“NZƆ̃ bɛ mɛndó Atɛmwɛ tɛ Yehova fa ge mbage tɛ mbi ko, aɔ anzɔ̃ bɛ mɛndɛ̃ zu,” tɛnɛ mɛndó Lisa tɛnɛ la, adu ye ti uzu mɛndó to lo ya lo banda sepalangɔ na mbilimbili la. * Ye mɛndó asi nga na Anne la, lo tɛnɛ ya, “ye mɛndó gbɔ̃ bɛ mbi ka tɛ Atɛmwɛ tɛ Yehova adu Nzɔ̃ bɛ mɛndó ala fa ge mbage tɛ mbi, kanda ta du bondó lo mɛ ala ndo ha ma.” Abɛse du ya ayata wali niko sɛ ndo sepala ndɛ dingɔ nga na gbɔ̃ li la ndo Ngbangɔ ko, ta bɛ la ndo li na nzɔ̃ bɛ mɛndó afa na la ma.

Ngasia la, elengbi ti fangɔ nzɔ̃ bɛ ti ngaso tɛrɛ azi mɛ so gunda e nɛ? E ba lége sɛ mɛ elengbi ti lingɔ na ni: na lége ti tɛnɛ tɛ e nga na kwa tɛ e. E nga na hĩngangɔ azi mɛ elengbi ti fangɔ seliye niko ka mbage tɛ la.

Kaya mbɛti ti Masese shapitrɛ ti 31 ko, atɛnɛ tɛnɛ tɛ wali ti makoki ya, lo na “ndia ti nzɔ̃ bɛ na ya tɛnɛ tɛ lo.” (Mas. 31:26) Lo ndo zia ya “ndia” niko ha lo na tɛnɛ mɛ lo tɛnɛ, nga na se mɛ lo tɛnɛ na ni. Ato ayangambi alengbi nga ti fangɔ ndia niko na ya tɛnɛ tɛ la. Awa dũngɔ ayangambi gba ndo hĩnga ya, kakulu tɛnɛ ndo li ya ayangambi ma tɛrɛ la siɔni. Se du ya ta awa dũngɔ ayangambi ndo tɛnɛ hɛ̃ ayati la tɛnɛ na legɔ̃ ti nzɔ̃ni ma ko, ta ala na lingɔ ye na ndenge ti nzɔ̃ni ma. Kanda se du ya, ala ndo tɛnɛ hɛ̃ ayati la tɛnɛ na nzɔ̃ bɛ ko, ni na lingɔ ya ayati la atɔndɔ la.

Abɛse du ya e du awa dũngɔ ayangambi, bere ta e du awa dũngɔ ya ayangambi ma ko, ye mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya e fa ndia ti nzɔ̃ bɛ na ya tɛnɛ tɛ e nɛ? Elengbi ti hũngɔ tɛnɛ ti ngbondoni kaya eteni ti uzu ti mbɛti ti Masese 31:26 mɛ ndo tɛnɛ ya, wali ti makoki ndo “zi nyɔ̃ lo na ndara.” Na bangɔ vɛrse olo ko, ayɔ ya e ndo pɔna tɛnɛ mɛ e ye tɛnɛngɔ, nga na legɔ̃ mɛ e na tɛnɛngɔ na tɛnɛ ni na ndara. Na lo ni la, elengbi ti hũndangɔ tɛrɛ e na ndo ya ‘Tɛnɛ mɛ mbi ye tɛnɛngɔ, na hɛ̃ngɔ zo ngɔnzɔ, bere na lɛkɛngɔ kpale?’ (Mas. 15:1) Adu nzɔ̃ni ya, mɔ binga li mɔ uzu ti nɛngɔ ya mɔ tɛnɛ tɛnɛ.

Mbeti ti Masese di tɛnɛ ya: “Tɛnɛngɔ tɛnɛ zangangɔ gbɔ̃ngɔ li, adu mabere zãma mɛ fa zo na kã.” (Mas. 12:18) Ta bɛ e li na ni ma ya, tɛnɛ tɛ e nga na légɔ̃ mɛ e ndo tɛnɛ na ni alengbi ti hɛ̃ngɔ zo pɛnɔ̃ bere fangɔ bɛ zo na kã. Adu biani ya, se e kpã “ndia ti nzɔ̃ bɛ” na kwa ko, ni na zangɔ e ya, e kɛ̃ tɛnɛ zu ti siɔni wa e kɛ̃nga tɛnɛngɔ tɛnɛ na légɔ̃ ti siɔni. (Ef. 4:31, 32) Ni na lingɔ ya e kɛ̃ dangɔ bɛ ti siɔni ná tɛnɛngɔ tɛnɛ na ndenge ti siɔni wa e tɛnɛ tɛnɛ na nzɔ̃ bɛ nga na légɔ̃ mɛ ndo fa songo. Yehova zia hɛ̃ e nzɔ̃ lɛ lɛlo, na bangɔ se mɛndó lo tɛnɛ na tɛnɛ na ndenge ti zungɔ na bɛ hɛ̃ Eliya, na ngoi mɛndó lo ma mbɛtɔ. Angelo mɛndó ga ti pangɔ kwa tɛ Yehova hɛ̃ Eliya ko, lo tɛnɛndó tɛnɛ hɛ̃ lo “na légɔ̃ ti nzɔ̃ni nga ti tise.” (1 Ba. 19:12) Afa ya, ta fangɔ nzɔ̃ bɛ adɔ bo lo ndo tɛnɛngɔ tɛnɛ ma. Ayɔ ya e fa nga nzɔ̃ bɛ na ya kwa tɛ e. Ngasia?

