1. Ngasia la, dengɔ bɛ tɛ e alo na ndo gwɛ̃ tɛ e ti nyingɔ nɛ?

 TA BƐTA dengɔ bɛ adu ye mɛ zo ndo ma bo kaya tɛrɛ lo ko adi wɛ ma. Adu dengɔ bɛ mɛ zo ndo du na ni ngoi zu na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo. Nda mɛ adu ngaso nɛ? Yezo kambisandó ni kaya tɛnɛ mɛmndó lo tɛ ka ndo lɛ ngomba: “Dengɔ bɛ ati na azi ko la [ahĩnga gwɛ̃ tɛ la ti nyingɔ].” (Mat. 5:3) Yezo hĩngandó ya, azi na gwɛ̃ kpengbani ti hĩngangɔ nga na vɔrɔngɔ Yehova Nzapa mɛ Wa lingɔ ala. Ni la, adu “gwɛ̃ tɛ e ti nyingɔ.” Na lo mɛ ya, Yehova du “Nzapa ti dengɔ bɛ” ko, azi ko ndo vɔrɔ lo alengbi nga ti dungɔ na dengɔ bɛ.​—1 Tim. 1:11.

2-3. (a) Na bangɔ dangɔ bɛ tɛ Yezo, azi mɛndɛ̃ mɛ alengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ na? (b) Tɛnɛ mɛ e na mandangɔ nɛ, wa nda mɛ ni du ngbondoni nɛ?

² Ti nɛngɔ ya, e du na dengɔ bɛ, ayɔ bo ya e du na dungɔ lɛ ngɛ̃́ mɛ azanga kpengba kpale? Ipo. Yezo tɛnɛndó tɛnɛ ti kamwangɔ kaya tɛnɛ tɛ lo mɛndó lo ha ka ndo lɛ ngomba. Lo tɛnɛ ya, “azi mɛ na vundu”—na lo mɛ ya, bɛ la ndo sɔ na lo ti siɔ kpale mɛndó ala li, bere na lo mɛ ya, ala tengbi na kpale ti kpengbani ko, ala lengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ. Yezo tɛnɛ ngandó ngaso na lo tɛ “azi mɛndó azi ndo hɛ̃ la pɛnɔ, na lo ti [mbilimbili]” bere ando “guru [la]” na lo mɛ ya, ala du awakristo. (Mat. 5:4, 10, 11) Kanda ndenge mɛ ngasia la, elengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ na ya kpale ti ngaso nɛ?

³ Yezo handó ya, ta bɛta dengɔ bɛ ndo lo na ngoi mɛ kpale ndo ɔ nzɔ̃ni na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e ma, kanda na ndo lingɔ gwɛ̃ tɛ e ti nyingɔ, nga na dɔngɔ dã na Nzapa. (Zk. 4:8) Elengbi ti  lingɔ ni ngasia? Na ya tɛnɛ mɛ, e na mandangɔ aye taa mɛ ayɔ ya, e li ti nɛngɔ ya, e du na bɛta dengɔ bɛ.

4. Na bangɔ Nzembo 1:1-3 ye ti uzu me elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, e du na bɛta dengɔ bɛ nɛ?

⁴ TI UZU: Ti nɛngɔ ya, e du na dengɔ bɛ nvɛ̃ni ko, ayɔ ya e tɛ tɛ ti nyingɔ. Azi ná asa ndo du na gwɛ̃ ti tɛ ti mi ti nɛngɔ ya, ala du na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti nzɔ̃ni. Kanda bo azi la alengbi ti tɛngɔ tɛ ti nyingɔ. Na lo mɛ ya, e na gwɛ̃ ni. Na lo ni la, Yezo tɛnɛndó ya: “Ta zo ndodu lɛ lo ngɛ̃́ bo na lo ti tɛ ma, kanda zo ndodu lɛ lo ngɛ̃́ na lo ti tɛnɛ zu mɛ Nzapa ndotɛnɛ.” (Mat. 4:4) Ni la, ta elengbi ti nɛngɔ ya, e zia bi kɔi aɔ zangangɔ dingɔ tɛnɛ tɛ Nzapa ti ngbondoni mɛ kaya Ngbangɔ ma. Wa sungɔ mbeti ti Nzembo asundó ya: ‘Dengɔ bɛ na kɔli ko la ndo sepala na ndia tɛ Yehova, wa lo ndo di nga ndia ni na legɔ̃ ti ndozu bi na la.’​—Di Nzembo 1:1-3.

