Ba tɛnɛ mɛ ka ya ni

Gwe ka abɛli tɛnɛ

TƐNƐ TI MANDANGƆ 32

Landa se lɛlo tɛ Yehova, ta mɔ du wa kakulu lo ma

Landa se lɛlo tɛ Yehova, ta mɔ du wa kakulu lo ma

“Zia ya, azi zu ahĩnga ya, ta ĩ du awa kakulu lo ma.”​—FIL. 4:5, NWT.

BIA 89 Yoká, tosá mpe pambwamá

NA NDUNU NI a

Na popo tɛ akɛkɛ mɛ sɛ, mɔ na yengɔ dungɔ omɛ wa? (Ba paragrafɛ ti 1)

1. Ngasia la, awakirsto adu nga ma kɛkɛ nɛ? (Ba nga limɔ.)

 “KƐKƐ mɛ ngo ko, ta yá ndo ko ni ma.” Matɔ niko afa yangondo ye kɔi ti ngbondoni mɛ ndo za akɛkɛ mɛndɛ̃ ya, ala mai nzɔ̃ni na ngoi ti yá: dungɔ woni bere ngongongɔ tɛrɛ la zangangɔ pɛnɔ. Ti nɛngɔ ya, e ngbã lá kwɛ vɔrɔngɔ Yehova na ngoi mɛ kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e ati kpengbani ko, ayɔ ya, e du nga woni, afa ya, ta e du awa kakulu lo ma. Ngasia? Ayɔ ya, e du na bingangɔ li ti nzɔ̃ni na ngoi mɛ kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e agbinyangbi wa e tɔndɔ nga dangɔ bɛ na ekateli tɛ azi mɛndɛ̃.

2. Aseliye mɛ na zangɔ e ya, e mɛsɛnɛ na akpale mɛ alengbi ti gbinyangbingɔ na ya du tɛ e nɛ, wa aye mɛ ndɛ e na mandangɔ nɛ?

2 E mɛ e ndo vɔrɔ Yehova ko, ayɔ ya, ta e du awa kakulu lo ma. E ye nga dungɔ azi ti zungɔ na tɛrɛ nga azi mɛ ndo kpã tɛrɛ la na ndo tɛ afɔ̃ la. Na ya tɛnɛ mɛ, e na bangɔ se mɛ aseliye niko aza ambanga awakristo ya, ala gbe bɛ la na ya akpengba kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ la mɛ agbinyangbi. E nga na bangɔ se mɛ aseliye ti ngaso alengbi nga ti zangɔ e. Zia e ba uzu awangɔ mɛ elengbi ti luangɔ ka tɛ Yehova ná Yezo azi mɛ adu se lɛlo ti nzɔ̃ni na omɛ aba kɛ̃ngɔ dungɔ na kakulu lo.

TA YEHOVA NÁ YEZO ADU AWA KAKULU LO MA

3. Ye mɛ ndo fa ya, ta Yehova du wa kakulu lo ma nɛ?

3 Ando ili Yehova ya, “tɛ̃nɛ” na lo mɛ ya, lo du kpengbani, ta ye kɔi alengbi ti gbɛ̃ngɔ lo ma. (Mib. 32:4) Abɛse ngaso ko, ta Yehova ndo du wa kakulu lo ma. Na ngoi mɛ kpale ti gigi olo ndo gbinyangbi ko, lo ndo gbinyangbi nga akpale ti nɛngɔ ya, dangɔ bɛ tɛ lo ati na seni. Na lo mɛ ya, Yehova li azi na yika yika tɛ lo, lo hɛ̃ nga ala makoki ti mɛsɛngɔ na kpale ti fãnani se du ya, kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ ala agbinyangbi. Kaya Ngbangɔ, lo hɛ̃ e awangɔ ti yangondo mɛ ndo za e ya, e mu ekateli ti ndara abɛse kpengba kpale mɛ e tengbi na ni adu ti ngasia. Se lɛlo tɛ Yehova nga na andia mɛ lo hɛ̃ e ando fa ya, abɛse lo du “tɛ̃nɛ” ko, lo ndo gbinyangbi nga akpale, ta lo du wa kakulu lo ma.