Se e landa se lɛlo tɛ Yehova ko, ta e na ngbãngɔ bo fangɔ nzɔ̃ bɛ na ya tɛnɛ tɛ e ma, kanda e nga na fangɔ ni na ya kwa tɛ e. (Ef. 4:32; 5:1, 2) Lisa mɛ e tɛnɛ tɛnɛ tɛ lo uzu ko, lo kambisa se mɛndó Atɛmwɛ tɛ Yehova  afa na nzɔ̃ bɛ ka mbage tɛ lo. “Na ngoi mɛndó apa hɛ̃ e ya, e hã da tɛ e iɔ ko, ndasewa sɛ ti ya bombi kɔi amundó kɔ̃njé ti nɛngɔ ya ala za e na gbelengɔ kumba. Na ngoi niko ndó ko, ta mbi dɛ bandandó mandangɔ Ngbangɔ ma!” Nzɔ̃ bɛ niko ndó afa na mbage tɛ la ko, ni lindó ya Lisa banda sepalangɔ na mbilimbili.

Anne, mɛ e tɛnɛ nga tɛnɛ tɛ lo uzu ko, nzɔ̃ bɛ mɛndó afa ka mbage tɛ lo agbɔ̃ ngandó bɛ lo. Lo tɛnɛ ya: “ Na lo mɛ ya gigi mɛ e da ati siɔni nvɛ̃ni ko, ta mbi ndo kpãndó bɛ mbi ndo zo kɔi ma.” Lo di tɛnɛ ya: “Adundó pɛnɔ̃ ti nɛngɔ ya mbi kpã bɛ mbi na ndo azi mɛndɛ̃. Ngoi mɛndó mbi banda mandangɔ Ngbangɔ na Atɛmwɛ tɛ Yehova ko, ta mbi ndo sepalandó na ala ma. Mbi hũndandó tɛrɛ mbi ya, ‘nda mɛ ala ndo kpã likebi tɛ la ndo mbi nɛ?’ Kanda mbi hũndó ya, wa hangɔ mbi na ye ndo fandó nzɔ̃ bɛ ti bɛtani nvɛ̃ni ka mbage tɛ mbi. Na lo ni la, mbi bandandó kpãngɔ bɛ bi ndo lo.” Nzɔ̃ kpale mɛndó si nɛ? Anne tɛnɛ ya: “Na gesi mbi bandandó hɛ̃ngɔ tɛrɛ mbi na mandangɔ Ngbangɔ.”

Ta bɛ e li na ni ma ya, ye mɛndó ali ya Anne ná Lisa asepala na mbilimbili, adu songo nga na nzɔ̃ bɛ mɛndó ayata kɔli ná ayata wali  afa na mbage tɛ la. Kwa ti nzɔ̃ bɛ mɛndó afa ka mbage tɛ la, agbɔ̃ndó bɛ la.

Ndo mɛ kã na e bere ndo mɛ e lo da, alengbi ti lingɔ ya e hé ngia, wa e tɛnɛ nga tɛnɛ na nzɔ̃ bɛ. Lingɔ ngaso du nzɔ̃ni. Kanda ta ni la du se ti fangɔ nzɔ̃ bɛ mɛ Yehova ndo yɔ ge ti e ya e li ni la ma.​—Ba Aw. 28:2.

Bɛta nzɔ̃ bɛ adu kɔi ti lé ti nyingɔ vúru tɛ Nzapa. (Gal. 5:22, 23) Ti nɛngɔ ya e ti na liye ti nzɔ̃ bɛ ko, ayɔ ya e zi lége hɛ̃ nyingɔ vúru tɛ Yehova ya, ni li kwa na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e. Ni mangbi na gwɛ̃ tɛ e ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova ná Yezo. Wa na lo mɛ ya, e du awakristo ko, ayɔ ya e ndo kpã lɛ e ndo azi mɛndɛ̃. Songo mɛ e na ni na mbage tɛ Yehova nga na mbage tɛ azi, la ndo to e ya, e li nzɔ̃ kpale tɛrɛ la. Ni na lingɔ ya, se liye tɛ e ti fangɔ nzɔ̃ bɛ adu na ngunu, alo ka gbɛ bɛ e, wa ni na lingɔ nga ya Yehova sepala na e.

Alengbi ti dungɔ woni ya, e fa nzɔ̃ bɛ tɛrɛ azi mɛndó afanga nzɔ̃bɛ tɛrɛ e, bere tɛrɛ azi mɛ e na la e ndo du ndoni kɔi. (2 Sa. 2:6) Lége kɔi mɛ elengbi ti lingɔ na ni adu hɛ̃ngɔ la sai kɔli. (Kɔl. 3:15) Wa se e ti na bingangɔ li ti pɔnangɔ azi mɛ elengbi ti fangɔ nzɔ̃ bɛ tɛrɛ la mɛ?

E ba kpale olo mɛ: Na lo mɛ ya Yehova du nzɔ̃ lɛlo na omɛ aba fangɔ nzɔ̃ bɛ ko, lo ndo li ni na fũngɔ [kangɔ] ye na mbage tɛ azi zu, ni la Tɛnɛ tɛ lo ndo hɛ̃ e wangɔ mɛ ngbondoni na ndo seliye niko. Tɛnɛ mɛ, “nzɔ̃ bɛ ma wo ma” ndo fa kota nzɔ̃ bɛ tɛ lo, mɛ atɛnɛ tɛnɛ ni fãni sĩĩ kaya mbɛti ti Grɛkɛ tɛ awakristo. Yehova ndo fa e na nzɔ̃ bɛ niko ngasia?

Da bɛ mɔ na amilliɔ̃ tɛ azi mɛndó Yehova fa nzɔ̃ bɛ ka mbage tɛ la, na ngoi mɛndó ala na gwɛ̃ ni. (Mat. 5:45) Yehova fa nzɔ̃ bɛ ka mbage tɛ azi, uzu ti nɛngɔ ya ala hĩnga lo. (Ef. 2:4, 5, 8) Na ndakisa lo hɛ̃ndó ye tɛ lo ti ngbondoni, ngbongi Nyi lo na lo tɛ azi zu. Na lo ni la toma Polo sundó ya Yehova tɔ̃ndó azi na bangɔ “nwã [bomɛngo] ti kota nzɔ̃ bɛ tɛ lo.” (Ef. 1:7) Abɛse du ya e ndo li siɔ kpale wa e ndo hɛ̃ nga lo sɔngɔ bɛ ko, lo ndo ngbã bo lá kwɛ dɔngɔ e na nɔ̃ nga na hangɔ e na tɛnɛ tɛ lo. Hangɔ lo tɛ lo nga na tɛnɛ tɛ lo ndo du nga mabere “ngu mɛ ndo ni yɛkɛ yɛkɛ.” (Mib. 32:2) Na lo mɛ ya nzɔ̃ bɛ tɛ lo ge mbage tɛ e ni du kotani gba ko, ta kɔdɛ mɛ ya e futa ni da ma. O mɛ aɔ zu, nzɔ̃ bɛ tɛ lo la a hɛ̃ e nzɔ̃ dangɔ bɛ.​—Ba 1 Pet. 1:13.

Nzɔ̃ bɛ tɛ Yehova ndo li ya e dɔ dã na lo, wa ni hɛ̃nga e kumba. Na se lɛ pɔnangɔ azi mɛ elengbi ti fangɔ nzɔ̃ bɛ ka mbage tɛ la ko, e landa se lɛlo tɛ Yehova na fangɔ seliye niko bí zu, nga na mbage tɛ azi zu. (1 Tɛs. 5:15) Se e li ngaso ko, e na dungɔ nga ma wá na ngoi ti kpengba dé ka mbage tɛ azi mɛndɛ̃. E na sangɔ ngunu bɛ azi ti ndasewa tɛ e, ayata kɔli ná ayata wali, afɔ̃ e ti kwa, akwa e ti kalasi, nga na azi mɛ e na la ndo du kartié kɔi.

Mɔ ka mɔ hĩnga zo kɔi ti ndasewa tɛ mɔ bere ti ya bombi mɛ mɔ ka da, mɛ tɛnɛ tɛ lo nga na kwa tɛ lo asĩ na nzɔ̃ bɛ mɛ alengbi ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ nzɔ̃ lo? Bere mɔ hĩnga zo kɔi ti ya bombi tɛ mɔ mɛ na gwɛ̃ ya aza lo na kwa ti ya da tɛ lo, bere aza lo na kwa ti jardin tɛ lo, bere zo kɔi mɛ na gwɛ̃ ya aza lo na vɔ̃ngɔ aye hɛ̃ lo ngoi zu. Bere mɔ lengbi ti zangɔ zo kɔi mɛ mɔ tengbi na lo kaya kwa ti fangɔ tɛnɛ.

Na lo mɛ ya e na gwɛ̃ ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova ko, zia ya tɛnɛ tɛ e ná kwa tɛ e ndo du ngoi zu na mangbi na landangɔ “ndia ti nzɔ̃ bɛ.”