5-6. (a) Ye me elengbi ti mandangɔ kaya Ngbangɔ nɛ? (b) Ngasia la, dingɔ Ngbangɔ alengbi ti zangɔ e nɛ?

⁵ Na lo mɛ ya, Yehova ndo ye e ko, lo fa na e kaya Ngbangɔ aye mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, e lua bɛta dengɔ bɛ. Na lége ti Ngbangɔ e ndo manda dangɔ bɛ tɛ lo na lo ti dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e, se mɛ elengbi ti dɔngɔ dã na lo, nga na aye mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, lo ka lɛ lo na ndo siɔ kpale tɛ e. Wa e ndo manda nga nzɔ̃ dangɔ bɛ mɛ lo ko kapa ni hɛ̃ e. (Yir. 29:11) Akpale ti mbilimbili mɛ e manda na ndo Ngbangɔ ndo li ya, bɛ e sĩ na dengɔ bɛ!

⁶ Nga ma se mɛ e hĩnga na ni, Ngbangɔ sĩ na awangɔ mɛ alengbi ti zangɔ e na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e ti bi kɔi na kɔi. Se e kpã awangɔ ni na kwa ko, elengbi ti luangɔ dengɔ bɛ. Ta e na mangɔ nzɛ̃ngɔ na ya akpale me e ndo tengbi  na ni ma se e mu ngoi ti dingɔ Ngbangɔ nga na gbɔ̃ngɔ li e na ndo ni. Yezo tɛnɛndó ya: “Dengɔ bɛ ati na azi ko la ndoma tɛnɛ tɛ Nzapa, ndo ma nga nyɔ lo!”​—Luka 11:28.

7. Ye mɛ lengbi ti zangɔ mɔ ti nɛngɔ ya, mɔ lua nzɔ̃ kpale na ndenge mɛ mɔ ndo lekisa ngoi ti dingɔ Ngbangɔ nɛ?

⁷ Ngoi mɛ mɔ ndo di Tɛnɛ tɛ Nzapa ko, mu ngoi ti nɛngɔ ya, mɔ sépala na ye mɛ mɔ ndo di. Na ndakisa, kpale ti ngaso asindó na mɔ wɛ? E mu ya, zo kɔi tɔ tɛ mɛ mɔ ndo ye ni gba. Kanda ta mɔ na ngoi gba ti tɛngɔ ni ma bere bingangɔ li tɛ mɔ agwe yɔngɔrɔni na lo mɛ ya, mɔ ndo binga li mɔ na ndo aye gba, wa mɔ tɛ bo tɛ ni iɔ iɔ ta mɔ tɛ ni na seni. Ngoi mɛ mɔ onzi tɛngɔ ko, mɔ ga mɔ hũ ya, mɔ tɛ fale tɛ ni iɔ iɔ, wa mɔ di hũ nga ya, ayɔ fale ya mɔ tɛ ni yɛkɛ yɛkɛ ti nɛngɔ ya, mɔ sépala na tɛ ni ko zu. Alengbi nga ti dungɔ ngaso na ngoi mɛ e ndo di Ngbangɔ, ngoi mɛndɛ̃ elengbi ti dingɔ Ngbangɔ iɔ iɔ, ni la ta e ndo sepalangɔ na kpale mɛ Yehova ndo ha na e ma. Mu ngoi ti dingɔ Tɛnɛ tɛ Nzapa; li mabere mɔ ndo hũ kpale ni ge ya bingangɔ li tɛ mɔ, li mabere mɔ ndo ma legɔ̃ azi, wa ndo gbɔ̃ nga li mɔ na ndo akpale mɛ mɔ lo ti di ngɔ. Se mɔ li ngaso ko, ni na lingɔ ya, mɔ ti na dengɔ bɛ.

