Ba tɛnɛ mɛ ka ya ni

Gwe ka abɛli tɛnɛ

TƐNƐ TI MANDANGƆ 36

Ayata mɛ ati abange, ĩ hɛ̃ apalanga ndima

Ayata mɛ ati abange, ĩ hɛ̃ apalanga ndima

“Ndima tɛ apalanga, adu ngunu tɛ ala.”​—MAS. 20:29.

BIA 88 Teyá ngai banzela na yo

NA NDUNU NI *

1. Se du ya mɔ du bange, mɔkanɔ ti nzɔ̃ni mɛ mɔ lengbi ti kpãngɔ nɛ?

NGOI mɛ e ti abange ko, elengbi ti tingɔ na mbɛtɔ na lo mɛ ya, ta elengbi ti lingɔ kwa hɛ̃ Yehova nga ma se mɛndó e ndo li na ni uzu ma. Adu biani ya ta e di dɛ na ngunu gba ma, kanda elengbi ti salelangɔ ndara ná experiãsɛ mɛ e na ni ti zangɔ apalanga ya, ala ti na makoki ti lingɔ akwa mɛndɛ̃ ge ya bombi. Biazo kɔi pa ya: “Na ngoi mɛndó mbi hũ ya, ngunu tɛ mbi abanda wɛngɔ na lo mɛ ya, mbi ti bange ko, mbi ndó na dengɔ bɛ na lo mɛ ya, apalanga mɛndó ala lengbi ti lingɔ kwa na pɛnda mbi da.”

2. Aye mɛ ndɛ e na mandangɔ nɛ?

2 Na pɔsɔ mɛ biri ɔ, e mandandó se mɛ apalanga alengbi ti luangɔ anzɔ̃ kpale, se ala dɔ dã na abange. Kanda ndɛ, e na bangɔ se mɛ aseliye mɛ, zungɔ na tɛrɛ, wo tɛrɛ, hɛ̃ngɔ sia kɔli nga na fũngɔ ye alengbi ti zangɔ abange ya, ala le kwa ndoni kɔi na apalanga, ye mɛ na dungɔ nzɔ̃ sulu na lo tɛ azi zu ti ya bombi.

DU NA SELIYE TI ZUNGƆ NA TƐRƐ

3. Na bangɔ Filipɛ 2:3, 4, seliye ti zungɔ na tɛrɛ adu nɛ, wa ngasia la ni lengbi ti zangɔ wa kristo nɛ?

3 Se azi mɛ ati abange aye zangɔ apalanga ko, ayɔ ya, ala du na seliye ti zungɔ na tɛrɛ. Zo mɛ na seliye ti zungɔ na tɛrɛ ndo hũ azi mɛndɛ̃ ya, ala ɔ ni. (Di Filipɛ 2:3, 4.) Ayata mɛ ati abange mɛ na seliye niko, ala ndo ye ya, ni na alége ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃ ti nzɔ̃ni mɛ zo lengbi ti lingɔ na kumba na landangɔ andia ti ya Ngbangɔ. Ni la ta ala ndo kũ ya, azi zu ali bo ye nga ma se mɛndó ala ndo li na ni ma. (Mos. 7:10) Zangangɔ kitɛ, ala na experiãsɛ gba mɛ ala ye fangɔ na azi ti fãnani, kanda ta bɛ ala lengbi ti lingɔ na ni ma ya, “kpale ti gigi olo ndo gbinyangbi, NWT” wa adu ngbondoni ya, ala ndo landa akpale ti fãnani.​—1 Kɔr. 7:31.

Na songo zu, ayata mɛ ati abange ndo kambisa akpale mɛ ala hĩnga hɛ̃ apalanga (Ba paragrafɛ ti 4-5) *

