Ba tɛnɛ mɛ ka ya ni

Gwe ka abɛli tɛnɛ

TƐNƐ TI MANDANGƆ 29

Mɔ lɛkɛ tɛrɛ mɔ na lo ti kota pɛnɔ?

Mɔ lɛkɛ tɛrɛ mɔ na lo ti kota pɛnɔ?

“Ĩ lɛkɛ nga tɛrɛ ĩ.”​—MAT. 24:44.

BIA 150 Bóluka Nzambe mpo bóbika

NA NDUNU NI a

1. Nda mɛ elengbi ti lɛkɛngɔ tɛrɛ e na lo ti kota bi nɛ?

 SE E lɛkɛ tɛrɛ e na ndo akpale niko ko, ni lengbi ti batangɔ dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e. E mu ndakisa kɔi, ngoi mɛ kpengba kpale ndo si ko, azi mɛ lɛkɛ tɛrɛ la nzɔ̃ni ndo so na ya ni, wa ni ndo du nga woni ya, ala za azi mɛndɛ̃ na ya kpengba kpale ni. Ebongiseli kɔi ti mpoto mɛ ndo za azi atɛnɛ ya: “Lɛkɛngɔ tɛrɛ nzɔ̃ni alengbi ti batangɔ dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ azi.”

2. Nda mɛ ayɔ ya, e lɛkɛ tɛrɛ e na lo ti kota pɛnɔ nɛ? (Matie 24:44)

2 “Kota pɛnɔ” na bandangɔ mbala kɔi. (Mat. 24:21) Kanda ni na ɔngbingɔ na akpengba pɛnɔ mɛndɛ̃ mɛ ndo si na azi na lo mɛ ya, e hĩnga ya, ni na lingɔ tɛrɛ lo. Ali ndɛ abulu 2 000 Yezo pandó hɛ̃ ava lo ya, ala lɛkɛ tɛrɛ la na lo ti bi niko. (Di Matie 24:44.) Se du ya, e lɛkɛ tɛrɛ e nzɔ̃ni ko, na dungɔ woni ya, e gbe bɛ e na ya pɛnɔ niko, wa e za azi mɛndɛ̃ ya, ala gbe bɛ la na ya kota pɛnɔ ni.​—Luka 21:36.

3. Ngasia la seliye ti gbengɔ bɛ, bɛ ti vundu, nga na songo na zangɔ e na ngoi ti kota pɛnɔ nɛ?

3 E na tɛnɛngɔ tɛnɛ na ndo aseliye taa mɛ alengbi ti zangɔ e ya, e lɛkɛ tɛrɛ e na lo ti kota pɛnɔ. Aye mɛ e na lingɔ na ngoi mɛ gbanda na yɔngɔ ya, e pa tɛnɛ ti fangɔ ngbanga ti tumbu hɛ̃ azi, wa ala nga na temelangɔ e nɛ? (Suma 16:21) Na yɔngɔ ya, e du na ge ge ge ti tɔndɔngɔ Yehova, wa e kpã nga bɛ e na ndo lo ya, lo na batangɔ e. Se du ya, aye tɛ ayata e ti mi agbɛ̃ ti la na ngoi niko zu, ye mɛ e na lingɔ nɛ? (Hab. 3:17, 18) Bɛ ti vundu na tongɔ e ya, e za la na ye ti mi mɛ ala na gwɛ̃ ni. Ye mɛ e na lingɔ se du ya, azi ti gigi abi to tɛrɛ e, wa na yɔngɔ ya, e ná ayata mɛndɛ̃ e du ndoni kɔi nɛ? (Ezk. 38:10-12) Na yɔngɔ ya, e du na songo ti kpengbani na lo tɛ la ti nɛngɔ ya, aza e, e nwɔ ngoi niko ti siɔni.