4. Hɛ̃ se lɛlo kɔi mɛ ndo fa ya, ta Yehova du wa kakulu lo ma. (Balevi 5:7, 11)

4 Yehova ndo li kpale ngoi zu na ndenge ti lengbingɔ nga zangangɔ kakulu lo. Ta lo ndo li kpale tɛrɛ azi na sãna bere akpale ti kpengbani kpengbani ma. Zia e ba se mɛndó Yehova fa ya, ta lo ndo li kakulu lo tɛrɛ aya Israɛlɛ ma. Ta lo yɔndó ka ti azi mɛ awa yɛlɛ nga na awa ngenza ya, ala ndo hɛ̃ mbeka kwɛ kɔi ma. Kanda na ya akpale mɛndɛ̃ ko, lo zindó lége ya, zo na zo ndo hɛ̃ mbeka na bangɔ makoki tɛ lo.​—Di Balevi 5:7, 11.

5. Hɛ̃ se lɛlo kɔi mɛ ndo fa se mɛ Yehova du zo ti zungɔ na tɛrɛ, wa lo ndo kpã nga tɛrɛ lo na ndo tɛ azi mɛndɛ̃.

5 Seliye ti zungɔ na tɛrɛ nga na kpãngɔ tɛrɛ na ndo tɛ azi mɛndɛ̃ ndo to Yehova ya, lo ndo li akpale zangangɔ kakulu lo. Na mdakisa Yehova fandó ya, lo na zungɔ na tɛrɛ na ngoi mɛndó lo ye hongɔ asiɔ azi ti kɔdɔrɔ ti Sodɔmɔ. Na lége tɛ aangelo tɛ lo, Yehova pandó hɛ̃ Lota mɛ zo ti mbilimbili ya, lo kpɛ, lo gwe ka ndo gomba. Lota mandó mbɛtɔ ti gwengɔ kai. Na lo ni la lo yɔndó ka ti Yehova ya, lo na ndasewa tɛ lo akpɛlɛ agwe ka kɔdɔrɔ ti Zoar, kɔdɔrɔ ti yakere mɛndó Yehova ga gbɛ̃ nga ni. Yehova lengbindó ti tɛnɛngɔ hɛ̃ Lota ya, lo landa andia na seni nga ma se mɛ lo tɛnɛ na ni. Kanda lo mandó Lota, wa ta lo hondó kɔdɔrɔ niko ma ti nɛngɔ ya, Lota du ka da. (Eb. 19:18-22) Abulu gba na gesi, Yehova mandó vundu tɛ azi ti Ninive. Lo tondó prɔfeta Yona ya, lo pa hɛ̃ azi ti kɔdɔrɔ niko ya, angbã yakere lo gbɛ̃ kɔdɔrɔ tɛ la, nga na asiɔ azi mɛ ka da. Kanda na ngoi mɛndó azi ti Ninive agbinya bɛ la ko, Yehova mandó vundu tɛ ala, ta lo kpɔndó ala ma.​—Yona 3:1, 10; 4:10, 11.

