1. Ngasia la Ngbangɔ tɛnɛ tɛnɛ ti bɛta songo nɛ?

 SONGO du “wá mɛ ndo za kpengbani, wá tɛ Yehova. Ta akota ngu mɛ ndo sua kpengbani alengbi ti mingɔngɔ songo ma, wa ta tɛ lengbi ti suangɔ na ni ma.” b (Loy. 8:6, 7) Adu tɛnɛ ti nzɔ̃ni nvɛ̃ni na omɛ aba songo! Tɛnɛ mɛ afa mbilimbili ti ngbondoni mɛ alengbi ti sangɔ ngunu bɛ azi mɛ ali libala: Ĩ lengbi ti dungɔ na songo mɛ kpengbani ka popo tɛrɛ ĩ.

2. Ye mɛ kɔli ná wali alengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, ta songo tɛ la nzɛ̃ ma nɛ?

² Kanda ti nɛngɔ ya, kɔli ná wali ali ya, songo tɛ la anĩnga ngoi yɔngɔrɔni tee kwá tɛ la ko, ayɔ ya ala nvɛ̃ni ali kpengbani. E mu se lɛlo ti wá, se du ya, ando tinga ni ko, ni na ngbãngɔ lá kwɛ zangɔ ngoi yɔngɔrɔni. Se ta atinga ni ma ko, wá ni lengbi ti mingɔngɔ. Kwɛ kɔi na songo mɛ ka popo tɛrɛ kɔli ná wali, ni lengbi nga ti ngbãngɔ lá kwɛ kpengbani nga ngoi yɔngɔrɔni, se du ya ala ndo lɛkɛ songo ni. Ngoi mɛndɛ̃ kɔli ná wali alengbi ti hũngɔ ya, songo tɛ ani nzɛ̃, na ngoi mɛ ala tengbi na kpale mɛ aba faranga, ngã, bere ala na kota kumba ti kãngɔ ayangambi. Se du ya, mɔ du na wali bere mɔ du na kɔli ko, ngasia la, mɔ lengbi ti tingangɔ “wá tɛ Yehova” na ya libala tɛ mɔ nɛ? Na ya tɛnɛ mɛ, e na mandangɔ akpale taa mɛ ĩ lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, ĩ bata mangbi tɛ ĩ kpengbani, wa ĩ du nga na dengɔ bɛ na ya libala tɛ ĩ. c

3. Nda mɛ e tɛnɛ ya, se kɔli ná wali du na mangbi na Yehova ko, ala na lɛkɛngɔ songo mɛ ka popo tɛrɛ la nɛ? (Mosakoli 4:12) (Ba nga limɔ.)

³ Ti nɛngɔ ya, ala tinga “wá tɛ Yehova” ko, ayɔ ya, kɔli ná wali ali zu mɛ ala lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, ala du na mangbi ti kpengbani na Yehova. Ngasia la, mangbi niko lengbi ti zangɔ ala kaya libala tɛ la nɛ? Se kɔli ná wali ndo hũ mangbi tɛ la ná To la ti ndozu ya, adu ngbondoni ko, ala na kpãngɔ wangɔ tɛ lo na kwa, ni na lingɔ ya, ala nwɔ akpengba kpale mɛ ngoi mɛndɛ̃ alengbi ti lingɔ ya, songo tɛ la anzɛ̃. (Di Mosakoli 4:12.) Hãngɔ ni zingɔ, azi ti nyingɔ ndo li kpengbani ti nɛngɔ ya, ala landa seliye tɛ Yehova, mabere nzɔ̃ bɛ, yɔngɔrɔ bɛ, nga na mangɔ vundu. (Ef. 4:32–5:1) Se du ya, kɔli ná wali ndo fa seliye niko ka popo tɛrɛ la ko, ni na lingɔ ya, songo tɛ la mai. Nyita wali Lena mɛ lo li libala ali ndɛ bulu 25 ko, lo tɛnɛ ya, “adu woni yengɔ nga na tɔndɔngɔ zo ti nyingɔ.”