4. Ngasia la Ngbangɔ lengbi ti zangɔ e ya, e du na seliye ti gbengɔ bɛ, songo nga na bɛ ti vundu nɛ?

4 Tɛnɛ tɛ Nzapa asa ngunu bɛ e ya, e du lá kwɛ na seliye ti gbengɔ bɛ, songo nga na bɛ ti vundu. Luka 21:19 atɛnɛ ya;“Ale ĩ gbe bo bɛ ĩ wa se mɛ gbanda ĩ so la.” Kɔlɔsɛ 3:12: Atɛnɛ ya, “ĩ ma vundu ti bɛ . . . ná 1 Tɛsalionikɛ 4:9, 10. Atɛnɛ ya: “ĩ nvɛni ĩ ma ndo se mɛ Nzapa apa na ni ya, ale ĩ ndoyengbi. . . . Kanda e gbɔ̃ gɛrɛ ĩ ya, ĩ ti yengbi aɔ ndo ti uzu.” Asu vɛrsɛ niko na lo tɛ awakristo zu ya, ala fa seliye ti gbengɔ bɛ, bɛ ti vundu, nga na songo. Kanda ala ngbã bondó lá kwɛ mandangɔ se ti fangɔ seliye niko. Ayɔ ya, e linga ngaso. E na bangɔ se mɛ awakristo ti ngoi ti uzu afandó na seliye niko kɔi kɔi. Na gesi e nga na mandangɔ se mɛ elengbi ti landangɔ seliye tɛ awakristo niko, nga na se mɛ elengbi ti lɛkɛngɔ tɛrɛ e na lo ti kota pɛnɔ.

LI YA, SELIYE TƐ MƆ TI NGBENGƆ BƐ ATI KPENGBANI

5. Ngasia la, awakristo ti uzu agbendó bɛ la na ya pɛnɔ nɛ?

5 Ayɔndó ya, awakristo ti ngoi ti uzu agbe bɛ la. (Aeb. 10:36) Hãngɔ akpengba kpale mɛndó ala zu ndo tengbi na ni, ala tengbi ngandó na apɛnɔ mɛndɛ̃ mabere se mɛ azi ti ngoi tɛ e ndo tengbi na ni, na lo mɛ ya, ala du awakristo. Ta azi gba ka popo tɛrɛ la atengbi bondó na tara mɛ alo ka tɛ agbia ti Yuda ná agbia ti Roma ma, kanda ala tengbi ngandó na tara mɛ alo ka tɛ azi ti ndasewa tɛ la. (Mat. 10:21) Hãngɔ ni zingɔ, ngoi mɛndɛ̃ ayata ti ya bombi alengbi ti lingɔ zu ya, ala kɛ̃ tɛnɛ tɛ abapɛngwi nga na hangɔ lo tɛ la mɛ ndo kpã kangbi. (Aw. 20:29, 30) Abɛse ngaso ko, awakristo niko angbã bondó mbilimbili. (Suma 2:3) Ye mɛ azandó ala nɛ? Ala kpãndó lɛ la na ndo se lɛlo ti gbengɔ bɛ tɛ Yobo mɛ Ngbangɔ tɛnɛ tɛnɛ ni. (Zaki 5:10, 11) Ala lindó sambela ti nɛngɔ ya, ala lua ngunu. (Aw. 4:29-31) Wa ala kpã bondó bɛ la ya, Yehova na hɛ̃ngɔ ala mbana gɛrɛ se ala gbe bɛ la.​—Aw. 5:41.

6. Wangɔ mɛ mɔ lua na ndo ye mɛndó Merita li ti nɛngɔ ya, lo gbe bɛ lo na ya tara nɛ?

6 Elengbi nga ti gbengɔ bɛ e na ya tara, sɛ e ndo manda ngoi zu ase lɛlo ti gbengɔ bɛ tɛ azi mɛ Ngbangɔ tɛnɛ tɛnɛ tɛ la ná ambeti tɛ e mɛ ndo kambisa tɛnɛ ti ya Ngbangɔ, nga na gbɔ̃ngɔ li e na ndoni. Ye mɛndó aza nyita wali Merita mɛ ka Albanie ti nɛngɔ ya, lo gbe bɛ lo na lo ti botemeli tɛ azi ti ndasewa tɛ lo la. Lo tɛnɛ ya: “Pandɛ ti gbengɔ bɛ tɛ Yobo mɛ kaya Ngbangɔ asandó ngunu bɛ mbi gba nvɛ̃ni. Lo hũndó pɛnɔ gba, wa ta lo hĩngandó zo mɛ ndo hɛ̃ lo pɛnɔ ni ma, lo tɛnɛ ya: ‘Tee mɛ mbi kpi ko, ta mbi na ziangɔ mbilimbili tɛ mbi ma!’ (Yobo 27:5) Mbi da bɛ mbi na se mɛ tara tɛ mbi alengbi na tɛ Yobo. Nga ma se mɛndó ta Yobo hĩnga zo mɛ ndo si na pɛnɔ tɛ lo ma ko, ta mbi hĩnga nga zo mɛ ndo si na pɛnɔ tɛ mbi ma.”