6. Hɛ̃ se lɛlo kɔi mɛ ando fa se mɛndó Yezo landa se lɛlo tɛ Yehova na omɛ aba kɛ̃ngɔ dungɔ na kakulu lo.

6 Yezo landandó se lɛlo tɛ Yehova na omɛ aba kɛ̃ngɔ dungɔ na kakulu. Lo gandó ge lɛ sese na lo tɛ “azi ti Izraɛlɛ mɛ adu nga ma angasã ngbaga mɛ ayu ndo.” Kanda lo fandó ya, ta lo du wa kakulu lo ma na ngoi mɛndó lo ndo kokisa kumba tɛ lo. Na ndakisa, lá kɔi ndó ko, wali kɔi mɛ ta lo du zo ti Izraɛlɛ ma ayɔndó ka ti Yezo ya, lo sara nyi ni ti wali kɔi mɛ ‘anyingɔ siɔni ndo gia lo.’ Vundu tondó Yezo ya, lo li aye mɛndó wali niko yɔ ka ti lo, wa nyingambi niko amandó nzɔ̃ni. (Mat. 15:21-28) E mu se lɛlo mɛndɛ̃. Na ngoi mɛndó lo banda kwa tɛ lo fãnani ko, Yezo tɛnɛndó ya: ‘Zo ko la abɛrɛ ya, ta ni hĩnga mbi ma ko, mbi nga na bɛrɛngɔ ya, ta mbi hĩnga lo ma.’ (Mat. 10:33) Kanda Petro bɛrɛndó Yezo na gbɛlɛ azi zu, wa Yezo bɛrɛ ngandó Petro nga ma se mɛndó lo li na ni? Ipɔ. Yezo kpãndó lɛlo na ndo se mɛ Petro gbinya na bɛ lo, nga na loyengɔ mɛndó lo na ni. Na pɛ songɔ kwá tɛ lo ko, Yezo sindó gbɛlɛ Petro, wa lo pandó hɛ̃ Petro yangondo ya, ni ka lɛ ni na ndo siɔ kpale tɛ lo wa ni ndo ye bo lo.​—Luka 24:33, 34.

7. Na bangɔ Filipɛ 4:5, e ye ya, azi mɛndɛ̃ ahĩnga e mabere azi ti ngasia?

7 E lo ti hũngɔ ya, ta Yehova ná Yezo adu awa kakulu lo ma. Wa e mɛ? Yehova ye ya, ta e du awa kakulu lo ma. (Di Filipɛ 4:5.) Ngbangɔ kɔi gbinyangbi vɛrse mɛ ngaso: ‘Ĩ fa hɛ̃ azi zu, (bere azi zu ahĩnga ya) ta ĩ du awa kakulu lo ma.’ Elengbi ti hũndangɔ tɛrɛ e na ando mɛ: ‘Azi ndo hũ mbi ya, mbi du zo mɛ ta lo wa kakulu lo ma, zo mɛ ndo li ye na seni, nga zo mɛ ta lo na kpengba kpale ma? Bere ala ndo hũ mbi mabere zo mɛ wa zaga, ta lo ndo ma vundu tɛ azi mɛndɛ̃ ma bere zo mɛ na kpengba li? Mbi ndo kpã katɛ azi mɛndɛ̃ ndozu ti nɛngɔ ya, ala li aye nga ma se mɛ mbi ye na ni? Bere mbi ndo ma azi mɛndɛ̃ na seni, wa mbi ndo ye nga landangɔ dangɔ bɛ tɛ ala se alengbi?’ Se du ya, e ndo du azi mɛ ndo li kpengbani ti kɛ̃ngɔ dungɔ na kakulu lo ko, e na landangɔ se lɛlo tɛ Yehova ná Yezo fãni mɛndɛ̃ gba. Zia e ba akpale ti ngbondoni sɛ mɛ ayɔ ya, e du azi mɛ ta ala awa kakulu lo ma. Ti uzu, ngoi mɛ kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e agbinyangbi. Ti sɛ, ngoi mɛ dangɔ bɛ tɛ e na ekateli tɛ e akɛsɛnɛ na tɛ azi mɛndɛ̃.

NA NGOI MƐ KPALE TI YA DUNGƆ LƐ NGƐ̃́ TƐ MƆ AGBINYANGBI

8. Ye mɛ na zangɔ e ya, ta e du na kakulu lo ma na ngoi mɛ kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e agbinyangbi nɛ? (Ba nga tɛnɛ ti gbɛnda pajɛ.)