4. Nda mɛndó Yehova pɔna Yozɛfɛ ná Maria ya, ala du awa dũngɔ Masiya nɛ?

⁴ E mu ndakisa kɔi mɛ kaya Ngbangɔ. Ngoi mɛndó Yehova ye pɔnangɔ azi mɛ na dungɔ awa dũngɔ Masiya ko, lo pɔnandó Yozɛfɛ ná Maria mɛ ka popo tɛ atara Davidi. Na lo nɛ? Na lo mɛ ya, ala zu sɛ ndó na mangbi ti kpengbani na Yehova, wa Yehova hĩngandó ya, songo ti kpengbani mɛ ala na ni la, agbɔ̃ libala tɛ ala. Se du ya, mɔ du na kɔli bere wali ko, wangɔ mɛ mɔ lengbi ti luangɔ na ndo se lɛlo tɛ Yozɛfɛ ná Maria nɛ?

5. Wangɔ mɛ akɔ wali alengbi ti luangɔ ka tɛ Yozɛfɛ nɛ?

⁵ Yozɛfɛ kpãndó tɛnɛ tɛ Yehova na kwa, wa ni lindó ya, lo du kɔli ti nzɔ̃ni. Fãni taa, Yehova hɛ̃ndó lo wangɔ mɛ aba ndasewa tɛ lo. Ngoi gba lo ndo dundó dã ti tɔndɔngɔ abɛse ayɔ ya, lo gbinyangbi kpale ti kpengbani na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo. (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21) Na lo mɛ ya, Yozɛfɛ ndo tɔndɔndó tɛnɛ mɛ Yehova ndo tɛnɛ hɛ̃ lo ko, lo batandó Maria nzɔ̃ni nvɛ̃ni, wa lo salisa ngandó lo. Tɔndɔngɔ mɛndó Yozɛfɛ na ni na mbage tɛ Yehova ko, ni lindó ya, Maria du na songo ná tɔndɔngɔ kpengbani na mbage tɛ lo! Akɔli mɛ ali libala, ĩ lengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yozɛfɛ na gingɔ wangɔ ti ya Ngbangɔ na omɛ aba batangɔ ndasewa tɛ ĩ. d Se ĩ kpã awangɔ mɛ na kwa ko, abɛse kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ ĩ agbinyangbi ko, ĩ na fangɔ songo ka popo tɛ ĩ, wa ĩ li ya, mangbi tɛ ĩ na awoti ĩ ati kpengbani kaya libala tɛ ĩ. Nyita wali kɔi mɛ ndo du ka Vanuatu mɛ ali abulu ɔngɔ 20 kaya libala atɛnɛ ya: “Ngoi mɛ kɔ mbi ndo gi, wa lo ndo kpã nga wangɔ tɛ Yehova na kwa ko, mbi ndo tɔndɔ lo kpengbani. Mbi ndo ma ya tɛrɛ mbi ya, mbi na libateli, wa ngoi mɛ lo ndo mu ekateli kɔi ko, mbi ndo kpã bɛ mbi na ndo lo.”