4. Ngasia la awa bangɔ ndo kɛlɛ kɛlɛ ndo fa seliye nga ma se tɛ azi ti Levi nɛ?

4 Ayata mɛ ati abange mɛ ala na seliye ti zungɔ na tɛrɛ ko, ala ndo ye ya, ta ani lengbi ti lingɔ aye gba nga ma se mɛndó ani ndo li na ni uzu ma. E mu ndakisa tɛ awa bangɔ ndo kɛlɛ kɛlɛ. Na ngoi mɛ ala ndo ti na bulu 70 ko, ando yɔ ya, ala zia kumba niko, wa ala banda lingɔ akwa mɛndɛ̃. Alengbi ti dungɔ ye ti pɛnɔ nvɛ̃ni na lo tɛ ala. Bɛ ala ndo dendó gba ti lingɔ kwa hɛ̃ azi mɛndɛ̃. Ni dundó kumba mɛ ala ndo ye ni gba, wa ala nga na gwɛ̃ kpengbani ya, ani ngbã lá kwɛ lingɔ kwa niko. Kanda ala ndo gbɔ̃ ndani ya, adu nzɔ̃ni ya apalanga ali kwa ni. Ala ndo fa seliye nga ma se tɛ azi ti Levi mɛndó ayɔ ya, ala zia lingɔ kwa ka tabɛrnaklɛ se ala ti na bulu 50. Ta dengɔ bɛ tɛ azi ti Levi ni kondó mɛ ati abange ndo londó na ndo kumba mɛ ala na ni ma. Na ngoi mɛndó kwa tɛ ala ndo wɛ ko, ala ndo salelandó libaku zu mɛ ala na ni ti zangɔ apalanga ya, ala li kwa tɛ la. (Mit. 8:25, 26) Ndɛ nga na ngoi tɛ e, awa bangɔ ndo kɛlɛ kɛlɛ ti gã, abɛse ta ala dɛ na kumba ti bangɔ ndo abombi ti ya kɛlɛ kɛlɛ ma ko, ala ndo li akpale ti nzɔ̃ni kaya abombi mɛ ala ka da.

5. Wangɔ mɛ e lua na ndo se lɛlo tɛ Dan ná Katie nɛ?

5 E mu ndakisa tɛ nyita Dan mɛndó lo li kwa ti wa bangɔ ndo kɛlɛ kɛlɛ na pɛ bulu 23. Na ngoi mɛndó lo ti na bulu 70 ko, ayɔndó ya, lo ná ya lo Katie, agwe li kwa tɛ awa sungɔ lége ti kotani. Ye mɛndó ala li ti nɛngɔ ya, ala du na dengɔ bɛ na ya kwa tɛ la ti fãnani nɛ? Dan tɛnɛ ya, ni ndo li na olo kwa gba aɔ ti uzu! Lo na akumba kaya bombi tɛ la, lo ndo za ayata kɔli ya, ala kokisa masengami ati awa zangɔ na kwa, lo ndo hɛ̃ nga awa fangɔ tɛnɛ fɔrmasiɔ̃ ti nɛngɔ ya ala hĩnga fangɔ tɛnɛ na lége ti shario kaya akɔdɔrɔ ti kotani bere ka da bɔlɔkɔ. Ayata kɔli ná ayata wali mɛ ati abange, abɛse ĩ kaya kwa ti ngoi zu bere ta ĩ kaya kwa ti ngoi zu ma ko, ĩ lengbi ti lingɔ aye gba so zangɔ azi mɛndɛ̃. Ngasia? Manda sepalangɔ na akpale tɛ mɔ ti fãnani, kpã mikanɔ ti fãnani, wa kpã nga lɛ mɔ na ndo aye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ, kanda ta na ndo aye mɛ ta mɔ lengbi ti lingɔ ni ma.

DU NA SELIYE TI WO TƐRƐ

6. Nda mɛ adu ye ti ndara dungɔ na seliye ti wo tɛrɛ nɛ? Hɛ̃ lɛlo kɔi.

6 Zo mɛ na wo tɛrɛ ndo hĩnga ndo mɛ makoki tɛ lo asuka na ni. (Mas. 11:2) Na lo mɛ ya lo na seliye niko, ta lo ndo du na gwɛ̃ ti lingɔ aye mɛ ta lo na makoki ti lingɔ ni ma. Ni la ndo li ya, lo du na dengɔ bɛ wa lo ndo li aye mɛ lo lengbi ti lingɔ. Elengbi ti hakangɔ zo mɛ na seliye ti wo tɛrɛ na zo mɛ ndo kpɛ na kamiɔ̃ ka ndo lɛ ngomba. Ti nɛngɔ ya lo ma ngomba ni ko, ayɔ ya, lo kpã vitɛsɛ ti yakere. Biani, lo na kpɛngɔ na kamiɔ̃ yɛkɛ yɛkɛ, kanda lo ndo gwe bo uzu. Ndenge kɔi, zo ti wo tɛrɛ ndo hĩnga ngoi mɛ ayɔ ya, “lo kpã vitɛsɛ ti yakere” ti nɛngɔ ya, lo ngbã lá kwɛ lingɔ kwa hɛ̃ Yehova.​—Fil. 4:5.