8 Kɛ̃ngɔ dungɔ awa kakulu lo afa ya, yengɔ gbinyangbingɔ akpale na ngoi mɛ akpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e agbinyangbi. Agbinyangbingɔ ti ngaso alengbi ti lingɔ ya, e tengbi na akpale mɛ ta e ndo da bɛ e na ni ma. Na ndakisa, elengbi ti tengbingɔ na kpengba ngã na mbala kɔi. Bere gbinyangbingɔ ti kpale mɛ aba falanga nga na akpale ti Politikɛ bere ti guvɛrnɛma ti ya kɔdɔrɔ tɛ e alengbi ti kpãngɔ dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e na ya kaka na mbala kɔi. (Mos. 9:11; 1 Kɔr. 7:31) Gbinyangbingɔ ti akumba ti teokrasi mɛ e na ni alengbi nga ti kpãngɔ e na ya tara. Abɛse e tengbi na tara ti ngasia ko, elengbi ti nwɔngɔ se e li aye mɛ: ti (1) Se e ye akpale mɛ agbinyangbi, ti (2) Se e kpã lɛ e na ndo bi mɛ na gangɔ ti (3) Se e kpã lɛ e na ndo anzɔ̃ kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e, wa ti (4) Se e ndo za azi mɛndɛ̃. b Zia e ba ambanga ase lɛlo tɛ ayata mɛndó alua anzɔ̃ kpale na lingɔ ngaso.

9. Ngasia la kɔli kɔi ná ya lo mɛndó ala amisiɔnɛrɛ anwɔ kpengba kpale mɛndó ta ala ndo da bɛ la na ni ma nɛ?

9 Ye akpale mɛ agbinyangbi. Atondó Emanuele ná Francesca amisiɔnɛrɛ kaya kɔdɔrɔ mɛndɛ̃. Nyi ngoi yakere na ngoi mɛndó ala si kai, wa ala banda mandangɔ yanga ti ya bombi tɛ la nga na mɛsɛnɛngɔ na ayata ko, ngã ti COVID-19 abandó, wa ala ngbãndó ala kɔi na bɛ la. Na gesi mama tɛ Francesca akpindó. Francesca yendó gwengɔ ka ndo kwá tɛ mama tɛ lo, kanda na lo ti siɔ ngã ti Covid-19, ta kɔdɛ ti lo gwengɔ ndó da ma. Ye mɛndó aza lo ya, lo gbe bɛ lo na ya ngoi niko ti siɔni nɛ? Ti zu, Emanuele ná Francesca apandó ndoni kɔi hɛ̃ Yehova na lége ti sambela ya, lo hɛ̃ ala ndara ti nɛngɔ ya, ala ndo gbe bɛ la bi zu, wa ta sɔngɔ bɛ aɔ ndo ala ma. Yehova hɛ̃ndó ala gbinya ti sambela tɛ ala na lége ti linɔ tɛ lo. Na ndakisa tɛnɛ mɛndó nyita kɔi atɛnɛ kaya video asandó ngunu bɛ la. Nyita ni tɛnɛndó ya: “Na ngoi mɛndó e ye akpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e mɛ agbinyangbi iɔ ko, e ti ngandó na dengɔ bɛ iɔ nvɛ̃ni. Wa elengbi ti lingɔ aye mɛ elengbi ti lingɔ na bangɔ akpale tɛ e ti fãnani.” c Ti sɛ, ala mundó ekateli ti lingɔ kpengbani so mɛsɛnɛngɔ na kɔdɛ ti fangɔ tɛnɛ na lége ti telefɔnɛ, kutu ala banda ngandó mandangɔ Ngbangɔ na azi. Ti taa, ala yendó ya, ayata ti ya kɔdɔrɔ ti fãnani mɛndó ala gwe da aza ala, wa ala ndo hɛ̃ndó ala sia kɔli. Nyita wali kɔi ti songo ndo to hɛ̃ ala mesajɛ na verse kɔi ti ya ngbangɔ bi zu, wa lo lindó ni na ya bulu kɔi mobimba. Se du ya, e ye akpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e mɛ agbinyangbi ko, na dungɔ woni ya, e du na dengɔ bɛ na lo ti aye mɛ e na makoki ti lingɔ ni.

10. Ngasia la nyita wali kɔi amɛsɛnɛndó na kpale ti kpengbani mɛ agbinyangbi na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo nɛ?