6. Wangɔ mɛ awali ti libala alengbi ti luangɔ na ndo tɛnɛ tɛ Maria nɛ?

 ⁶ Maria ndo lɛkɛndó mangbi tɛ lo ti nzɔ̃ni ná Yehova; ta loyengɔ tɛ lo alo bondó na ndo ye mɛ Yozɛfɛ ndo li ma. Kanda adu ya, lo hĩngandó Ngbangɔ nzɔ̃ni. (Luka 1:46) Wa lo ndo mundó ngoi ti bingangɔ li lo na ndo aye mɛ lo ndo manda. (Luka 2:19, 51) Ta kitɛ da ma ya, mangbi tɛ lo na Yehova alindó ya, lo du bɛta wali ti libala. Ndɛ lo mɛ ko, awali gba ndo li kpengbani ti landangɔ se lɛlo tɛ lo ti nzɔ̃ni. E ba se lɛlo tɛ nyita wali kɔi mɛ ili lo la Emiko. Lo tɛnɛ ya: “Ngoi mɛndó ta mbi dɛ mbi du na kɔli ma ko, mbindó na prɔgramɛ tɛ mbi nvɛ̃ni ti lingɔ akpale ti nyingɔ. Kanda ngoi mɛndó mbi li libala ko, kɔ mbi la ndo li sambela na lo tɛ e, lo ndo tambwisa sambela ti ndasewa, ni la mbi bandandó hũngɔ ya, loyengɔ tɛ mbi aba na olo aye ti nyingɔ zu mɛ lo ndo li. Mbi ga hĩnga ya, ayɔ ya mbi nvɛ̃ni mbi li aye mɛ na lingɔ ya, mangbi tɛ mbi ná Yehova angbã kpengbani. Ni la, na olo mbi ndo mu ngoi ti nɛngɔ ya, mbi du mbi kɔi ná Nzapa tɛ mbi, ti nɛngɔ ya mbi li sambela hɛ̃ lo, mbi di tɛnɛ tɛ lo, wa mbi gbɔ̃ nga li mbi na ndo aye mɛ mbi di.” (Gal. 6:5) Awali ti libala, ĩ hĩnga ya, se ĩ ngbã lá kwɛ lɛkɛngɔ mangbi tɛ ĩ na Yehova ko, akɔ ĩ na luangɔ lége gba ti hɛ̃ngɔ ĩ sia wali, nga na yengɔ ĩ.​—Mas. 31:30.

7. Wangɔ mɛ azi mɛ li libala alengbi ti luangɔ na ndo Yozɛfɛ ná Maria na omɛ aba vɔrɔngɔ Yehova ndoni kɔi nɛ?

⁷ Yozɛfɛ ná Maria ndo lindó kwa ndoni kɔi ti nɛngɔ ya, mangbi tɛ la ná Yehova ati kpengbani. Ala hĩngandó ya, vɔrɔngɔ Yehova ndoni kɔi ka ndasewa adu ngbondoni. (Luka 2:22-24, 41; 4:16) Ngoi mɛndɛ̃ ta ni dundó woni ma, gba ni na ngoi mɛndó ala dũ ayangambi, kanda ala longandó lingɔ ni. Ala du se lɛlo ti nzɔ̃ni na lo tɛ azi mɛ ali libala ndɛ! Se du ya ĩ dũ ayangambi mabere se tɛ Yozɛfɛ ná Maria ko, ngoi mɛndɛ̃ na dungɔ kpengbani ti nɛngɔ ya, ĩ gwe bombi, ĩ li sambela ti ndasewa ngoi zu. Ni nga na dungɔ kpengbani ti nɛngɔ ya, ĩ lua ngoi ti mandangɔ ye, lingɔ sambela ndoni kɔi kaya libala tɛ ĩ. Kanda ĩ hĩnga ya, se ĩ vɔrɔ Yehova ndoni kɔi ko, ĩ na dɔngɔ dã na lo wa mangbi tɛ ĩ nga na tingɔ kpengbani. Ni la, ĩ li ya vɔrɔngɔ Yehova adu na ndo ti uzu na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ ĩ.

8. Ye mɛ azi mɛ li libala lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, ala lua nzɔ̃ kpale na ya sambela ti ndasewa tɛ la nɛ?

⁸ Ye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ se du ya, tɛnɛ si kaya libala tɛ mɔ nɛ? Ngoi mɛndɛ̃ ta ni na dungɔ woni ya, ĩ li sambela ti sandasewa ndoni kɔi ma. Se du ngaso ko, pɔna tɛnɛ kɔi mɛ ndununi mɛ ĩ zu sɛ ĩ ye ni, wa ĩ ye nga mandangɔ ni. Ni na lingɔ ya, ĩ yengbi gba, wa ĩ nga na dungɔ na gwɛ̃ ti vɔrɔngɔ Yehova ndoni kɔi kaya libala tɛ ĩ.