7. Abɛse ta e tengbi na kpengba kpale na olo ma ko, ye mɛ elengbi ti mandangɔ lingɔ nɛ?

7 Ti nɛngɔ ya, e gbe bɛ e ko, elengbi ti lingɔ sambela hɛ̃ Yehova ngoi zu, wa e kambisa nga akpale mɛ e ndo tengbi na ni hɛ̃ lo. (Fil. 4:6; 1 Tɛs. 5:17) Ngoi mɛndɛ̃ ta mɔ dɛ mɔ tengbi na kpengba kpale ma. Abɛse ngaso, elengbi ti gingɔ litambwisi tɛ Yehova na ngoi mɛ e tengbi na kpale mɛ a hɛ̃ e pɛnɔ, bere sɔngɔ bɛ mɛ kpengbani. Se du ya, mɔ ndo li sambela hɛ̃ Yehova ya, lo za mɔ ti nɛngɔ ya, mɔ nwɔ apɛnɔ tɛ mɔ na olo ko, ta mɔ na bingangɔ bɛ mɔ na ngoi mɛ mɔ na tengbingɔ na pɛnɔ na bi mɛ na gangɔ ma. Mɔ na yengɔ na bɛ mɔ kɔi ya, lo hĩnga nzɔ̃ni ye ná ngoi mɛ lo na zangɔ na mɔ.​—Nz. 27:1, 3.

GBENGƆ BƐ

Apɛnɔ mɛ e ndo tengbi na ni ndɛ, ando lɛkɛ e na lo ti apɛnɔ mɛ e na tengbingɔ na ni na bi mɛ na gangɔ (Ba paragrafɛ ti 8)

8. Ngasia la se lɛlo tɛ Mira ndo fa na e ya, gbengɔ bɛ na ya penɔ ndɛ na zangɔ e ya, e gbe nga bɛ e na ya penɔ na bi mɛ na gangɔ nɛ? (Zaki 1:2-4) (Ba nga limɔ.)

8 Se du ya, e ngbã mbilimbili na mbage tɛ Yehova na ngoi mɛ e ndo tengbi na kpengba kpale ndɛ ko, e nga na ngbãngɔ mbilimbili na mbage tɛ lo na ngoi ti kota pɛnɔ. (Roma 5:3) Nda mɛ e tɛnɛ ngaso nɛ? Ayata kɔli ná ayata wali gba atɛnɛ ya, ngoi kɔi kɔi mɛ ala ndo tengbi na kpengba kpale ko, ni ndo za la ya, ala gbe bɛ la na ya kpale mɛndɛ̃ mɛ ndo si na ala. Ngoi mɛ Yehova ndo za la ya, ala gbe bɛ la na ya lo kɔi ngaso ko, ala ndo ti na loyengɔ kpengbani ya, lo ye zangɔ ala na ngoi mɛ ala ti na ya pɛnɔ. (Di Zaki 1:2-4.) Mira du wa sungɔ lége ti kotani kaya kɔdɔrɔ ti Albanie, na lo mɛ ya, lo gbe bɛ lo na ya pɛnɔ na ya abi mɛ ɔ ko, ni za lo ya, lo ngbã lá kwɛ gbengɔ bɛ lo na ya akpengba kpale mɛ lo ndo tengbi na ni na olo. Ngoi mɛndɛ̃ lo ndo hũ ya, bo lo kɔi la lo ndo tengbi na akpengba kpale gba. Na gesi lo da bɛ lo na se mɛndó Yehova za lo na ya bulu 20 mɛ aɔ wa lo tɛnɛ ya: ‘Du lá kwɛ mbilimbili. Ta bɛ mɔ li na ndenge mɛ Yehova za na mɔ ti nɛngɔ ya, mɔ nwɔ akpengba kpale mɛ mɔ tengbi na ni na ya abulu gba mɛ aɔ ma.’ Mɔ lengbi nga ti dangɔ bɛ mɔ na se mɛndó Yehova za mɔ ya, mɔ gbe bɛ mɔ na ya kpengba kpale. Du na loyengɔ ya, Nzapa hĩnga ngoi zu mɛ mɔ ndo gbe bɛ mɔ na ya akpengba kpale mɛ mɔ ndo tengbi na ni, wa lo na hɛ̃ngɔ mɔ mbana gɛrɛ. (Mat. 5:10-12) Ni la na ngoi mɛ kota pɛnɔ na bandangɔ ko, mɔ na hĩngangɔ se ti gbengɔ bɛ mɔ, wa mɔ nga na dungɔ na ekateli ti gbengɔ bɛ mɔ lá kwɛ.