8. Ngasia la, “mbɛ ti mbilimbili na ti kɔdɛ” ndo kokisa kumba tɛ lo nɛ? (Ba nga tɛnɛ ti gbɛnda pajɛ.)

⁸ Yezo kpãndó ‘mbɛ ti mbilimbili nga ti kɔdɛ’ ti nɛngɔ ya, lo hɛ̃ tɛ ti nyingɔ na ngoi mɛ lengbi, wa e ndo tɛ tɛ nvɛ̃ni nzɔ̃ni na ya nyingɔ. * (Mat. 24:45) Ngbangɔ du ye ti uzu mɛ mbɛ ti mbilimbili na ti kɔdɛ ndo salela ti hɛ̃ngɔ na tɛ ti nyingɔ. (1 Tɛs. 2:13) Tɛ ti nyingɔ niko ndo za e ti nɛngɔ ya, e hĩnga dangɔ bɛ tɛ Yehova mɛ kaya Ngbangɔ. Na lo ni la, e ndo di Linɔngi ti Sinzili ná Lamuka! Nga na aye mɛ kaya jw.org. E ndo bongisa bombi ti ya pɔsɔ nga na bombi mɛ e ndo li ni na nda pɔsɔ. Wa e ndo ba nga prɔgramɛ ti TV JW nzɛ zu se adu da na yanga tɛ e. Se e li kpengbani e di, e manda nga Ngbangɔ ko, ni na zangɔ e ya, e li ye ti sɛ mɛ na tongɔ e ya, e du na bɛta dengɔ bɛ.

9. Kpale ti sɛ mɛ ndo hɛ̃ bɛta dengɔ bɛ nɛ?

⁹ TI SƐ: Ti nɛngɔ ya, e du na bɛta dengɔ bɛ ko, ayɔ ya e tɔndɔ ndia tɛ Yehova. Wa sungɔ bia kɔi asundó ya: “Dengɔ bɛ na zo zu ko la ndo tɔndɔ Yehova, ndo nɔnga nɔ na lége tɛ lo.” (Nz. 128:1) Kpɛngɔ Yehova ndo fa dungɔ na tɔndɔngɔ ti kpengbani na mbage tɛ lo, nga na kɛ̃ngɔ lingɔ aye mɛ ta lo ndo ye ma. (Mas. 16:6) Ni la, e ndo ngbã bo lá kwɛ lingɔ zu mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e amangbi na ndia tɛ Nzapa mɛ aba nzɔ̃ lo ná siɔ lo nga ma se mɛ Ngbangɔ kambisa na ni. (2 Kɔr. 7:1) E na dungɔ na dengɔ bɛ mawoma se du ya, e ndo li ye mɛ Yehova ndo ye, wa e ndo kɛ̃ nga ye mɛ lo ndo kɛ̃.​—Nz. 37:27; 97:10; Roma 12:9.

10. Na bangɔ Roma 12:2, kumba mɛ e na ni nɛ?

¹⁰ Di Roma 12:2. Zo lengbi ti hĩngangɔ ya, Yehova la du zo mɛ alengbi ti kpãngɔ ndia na omɛ aba aye ti nzɔ̃ni ná ti siɔni, kanda ale lo mu nga ekateli ti tɔndɔngɔ ndia ni. Na ndakisa, zo hĩnga ya, guvɛrnɛma na likoki ti kpãngɔ ndia ti vitɛsi mɛ zo lengbi ti kpɛngɔ na kamiɔ̃ ka lége, kanda ngoi mɛndɛ̃ ta lo ndo ye tɔndɔngɔ ni ma, ni la, lo ndo kpɛ na kamiɔ̃ na vitɛsi mɛ aɔ omɛ ayɔ ka ti lo. Elengbi ti fangɔ na ya dɔngɔ nɔ tɛ e ya, e ndo ye na bɛ e kɔi ya, tɔndɔngɔ ndia tɛ Yehova adu se ti dungɔ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti nzɔ̃ni. (Mas. 12:28) Davidi ndo mangandó tɛrɛ lo ngaso, na lo ni la, lo tɛnɛndó hɛ̃ Yehova ya: “Mɔ na fangɔ na mbi lége ti dungɔ lɛ ngɛ̃́, azi ndo sĩ na dengɔ bɛ ka gbɛlɛ mɔ, aye mɛ ndo hɛ̃ dengɔ bɛ ndo du ka ndo ti mɔ ti kɔti bwai na bwai.”​—Nz. 16:11.