7. Ngasia la Barzillai fandó ya, lo na seliye ti wo tɛrɛ nɛ?

7 E ba se lɛlo tɛ Barzillai. Ngoi mɛndó gbia Davidi yɔ ka ti lo ya, lo diri ka yada tɛ gbia ko, lo ndó na bulu 80. Na wo tɛrɛ zu, Barzillai kɛ̃ndó lingɔ ni. Na lo mɛ ya, lo hĩngandó ya, ta ni di dɛ na ngunu gba ma na lo ti bange, Barzillai yɔndó ya, Kimehame mɛ dɛ palanga agwe na pɛnda ni. (2 Sam. 19:35-37) Nga ma se tɛ Barzillai, ayata mɛ ati abange ndo du na dengɔ bɛ ti ziangɔ ya, apalanga ali akumba ge ya bombi.

Ngoi mɛndó Yehova mu ekateli ya, Salomɔ la na kĩngɔ tepelo ko, Davidi yendó ni (Ba paragrafɛ ti 8)

8. Ngasia la Gbia Davidi fandó seliye ti wo tɛrɛ na omɛ aba kwa ti kĩngɔ tepelo nɛ?

8 Gbia Davidi zia hɛ̃ e se lɛlo ti nzɔ̃ni na omɛ aba dungɔ na seliye ti wo tɛrɛ. Lo ndó na gwɛ̃ kpengbani ti kĩngɔ da hɛ̃ Yehova. Kanda ngoi mɛndó Yehova pa hɛ̃ lo ya, Salomɔ mɛ dɛ palanga la na luangɔ nzɔ̃ tangɔ ligɛrɛ ti kĩngɔ da ni ko, Davidi yendó ekateli tɛ Yehova wa lo lindó zu mɛ lo lengbi ti lɛkɛngɔ aye ti kĩngɔ na da ni. (1 Nt. 17:4; 22:5) Ta David tɛnɛndó bɛ yakere ya, lo la lo lengbi ti lingɔ kwa niko na lo mɛ ya, Salomɔ dɛ “nyingambi ta lo hĩnga nga akpale gba ma.” (1 Nt. 29:1) Davidi hĩngandó ya, ta experiãsɛ ná dungɔ na bulu gba la na lingɔ ya, kwa niko ali tɛrɛ lo na seni ma, kanda nzɔ̃ sulu tɛ Yehova la na zangɔ ya, ni li tɛrɛ lo. Nga ma Davidi, ayata mɛ ati abange ndo ngbã lá kwɛ lingɔ kwa hɛ̃ Yehova na ge ge ge abɛse kumba mɛ ala na ni agbinyangbi. Wa ala hĩnga nga ya, Yehova na sulungɔ apalanga ko la amu pɛnda la.

9. Ngasia la nyita kɔi mɛ kaya Kɔmite ti filialɛ afandó ya, lo na seliye ti wo tɛrɛ nɛ?

9 Ndɛ na ngoi tɛ e, nyita Shigeo azia nga se lɛlo ti nzɔ̃ni na omɛ aba dungɔ na seliye ti wo tɛrɛ. Ngoi mɛndó lo na bulu 30 ko, a pɔnandó lo ya, lo li kwa ka Kɔmite ti filialɛ. Na 2004 lo tindó wa bangɔ ndo kwa ti Kɔmite ti filialɛ (coordinateur du comité de filiale). Kanda na gesi, lo ga lo hĩnga ya, ta ni di dɛ na ngunu gba ti lingɔ kwa na seni nga ma se mɛndó ni ndo li na ni uzu ma. Lo lindó sambela hɛ̃ Yehova na lo ni, wa lo gbɔ̃ ngandó li lo na ndo nda mɛ adu nzɔ̃ni ya, nyita mɛ dɛ palanga amu pɛnda lo. Abɛse ndɛ, ta lo di dɛ wa bangɔ ndo kwa ti Kɔmite ti filialɛ ma ko, nyita Shigeo angbã lá kwɛ lingɔ kwa ndoni kɔi na mangbi ná ayata ti ya Kɔmite niko. Nga ma se mɛ se lɛlo tɛ Barzillai, Gbia Davidi, nga na Shigeo afa na ni, zo mɛ na seliye ti zungɔ na tɛrɛ nga na wo tɛrɛ ko, ta lo ndo kpã lɛ lo na ndo zangangɔ experiãsɛ mɛ apalanga na ni ma, kanda na ndo ye mɛ ala na ngunu ti lingɔ. Ta lo na hũngɔ ala mabere awa kula tɛ lo ma, kanda mabere afɔ̃ lo ti kwa.​—Mas. 20:29.

DU ZO MƐ NDO HƐ̃ AZI SIA KƆLI

10. Ngasia la ayata mɛ ati abange alengbi ti bangɔ apalanga mɛ ge ya bombi nɛ?

10 Ayata mɛ ati abange ndo hũ apalanga mabere anzɔ̃ ye mɛ alo ka tɛ Yehova, wa la ndo hɛ̃ nga ala sia kɔli na lo ti aye mɛ ala ndo li. Na ngoi mɛ ngunu tɛ ala ndo wɛ ko, ala ndo du na dengɔ bɛ na lo mɛ ya apalanga mɛ na ngunu ti lingɔ kwa ge ya bombi da.

11. Ngasia la Ruta 4:13-16, afa se mɛ ayata mɛ ati abange alengbi ti luangɔ anzɔ̃ kpale se ala ye ya, a palanga aza ala nɛ?

11 Kaya Ngbangɔ, Naomi du se lɛlo ti nzɔ̃ni tɛ bange mɛndó aye na bɛ lo kɔi ya, zo mɛndɛ̃ mɛ dɛ palanga aza lo. Na ngoi mɛndó nyi lo kpi ko, Naomi yɔndó ka ti ya nyi lo Ruta ya, lo diri ka tɛ azi tɛ lo. Abɛse ngaso ko, na ngoi mɛndó Ruta kɛ̃ ya, ta ni na ziangɔ lo ma, ni ná lo na diringɔ ka Bɛtɛlɛmɛ ko, Naomi yendó ya, Ruta za ni. (Rt. 1:7, 8, 18) Wa ala zu sɛ aluandó nzɔ̃ kpale na lo ni! (Di Ruta 4:13-16.) Ayata mɛ ati abange mɛ na seliye ti zungɔ na tɛrɛ ndo landa se lɛlo tɛ Naomi.

12. Aye mɛ ndo fa ya, Polo dundó zo mɛ ndo hɛ̃ azi sia kɔli nɛ?

12 Toma Polo ndo hɛ̃ndó ayata sia kɔli na ndenge mɛndó ala ndo za lo. Na ndakisa, lo hɛ̃ndó ayata ti Filipɛ sia kɔli na lo ti aye ti mi mɛndó ala to hɛ̃ lo. (Fil. 4:16) Lo hɛ̃ ngandó Timɔte sia kɔli na ndenge mɛndó lo za na lo. (Fil. 2:19-22) Wa Polo hɛ̃ndó Nzapa sia kɔli na ndenge mɛndó ayata ga so sangɔ ngunu bɛ lo ka talége na ngoi mɛndó ando gwe na lo ka bɔlɔkɔ mɛ ka Roma. (Aw. 28:15) Polo dundó zo mɛ na ngunu gba, lo gwendó kaya akɔdɔrɔ gba so fangɔ tɛnɛ nga na sangɔ ngunu bɛ azi ti ya bombi. Abɛse ngaso ko, na zungɔ na tɛrɛ zu, lo yendó ya ayata aza ni.​—Ef. 1:15, 16.

13. Ngasia la ayata mɛ ati abange alengbi ti fangɔ ya, bɛ la ndo de na lo tɛ apalanga ti ya bombi nɛ?

13 Ayata mɛ ati abange, ĩ lengbi ti fangɔ ya, bɛ ĩ ndo de na lo tɛ apalanga ti ya bombi tɛ ĩ na ndenge gba. Se ala ye zangɔ ĩ na transport, vɔ̃ngɔ aye ka ngele hɛ̃ngɔ ĩ, bere hɛ̃ngɔ ĩ aye mɛndɛ̃ mɛ ĩ na gwɛ̃ ni ko, ĩ ye aye ni wa ĩ hɛ̃ ala sia kɔli na lo ni. Ĩ hũ ni mabere songo mɛ alo ka tɛ Yehova. Ni lengbi ti lingɔ ya, ĩ ti na mangbi ti kpengbani na ala. Ta bɛ ĩ ali na ni, ma, ĩ ndo kpã lɛ ĩ na ndo se mɛ ala ndo mai na ya nyingɔ wa ĩ pa nga hɛ̃ la yangondo dengɔ bɛ mɛ ĩ na ni na ngoi mɛ ĩ ndo hũ apalanga ndo kokisa masengami ti luangɔ akumba ge ya bombi. Ĩ mu ngoi ĩ kambisa hɛ̃ la akpale mɛ ĩ manda na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ ĩ. Se ĩ li ngaso ko, ĩ ndo hɛ̃ Yehova “sia kɔli” na ndenge mɛ lo benda apalanga ge ya bombi.​—Kɔl. 3:15; Yn. 6:44; 1 Tɛs. 5:18.