9. Nda mɛ kɔli ná wali lengbi ti lekisangɔ ngoi ndoni kɔi nɛ?

⁹ Ĩ lengbi ti lɛkɛngɔ songo tɛ ĩ na lekisangɔ ngoi ndoni kɔi. Se ĩ li ngaso ko, ĩ na hĩngangbingɔ nzɔ̃ni, mɔ na hĩngangɔ nzɔ̃ni se mɛ ya mɔ bere kɔ mɔ ndo ma na tɛrɛ lo nga na se mɛ lo ndo binga na li lo. (Eb. 2:24) E ba ye mɛ Ruslan ná Lilia ahũ mbala kɔi na pɛ libala tɛ la mɛ ali ndɛ bulu ɔngɔ 15. Lilia tɛnɛ ya: “E hũ ya, ta e ndo lekisandó ngoi gba ndoni kɔi nga ma se mɛndó e da na bɛ e ma. E ndó na akwa gba ti lingɔ, na gesi e dũndó ayangambi. E gbɔ̃ ndani ya, se ta e mu ngoi ti nɛngɔ ya, e du ndoni kɔi ma ko, ta e na dungɔ na mangbi ka popo tɛ e ma.”

10. Ngasia la, azi mɛ li libala alengbi ti kpãngɔ wangɔ mɛ kaya Efɛzɛ 5:15, 16 na kwa nɛ?

¹⁰ Ye mɛ kɔli na wali lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, ala lekisa ngoi ndoni kɔi nɛ? Ala lengbi ti lɛkɛngɔ prɔgramɛ tɛ la ti nɛngɔ ya, ala du ndoni kɔi. (Di Efɛzɛ 5:15, 16.) Nyita kɔli kɔi mɛ ili lo la Uzondu mɛ ndo du ka Nigeria atɛnɛ ya:  “Ngoi mɛ mbi ndo lɛkɛ prɔgramɛ tɛ mbi ko, mbi ndo kɔtisa ngoi tɛ mbi ná tɛ ya mbi, mɛ e na lekisangɔ ndoni kɔi kaya libala tɛ e, wa mbi ndo kpã ngoi niko na ndo ti uzu.” (Fil. 1:10) E ba tɛnɛ tɛ nyita wali Anastasia, ya wa bangɔ ndo kɛlɛkɛlɛ kɔi mɛ ndo du ka Moldovie, mɛ ndo salela ngoi tɛ lo na ndenge ti nzɔ̃ni atɛnɛ, lo pa ya: “Mbi ndo lindó zu mɛ mbi ye lingɔ na ngoi mɛ kɔ mbi ndo li akpale mɛ aba abombi. Na lingɔ ngaso, elengbi ti lekisangɔ ngoi ndoni kɔi na gesi.” Kanda ye mɛ ayɔ ya, ĩ li na ngoi mɛ ĩ na akpale gba ti lingɔ, wa ta ĩ ndo lua ngoi ti nɛngɔ ya, ĩ du ndoni kɔi ma nɛ?

11. Kwa mɛndó Akila ná Pricile ndo li ndoni kɔi nɛ?

¹¹ Akɔli ná awali mɛ ali libali, ĩ lengbi ti luangɔ wangɔ na ndo se lɛlo tɛ Akila ná Prisile mɛndó awakristo gba ti ngoi ti uzu ndo gondandó ala mawoma. (Roma 16:3, 4) Ta Ngbangɔ tɛnɛ tɛnɛ gba na ndo libala tɛ la ma, kanda ala ndo lendó kwa ndoni kɔi, ala ndo pandó nzɔ̃ pa ndoni kɔi, wa ala ndo za ngandó azi mɛndɛ̃ ndoni kɔi. (Aw. 18:2, 3, 24-26) Ni la, ngoi mɛ Ngbangɔ ndo tɛnɛ tɛnɛ tɛ Akila ná Pricile ko, ando tɛnɛ bo tɛnɛ tɛ la ndoni kɔi.

12. Ye mɛ kɔli ná wali lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, ala lekisa ngoi ndoni kɔi nɛ? (Ba nga limɔ.)