10 Kpã lɛ mɔ na ndo bi mɛ na gangɔ nga na anzɔ̃ kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ. Nyita wali Christina mɛ zo ti Roumanie mɛ ndo du ka Japon, amandó nzɛ̃ngɔ kpengbani na ngoi mɛndó apa ya, bombi ti yanga ti anglais mɛ lo ka da ko, ta ni na diringɔ lingɔ tɛrɛ lo ma. Abɛse ngaso ko, ta ala kpã bondó lɛ la na ndo kpale ti dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ la ti gã ma. Lo mundó ekateli ti hɛ̃mgɔ ti lo kaya bombi kɔi ti yanga ti Japon, wa lo lindó aye mɛ lo lengbi ti lingɔ. Lo yɔndó ka ti fɔ̃ lo kɔi ya, lo za ni ya, ni hĩnga tɛnɛngɔ yanga ti Jopon nzɔ̃ni. Wali niko ayendó salelangɔ nyi buku Du na dungɔ lɛ ngɛ̃́ bwai na bwai! Ti nɛngɔ ya, ni ha na Christina yanga ti Japon. Ta Christina alua bondó nzɔ̃ kpale ti hĩngangɔ yanga niko ma, wali niko abanda ngandó sepalangɔ na mbilimbili. Se e kpã lɛ e na ndo bi mɛ na gangɔ, wa e du nga na bingangɔ li ti nzɔ̃ni ko, akpale mɛ agbinyangbi na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e alengbi ti hɛ̃ngɔ e anzɔ̃ kpale mɛ ta e da bɛ na ni ma.

11. Ye mɛndó aza kɔli kɔi ná ya lo na ngoi mɛndó ala tengbi na kpengba kpale mɛ aba falanga nɛ?

11 Za azi mɛndɛ̃. Kɔli kɔi ná ya lo mɛ ndo du kaya kɔdɔrɔ mɛ agbanzi kwa tɛ e ko, ala tindó na kpengba kpale na ngoi mɛndó kpale mɛ aba falanga kaya kɔdɔrɔ tɛ la agbɛ̃. Aye mɛndó ala li so mɛsɛnɛngɔ na kpale niko nɛ? Ti uzu, ala mundó ekateli ti dungɔ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti yapuni. Na gesi na se lɛ kpãngɔ lɛ la ndo kpengba kpale tɛ la nvɛ̃ni ko, ala mundó ekateli ti zangɔ azi mɛndɛ̃ na hɛ̃ngɔ tɛrɛ la gba na ya kwa ti fangɔ tɛnɛ. (Aw. 20:35) Kɔ lo tɛnɛ ya: “Na lo mɛ ya, e ndo hɛ̃ndó tɛrɛ e gba na ya kwa ti fangɔ tɛnɛ ko, ta e ndó na ngoi gba ti kpãngɔ lɛ e na ndo kpengba kpale tɛ e ma, wa e ndo luandó ngoi gba ti lingɔ se bɛ Nzapa.” Ngoi mɛ kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e ndo gbinyangbi ko, ta bɛ e li na nda mɛ adu ngbondoni ya, e ndo za azi mɛndɛ̃ ma, gba ni ayata e awakristo.

12. Ngasia la se lɛlo tɛ Polo alengbi ti zangɔ e ya, e gbinyangbi akpale na ya kwa tɛ e ti fangɔ tɛnɛ nɛ?

12 Na ya kwa ti fangɔ tɛnɛ ko, ayɔ ya, e ndo gbinyangbi akpale. E ndo tengbi na azi mɛ na loyengɔ nga na seliye ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃ wa ala lengbi ti longɔ kaya akɔdɔrɔ ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃. Toma Polo ndo gbinyangbindó akpale, ngasia la elengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ lo nɛ? Yezo hɛ̃ndó Polo kumba ya, lo du “[toma] tɛ azi mɛ ta adu Ayuda ma.” (Roma 11:13) Na bangɔ kumba niko mɛndó lo na ni ko, Polo fandó tɛnɛ hɛ̃ Ayuda, Agrɛkɛ, awa kɔdɛ, azi mɛ ta na ndima gba ma, agbia tɛ leta nga na agbia ti guvɛrnɛma. Ti nɛngɔ ya, lo gbɔ̃ bɛ azi niko mɛ akɛsɛnɛ ko, Polo “[bindó] tɛrɛ lo hɛ̃ azi zu.” (1 Kɔr. 9:19-23) Lo kpãndó lɛ lo na ndo kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ azi mɛ lo ndo fa tɛnɛ hɛ̃ la, ndo mɛ akã na ala nga na aye mɛ ala ndo ye lo ni ti nɛngɔ ya, lo lɛkɛ tɛnɛ mɛ na gbɔ̃ngɔ bɛ la. Kwa tɛ e lengbi nga ti dũngɔ anzɔ̃ le gba se du ya, e lɛkɛ tɛnɛ na bangɔ gwɛ̃ tɛ azi mɛ ndo ma e.

TƆNDƆ DANGƆ BƐ TƐ AZI MƐNDƐ̃

Se ta e du awa kakulu lo ma ko, e na tɔndɔngɔ dangɔ bɛ tɛ azi mɛndɛ̃ (Ba paragrafɛ ti 13)

13. Kpale ti siɔni mɛ atɛnɛ tɛnɛ ni kaya 1 Kɔrinto 8:9 mɛ ayɔ ya, e kpɛ ni se e ye landangɔ dangɔ bɛ tɛ azi mɛndɛ̃ nɛ?

13 Zo mɛ ta lo na kakulu lo ma ndo tɔndɔ dangɔ bɛ tɛ azi mɛndɛ̃. Na ndakisa, ambanga ayata wali mɛndɛ̃ ndo ye lingɔ makiyajɛ, kanda ta ambanga ayata mɛndɛ̃ ndo ye lingɔ ni ma. Ambanga ayata mɛndɛ̃ ndo ye nyɔngɔ samba zangangɔ ɔngɔ nyɔ kpɔ̃ ni, kanda ayata mɛndɛ̃ ndo kɛ̃ nyɔngɔ samba. Awakristo zu ndo ye dungɔ na sãte ti nzɔ̃ni, kanda ala ndo pɔna se ti salangɔ tɛrɛ mɛ akɛsɛnɛ na tɛ awakristo mɛndɛ̃. Se e ndo hũ ya, se tɛ e ti lingɔ akpale ando du ngoi zu nzɔ̃ni wa e ndo to nga ayata mɛndɛ̃ ya, ala li aye nga ma se mɛ e ndo li na ni ko, elengbi ti betisangɔ ayata mɛndɛ̃ libaku nga kpãngɔ kangbi kaya ya bombi. Ta e na yengɔ ya, kpale niko si na e ma! (Di 1 Kɔrinto 8:9; 10:23, 24) Zia e ba se mɛ kpãngɔ andia ti Ngbangɔ na kwa alengbi ti zangɔ e ya, e du na bokatikati wa e kpã nga siriri. Na lo ni ko, e mu ndakisa mɛ aba yungɔ bɔngɔ na fangɔ kwa li, nga na pɔnangɔ yɔrɔ mɛ elengbi ti mungɔ.

Se ta e du awa kakulu lo ma ko, e na tɔndɔngɔ dangɔ bɛ tɛ azi mɛndɛ̃ (Ba paragrafɛ ti 14)

14. Wangɔ ti ya Ngbangɔ mɛ elengbi ti landangɔ na omɛ ba yungɔ bɔngɔ nga na fangɔ kwa li nɛ?

14 Yungɔ bɔngɔ nga na fangɔ kwa li. Na se lɛ hɛ̃ngɔ e listɛ ti andia na omɛ aba se mɛ elengbi ti yungɔ na bɔngɔ ko, Yehova hɛ̃ e wangɔ mɛ elengbi ti landangɔ ni. Ayɔ ya, e yu bɔngɔ na ndenge ti nzɔ̃ni mɛ alengbi ti hɛ̃ngɔ Nzapa gonda, na seliye ti wongɔ na tɛrɛ, zungɔ na tɛrɛ nga na “se mɛ nzɔ̃ni.” (1 Tim. 2:9, 10; 1 Pet. 3:3) Ta ayɔ ya, se tɛ e ti yungɔ bongo abenda likebi tɛ azi na ndo e ma. Andia ti ya Ngbangɔ na zangɔ abiazi ya, ta ala nvɛ̃ni akpã andia na omɛ aba yungɔ bɔngɔ na fangɔ kwa li ma. Na ndakisa, abiazi ti ya bombi ayendó zangɔ apalangɔ mɛndɛ̃ ti ya bombi tɛ la mɛ ala ndo fa kwa li la na ndenge ti siɔni nga ma tɛ afɔ̃ la ti kartier. Ngasia la ala lengbi ti lingɔ ni zangangɔ ya, ta ala kpã ndia tɛ la nvɛ̃ni ma nɛ? Wa bangɔ ndo kɛlɛ kɛlɛ kɔi apandó hɛ̃ abiazi ya, ala tɛnɛ hɛ̃ apalanga ni ngaso mɛ, “Se du ya, ĩ ndo li lisolo ka ɛstradɛ, wa azi ndo kpã lɛ la gba na ndo se mɛ ĩ lɛkɛ na tɛrɛ ĩ, ta na ndo tɛnɛ mɛ ĩ ndo tɛnɛ ma ko, afa ya, se mɛ ĩ yu na bɔngɔ nga na se mɛ ĩ fa na kwa li ĩ abenda likebi tɛ azi.” Kambisangɔ kpale niko ti yangondo azandó apalanga ya, ala hĩnga aye mɛ ala lengbi ti lingɔ zangangɔ ya, abiazi akpã andia. d

Se ta e du awa kakulu lo ma ko, e na tɔndɔngɔ dangɔ bɛ tɛ azi mɛndɛ̃ (Ba paragrafɛ ti 15)

15. Ndia nga na wangɔ ti ya Ngbangɔ mɛ alengbi ti zangɔ e na omɛ aba yɔrɔ mɛ e pɔna mungɔ nɛ? (Roma 14:5)

15 Mungɔ yɔrɔ na lo ti Sãte. Wa kristo kɔi kɔi na kumba ti mungɔ ekateli mɛ aba mungɔ yɔrɔ na lo ti sãte tɛ lo. (Gal. 6:5) Kaya Ngbangɔ, e bo na andia yakere na omɛ aba sãte, na ndakisa kɛ̃ngɔ mɛ̃nɛ nga na kpale tɛ anyingɔ siɔni. (Aw. 15:20; Gal. 5:19, 20) Kanda na ya akpale mɛndɛ̃ ko, zo na zo na kumba ti pɔnangɔ se ti sarangɔ na tɛrɛ mɛ lo na landangɔ ni. Ambanga azi mɛndɛ̃ ndo ye bo tɛ la mungɔ yɔrɔ tɛ amɔnganga, kanda azi mɛndɛ̃ ndo ye tɛ la mungɔ ayɔrɔ mɛndɛ̃ bere yɔrɔ ngbandi. Se du ya, e ndo hũ ya, kɔdɛ kɔi ti sarangɔ na tɛrɛ adu nzɔ̃ni, wa omɛndɛ̃ adu siɔni ko, ayɔ ya, e tɔndɔ ekateli tɛ ayata na omɛ aba sarangɔ tɛrɛ la. Na lo ni la, ale ta bɛ e li na akpale mɛ ma: ti (1) Bo Lo-lengɔ Gbia tɛ Nzapa la na onzingɔ bwai na bwai kpale mɛ aba ngã. (Yis. 33:24) Ti (2) Wakristo kɔi kɔi la, na kumba ti hĩngangɔ ya, “dangɔ bɛ tɛ lo adu nzɔ̃ni” na omɛ aba se ti sarangɔ na tɛrɛ lo. (Di Roma 14:5.) Ti (3) Ta ayɔ ya, e fa ngbanga tɛ azi na bangɔ ekateli mɛ ala mu ma, ta elengbi nga ti lingɔ aye mɛ na betisangɔ ayata libaku ma. (Roma 14:13) Wa ti (4) Ale ta bɛ awakristo ali na ni ma ya, mangbi ná siriri ti ya bombi la aɔ dangɔ bɛ mɛ ala na ni. (Roma 14:15, 19, 20) Se ta bɛ e li na akpale niko ma ko, e na batangɔ manbi ti kpengbani na ayata e awakristo, e nga na lingɔ ya, mangbi adu kaya bombi.

