1. Kpengba kpale mɛndó Davidi tengbi na ni nɛ?

DAVIDI ndo kpɛndó na lo mɛ ya, Saulo mɛndó gbia ti ngunu ti Izraɛlɛ ayendó hongɔ lo. Ngoi mɛndó gwɛ̃ gbɔ̃ lo ko, lo dɔndó lo lo so ya kɔdɔrɔ ti Nobe, wa lo yɔndó ya, ahɛ̃ ni mapa kũ gɛgɛrɛ ni tɛ. (1 Sam. 21:1, 3) So pɛ ni, lo ná azi tɛ lo agwendó ahɔndɛ tɛrɛ la kaya do ti tɛ̃nɛ. (1 Sam. 22:1) Nda mɛndó Davidi tengbi na kpale ti ngaso nɛ?

2. Ngasia la Saulo gindó tɛnɛ akpã na tɛrɛ lo nvɛ̃ni nɛ? (1 Samwele 23:16, 17)

² Saulo ndó na siɔ bɛ na lo tɛ Davidi na lo mɛ ya, azi gba ndo gondandó lo, wa lo nwɔ ngandó ato gba. Saulo hĩnga ngandó ya, na lo ti kɛ̃ngɔ tɔndɔngɔ Yehova ko, Yehova kɛ̃ndó lo, wa apɔna Davidi ti nɛngɔ ya, lo ti gbia ti Izraɛlɛ pɛnda lo. (Di 1 Samwele 23:16, 17.) Kanda na ngoi niko ko, Saulo dɛ bondó gbia ti Izraɛlɛ, wa lo ngandó na linɔ tɛ asoda nga na azi gba ka ndali lo. Na lo ni la, Davidi lengbi bondó ti kpɛngɔ ti nɛngɔ ya, ta Saulo ho lo ma. Saulo ndo kanisandó ya, ni lengbi ti gbanzingɔ Nzapa ya, ta lo kpã Davidi gbia ma? (Yis. 55:11) Ta Ngbangɔ tɛnɛ ni ma. Kanda elengbi ti yengɔ lo kɔi: Saulo gindó tɛnɛ akpã na tɛrɛ lo nvɛ̃ni. Azi zu ko la ndo tiri to na Nzapa ko, ta ala ndo longa ma!

3. Seliye ti nzɔ̃ni mɛndó Davidi fa na ngoi mɛndó lo tengbi na kpengba kpale nɛ?

³ Davidi dundó zo ti zungɔ na tɛrɛ, ta lo ndó na gwɛ̃ ti mungɔ gbia ka ti Saulo ma. Ta lo nvɛ̃ni ngandó la apɔna tingɔ gbia ti Izraɛlɛ ma, Yehova ndó la ahɛ̃ lo kumba niko. (1 Sam. 16:1,  12, 13) Saulo hũndó Davidi mabere wa kula tɛ lo. Kanda ta Davidi belandó Yehova na lo ti kpengba kpale mɛndó lo tengbi na ni ma, wa ta lo dema ngandó tɛrɛ lo na lo ti tɛ ti tɛngɔ mɛndó lo lua yakere nga na ndenge mɛndó lo kaya do ti tɛ̃nɛ ma. Na ɔngbingɔ, ngoi mɛndɛ̃, na ngoi mɛndó lo kaya do ti tɛ̃nɛ niko la, lo sundó nzɔ̃ bia ti gondangɔ na Nzapa mɛ bɛli tɛnɛ tɛ e ti bulu alo kaya ni, bia ni pa ya: “Azi ko la ndo gi Yehova, ta ala na zangangɔ aye ti nzɔ̃ni ma.”​—Nz. 34:10.

4. Ahũnda mɛ e na hɛ̃ngɔ gbinya ni ndɛ nɛ, wa nda mɛ ni du ngbondoni nɛ?

⁴ Ndɛ lo mɛ ko, ta awa kwa tɛ Yehova gba ndo lua aye ti tɛngɔ gba bere aye mɛndɛ̃ ti ngbondoni ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ la ma. * Ni du kpale mɛ asi na awa kwa tɛ Yehova na ngoi ti siɔ ngã ti Covid-19 la. Wa na ngoi ti “kota pɛnɔ” mɛ adɛ dã ko, e na tengbingɔ na akpale mɛ na dungɔ kpengbani nvɛ̃ni. (Mat. 24:21) Na bangɔ akpale niko, zia e hɛ̃ gbinya ti ahũnda mɛ siɔ: Na ndenge mɛ ngasia la, ta Davidi ‘zangandó aye ti nzɔ̃ni ma’ nɛ? Nda mɛ ayɔ ya, e sepalangɔ na aye mɛ e na ni nɛ? Nda mɛ elengbi ti yengɔ ya, Yehova na kokisangɔ gwɛ̃ tɛ nɛ? Wa ngasia la, elengbi ti lɛkɛngɔ tɛrɛ e na lo ti kpengba kpale mɛ na gangɔ nɛ?

5-6. Ngasia la, Nzembo 23 aza e ya, e gbɔ̃ nda tɛnɛ mɛndó Davidi tɛnɛ ya, ta awa kwa tɛ Yehova na “zangangɔ aye ti nzɔ̃ni ma” nɛ?

⁵ Tɛnɛ mɛndó Davidi ye tɛnɛngɔ na ngoi mɛndó lo paya, ta awa kwa tɛ Yehova na “zangangɔ aye ti nzɔ̃ni ma” nɛ? Elengbi ti hĩngangɔ ni na bangɔ Nzembo 23 mɛ atɛnɛ nga tɛnɛ mɛ amangbi na tɛnɛ niko. (Di Nzembo 23:1-6.) Davidi banda bia niko na tɛnɛ mɛ: “Yehova du wa batangɔ mbi. Ta mbi na zangangɔ ye kɔi ma.” Na ya atãngã bia ni, Davidi tɛnɛ tɛnɛ ti aye mɛ adu ngbondoni sĩ nvɛ̃ni​—mabere aye ti nyingɔ gba mɛ lo lua na lo mɛ ya, lo ye ya, Yehova la du wa batangɔ lo. Yehova ndo nɔ lo na nɔ “na ya talége ti mbilimbili,” wa lo ndo zandó Davidi na ya ngoi ti nzɔ̃ni nga na ya  ngoi ti siɔni. Davidi hĩngandó ya, abɛse Yehova, kpã lo ka ndo mɛ “asã da gba” ko, ta ni na gbanzingɔ ya, lo tengbi na kpengba kpale ma. Ngoi mɛndɛ̃ lo lengbi ngandó ti tingɔ na nzɛ̃ngɔ kpengbani mabere lo ndo nɔ nɔ kaya “popo ti angomba mɛ mbingo ka da li li li,” wa lo tengbi nga na awa kula. Kanda na lo mɛ ya, Yehova la du wa batangɔ lo ko, ta Davidi “na mbɛtɔ ti asiɔ ye kɔi ma.”

⁶ E lua gbinya ti hũnda tɛ e ti uzu: Na ndenge mɛ ngasia la, ta Davidi zangandó aye ti nzɔ̃ni ma nɛ? Na ya nyingɔ, lo ndó na aye zu mɛ lo na gwɛ̃ ni. Ta dengɔ bɛ tɛ lo ndo londó na ndo aye ti mi ma. Davidi ndo sepala bondó na ye mɛ Yehova ndo hɛ̃ lo. Ye mɛndó ngbondoni ka tɛ lo adu ya, Yehova sulu lo, wa lo bata nga lo.