FA BƐ TI VUNDU

9. Awakristo ti Antiokia ná ti Siri afandó bɛ ti vundu ngasia?

9 E ba kpale mɛndó ali tɛrɛ lo na ngoi mɛndó gwɛ̃ kɔi ti kpengbani asi na awakristo ti Yudea. Na pɛ mangɔ tɛnɛ ti gwɛ̃ niko ko, awakristo ti Antiokia ná ti Siri amandó vundu tɛ ayata la mɛ ka Yudea. Ta la ngbã bondó na mangɔ vundu ma, kanda ala lindó ye so zangɔ ala. “Awa kristo amangbi ndo ya, zo kɔi kɔi na popo tɛ ani ahɛ̃ faranga na se mɛ lo lengbi ti hɛ̃ngɔ ni, wa ani to hɛ̃ afɔ̃ ani mɛ ndodu ka sese ti Yudea.” (Aw. 11:27-30) Abese ayata mɛndó atengbi na kpale ti kpengba gwɛ̃ ndo dundó ka kɔdɔrɔ mɛ yɔngɔrɔni ko, awakristo ti Atiokia amundó ekateli ti zangɔ ala.​—1 Yn. 3:17, 18.

BƐ TI VUNDU

Akpengba kpale mɛ ndo si na bɛ lo ndo hɛ̃ e lége ti fangɔ bɛ ti vundu na ayata e (Ba paragrafɛ ti 10)

10. Ngasia la elengbi ti fangɔ bɛ ti vundu na ngoi mɛ ayata e atengbi na kpengba kpale mɛ ndo si na bɛ lo nɛ? (Ba nga limɔ.)

10 Ndɛ lo mɛ ko, elengbi nga ti fangɔ bɛ ti vundu na ngoi mɛ ayata e awakristo atengbi na kpengba kpale mɛ ndo sĩ na bɛ lo. Elengbi ti zangɔ ayata e se adu ya, e hɛ̃ ili e hɛ̃ abiazi ti ya bombi ya, e li kwa ti zangɔ ayata e mɛ atengbi na kpengba kpale, bere se e hɛ̃ tisa, wa e li nga sambela na lo tɛ ayata e mɛ atengbi na penɔ. b (Mas. 17:17) E mu se lɛlo mɛ, na bulu ti 2020, alindó akɔmite ɔngɔ 950 na ndo lɛ gigi zu so zangɔ ayata na ngoi ti ngã ti COVID-19. E ndo hɛ̃ sia kɔli gba hɛ̃ ayata kɔli ná ayata wali zu mɛndó ahɛ̃ ti la na ya kwa ni. Na lo mɛ ya, ala mandó vundu tɛ ayata ko, ala zandó ala na tɛ ti mi mɛndó ala na gwɛ̃ ni, ala zandó ala na ya nyingɔ, wa na ya kpale mɛndɛ̃, ala lɛkɛ bere ala kindó ada tɛ ayata nga na ada ti bombi.​—Ba 2 Kɔrinto 8:1-4.

11. Ngasia la e ndo hɛ̃ To e ti ndozu ndima na ngoi mɛ e ndo fa bɛ ti vundu nɛ?

11 Ngoi mɛ kpale kɔi ti pɛnɔ ali tɛrɛ lo, wa e fa bɛ ti vundu ko, azi mɛndɛ̃ ndo hũ ni. Na ndakisa na buru ti 2019, yá kɔi ti kpengbani mɛ ando ili ni Dorian agbɛ̃ndó da ti bombi kɔi ka Bahamas. Ngoi mɛ ayata agwe ti kĩngɔ da ti bombi niko ko, ala hũndandó gbia kɔi ti kompanyi ya, lo pa hɛ̃ ani bere na yɔngɔ falanga kɛ̃ ti nɛngɔ ya, lo li ambanga akwa mɛndɛ̃. Wa gbia ti kompanyi niko apandó hɛ̃ ayata ya: “Mbi ye hɛ̃ngɔ tisa tɛ mbi na hɛ̃ngɔ ĩ aye ti kwa ná azi mɛ na lengɔ kwa ni. . . . Mbi sepela lingɔ ni na lo ti ebongiseli tɛ ĩ. . . . Songɔ mɛ ĩ na ni na lo tɛ ayata ĩ awakristo agbɔ̃ bɛ mbi.” Ta azi gba ti lɛ gigi olo ahĩnga Yehova ma. Kanda gba ka popo tɛ la ndo hũ aye mɛ Atɛmwɛ tɛ Yehova ndo li, so zangɔ ayata ala. Adu nvɛ̃ni kota ndima na lo tɛ e hĩngangɔ ya, aye mɛ e ndo li alengbi ti bendangɔ azi mɛndɛ̃ ka tɛ Nzapa mɛ na ‘bɛ ti vundu sĩ’!​—Ef. 2:4.

12. Se du ya, e ndo du na bɛ ti vundu ndɛ, ngasia la ni na zangɔ e na ngoi ti kota pɛnɔ nɛ? (Suma 13:16, 17)

12 Na lo nɛ la na yɔngɔ ya, e fa bɛ ti vundu na ngoi ti kota pɛnɔ nɛ? Ngbangɔ pa ya, azi mɛ na kɛ̃ngɔ hɛ̃ngɔ ti la kaya kpale ti politikɛ ko, ala na tengbingɔ na pɛnɔ bandangɔ ndɛ nga na ngoi ti kota pɛnɔ. (Di Suma 13:16, 17.) Ayata na dungɔ na gwɛ̃ ti aye ti mi na ngoi niko ti pɛnɔ ti nɛngɔ ya, aza ala. Zia ya, ngoi mɛ gbanda Gbia tɛ e Yezo Kristo na gangɔ fangɔ ngbanga tɛ azi ti siɔni ko, lo tã e azi tɛ lo e ndo fa bɛ ti vundu wa lo pa hɛ̃ e ya, “ĩ ga ĩ li ge kɔdɔrɔ Gbia”​—Mat. 25:34-40.

LI YA SONGO TƐ MƆ ATI KPENGBANI

13. Na bangɔ Roma 15:7, ngasia la awakristo ti siɛklɛ ti uzu alindó ya, songo tɛ la ati kpengbani nɛ?

13 Awakristo ti uzu ahĩngangbindó na lo ti songo tɛ la. Kanda fangɔ songo adundó ye ti woni na lo tɛ la? Zia e ba ɔngbi mɛndó ka popo tɛ azi mɛndó kaya bombi ti Roma. Ayata mɛndɛ̃ ti ya bombi ni adundó azi ti Yuda mɛ aha ala na tɔndɔngɔ ndia tɛ Moizɛ, kanda ayata mɛndɛ̃ adundó azi ti kɔdɔrɔ mɛndɛ̃ mɛndó mimɛsɛnɔ tɛ la akɛsɛnɛ na tɛ ayuda. Awakristo mɛndɛ̃ adundó ambɛ, kanda ta ambɛgeni adundó ambɛ ma, ngoi mɛndɛ̃ awakristo mɛndɛ̃ ngandó na ambɛ kaya da tɛ la. Ngasia la awakristo ni alengbindó ti nwɔngɔ ɔngbi niko, wa ala li ya, songo tɛ la na lo tɛ ayata ati kpengbani nɛ? Toma Polo sandó ngunu bɛ la ya, “ĩ ndoyamba afɔ̃ ĩ.” (Di Roma 15:7.) Lo yendó tɛnɛngɔ ya nɛ? Tɛnɛ mɛ angbinyangbi ni na “yambangɔ” ando fa, yambangɔ zo na songo zu, yambangɔ abapaya, ilingɔ lo kaya da bere dungɔ ndoni kɔi na azi mɛndɛ̃. Na Ndakisa, Polo kambisandó hɛ̃ Filemɔ se ti yambangɔ Onezime mɛ lo du mbɛ mɛndó lo kpɛ to. Lo pandó ya: “Yamba lo na songo.” (Film. 17) Akila ná Prisile ayamba ngandó Apolosi mɛndó ta lo hĩnga akpale gba mɛ aba awakristo ma, wa ala ‘mundó lo agwe na lo ka tɛ la.’ (Aw. 18:26) Na se lɛ ziangɔ ya, ɔngbi niko akangbi popo tɛ la ko, awakristo anwɔndó ni, wa ala fangbindó songo na popo tɛ la.

SONGO

Songo mɛ ayata ndo fa na e ndo za e ya, e gbe bɛ e (Ba paragrafɛ ti 15)

14. Ngasia lá Anna ná kɔ lo afandó songɔ nɛ?

14 Elengbi nga ti fangɔ songo ti ngaso na ayata e se e li ya, ala ati akwa e, wa e ndo lekisa nga ngoi ndoni kɔi na ala. Ka mbange tɛ la, ala nga na fangɔ songo. (2 Kɔr. 6:11-13) E ba ndakisa tɛ Anna ná kɔ lo. Nyi ngoi yakere na pɛ singɔ ka ndo mɛndó ato la mabere amisiɔnɛrɛ ka Afrika ko, ngã ti COVID-19 abandandó. Na lo ti siɔ ngã niko ko, ta ala lengbindó ti tengbingɔ na ayata ka bombi ma, wa adundó pɛnɔ ya, ala hĩngangbi na ayata. Ngasia la nyita Anna ná kɔ lo alengbindó ti fangɔ songo hɛ̃ ayata ti ya bombi nɛ? Ala ndo ilindó ayata na lége ti telefɔnɛ, wa ala ndo tɛnɛndó hɛ̃ la ya, e na gwɛ̃ ti hĩngangɔ zo kɔi kɔi na popo tɛ ĩ nzɔ̃ni. Andasewa gba asepelandó ndenge mɛ amisiɔnɛrɛ niko ndo fa songo na ala, wa ala bandandó ĩngbingɔ la ngoi zu nga na sungɔ hɛ̃ la amɛsajɛ bi zu. Na lo nɛ la amisiɔnɛrɛ ni alindó kpengbani ti hĩngangbingɔ na ayata nɛ? Anna tɛnɛ ya: “Ta bɛ mbi na lingɔ gbanda na songo mɛndó ayata afa na mbi ná ndasewa tɛ mbi na ya ngoi ti nzɔ̃ni ná ti pɛnɔ ma. Ni gbɔ̃ndó bɛ mbi, wa ni ndo to mbi ya, mbi fa songo na azi mɛndɛ̃.”

15. Wangɔ mɛ e lua na ndo se lɛlo tɛ Vanessa na omɛ aba fangɔ songo na ayata nɛ? (Ba nga limɔ.)

15 Gba so ya popo tɛ e, ndo du kaya bombi mɛ na ayata mɛ alo kaya kɔdɔrɔ ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃, wa ala nga na seliye mɛ akɛsɛnɛ. Elengbi ti lingɔ ya, songo tɛ e na mbage tɛ la ati kpengbani se e ndo kpã lɛ e na ndo seliye tɛ la ti nzɔ̃ni. Nyita wali kɔi mɛ ili lo Vanessa, mɛ lo ndo li kwa ka kɔdɔrɔ ti Nouvelle-Zélande, ndo hũndó ya, adu pɛnɔ ti nɛngɔ ya, lo du na mangbi ti nzɔ̃ni na ayata mɛndɛ̃ ti ya bombi mɛ lo ka da. Na gesi na se lɛ kɛ̃ngɔ tɛrɛ ayata niko ko, lo mundó mokanɔ ti lekisangɔ ngoi ndoni kɔi na ayata mɛ makanisi tɛ lo ná ala aɔngbi. Lingɔ ngaso azandó lo ya, lo hũ aseliye ti nzɔ̃ni mɛ Yehova ndo ye ka tɛ ayata ni. Lo tɛnɛ ya: “Bandandó la, kɔ mbi ti wa bangɔ ndo kɛlɛ kɛlɛ ko, e bandandó lekisangɔ ngoi tɛ e gba ndoni kɔi na ayata ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃ mɛ seliye tɛ la akɛsɛnɛ na tɛ e, wa atindó woni ya, mbi ná ala e du na mangbi. Ndɛ, mbi ndo sepala na ayata mɛ na aseliye ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃. Ta kitɛ da ma ya, Yehova ndo sepela nga na ala na lo mɛ ya, lo ili e azi ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃ ti nɛngɔ ya, e vɔrɔ lo.” Se e manda bangɔ azi nga ma se mɛ Yehova ndo ba na ala ko, ni na fangɔ ya, e ndo ye ala.​—2 Kɔr. 8:24.

Na ngoi ti kota pɛnɔ, Yehova na batangɔ e bo se du ya, e du na mangbi na ayata e (Ba paragrafɛ ti 16)

16. Ngasia la, dungɔ na songo na dungɔ ngbondoni na ngoi ti kota pɛnɔ nɛ? (Ba nga limɔ.)

16 Se e du na songo na ngoi ti kota pɛnɔ ko, ni na dungɔ ye ti ngbondoni. Na ngoi ti kota pɛnɔ, e na luangɔ libateli ka wa? E ba ye mɛndó Yehova tɛnɛ hɛ̃ azi tɛ lo ya, ala li na ngoi mɛndó aga gbɛ̃ kɔdɔrɔ ti Babilɔnɛ, lo pandó ya: “Ĩ gwe azi tɛ mbi, ĩ li kaya shambrɛ ti da tɛ ĩ, wa ĩ kanga nyɔ ngise ti da tɛ ĩ. Ĩ ɔndɛ tɛrɛ ĩ na pɛ ngoi yakere tee ka ngɔnzɔ tɛ mbi awɛ.” (Yis. 26:20) Ngoi mɛndɛ̃ na dungɔ nga ngaso na lo tɛ e na ngoi ti kota pɛnɔ. “Shambrɛ ti da” mɛ ando tɛnɛ tɛnɛ ni so ndo lo, alengbi ti fangɔ bombi. Na ngoi ti kota pɛnɔ ni, Yehova na batangɔ e bo se du ya, e du na mangbi na ayata e awakristo. Na lo ni la, li kpengbani bandangɔ ndɛ ti nɛngɔ ya, ta mɔ ngbã bo na vĩngɔ lɛ mɔ na ndo siɔ ye tɛ ayata ma, kanda nga na lingɔ kpengbani ti yengɔ ala na bɛ mɔ kɔi. Ni na zangɔ mɔ ya, mɔ so kwá na ngoi ti kota penɔ

BANDA LƐKƐNGƆ TƐRƐ MƆ NDƐ

17. Se e lɛkɛ tɛrɛ e bandangɔ ndɛ ko, ye mɛ e na dungɔ na ngunu ti lingɔ na ngoi tu kota pɛnɔ nɛ?

17 “Kota bi tɛ Yehova” na dungɔ ngoi ti pɛnɔ na lo tɛ azi gba. (Sef. 1:14, 15) Akwa Yehova nga na tengbingɔ na kpengba kpale. Kanda se e lɛkɛ tɛrɛ e ndɛ ko, na dungɔ woni ya, e du so kpɔ, wa e za nga azi mɛndɛ̃. E nga gbengɔ bɛ e na ya kpengba kpale mɛ e na tengbingɔ na ni abɛse du ti ngasia. Na ngoi mɛ ayata e na tengbingɔ na pɛnɔ ko, e na lingɔ zu ti zangɔ ala na nzɔ̃ bɛ zu. Wa se e manda yengɔ ayata e ndɛ ko, e nga na yengɔ ala na bi mɛ na gangɔ. Yehova na hɛ̃ngɔ e dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti kaka na ya gigi mɛ bɛ e na lingɔ na kpale ti pɛnɔ nga na akpengba kpale.​—Yis. 65:17.

BIA 144 Tyá miso na yo na mbano!

a Angbã yakere kota pɛnɔ abanda. Aseliye ti nzɔ̃ni mabere gbengɔ bɛ, bɛ ti vundu, nga na songo na zangɔ e ya, e lɛkɛ tɛrɛ e na lo ti kota bi ti pɛnɔ mɛ ta dɛndó si na azi ma. Ba se mɛndó awakristo ti siɛklɛ ti uzu afa na seliye niko, nga na se mɛ elengbi nga ti lingɔ ngaso, wa seliye niko alengbi nga ti zangɔ e ya, e lɛkɛ tɛrɛ e na lo ti kota bi niko.

b Azi mɛ aye hɛ̃ngɔ ti la na ya kwa ti zangɔ ayata na ngoi mɛ kpengba lo kɔi asĩ ko, ala lengbi ti tondisangɔ formilɛrɛ (DC-50) (Demande d’admission comme volontaire local développement/​construction) bere (A-19) (Demande d’admission comme volontaire). Wa ala masi ya, aili ala uzu ti nɛngɔ ya, ala gwe hɛ̃ ti la.