¹² Ngasia la, azi mɛ li libala lengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Akila ná Pricile nɛ? Binga li mɔ na ndo ye mɛ mɔ ná ya mɔ ĩ ye lingɔ. Ĩ lengbi ti lingɔ ambanga akwa mɛndɛ̃ ndoni kɔi na nɛngɔ ya, zo na zo li na bɛ lo? Na ndakisa, Akila ná Pricile ndo pandó nzɔ̃ pa ndoni kɔi. Ĩ lengbi nga ti lingɔ ya, ĩ nvɛ̃ni ĩ li ni ngoi zu? Akila na Pricile ndo lendó kwa ndoni kɔi. Ngoi mɛndɛ̃ ta mɔ ná ya mɔ ĩ ndo lekwa lɛ ni kɔi ma, kanda ĩ lengbi ti lingɔ kwa ti yada ndoni kɔi? (Mos. 4:9) Ngoi mɛ ĩ ndo zangbi ka popo tɛ ĩ ko, ĩ na hũngɔ ya, ĩ ndoni kɔi, ni nga na hɛ̃ngɔ ĩ lége ti tɛnɛngɔ tɛnɛ ka popo tɛ ĩ gba. Robert ná Linda mɛ ali libala ali ndɛ abulu ɔngɔ 50 ko, lo tɛnɛ ya: “Ti bɛta kpale ko, ta e ndo luandó lége ti lengɔ wele bere mungɔ mbó ndoni kɔi ma. Kanda ngoi mɛ mbi ndo kpo sani wa ya mbi ndo mbo ni, bere ngoi mɛ mbi ndo gbɔ sã, wa lo ndo ga ti nɛngɔ ya, mbi ná lo e li kwa ndoni kɔi ko, mbi ndo mandó dengɔ bɛ gba nvɛ̃ni. Lingɔ kwa ndoni kɔi ndo li ya, e du ndoni kɔi. Wa songo tɛ e ndo ngbã bo lá kwɛ maingɔ.”

13. Ti nɛngɔ ya kɔli ná wali adu na mangbi ko, ye mɛ kɔi na kɔi alengbi ti lingɔ nɛ?

¹³ Hĩnga ya, ta dungɔ bo ndoni kɔi ngoi zu la ando li ya, azi mɛ ali libala adu na mangbi ma. Nyita wali kɔi mɛ ali libala mɛ lo ndo du ka Brésil atɛnɛ ya: “Ndɛ na ngoi tɛ e ko, ni na aye gba mɛ zo na zo lengbi ti lingɔ na bɛ lo, na lo ni la, elengbi ti hũngɔ ya, na lo mɛ ya e ndo du ya da kɔi ko, e ndo lekisa ngoi ndoni kɔi kanda ta se ni la ma, mbi hũ ya, lekisangɔ ngoi ndoni kɔi ndo yɔ aye gba ta bo dungɔ yada kɔi ma. Omɛndɛ̃ adu ya, mbi zia ye mɛ mbi ndo li wa mbi kpã lɛ mbi na ndo gwɛ̃ tɛ kɔ mbi.” Ba ye mɛ Bruno ná ya lo Tays ndo li ti kpãngɔ lɛ la na  ndo ye mɛ ndo ɔ ka popo tɛ la. Ala tɛnɛ ya: “Se e du gɛgɛrɛ na pɛ nyi ngoi yakere ko, e ndo kpã telefɔnɛ katɛ wa e ndo salela ngoi niko ti nɛngɔ ya, elekisa ngoi ni ndoni kɔi, wa e fangbi songo ka popo tɛ e.”

14. Se ta kɔli ná wali ndo ye lekisangɔ ngoi ndoni kɔi ma, ye mɛ ala lengbi ti lingɔ nɛ?

¹⁴ Ye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ se du ya, ta kɔ mɔ bere ya mɔ ndo ye ya, ĩ lekisa ngoi ndoni kɔi ma nɛ? Ngoi mɛndɛ̃ ta ĩ zu sɛ ĩ ndo sepala na ye kɔi ma, bere ye mɛ zo na zo ndo li ando hɛ̃ fɔ̃ lo ngɔnzɔ. Ye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ nɛ? Da bɛ mɔ na se lɛlo ti wá mɛ fale e tɛnɛ tɛnɛ ni uzu. Ngoi mɛ ando to wá na ebandeli ko, ta ni ndo banda bo zangɔ kpengbini mbala kɔi ma. Ayɔ ya, atinga ni yekɛ yɛkɛ se du ya, ando kpã akɛkɛ wá lɛ ni. Kwɛ kɔi mɔ lengbi ti lekisangɔ ngoi ndoni kɔi ná ya mɔ bere kɔ mɔ na pɛ nyi ngoi yakere bi zu. Li kpengbani ya, mɔ ndo li aye mɛ alengbi ti hɛ̃ngɔ ĩ zu sɛ dengɔ bɛ, kpɛ aye zu mɛ alengbi ti hɛ̃ngɔ ĩ ngɔnzɔ. (Zaki 3:18) Mɔ na lingɔ ya, songo tɛ ĩ mai yɛkɛ yɛkɛ.

15. Nda mɛ ayɔ ya, kɔli ná wali adu na tɔndɔngɔ ka popo tɛ la, se ala ye ya, songo tɛ la ngbã kpengbani nɛ?

¹⁵ Tɔndɔngɔ adu ye mɛ ngbondoni kaya libala. A haka ni na mbó mɛ ndo li ya, wá ndo za ngoi yɔngɔrɔni. Se ta mbó du da ma ko, wá na mingɔngɔ iɔ. Kwɛ kɔi, se ta tɔndɔngɔ du da ma ko, songo mɛ ka popo tɛ kɔli ná wali alengbi ti nzɛ̃ngɔ iɔ. Na ɔngbingɔ, se du ya, kɔli ná wali ndo li kpengbani ya, ala du na tɔndɔngɔ ka popo tɛ la ko, ala na lɛkɛngɔ songo tɛ la. Hĩnga ya, ta mɔ nvɛ̃ni la mɔ lengbi ti tɛnɛngɔ ya, aye mɛ mɔ ndo li ko, mɔ ndo tɔndɔ kɔ mɔ bere ya mɔ ma, kanda ale ya mɔ bere kɔ mɔ ndo hũ ya, ye mɛ mɔ ndo li ko, mɔ ndo tɔndɔ lo. Penny ná Aret mɛ ali libala ali ndɛ abulu ɔngɔ 25 atɛnɛ ya: “Hũngɔ ya, e ndo fa tɔndɔngɔ ka popo tɛ e ko, e na siriri nga na songo kaya da tɛ e. Zo zu ndo ma tɛrɛ lo nzɔ̃ni ti tɛnɛngɔ tɛnɛ na lo mɛ ya, e ndo tɔndɔ dangɔ bɛ tɛ zo na zo.” Wa ye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, mɔ za ya mɔ bere kɔ mɔ ya, lo hũ ya, mɔ ndo tɔndɔ lo nɛ? E ba se lɛlo tɛ Abrahama ná Sara.

16. Wangɔ mɛ akɔli alengbi ti luangɔ na ndo se lɛlo tɛ Abrahama nɛ? (1 Petro 3:7) (Ba nga limɔ.)

¹⁶ Abrahama ndo lindó ye tɛrɛ Sara na tɔndɔngɔ. Lo ndo mandó lo, wa lo ndo li ngandó ye mɛ alengbi ti lingɔ ya, Sara ma tɛrɛ lo nzɔ̃ni. Lá kɔi ko, Sara mandó songɔ bɛ kpengbani, wa lo kambisa ngandó kpale mɛ ka bɛ lo hɛ̃ Abrahama, lo bela ngandó Abrahama na ndo kpale niko. Abrahama mandó ngɔnzɔ na lo ti tɛnɛ niko? Ipɔ. Lo hĩngandó ya, Sara du wali ti tɔndɔngɔ, wa lo ndo za lo ngoi zu na ngoi mɛ lo ndo ye mungɔ ekateli kɔi. Abrahama mandó lo wa lo gi ngandó lége ti onzingɔ kpale niko. (Eb. 16:5, 6) Wangɔ mɛ akɔli alengbi ti luangɔ nɛ? Akɔli, ĩ na lo-lengɔ gbia ti mungɔ ekateli ka ndasewa tɛ ĩ. (1 Kɔr. 11:3) Kanda ĩ na lengɔ gbia tɛ ĩ na songo se du ya, ĩ ndo ma dangɔ bɛ tɛ  awoti ĩ uzu ti ĩ mungɔ ekateli, gba ni, se ya du ya ekateli niko adu na ndo kpale mɛ aba nga ala, se ĩ li ngaso ko, ĩ na fangɔ ya ĩ ndo ye awoti ĩ. (1 Kɔr. 13:4, 5) Wa se du ya, ya mɔ na sɔngɔ bɛ gba, wa lo na gwɛ̃ ya, ni kambisa tɛnɛ mɛ ka bɛ ni hɛ̃ mɔ mɛ? Mɔ na tɔndɔngɔ se mɛ lo ndo ma na tɛrɛ lo na mangɔ lo na seni nvɛ̃ni? (Di 1 Petro 3:7.) Dmitry ná Angela mɛ ali libala ali ndɛ bulu 30 ko, ala kambisa ye mɛndó ala ndo li ti nɛngɔ ya, ala hũ ya, ani na tɔndɔngɔ ka popo tɛ ani. Angela tɛnɛ ya: “Ngoi mɛ mbi ndo ma sɔngɔ bɛ ná nzɛ̃ngɔ wa se mbi ndo kambisa ni hɛ̃ Dmitry ko, lo ndo du lá kwɛ dã ti mangɔ mbi. Lo ndo du na yɔngɔrɔ bɛ na lo tɛ mbi abɛse na ngoi mɛ mbi ndo ti na ngɔnzɔ̃ gba.”