Se ta e du awa kakulu lo ma ko, e na tɔndɔngɔ dangɔ bɛ tɛ azi mɛndɛ̃ (Ba paragrafɛ ti 16)

16. Ngaisa la biazo kɔi alengbi ti fangɔ ya, ta lo wa kakulu lo ma na ngoi mɛ lo ndo li kpale ndoni kɔi na abiazi mɛndɛ̃ nɛ? (Ba nga alimɔ.)

16 Ayɔ ya, abiazi adu se lɛlo ti nzɔ̃ni na omɛ aba kɛ̃ngɔ dungɔ na kakulu lo. (1 Tim. 3:2, 3) Na lo ni la, ale ta biazo kɔi ndo kũ ya, azi zu na yengɔ dangɔ bɛ tɛ lo ngoi zu na lo mɛ ya, lo du kangba ma. Ale lo hĩnga ya, nyingɔ tɛ Yehova lengbi ti tongɔ nyita kɔi kaya bombi tɛ abiazi, abese lo du na, ti nɛngɔ ya, lo hɛ̃ dangɔ bɛ mɛ na tongɔ abiazi zu ya, ala mu ekateli ti ndara. Wa se ta kpale kɔi ako nyɔ ndia ti ya Ngbangɔ ma ko, biazo mɛ dangɔ bɛ tɛ lo aɔngbi na tɛ afɔ̃ lo na landangɔ dangɔ bɛ mɛ afɔ̃ lo abiazi gba aye lo ni, abɛse du ya, ta lo ye dangɔ bɛ niko ma.

ANZƆ̃ KPALE MƐ E NA LUANGƆ SE TA E DU AWA KAKULU LO MA

17. Anzɔ̃ kpale mɛ awakristo mɛ ta ala ndo du na kakulu lo ma ndo lua nɛ?

17 Awakristo ndo lua anzɔ̃ kpale gba na ngoi mɛ ta ala ndo du na kakulu lo ma. E na mangbi ti nzɔ̃ni na ayata kɔli ná ayata awali, wa bombi ndo du na siriri. E ndo du na dengɔ bɛ ti dungɔ ndoni kɔi na ayata ti ale nga na kutimɛ ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃ mɛ e ndo vɔrɔngɔ Yehova ndoni kɔi na ala na dengɔ bɛ. Ɔngɔ aye zu, e na dungɔ na dengɔ bɛ na lo mɛ ya, e ndo landa se lɛlo tɛ Yehova Nzapa mɛ ta lo du wa kakulu lo ma.

BIA 90 Tólendisanaka

a Ta Yehova ná Yezo ndo du awa kakulu lo ma, ala ye nga ya, e du na seliye ti ngaso. Se ta e du awa kakulu lo ma ko, e na mɛsɛnɛngɔ iɔ na akpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e mɛ agbinyangbi, na ndakisa gbinyangɔ mɛ aba kpale ti sãte tɛ e, bere kpale mɛ aba falanga. E nga na lingɔ aye mɛ na kpãngɔ siriri ná mangbi kaya ya bombi.

b Ba bɛli tɛnɛ mɛ apa ya Ntango makambo ebongwani kaya Lamuka! No. 4 2016.

c Ba video tɛ nyita Dmitriy Mikhaylov mɛ ni si ndoni kɔi na bɛli tɛnɛ mɛ apa ya, Yehova akómisi monyoko libaku ya kopesa litatoli mɛ asi kaya Mokanda likita mpe mosala ya Bokristo ti 03-04/2021.

d Ti nɛngɔ ya, mɔ hĩnga akpale mɛndɛ̃ mɛ aba yungɔ bɔngɔ ko, ba wangɔ ti 52 ti buku Du na dungɔ lɛ ngɛ̃́ bwai na bwai!