7. Na bangɔ Luka 21:20-24, kpengba kpale mɛndó awakristo ti siɛklɛ ti uzu mɛndó ndo du ka Yudea atengbi na ni nɛ?

⁷ Tɛnɛ tɛ Davidi aza e ya, e hũ nda mɛ adu ngbondoni bangɔ aye ti mi na ndenge ti nzɔ̃ni. Ta adu siɔni sepalangɔ na aye ti mi mɛ e na ni, kanda ta ni la, elengbi ti kpãngɔ ni na ndo ti uzu na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e ma. Ye ti ngbondoni mɛndó awakristo ti mbilimbili ti siɛklɛ ti uzu mɛndó ndo du ka Yudea agbɔ̃ ndani la. (Di Luka 21:20-24.) Yezo tisandó ala ya, lá kɔi gbanda ko, ala na hũngɔ “aturugu aka Yeruzalɛmɛ kɛrɛrɛ.” Se ala hũ kpale niko ko, ayɔ ya, ala “kpɛlɛ . . . agwe ka ndo hɔtɔ.” Se ala kpɛlɛndó ko, ni na lingɔ ya, ala bata dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ ala, kanda ala na zangangɔ aye ti mi gba. Ali ndɛ abulu gba, Linɔngi ti Sinzili kɔi atɛnɛndó ya: “Ala ziandó yaka ná da tɛ ala zangangɔ mungɔ aye mɛndó kaya da tɛ la. Ala kpãndó bɛ la ya, Yehova na zangɔ, lo nga na batangɔ ala, wa ala kpãndó vɔrɔngɔ Yehova na ndo ti uzu ti aye zu mɛndó ala lengbi ti hũngɔ ya, adu ngbondoni.”

8. Wangɔ ti ngbondoni mɛ elengbi ti luangɔ na ndo kpale mɛndó asi na awakristo ti siɛklɛ ti uzu mɛndó ndo du ka Yudea nɛ?

⁸ Wangɔ ti ngbondoni mɛ elengbi ti luangɔ na ndo kpale mɛndó asi na awakristo ti siɛklɛ ti uzu mɛndó ndo du ka Yudea nɛ? Linɔngi ti Sinzili mɛ e lo ti tɛnɛngɔ tɛnɛ ni atɛnɛndó ya: “Na bi mɛ na gangɔ, e na tengbingɔ na tara mɛ ni na fangɔ se mɛ e ndo ba na aye ti mi; ni la adu ngbondoni ka tɛ e, bere songɔ kwá mɛ Nzapa na hɛ̃ngɔ azi zu mɛ na ngbãngɔ mbilimbili ka tɛ lo la adu ngbondoni ka tɛ e? Biani, ngoi mɛndɛ̃ kpɛngɔ kpɛ tɛ e na yɔngɔ ya, e gbe bɛ e na ya kpengba kpale, wa e gbanzi nga tɛrɛ e na lingɔ aye mɛndɛ̃. Na yɔngɔ ya, e du dã ti lingɔ aye mɛ ngbondoni nga ma tɛ ayata e ti siɛklɛ ti uzu mɛndó akpɛlɛ kɔdɔrɔ ti Yudea.” *

9. Ngasia la, wangɔ mɛndó Polo hɛ̃ awakristo alengbi ti sangɔ ngunu bɛ mɔ nɛ?

⁹ Mɔ lengbi ti bingangɔ li mɔ na se mɛndó adu ye ti pɛnɔ na lo tɛ awakristo niko ti nɛngɔ ya, ala zia aye zu mɛndó ala na ni, wa ala banda dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti fãnani ka ndo mɛndɛ̃? Ayɔndó ya, ala du na loyengɔ wa ala kpã bɛ la ka tɛ Yehova ya, lo na zangɔ ala na aye ti mi mɛ ala na gwɛ̃ ni. Kanda Yehova piandó lɛkɛ ala na lo ti kpengba kpale ni. Bulu kũ uzu ti nɛngɔ ya, azi ti Roma amu Yeruzalɛmɛ ko, Toma Polo hɛ̃ndó awakristo wangɔ ti ngbondoni ya: “Na ya du tɛ ĩ ko, ta ĩ ye ya, gwɛ̃ ti faranga ako ndo bɛ ĩ ma, ĩ du na dengɔ bɛ na lo ti aye mɛ ĩ na ni. Nzapa nvɛni apa ya: ‘Ta mbi na ziangɔ mɔ bɛ gbɔ ma, ta bɛ mbi nga na lingɔ na mɔ bɛ gbɔ ma.’ Na lo ni la e lengbi ti tɛnɛngɔ na kpengba bɛ . . . ya: ‘Gbia la ndoza mbi, Ta mbi na dungɔ na mbɛtɔ ma! Ta zo alengbi nga ti lingɔ mbi na ye ma.’” (Aeb. 13:5, 6) Azi mɛndó akpã wangɔ tɛ Polo na kwa uzu ti nɛngɔ ya, azi ti Roma amu Yeruzalɛmɛ ko,  adundó woni ya, ala mɛsɛnɛ na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti yapuni, kaya da tɛ la ti fãnani. Ala lengbindó ti yengɔ na bɛ la kɔi ya, Yehova na kokisa gwɛ̃ tɛ ala. Nga ma se mɛ Polo tɛnɛ na ni, elengbi nga ti yengɔ na bɛ e kɔi ya, Yehova na hɛ̃ngɔ e aye mɛ e na gwɛ̃ ni.