DU ZO MƐ NDO FŨ YE

14. Ngasia la Davidi fandó ya, lo du wa fũngɔ ye nɛ?

14 Gbia Davidi fa ngandó seliye mɛndɛ̃ ti nzɔ̃ni mɛ ayata mɛ ati abange alengbi ti landangɔ ni​—adu fũngɔ ye. Lo hɛ̃ndó falanga ná aye tɛ lo nvɛ̃ni gba ti nɛngɔ ya, akĩ na tepelo. (1 Nt. 22:11-16; 29:3, 4) Lo lindó ni abɛse lo hĩngandó ya, Salomɔ la na luangɔ ndima ti kĩngɔ da niko. Se ta e du na ngunu ti hɛ̃ngɔ ti e na ya kwa ti kĩngɔ ada ti Lo-lengɔ Gbia ma ko, elengbi ti hɛ̃ngɔ atisa mɛ alengbi ti zangɔ kwa ni, na bangɔ makoki mɛ e na ni. Wa elengbi nga ti zangɔ apalanga na experiãsɛ mɛ e na ni.

15. Ngasia la Polo fandó songo na Timɔte nɛ?

15 Polo du ndakisa ti nzɔ̃ni na ndo kpale ti fũngɔ ye. Lo yɔndó ka ti Timɔte mɛndó palanga ya, lo ga ni na lo ani li kwa ti misiɔnɛrɛ, na songo zu, Polo handó na Timɔte se ti pangɔ nga na hangɔ nzɔ̃ pa. (Aw. 16:1-3) Fɔrmasiɔ̃ mɛndó Polo hɛ̃ Timɔte azandó lo ti nɛngɔ ya, lo ti zo mɛ ahĩnga pangɔ nga na hangɔ tɛnɛ nzɔ̃ni. (1 Kɔr. 4:17) Timɔte salela ngandó aye mɛ Polo ha na lo so hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ fɔrmasiɔ̃.

16. Nda mɛ nyita Shigeo ahɛ̃ndó fɔrmasiɔ̃ hɛ̃ azi mɛndɛ̃ nɛ?

16 Nga ma Polo, ta ayata mɛ ati abange ndo kpɛ hɛ̃ngɔ apalanga fɔrmasiɔ̃ ma, na lo mɛ ya se ala li ngaso ko, ta ala na diringɔ dungɔ na ye ti lingɔ ge ya bombi ma. Na ndakisa, nyita Shigeo mɛ fale e tɛnɛ tɛnɛ tɛ lo uzu, lo hɛ̃ndó fɔrmasiɔ̃ hɛ̃ ayata mɛndɛ̃ mɛndó apalanga kaya Kɔmite ti filialɛ. Lo lindó ni ti nɛngɔ ya, kwa ti Lo-lengɔ Gbia agwe uzu kaya kɔdɔrɔ mɛndó lo da. Ni li ya, na ngoi mɛndó ta lo di dɛ na ngunu ti lingɔ kwa mabere wa bangɔ ndo kwa ti Kɔmite ti filialɛ ma ko, nyita kɔi mɛndó alua fɔrmasiɔ̃ amu pɛnda lo. Nyita Shigeo li kwa kaya Kɔmite ti filialɛ abulu ɔngɔ 45, wa lo ngbã lá kwɛ salelangɔ experiãsɛ mɛ lo na ni ti zangɔ na ayata mɛ apalanga. Ayata mɛ mabere lo, ala du nvɛ̃ni nzɔ̃ sulu na lo tɛ azi tɛ Nzapa!

17. Na bangɔ tɛnɛ mɛ kaya Luka 6:38, ye mɛ ayata mɛ ati abange alengbi ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ nɛ?

17 Ayata kɔli ná ayata wali mɛ ati abange, ĩ du azi mɛ ĩ ndo fa ya, vɔrɔngɔ Yehova na loyengɔ nga na mbilimbili zu adu dungɔ lɛ ngɛ̃́ mɛ aɔ adungɔ lɛ ngɛ̃́ zu. Se lɛlo tɛ ĩ ndo fa ya, ando du ngoi zu nzɔ̃ni mandangɔ Ngbangɔ nga na kpãngɔ tɛnɛ ni na kwa. Ĩ na experiãsɛ gba na ndo akpale ti gã, kanda ĩ hĩnga nga ya, adu ngbondoni mandangɔ akpale ti fãnani. Ĩ abange mɛ ĩ lo ti mungