1. Fangɔ ngbanga mɛ angbã yakere li tɛrɛ lo nɛ?

 E NA olo na ya ngoi mɛ akpale ti kpengbani ndo li tɛrɛ lo! Angbã yakere Yezo fa ngbanga ndo azi zu mɛ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ge lɛ sese. Yezo kambisandó hɛ̃ ava lo ye mɛ na singɔ uzu ti nɛngɔ ya, lo fa ngbanga, lo hɛ̃ prɔfesi kɔi mɛ “afa” aye mɛ na fangɔ ya, gangɔ tɛ lo nga na “ngoi mɛ akpale ti lɛ gigi mɛ na wɛngɔ.” (Mat. 24:3) E na luangɔ Aprɔfesi niko kaya Matie shapitrɛ 24 nga na 25 wa ni nga kwɛ kɔi na kpale mɛ kaya Marko shapitrɛ 13 ná Luka shapitrɛ 21.

2. Ye mɛ e na mandangɔ na ya tɛnɛ mɛ nɛ, wa nda mɛ ni na zangɔ e nɛ?

² Yezo kambisa amatɔ taa mɛ lengbi ti zangɔ e ya, e lɛkɛ tɛrɛ e wa ni du nga makebisi na lo tɛ e. Amatɔ ni du tɛ angasã gbaga na abɛta angasã, matɔ tɛ angɔndɔ ti ndara na ti buba, nga na matɔ ti talata. Amatɔ niko kɔi kɔi na zangɔ e, e gbɔ̃ ndani ya, Yezo na fangɔ ngbanga ndo azi na bangɔ kwa tɛ la. Na ngoi mɛ e ndo manda amatɔ niko ko, zia ya e gi hĩngangɔ awangɔ mɛ e na luangɔ nga na se mɛ elengbi ti kpãngɔ ni na kwa. Matɔ ti uzu mɛ e ga manda na olo adu matɔ tɛ angasã gbaga ná abɛta angasã.

MATƆ TƐ ANGASÃ GBAGA NA ABƐTA ANGASÃ

3. Ngoi mɛ wa la Yezo na fangɔ ngbanga tɛ azi wa?

³ Kaya matɔ tɛ angasã gbaga ná abɛta angasã ko, Yezo tɛnɛ ya, ni na fangɔ ngbanga ndo azi na bangɔ se mɛ ala ye na nzɔ̃ pa nga na se mɛ ala ndo hɛ̃ ti la hɛ̃ awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃. (Mat. 25:31-46) Na ngoi ti “kota pɛnɔ” ko, lo na fangɔ ngbanga na mbilimbili uzu ti nɛngɔ ya, armagedona banda.  (Mat. 24:21) Ngama se mɛ wa batangɔ angasã ndo kangbi na ya angasã gbaga ná abɛta ngasã ko, Yezo nga na kangbingɔ ya azi ko la ndo hɛ̃ ti la na mbilimbili hɛ̃ awakrito mɛ ahĩni la na kpɔ̃ nga na azi mɛ ta la hɛ̃ ti la ma.

4. Na bangɔ Yisaya 11:3, 4, nda mɛ elengbi ti yengɔ na bɛ e kɔi ya Yezo na fangɔ ngbanga tɛ azi na mbilimbili nɛ? (Ba nga limɔ.)

⁴ Ngbangɔ tɛnɛ ya, ngoi mɛ Yezo na fangɔ ngbanga na lo tɛ Yehova ko, lo na fangɔ ngbanga ndo azi na mbilimbili zu. (Di Yisaya 11:3, 4.) Lo na bangɔ se du tɛ la, bingangɔ li tɛ la, nga na tɛnɛ mɛ ala ndo tɛnɛ, kpale niko ba nga ayata lo mɛ ahĩni la na kpɔ̃. (Mat. 12:36, 37; 25:40) Yezo na hĩngangɔ azi ko la ndo hɛ̃ ti la hɛ̃ awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ nga na kwa tɛ la. a Lége kɔi mɛ ngbondoni mɛ angasã gbaga lengbi ti zangɔ na ayata kristo adu zangɔ ala na ya kwa ti fangɔ tɛnɛ. Yezo na fangɔ ngbanga ndo azi ko ndo hɛ̃ ti la ngaso ya, ala du “mbilimbili” wa ala nga na luangɔ nzɔ̃ tangɔ li gɛrɛ ti dungɔ na “dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti bwai” ge lɛ sese. (Mat. 25:46; Suma 7:16, 17) Ni du nvɛ̃ni nzɔ̃ sulu na lo tɛ azi mɛ na ngbãngɔ mbilimbili! Se ala ngbã mbilimbili na ngoi ti kota pɛnɔ nga na pɛ to ko, ili la na ngbãngɔ kaya “buku ti dungɔ lɛ ngɛ̃́.”​—Suma 20:15.

5. Wangɔ mɛ e lua na ndo matɔ mɛ aba angasã gbaga ná abɛta angãsa nɛ?

⁵ Fa ya mɔ du mbilimbili. Kaya matɔ tɛ Yezo mɛ lo tɛnɛ tɛnɛ tɛ angasã gbaga ná abɛta angasã ko, lo kpã lɛ lo uzu na ndo azi mɛ na nzɔ̃ dangɔ bɛ ti dungɔ ge lɛ sese. Ta ala ndo fa bo loyengɔ tɛ la na zangɔ ayata kristo na ya kwa ti fangɔ tɛnɛ ma, kanda ala ndo ye nga tɔndɔngɔ litambwisi tɛ mbɛ ti mbilimbili mɛ Yezo pɔna. (Mat. 24:45) Kanda azi ko la na nzɔ̃ dangɔ bɛ ti gwengɔ ndozu nga na gwɛ̃ ti kpãngɔ lɛ la na ndo makebisi mɛ aba matɔ tɛ angãsa gbaga ná abɛta angasã. Na lo nɛ? Na lo mɛ ya, Yezo ndo kpã lɛ lo na ndo se du tɛ la, bingangɔ li tɛ la, nga na tɛnɛ tɛ ala. Ala lengbi nga ti fangɔ ya, ala du mbilimbili. Na pɛni, Yezo kambisa amatɔ mɛndɛ̃ sɛ mɛ ahɛ̃ likebisi ti yangondo hɛ̃ awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃. E lengbi nga ti luangɔ amatɔ niko kaya Matie shapitrɛ 25. Zia e tɛnɛ tɛnɛ na ndo matɔ mɛ aba angɔndɔ ti ndara ná ti buba.

ANGƆNDƆ MƐ NA NDARA NÁ ALA MƐ AWA BUBA

6. Ngasia la angɔndɔ kũ fa ya ala na ndara nɛ? (Matie 25:​6-10)

⁶ Kaya matɔ mɛ aba angɔndɔ ko, Yezo tɛnɛndó tɛnɛ tɛ angɔndɔ sui kɔi mɛ alɛkɛ tɛrɛ la ti tengbingɔ na kɔli ti libala. (Mat. 25:1-4) Ala zu ndo masindó dungɔ ndoni kɔi na kɔli na ngoi ti fɛtɛ ti libala. Yezo kambisandó ya, kũ ka popo tɛrɛ ala ndó na “ndara” kanda ala mɛndɛ̃ kũ ndó “awa buba.” Angɔndɔ ti ndara lɛkɛndó tɛrɛ la nzɔ̃ni wa ala ngandó na kpengba lɛ. Ala ndó dã ti masingɔ kɔli abɛse du ya, lo ga na bɛ bi. Ala gandó na mwinda tɛ la nga na kpɔ̃ ti nɛngɔ ya, ala ndo ba na ndo. Kanda ala batandó kpɔ̃ mɛndɛ̃ ka katɛ se du ya, ta kɔli ti libala ga na ngoi mɛ nzɔ̃ni ma. Ala lɛkɛndó tɛrɛ la nzɔ̃ni ti nɛngɔ ya, ta mwinda tɛ la mingɔ ma. (Di Matie 25:6-10.) Ngoi mɛndó kɔli ti libala ga ko, angɔndɔ ti ndara lindó ndoni kɔi na lo ka fɛtɛ ti libala. Kwɛ kɔi, awakrsito mɛ ahĩni la na kpɔ̃ na fangɔ ya, ani dã se du ya ala ngbã lá kwɛ na kpengba lɛ nga mbilimbili tee ka Kristo ga ti nɛngɔ ya, lo hɛ̃ ala mbana gɛrɛ kaya Lo-lengɔ Gbia tɛ lo ti ndozu. b (Suma 7:1-3) Wa ye mɛ na singɔ na angɔndɔ kũ ti buba nɛ?

7. Ye mɛndó si na angɔndɔ ti buba kũ nɛ, wa na lo nɛ?

⁷ Ɔngbingɔ na angɔndɔ ti ndara, angɔndɔ mɛndɛ̃ kũndó awa buba, wa ta ala ndó dã ti masingɔ gangɔ tɛ kɔli ti libala ma. Mwinda tɛ la mingɔndó wa ta ala batandó kpɔ̃ ti sangɔ da ma. Na ngoi mɛ ala ma ya, kɔli ti libala ngbã yakere ga ko, ala gwendó ti vɔ̃ngɔ kpɔ̃. Na ya ngoi niko ko, “angɔndɔ mɛndó lɛkɛ tɛrɛ la wa ala ngandó dã ko, ala lindó kaya da ndoni kɔi na kɔli ti libala, wa atondó yɔ̃ da na ta kɛlɛlɛ ka pɛko la.” (Mat. 25:10) Na pɛni ngoi mɛ angɔndɔ ti buba mɛ gwe ti vɔ̃ngɔ kpɔ̃ aga wa ala hũnda kɔli ti libala ya, lo zi yɔ̃ da hɛ̃ la ko, kɔli ti libala gbinya ya: “Ta mbi hĩnga ĩ ma.” (Mat. 25:11, 12) Ta angɔndɔ niko lɛkɛndó tɛrɛ la nzɔ̃ni ti masingɔ kɔli ti libala na ya ngoi yɔngɔrɔni ma. Wangɔ mɛ awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ lengbi ti luangɔ nɛ?

8-9. Wangɔ mɛ awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ lengbi ti luangɔ na omɛ aba matɔ tɛ angɔndɔ nɛ? (Ba nga limɔ.)

⁸ Fa ya mɔ ndo lɛkɛ tɛrɛ mɔ, wa mɔ nga na kpengba lɛ. Ta Yezo tɛnɛndó ya ni na dungɔ na grupɛ tɛ awakristo sɛ mɛ ahĩni la na kpɔ̃ na tɛnɛngɔ ya, grupɛ ti uzu na lɛkɛngɔ tɛrɛ la ti masingɔ ndangba bi, wa ta grupɛ ti sɛ na lɛkɛngɔ tɛrɛ ala ti masingɔ na lo ma. Kanda, lo yendó kambisangɔ ye mɛ na singɔ na awakristo mɛ ahĩni ala na kpɔ̃ se du ya, ta ala lɛkɛ tɛrɛ la ti gbengɔ bɛ la na mbilimbili tee ka ndani ma. Se ta ala du dã ma ko, ta ala na luangɔ mbana gɛrɛ ma. (Yn. 14:3, 4) Ni du ye mɛ ngbondoni mɛ ayɔ ya, e gbɔ̃ li e na ndoni! Abɛse du ya, e na nzɔ̃ dangɔ bɛ ti gwengɔ ndozu bere dungɔ ge lɛ sese ko, ayɔ ya e kpã lɛ e na ndo makebisi mɛ aba matɔ tɛ angɔndɔ. Kɔi kɔi so popo tɛ e lengbi nga ti dungɔ na kpengba lɛ wa lo lɛkɛ nga tɛrɛ lo, ti nɛngɔ ya ni du dã wa ni gbe nga bɛ ni tee ka ndani.​—Mat. 24:13.

⁹ Na pɛ kambisangɔ matɔ mɛ aba angɔndɔ mɛ ayɔ ya, e lɛkɛ tɛrɛ e wa e du nga na kpengba lɛ ko, Yezo kambisa matɔ mɛ aba talata. Matɔ mɛ na kambisangɔ nda mɛ adu ngbondoni ya, e du azi mɛ ndo le kwa kpengbani.

MATƆ MƐ ABA TALATA

10. Ngasia la ambɛ sɛ fa mbilimbili tɛ la nɛ? (Matie 25:​19-23)

¹⁰ Kaya matɔ mɛ aba talata ko, Yezo tɛnɛndó tɛnɛ tɛ ambɛ sɛ mɛndó mbilimbili ka tɛ gbia tɛ la ná kɔi mɛndó ta lo mbilimbili ma. (Mat. 25:14-18) Ambɛ sɛ fandó mbilimbili tɛ la na lengɔ kwa kpengbani ti hɛ̃ngɔ gbia tɛ ala bɛnɛfisɛ. Uzu ti lo gwengɔ fanã ko, lo kangbindó awa kwa tɛ lo na wɔlɔ mɛndó alengbi ti singɔ na falanga gba. Ambɛ sɛ mɛndó mbilimbili lendó kwa kpengbani wa ala salela ngandó falanga ni na ndara. Ye mɛndó si na pɛni nɛ? Ngoi mɛndó gbia tɛ la ga ko, lo tãndó ya, ala lua falanga gba kpã ndo falanga mɛndó lo zia hɛ̃ la. Gbia tɛ la gonda ala wa lo pa hɛ̃ la ya, “ĩ ga ĩ sepala ndoni kɔi na gbia tɛ ĩ.” (Di Matie 25:19-23.) Kanda e tɛnɛ ya nɛ na lo tɛ mbɛ ti taa nɛ? Ye mɛndó lo li na falanga mɛndó gbia tɛ lo zia hɛ̃ lo nɛ?

11. Ye mɛndó si na mbɛ mɛ wa “tulangɔ” nɛ, wa na lo nɛ?

¹¹ Mbɛ ti taa luandó wɔlɔ ngbangbo kɔi kanda lo ndo wa “tulangɔ.” Gbia tɛ lo ndo masindó ya, lo salela wɔlɔ niko na seni. Na se lɛ lingɔ ngaso, lo gɛ̃ndó du wa lo ɔndɛ ni ka gbɛ sese. Ngoi mɛ gbia tɛ lo diri ko, ta mbɛ niko luandó bɛnɛfisɛ kɔi na ndo ye mɛndó azia hɛ̃ lo ma. Ta mbɛ nikondó na dangɔ bɛ ti nzɔ̃ni ma. Na se lɛ yɔngɔ pardɔ̃ ka ti gbia tɛ lo ko, lo pandó hɛ̃ gbia tɛ lo ya, lo du “wa zaga.” Ta Gbia yendó mbɛ niko ma. Hãngɔ ni zingɔ, amundó wɔrɔ niko ti lo wa atoma lo kaya da tɛ gbia.​—Mat. 25:24, 26-30.

12. Ambɛ sɛ ti mbilimbili ndo fa ana ndɛ na?

¹² Ambɛ sɛ ti mbilimbili ndo fa awakristo ti mbilimbili mɛ ahĩni la na kpɔ̃. Yezo mɛ Gbia tɛ la ili ala ya, “ala li kaya da ti dengɔ bɛ tɛ Gbia tɛ la.” Ala na luangɔ mbana gɛrɛ ka ndozu, ni du songɔ kwá ti uzu. (Mat. 25:21, 23; Suma 20:5b) Hãngɔ ni zingɔ, ndakisa ti siɔni tɛ mbɛ mɛ wa tulangɔ adu likebisi na lo tɛ awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃. Ni na lingɔ tɛrɛ lo ngasia?

13-14. Wangɔ mɛ awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ alengbi ti luangɔ na ndo matɔ mɛ aba talata nɛ? (Ba nga limɔ.)

¹³ Du zo mɛ ndo le kwa kpengbani nga na ge ge ge. Na ya matɔ mɛ aba talata ná matɔ  mɛ aba angɔndɔ ko, ta Yezo tɛnɛndó ya, awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ na dungɔ awatulangɔ ma, kanda lo kambisandó ye mɛ na singɔ na ala se du ya, ala zia ge ge ge tɛ la. Se ta ala bata ge ge ge tɛ la ma ko, ta na “ilingɔ bere pɔnangɔ [ala] ma,” wa ta ala na luangɔ nga lége ti lingɔ kaya Lo-lengɔ Gbia ti ndozu ma.​—2 Pet. 1:10.

¹⁴ Matɔ tɛ Yezo mɛ aba angɔndɔ nga na talata, ndo fa yangondo ya, awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ lengbi ti lɛkɛngɔ tɛrɛ la, dungɔ na kpengba lɛ nga dungɔ awa lengɔ kwa kpengbani. Kanda Yezo tɛnɛ tɛnɛ mɛndɛ̃ mɛ lengbi ti dungɔ likebisi na lo tɛ awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃? Ĩĩ, lo tɛnɛ ni! Tɛnɛ tɛ Yezo mɛ e ndo di kaya Matie 24:​40, 41 ndo kambisa nga fangɔ ngbanga ti ndani tɛ awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃.

ZO MƐ GBANDA “AMU LO NA”?

15-16. Ngasia la Matie 24:40, 41 aza awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ ya, ala du lá kwɛ na kpengba lɛ nɛ?

¹⁵ Uzu ti lo tɛnɛngɔ tɛnɛ ti amatɔ taa ko, Yezo kambisandó se mɛ lo na fangɔ ngbanga ti ndani tɛ awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ mɛ aye ala. Lo tɛnɛ tɛnɛ tɛ akɔli sɛ mɛ ndo le kwa ka yaka nga na awali sɛ mɛ ndo gu ye. Na ya kpale niko kɔi kɔi ni li mabere ya, ala zu sɛ ndo le bo kwa kɔi, kanda Yezo tɛnɛ ya: “na mungɔ kɔi wa na ziangɔ nga kɔi.” (Di Matie 24:40, 41.) Lo di sa ngunu bɛ ava lo ya: “Ĩ du na kpengba lɛ na lo mɛ ya, ta ĩ hĩnga bi mɛ gbanda Gbia tɛ ĩ na gangɔ na ni ma.” (Mat. 24:42) Na gesi Yezo tɛnɛndó ngilɛ tɛnɛ mɛ na pɛ kambisangɔ matɔ mɛ aba angɔndɔ. (Mat. 25:13) Atɛnɛ niko zu na mangbi? Ni lengbi ti dungɔ ngaso. Bo awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ mɛ na lingɔ kpengbani ti ngbãngɔ mbilimbili la, “na mungɔ ala,” ti nɛngɔ ya, ala gwe du ndoni kɔi na Yezo kaya Lo-lengɔ Gbia tɛ lo ti ndozu.​—Yn. 14:3.

¹⁶ Fa yangondo ya mɔ na kpengba lɛ. Awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ mɛ ta ala ngbã mbilimbili ma, wa ta ala nga na kpengba lɛ ma ko, ta na “pɔnangɔ ala” ma. (Mat. 24:31) Na ndenge mɛndɛ̃, azi tɛ Nzapa zu, abɛse ala na nzɔ̃ dangɔ bɛ ti gwengɔ ndozu bere ti dungɔ ge lɛ sese ko, ala lengbi ti hũngɔ tɛnɛ tɛ Yezo mɛ mabere likebisi ti nɛngɔ ya, ala du na kpengba lɛ wa ala ngbã nga mbilimbili.

17. Ngoi mɛ Yehova ndo pɔna awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ nda mɛ ta elengbi ti dungɔ na sɔngɔ bɛ ma nɛ?

¹⁷ E lo ti hĩngangɔ Yehova nzɔ̃ni, ni la e ndo kpã bɛ e na ndo lo ya, fangɔ ngbanga tɛ lo na dungɔ ti mbilimbili. Ta elengbi ti dungɔ na sɔngɔ bɛ ma se du ya, Yehova ndo ngbã lá kwɛ pɔnangɔ awakristo ti mbilimbili mɛ ahĩni la na kpɔ̃ na ngoi tɛ e. c E da bɛ e na pandɛ tɛ Yezo mɛndó lo tɛnɛ na lo tɛ azi mɛndó abanda lengɔ kwa na bɛ lá ka yaka ti vinyɔ. (Mat. 20:1-16) Azi kondó la banda lengɔ kwa na nda pelele ná ala mɛndó abanda lengɔ kwa na ndani ko, afutandó ala zu bo lɛ ni kɔi. Kwɛ kɔi, abɛse du ya apɔna awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ na ngoi ni nɛ ko, ala zu na luangɔ mbana gɛrɛ tɛ la ka ndozu na ngoi ti fangɔ ngbanga se du ya, ala ngbã mbilimbili.

Ĩ KPÃ LƐ Ĩ NA NDO AMAKEBISI

18-19. Awangɔ ná amakebisi mɛ e lua na ndo amatɔ tɛ Yezo nɛ?

¹⁸ Ye mɛ e lo ti mandangɔ nɛ? Na lo tɛ azi mɛ na nzɔ̃ dangɔ bɛ ti dungɔ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti bwai ge lɛ sese ko, matɔ tɛ angasã gbaga ná abɛta ngasã atɛnɛ tɛnɛ na omɛ aba ngbãngɔ mbilimbili ka tɛ Yehova na olo nga na ngoi ti kota pɛnɔ mɛ na gangɔ. Na bi mɛ na gangɔ, Yezo na fangɔ ngbanga ti mbilimbili na lo tɛ azi mɛ alengbi ti “luangɔ dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti bwai.”​—Mat. 25:46.

 ¹⁹ E hũ nga amatɔ sɛ mɛ aza awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ ya, ala du na kpengba lɛ. Kaya matɔ tɛ Yezo mɛ aba angɔndɔ ti ndara ná ti buba ko, kũ ka popo tɛrɛ la ndó na ndara. Ala lɛkɛndó tɛrɛ la wa ala ngandó na kpengba lɛ, ala ndó dã ti kũngɔ kɔli ti libala abɛse du ya, ta lo gandó iɔ ma. Kanda ta angɔndɔ ti buba lɛkɛndó tɛrɛ la ma. Ni la kɔli ti libala kɛ̃ndó ya, ta ala li kaya da ti fɛtɛ ti libala ma. Kwɛ kɔi, elengbi nga ti lɛkɛngɔ tɛrɛ e ti kũngɔ ngoi mɛ gbanda Yezo na gangɔ ti kɔngɔ nda akpale ti lɛ gigi mɛ. Ni la, na omɛ aba matɔ tɛ Yezo ti atalata ko, e gbɔ̃ ndani ya, ambɛ ti mbilimbili sɛ lendó kwa kpengbani. Ala lendó kwa kpengbani hɛ̃ gbia tɛ la, wa lo ye ngandó ala. Kanda, lo kɛ̃ndó mbɛ mɛ wa tulangɔ. Wangɔ mɛ e lua nɛ? Elengbi ti hɛ̃ngɔ tɛrɛ e gba na ya kwa tɛ Nzapa na mbilimbili tee ka ndani. Ti kɔngɔ ndani, e manda se mɛ awakristo mɛ ahĩni la na kpɔ̃ alengbi ti ngbãngɔ lá kwɛ na kpengba lɛ ti nɛngɔ ya, Yezo “mu ala” wa lo hɛ̃ la mbana gɛrɛ tɛ la ka ndozu. Ala ndo kũ na yɔngɔrɔ bɛ ya, “apombi ala ndoni kɔi” ka gunda Yezo ka ndozu. Na pɛ to ti armagedona ko, ala na dungɔ ndoni kɔi na Yezo mɛ kɔli ti libala ti lingɔ fɛtɛ tɛ nyi ngasã gbaga.​—2 Tɛs. 2:1; Suma 19:9.

20. Ye mɛ Yehova na lingɔ na lo tɛ azi mɛ ndo kpã lɛ la na ndo amakebisi nɛ?

²⁰ Ngoi ti fangɔ ngbanga dɛ dã, ta e na rɛsɔ̃ kɔi ti dungɔ na mbɛtɔ ma. Se e ngbã mbilimbili ko, To e ti songo mɛ ka ndozu na hɛ̃ngɔ e “ngunu mɛ aɔ maka” ti nɛngɔ ya “e longa . . . ka gbɛlɛ nyi zo.” (2 Kɔr. 4:7; Luka 21:36) Abɛse du ya, e na nzɔ̃ dangɔ bɛ ti gwengɔ ka ndozu bere ti dungɔ ge lɛ sese ko, e na sepalangɔ na bɛ To e se du ya, e ndo landa amakebisi ti amatɔ tɛ Yezo. Na lo mɛ ya, Yehova du nzɔ̃ni sĩ ko, lo na “sungɔ ili e kaya buku” ti dungɔ lɛ ngɛ̃́.​—Da. 12:1; Suma 3:5.