛndɛ̃ na dangɔ bɛ ya, ngoi mɛndɛ̃ ala na diringɔ na ni hɛ̃ e mɛ? Se du ngaso ko, li kpengbani ti landangɔ tɛnɛ tɛ Yezo. Elengbi ti lengɔ songo tɛrɛ zo mɛ e hĩnga ya, ta lo na diringɔ na ni hɛ̃ e ma. Wa e nga na dungɔ na dengɔ bɛ na lo mɛ ya e ndo landa se lɛlo tɛ Yehova. Lingɔ ngaso na zangɔ e ya, e bata dengɔ bɛ tɛ e abɛse na ngoi mɛ ta azi ndo sepala na lo ti aye mɛ e li tɛrɛ la ma.
18. Ye mɛ ta elengbi ti yengɔ na bɛ e kɔi ya, e na lingɔ ma nɛ, wa na lo nɛ?
18 Ta mɔ du na dangɔ bɛ ti siɔni na ndo azi mɛndɛ̃ ma. (1 Kɔr. 13:7) Se ta azi mɛndɛ̃ sepala na aye mɛ e ndo li tɛrɛ la ma ko, elengbi ti hũndangɔ tɛrɛ e na ndo mɛ: ‘Ta ala sepala na ye mɛ e li tɛrɛ la ma, bere bɛ la bo la li na hɛ̃ngɔ sia kɔli?’ Ngoi mɛndɛ̃ ala na rɛzɔ̃ mɛ ato la ya ta ala hɛ̃ e sia kɔli na ndenge mɛ e da na bɛ e ma. Ambangani lengbi ti sepalangɔ na ye mɛ e li tɛrɛ la kanda ni du pɛnɔ ka tɛ la ya, ala tɛnɛ ni yangondo. Ta ala lengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ ya aza la ma se du ya, ala ndó la ndo za azi mɛndɛ̃ gã. Wa se du ya, e ndo ye nvɛ̃ni ayata kɔli ná ayata wali ko, ta e na dungɔ na dangɔ bɛ ti siɔni na ndo la ma, e nga na ngbãngɔ lá kwɛ hɛ̃ngɔ ala ye na dengɔ bɛ.—Ef. 4:2.
19-20. Ye mɛndɛ̃ mɛ lengbi ti zangɔ e ya, e du na dengɔ bɛ ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ ye nɛ? (Ba nga limɔ.)
19 Du na yɔngɔrɔ bɛ. Na omɛ aba songo ko, Salomo mɛ gbia ti ndara su ya: “Bi mapa tɛ mɔ kaya ngu, wa na pɛ abi gba, mɔ na luangɔ ni fãni mɛndɛ̃.” (Mos. 11:1) Ngama se mɛ tɛnɛ mɛ fa na ni, ambangani alengbi ti hɛ̃ngɔ e sia kɔli na ndo ye mɛ e li tɛrɛ ala “na pɛ abi gba.” E ba se lɛlo kɔi mɛ afa ya, tɛnɛ niko du mbilimbili.
20 Na pɛ abulu gba, ya wa bangɔ ndo kɛlɛ kɛlɛ sundó mbeti to hɛ̃ nyita wali kɔi mɛ alo ti mungɔ batisimɔ fãnani ya, lo ngbã mbilimbili. Bulu mwambe na pɛni nyita wali niko sundó mbeti ti hɛ̃ngɔ gbinya na tɛnɛngɔ ya: “ta mbi hĩnga ma, kanda mbi ye tɛnɛngɔ hɛ̃ mɔ ya, mɔ zandó mbi gba nvɛ̃ni na ya bulu mɛ aɔ.” Lo di tɛnɛ ya: “[Mɔ sundó] mbeti mɛ na atɛnɛ ti songo, wa ta bɛ mbi na lingɔ na vɛrse ti gbɔ̃ngɔ bɛ mɛndó mɔ su kaya mbeti niko ma.” a Lo kambisandó kpengba kpale mɛ lo tengbi na ni na ya abulu gba, lo pa ya: “mbi tindó na dangɔ bɛ ti ziangɔ aye zu, mbi ye ngandó ziangɔ vɔrɔngɔ Yehova. Kanda ngoi mɛndó mbi da bɛ mbi na mbeti mɛndó mɔ su hɛ̃ mbi ko, ni hɛ̃ndó mbi ngunu ti nɛngɔ ya, mbi ngbã mbilimbili.” Lo di tɛnɛ ya: “Na ya bulu mwambe niko ko, ta ye kɔi mɛndó za mbi aɔ mbeti tɛ mɔ ná vɛrse mɛndó mɔ to hɛ̃ mbi ma.” Da bɛ mɔ na dengɔ bɛ mɛndó ya wa bangɔ ndo kɛlɛ kɛlɛ ma na ngoi mɛndó lo lua mbeti tɛ nyita wali niko “na pɛ abi gba”! Elengbi nga ti dungɔ na ndakisa tɛ ayata mɛndó ahɛ̃ e sia kɔli na pɛ abi gba na ndo ye mɛndó e li tɛrɛ ala.
21. Nda mɛ ayɔ ya, e ngbã lá kwɛ landangɔ se lɛlo tɛ Yehova ti songo nɛ?
21 Ngama se mɛ e manda na ni, Yehova lɛkɛ zo kɔi kɔi na likoki tɛ lo. Abɛse du ya e ndo sepala na luangɔ ye ko, e ndo du nga na dengɔ bɛ gba na ngoi mɛ e ndo hɛ̃ nga ye hɛ̃ azi mɛndɛ̃. E ndo ma tɛrɛ e nzɔ̃ni na ngoi mɛ e na likoki ti zangɔ ayata e. Wa e ndo du nga na dengɔ bɛ na ngoi mɛ ala ndo hɛ̃ e sia kɔli. Ni la, zo ko la e hɛ̃ lo ye ahɛ̃ e sia kɔli bere ta lo hɛ̃ e ma ko, elengbi bo ti dunga na dengɔ bɛ na lo mɛ ya e li ye ti nzɔ̃ni. Ta bɛ mɔ li na ni ma ya, ye zu ko la mɔ hɛ̃ ko, “Yehova na hɛ̃ngɔ mɔ ɔngɔ ni.” (2 Nt. 25:9) Ni la, ta mɔ lengbi ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ ye gba ɔngɔ omɛ Yehova ndo hɛ̃ mɔ ma! Wa ngoi ko la Yehova ndo hɛ̃ e mbana gɛrɛ ko, ta mbana gɛrɛ ti nzɔ̃ni mɛ aɔ ni da ma. Zia ya, e du na ekateli ti ngbãngɔ lá kwɛ landangɔ se lɛlo ti songo tɛ To e ti ndozu.
BIA 17 “Nalingi”
b KAMBISANGƆ NDA LIMƆ : Alimɔ mɛ ndo fa ya wa bangɔ ndo kɛlɛ kɛlɛ mɛ fale e tɛnɛ tɛnɛ tɛ lo kaya paragrafɛ 20 mɛ lo su mbeti ti wambangɔ bɛ lo to hɛ̃ nyita wali kɔi. Abulu gba so pɛni nyita wali niko di su mbeti to hɛ̃ ya wa bangɔ ndo kɛlɛ kɛlɛ, wa lo hɛ̃ nga lo sia wali na ndo ye mɛ lo li.