10. “Sekele” tɛ Polo mɛ lo pa ni hɛ̃ e nɛ?

¹⁰ Polo hɛ̃ ngandó Timɔte wangɔ ti ngaso, wangɔ ni aba nga e ndɛ. Lo pandó ya: “Se e du na tɛ nga na bɔngɔ ko, oko alengbi na e.” (1 Tim. 6:8) Afa ya, ta elengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ na lo ti tɛ ti nzɔ̃ni, ndo ti nzɔ̃ni ti dungɔ na ni, bere vɔ̃ngɔ abɔngɔ ti fãnani ma? Ta tɛnɛ mɛndó Polo ye tɛnɛngɔ la ma. Polo yendó tɛnɛngɔ ya, ale e sepala bo na aye ti mi mɛ e na ni. (Fil. 4:12) Ni la adundó “sekele” tɛ Polo. Ye mɛ ngbondoni ka tɛ e, adu mangbi tɛ e na Yehova, kanda ta aye ti mi mɛ e na ni ma.​—Hab. 3:17, 18.

11. Wangɔ mɛ e lua na ndo tɛnɛ mɛ Moizɛ tɛnɛ hɛ̃ aya Izraɛlɛ mɛ aba sepalangɔ na ye mɛ e na ni nɛ?

¹¹ Aye mɛ e ndo hũ ni ya, adu ngbondoni ko, ngoi mɛndɛ̃ ta Yehova ndo hũ ni ngaso ma. E ba tɛnɛ mɛndó Moizɛ tɛnɛ hɛ̃ aya Izraɛlɛ na pɛ lingɔ abulu 40 ka lɛ nyama. Lo tɛnɛndó hɛ̃ la ya: “Yehova Nzapa tɛ mɔ asulundó mɔ na ya kwa tɛ mɔ zu. Lo hĩnga nzɔ̃ni ndenge mɛ mɔ nɔ nɔ na ya kota nyama olo. Na ya abulu 40 mɛ zu, Yehova Nzapa tɛ mɔ bondó ndoni kɔi na mɔ, ta mɔ zangandó ye kɔi ma.” (Mib. 2:7) Na ya bulu 40 niko ko, Yehova ndo hɛ̃ndó aya Izraɛlɛ mana ya ala tɛ. Wa lo li ngandó ya, ta bɔngɔ tɛ ala mɛndó ala lo na ni ka Ezipito agbɛ̃ ma. (Mib. 8:3, 4) Abɛse du ya, ambanga  aya Izraɛlɛ ndo hũndó ya, aye niko mɛ Yehova li ta adu gba ma ko, Moizɛ dandó na bɛ ala ya, ala ndó na aye zu mɛ ala na gwɛ̃ ni. Yehova na dungɔ na dengɔ bɛ, se du ya, e ndo sepala na ye mɛ e na ni​—afa ya, e sepala na aye mɛ lo ndo hɛ̃ e, abɛse adu yakere, e hũ ni mabere nzɔ̃ sulu mɛ alo ka tɛ lo, wa e hɛ̃ nga lo sia kɔli na lo ni.

12. Ye mɛ fa ya, Davidi kpãndó bɛ lo ka tɛ Yehova, kanda ta na ndo ngunu tɛ lo nvɛ̃ni ma nɛ?

¹² Davidi hĩngandó ya, Yehova du mbilimbili, wa lo ndo li nga gwɛ̃ tɛ azi ko la ndo ye lo. Dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo ndó na ya kpengba kpale na ngoi mɛndó lo su bia ti 34. Abɛse ngaso ko, na lɛ ti loyengɔ, Davidi hũndó “angelo tɛ Yehova” ndo gini “so gunda” lo so batangɔ lo. (Nz. 34:7) Ngoi mɛndɛ̃ Davidi hakandó angelo tɛ Yehova na soda mɛ ndo gini so gunda ndo mɛ ala ga tiringɔ na to, wa lo ndo ba awa kula tɛ ala. Davidi dundó soda ti ngunu, wa Yehova kondó kapa hɛ̃ lo ya, ni na kpãngɔ lo gbia. Abɛse ngaso ko, ta Davidi kpãndó bɛ lo na ndo likoki mɛ lo na ni ti sɔ̃ngɔ lasé ná salelangɔ zãma ti nɛngɔ ya, ni nwɔ na awa kula tɛ ni ma. (1 Sam. 16:13; 24:12) Lo kpãndó bɛ lo ka tɛ Nzapa, lo hĩngandó ya, angelo tɛ Yehova ‘na songɔ na azi ko la ndo kpɛ lo.’ Ndɛ lo mɛ ko, ta elengbi ti kũngɔ ya, Yehova bata e na ndenge ti kpɛ̃nɛ ma. Kanda e hĩnga ya, azi zu ko la ndo kpã bɛ la ka tɛ Yehova ko, ala na luangɔ dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti kaka abɛse ala kpili na olo.

13. Na ngoi mɛ gbanda Gɔgɛ ti Magɔgɛ na bingɔ to tɛrɛ e, nda mɛ agbia ti gigi na hũngɔ ya, ta e na zo ti batangɔ e ma nɛ, wa nda mɛ ta elengbi ti dungɔ na mbɛtɔ ma nɛ? (Ba limɔ ti koko mbeti.)

¹³ Se mɛ e ndo kpã bɛ e ka tɛ Yehova ya, lo na batangɔ e ko, angbã yakere ni tengbi na tara. Na ngoi mɛ gbanda Gɔgɛ ti Magɔgɛ, linɔ tɛ azi ti kɔdɔrɔ mɛ abombi tɛrɛ ala na gangɔ so tiringɔ to na azi tɛ Nzapa ko, dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e na tingɔ na ya kpengba kpale. Ayɔ ya, e ye na bɛ e kɔi ya, Yehova lengbi ti batangɔ e, wa lo na lingɔ ni. Agbia ti gigi na hũngɔ e mabere angasã mɛ ta wa batangɔ ala da ma. (Ezk. 38:10-12) Ta e na dungɔ na anwa ti to ma, ta e nga na luangɔ fɔrmasiɔ̃ na omɛ aba tiringɔ to ma. Agbia ti gigi na hũngɔ ya, ta kpɔngɔ e adu kpengba kpale ma. Ta ala na hũngɔ aye mɛ e na hũngɔ ni na lɛ e ti loyengɔ ma​—linɔ tɛ aangelo agini azi tɛ Nzapa zu, ala dã ti tiringɔ to na lo tɛ ala. Ta agbia ti gigi na hũngɔ ala ma na lo mɛ ya, ta ala na loyengɔ ka tɛ Nzapa ma. Ala na kamwangɔ na ngoi mɛ aangelo ti ndozu na gang ɔ ti nɛngɔ ya, ani tiri to na lo tɛ e!​—Sum. 19:11, 14, 15.

14. Ye mɛ elengbi ti lingɔ bandangɔ ndɛ ti nɛngɔ ya, e lɛkɛ tɛrɛ e na lo ti akpale mɛ na gangɔ nɛ?

¹⁴ Ye mɛ elengbi ti lingɔ na olo ti nɛngɔ ya, e lɛkɛ tɛrɛ e na lo ti akpale mɛ na gangɔ nɛ? Ti uzu, ayɔ ya, e du na dangɔ bɛ ti nzɔ̃ni na ndo aye ti mi, na lo mɛ ya, lá kɔi gbanda ko, e na ziangɔ aye niko zu. Ayɔ nga ya, e sepala na aye mɛ e na ni, wa e du uzu na dengɔ bɛ na lo ti mangbi tɛ e na Yehova. Se e hĩnga Nzapa tɛ e nzɔ̃ni ko, e na kpãngɔ bɛ e ka tɛ lo ya, lo na dungɔ na ngunu ti batangɔ e na ngoi mɛ Gɔgɛ ti Magɔgɛ na bingɔ to tɛrɛ e.

15. Ye mɛndó ali tɛrɛ lo na ngoi mɛndó Davidi dɛ palanga mɛ ato lo ya, lo ye ya, ta Yehova na ziangɔ lo ma nɛ?

¹⁵ Zia e ba ye mɛndɛ̃ mɛndó aza Davidi ti nɛngɔ ya, lo kpã bɛ lo ka tɛ Yehova, wa ni lengbi nga ti zangɔ e ya, e lɛkɛ tɛrɛ e na lo ti tara mɛ na gangɔ. Davidi tɛnɛ ya: “Ĩ tara wa ĩ hũ ya, Yehova du nzɔ̃ni, dengɔ bɛ na zo ko la akpɛ abata tɛrɛ lo ka tɛ lo.” (Nz. 34:8) Tɛnɛ niko akambisa nda mɛ Davidi hĩngandó ya, lo lengbi  ti kpãngɔ bɛ lo ya, Yehova la na zangɔ lo. Davidi ndo kpãndó bɛ lo ngoi zu ka tɛ Yehova, wa ta Nzapa tɛ lo aziandó lo bɛ fãni kɔi ma. Na ngoi mɛndó lo dɛ palanga ko, lo tirindó to na Goliata, wa lo tɛnɛndó hɛ̃ soda niko ti ngunu mɛ zo ti Filistia ya: “Yehova na hɛ̃ngɔ mɔ ndɛ ge bɛ ti mbi.” (1 Sam. 17:46) Na gesi, ngoi mɛndó Davidi ndo li kwa ka tɛ gbia Saulo ko, Saulo gi lége ti hongɔ lo fãni gba. Kanda “Yehova bondó ndoni kɔi” na Davidi. (1 Sam. 18:12) Na lo mɛ ya, Davidi hũndó ndenge mɛ Yehova za lo na ya akpale mɛndó lo tengbi na ni gã ko, lo yendó na bɛ lo kɔi ya, Yehova na zangɔ ni na ya tara mɛ ni ndo tengbi na ni.

16. Ngasia la, elengbi ti “tarangɔ” nzɔ̃ kpale tɛ Yehova nɛ?

¹⁶ Se e zia ya, Yehova nɔ e na nɔ bandangɔ ndɛ ko, ni na lingɔ ya, e ye na bɛ e kɔi ya, lo na dungɔ na ngunu ti zangɔ e na ngoi mɛ na gangɔ. Ayɔ ya, e du na loyengɔ, e kpã bɛ ka tɛ Yehova wa e hũnda gbia ti kwa ti nɛngɔ ya, lo hɛ̃ e ngoi, e gwe kota bombi bere e bongisa ngoi tɛ e fãni mɛndɛ̃ nzɔ̃ni ti nɛngɔ ya, e ndo gwe abombi zu, wa e lekisa nga ngoi gba na kwa ti fangɔ tɛnɛ. Se gbia ti kwa tɛ e akɛ̃, wa lo hã nga e ka lɛ kwa mɛ? E na dungɔ na loyengɔ ya, ta Yehova na ziangɔ e ma, ta bɛ lo nga na lingɔ na e ma; wa lo na lingɔ zu ya, e lua aye ti ngbondoni mɛ alengbi ti kokisangɔ gwɛ̃ tɛ e? (Aeb. 13:5) Azi gba ko la kaya kwa ngoi zu ko, ala lengbi kambisa se mɛndó Yehova za ala na ngoi mɛ alengbi. Yehova du mbilimbili.

17. Bɛli tɛnɛ tɛ e ti bulu ti 2022 atɛnɛ ya nɛ, wa nda mɛ ni du ngbondoni nɛ?

¹⁷ Na lo mɛ ya, Yehova la gunda e ko, ta e na mbɛtɔ ti akpale mɛ na gangɔ ma. Ta Nzapa tɛ e na ziangɔ e bɛ fãni kɔi ma se du ya, e kpã lingɔ se bɛ lo na ndo ti uzu na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e. Ti nɛngɔ ya, ta bɛ e ali na nda mɛ adu ngbondoni ya, e lɛkɛ tɛrɛ e bandangɔ ndɛ na lo ti ngoi ti kpengbani mɛ na gangɔ ma, wa e kpã nga bɛ e ka tɛ Yehova ko, bombi tɛ Adonzi apɔna bɛli tɛnɛ ti bulu ti 2022 kaya Nzembo 34:10: “Azi ko la ndo gi Yehova, ta ala na zangangɔ aye ti nzɔ̃ni ma.”