17. Wangɔ mɛ awali ti libala alengbi ti luangɔ na ndo se lɛlo tɛ Sara nɛ? (1 Petro 3:5, 6)

¹⁷ Sara ndo tɔndɔndó Abrahama, na lo ni la, lo ndo yendó ekateli mɛ Abrahama ndo mu. (Eb. 12:5) Lá kɔi ndó ko, Abrahama yendó lingɔ songo tɛrɛ azi mɛ asi ka tɛ lo. Lo tɛnɛndó hɛ̃ Sara ya, lo zia lingɔ ye mɛ lo ndo li, wa lo tɔ amapa gba. (Eb. 18:6) Sara lindó ye mɛ Abrahama yɔ ya lo li. Awali ti libala, ĩ lengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Sara na yengɔ ekateli tɛ kɔ ĩ. Se ĩ li ngaso ko, libala tɛ ĩ na tingɔ kpengbani. (Di 1 Petro 3:5, 6.) Dmitry, mɛ fale e tɛnɛ tɛnɛ tɛ lo uzu akambisa ye mɛ ya lo ndo li ti tɔndɔngɔ lo. Lo tɛnɛ ya: “Mbi ndo gonda ge ge ge mɛ Angela ndo li ti nɛngɔ ya, lo ye ekateli mɛ mbi ndo mu, abɛse ta e na lo na dangɔ bɛ kɔi ma. Abɛse na ndani ta ekateli tɛ mbi asi nzɔ̃ni ma ko, ta lo ndo tɛnɛ siɔni na lo tɛ mbi ma.” Ni ndo du woni ngoi zu ya, e ye zo mɛ ndo tɔndɔ e!

18. Se du ya, azi mɛ li libala ali kpengbani ti lɛkɛngɔ songo tɛ la ko, ngasia la ala lengbi ti luangɔ nzɔ̃ kpale nɛ?

¹⁸ Ndɛ lo mɛ ko Satana ndo gi ya, songo mɛ ka popo tɛ awakristo mɛ ali libala anzɛ̃. Lo hĩnga ya, se kɔli ná wali azia yengbingɔ ko, ngoi mɛndɛ̃ ala lengbi ti tingɔ yɔngɔrɔni na Yehova. Kanda ta songo ti mbilimbili alengbi ti kpingɔ ma! Na lo ni la zia ya, songo mɛ ka popo tɛ mɔ ná ya mɔ adu ngoi zu kpengbani nga ma songo mɛ atɛnɛ tɛnɛ ni kaya mbeti ti Loyembo ya Salomo. Ĩ zu sɛ ĩ du na ekateli ti kpãngɔ Yehova na ndo ti uzu na ya libala tɛ ĩ, ĩ mu ngoi gba ti fangbingɔ songo ná tɔndɔngɔ na popo tɛ ĩ. Se ĩ li ngaso ko, libala tɛ ĩ na hɛ̃ngɔ Yehova mɛ dunda songo ti mbilimbili gonda, wa nga ma wá mɛ ndo tinga ko, songo tɛ ĩ na ngbãngɔ lá kwɛ kpengbani, nga bwai na bwai.