11-12. (a) Ngoi mɛ e ti na sɔngɔ bɛ bere e nzɛ̃ ko, ye mɛ elengbi ti dungɔ na kpengba lɛ na ndo ni nɛ? (b) Ngasia la, tɛnɛ mɛ kaya Filipɛ 4:8 alengbi ti zangɔ e na ngoi mɛ e ndo pɔna wele bere mungɔ mbó nɛ?

 ¹¹ Ngoi mɛ bingangɔ li tɛ e ndo gbɛ̃ bere e ndo ti na nzɛ̃ngɔ ko, e na gwɛ̃ ti lingɔ aye mɛ alengbi ti zangɔ e ya e nwɔ akpengba kpale mɛ e ndo tengbi na ni. Ta ni du siɔni ma, kanda ayɔ ya, e du na kpengba lɛ ya, ta e li aye mɛ Yehova ndo kɛ̃ ma.​—Ef. 5:10-12, 15-17.

¹² Na ya mbeti mɛndó Toma Polo su to hɛ̃ awakristo ti Filipɛ ko, lo pandó hɛ̃ la ya, ala ngbã lá kwɛ kanisangɔ aye mɛ “mbiri mbiri, . . . vuruni, . . . mɛ bɛ azi ndode na lo ni, . . . [nga] na aye ti ndima.” (Di Filipɛ 4:8.) Abɛse ta Polo ndo tɛnɛndó tɛnɛ mɛ aba mungɔ mbó bere lengɔ wele ma ko, aye mɛndó lo su alengbi ti dungɔ ngbondoni na ndenge mɛ e ndo pona mungɔ mbó bere lengɔ wele. Ni la, tara lingɔ ngaso mɛ: Ndo zu ko la, mɔ hũ tɛnɛ mɛ, “akpale” na ya vɛrse mɛ ko, gbinyangbi ni ngaso mɛ, “abia,” “afirmɛ,” “abuku,” bere “wele ti video.” Lingɔ ngaso alengbi ti zangɔ mɔ ya, mɔ hĩnga wele bere mungɔ mbó mɛ amangbi na dangɔ bɛ tɛ Nzapa ná omɛ ta amangbi na ni ma. E ndo ye ya, dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e zu amangbi na ndia tɛ Yehova. (Nz. 119:1-3) Na lo ni la, na bingangɔ li ti vuruni mɛ e na ni ko, elengbi ti tɛnɛngɔ tɛnɛ ti taa mɛ ndo hɛ̃ bɛta dengɔ bɛ.​—Aw. 23:1.

13. Na bangɔ Yoanɛ 4:23, 24 kpale ti taa mɛ ndo hɛ̃ e bɛta dengɔ bɛ nɛ?

¹³ TI TAA: Kpã kwa tɛ Yehova na ndo ti uzu na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ. Na lo mɛ ya, Yehova la du wa lingɔ e ko, elengbi ti vɔrɔngɔ lo. (Suma 4:11; 14:6, 7) Vɔrɔngɔ Yehova na se mɛ lo ndo ye ya avɔrɔ na lo, afa vɔrɔngɔ “na nyingɔ nga na mbilimbili.” Alengbi ti dungɔ kpale mɛ ngbondoni na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e. (Di Yoanɛ 4:23, 24, NWT.) E ndo du na gwɛ̃ ya, Nyingɔ vurú tɛ Nzapa atambwisa sambela tɛ e ti nɛngɔ ya, a du na mangbi na mateya ti mbilimbili mɛ kaya Ngbangɔ. Wa sambela tɛ e ndo du na ndo ti uzu abɛse e du kaya kɔdɔrɔ mɛ agbanzi kwa tɛ e, bere ta ndia tɛ Leta aye ni ma. Ndɛ lo mɛ ko, agbɔnɔ ayata kɔli ná ayata wali ɔngɔ 100 ka bɔlɔkɔ na lo mɛ ya, ala du Atɛmwɛ̃ tɛ Yehova. * Abɛse ngaso ko, ala bo na dengɔ bɛ ti lingɔ zu mɛ ala lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, ala li sambela, ala manda ye, wa ala ndo tɛnɛ nga tɛnɛ mɛ aba Nzapa ná Lo-lengɔ Gbia tɛ lo hɛ̃ azi mɛndɛ̃! Ngoi mɛ azi ndo tɛnɛ siɔ tɛnɛ hɛ̃ e bere ala ndo gia e ko, elengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ ti hĩngangɔ ya, Yehova lá kwɛ dã na e, wa lo na hɛ̃ngɔ e mbana gɛrɛ.​—Zk. 1:12; 1 Pet. 4:14.

14. Ye mɛndó asi na nyita kɔli mɛ kaTajikistan nɛ, wa na lo nɛ?

¹⁴ Ambanga ayata kɔli ná ayata wali mɛndɛ̃ atengbi nvɛ̃ni na akpengba kpale, kanda ala ngbã bo lá kwɛ na dengɔ bɛ na lo mɛ ya, ala li akpale taa mɛ e lo ti tɛnɛngɔ tɛnɛ ni. E ba kpale mɛndó asi na nyita kɔli kɔi mɛ na bulu 19 mɛ ili lo la Jovidon Bobojonov, mɛ lo du zo ti Tajikistan, na lo mɛ ya, lo kɛ̃ lingɔ kwa ti soda. Na bi nzɛ̃ 10/04/2019 ko, agbɔ̃ndó lo kaya da tɛ lo na ngunu abi bɔlɔkɔ, lo li kai anzɛ, wa ala ndo lindó ye tɛrɛ lo mabere zo mɛ ho zo. Kpale niko ti zangangɔ mbilimbili abendandó likebi tɛ azi ti gigi gba. Rapɔrt kɔi pa ya, asɔ̃ndó lo nvɛ̃ni, wa ala kpã ngandó katɛ lo ndonzu ya, lo nyɔ ngɛ ti lingɔ kwa ti soda, wa lo yu nga bɔngɔ ti soda. Na pɛni tribunal afa ngbanga tɛ lo siɔni, wa atondó lo kaya kã mɛ ando hɛ̃ zo kwa ti kpengbani kpengbani ya lo li, tee na ndani  la gbia ti kɔdɔrɔ alimbisa lo ahɛ̃ nga nyɔ ya, asi na lo ka bɔlɔkɔ. Na ya ngoi niko zu ko, Jovidon abatandó loyengɔ tɛ lo ná dengɔ bɛ tɛ lo. Ye mɛndó za lo nɛ? Lo ndo kokisandó gwɛ̃ tɛ lo ti nyingɔ ngoi zu.

15. Ngasia la Jovidon ndo tɛndó tɛ ti nyingɔ na ngoi mɛndó lo ka bɔlɔkɔ nɛ?

¹⁵ Ngoi mɛndó, Jovidon ka bɔlɔkɔ ko, lo ngbã bondó lá kwɛ tɛngɔ tɛ ti nyingɔ, abɛse ta londó na Ngbangɔ bere ambeti tɛ e ma. Alengbindó ti lingɔ tɛrɛ lo ngasia? Ayata kɔli ná ayata wali mɛndó so ya kɔdɔrɔ mɛndó lo ka da ko, ala ndo gandó zia hɛ̃ lo aye ti tɛngɔ, ala ndo su ngandó tɛnɛ ti dingɔ ngbangɔ ti bi kɔi kɔi ndo kpã kaya kitunga ka gbɛnda sani ti tɛ mɛndó ala ndo ga zia hɛ̃ lo. Ni la, ando hɛ̃ndó lo likoki ti dingɔ Ngbangɔ, gbɔ̃ngɔ li lo ndo ni bi kɔi kɔi. Ngoi mɛndó lo si ka bɔlɔkɔ ko, lo hɛ̃ndó wangɔ hɛ̃ azi zu mɛ ta la dɛ tengbi na lo ti ngaso ma ya: “Na lo tɛ azi mɛ ta ala dɛ tengbi na kpengba kpale ti ngaso ma ko, ĩ salela ngoi mɛ ĩ na ni nzɔ̃ni ti nɛngɔ ya, ĩ manda tɛnɛ gba mɛ aba Yehova, na lége ti Ngbangɔ ná ambeti mɛ ndo kambisa tɛnɛ ti Ngbangɔ.”

16. Javidon ndo kpãndó dangɔ bɛ tɛ lo na ndo nɛ?

¹⁶ Nyita Jovidon ndo tɔndɔndó andia tɛ Yehova na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo. Na se lɛ zingɔ lége ya, lo ti na bingangɔ li ti siɔni, wa lo li nga  aye ti siɔni ko, lo ndo kpãndó bɛ lo ka tɛ Yehova nga na akpale mɛ ndo du ngbondoni na lo tɛ lo. Jovidon ndo sepalandó na aye ti nzɔ̃ni mɛndó Yehova li. Na ndapelele zu, lo ndo mandó legɔ̃ ahu, wa ni ndo lindó ya, lo zingɔ. Na bi, lo ndo hũndó nzɛ ná atongolo. Lo tɛnɛ ya: “Aye ti nzɔ̃ni niko mɛ alo ka tɛ Yehova ndo sandó ngunu bɛ mbi, ndo hɛ̃ngandó mbi dengɔ bɛ.” Se e ndo hɛ̃ Yehova sia kɔli na lo ti ye ti mi ná ti nyingɔ zu mɛ lo ndo hɛ̃ e ko, e ndo du na dengɔ bɛ, wa dengɔ bɛ ni lengbi ti zangɔ e ya, e gbe bɛ e na ya kpengba kpale.

17. Ngasia la, tɛnɛ mɛ kaya 1 Petro 1:6, 7 alengbi ti zangɔ zo mɛ atengbi na kpengba kpale nga ma se mɛndó Jovidon tengbi na ni nɛ?

¹⁷ Jovidon kpãndó vɔrɔngɔ Yehova na ndo ti uzu na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo. Lo hĩngandó nda mɛ ayɔ ya, lo bata mbilimbili tɛ lo ka tɛ Nzapa. Yezo tɛnɛndó ya: “Ale mɔ vɔrɔ Gbia Nzapa tɛ mɔ, ko bo lo la ale mɔ li kwa hɛ̃ lo.” (Luka 4:8) Akɔmanda tɛ asoda ná asoda ayendó ya, Jovidon bɛlɛ loyengɔ tɛ lo. Na se lɛ nɛngɔ ya, lo ye dangɔ bɛ tɛ la ko, lo ndo lindó sambela hɛ̃ Yehova bi zu ya, lo za ni ti nɛngɔ ya, ni gbe ni, ta ni nzɛ̃ ma, wa ta ni bɛlɛ nga loyengɔ tɛ ni ma. Abɛse lo tengbindó na kpale ti zangangɔ mbilimbili ko, ta Jovidon bɛlɛndó loyengɔ tɛ lo ma. Na olo, lo lengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ gba, na lo mɛ ya, lo na ye kɔi mɛndó ta lo na ni ma na ngoi mɛndó agbɔ̃ lo na ngunu asɔ̃ndo lo, wa abindó lo ka bɔlɔkɔ, afa ya lo na loyengɔ ti kpengbani mɛ atengbi na tara.​—Di 1 Petro 1:6, 7.

18. Ngasia la, elengbi ti batangɔ dengɔ bɛ tɛ e nɛ?

¹⁸ Yehova hĩnga ye mɛ e na gwɛ̃ ni ti nɛngɔ ya, e du na bɛta dengɔ bɛ. Se du ya, mɔ li akpale taa mɛ ndo hɛ̃ bɛta dengɔ bɛ ko, mɔ na batangɔ dengɔ bɛ tɛ mɔ abɛse mɔ ndo tengbi na kpengba kpale. Ni la, mɔ lengbi nga ti tɛnɛngɔ nga so mɛ: “Dengɔ bɛ na azi ko la, Yehova du Nzapa tɛ la!”​—Nz. 144:15.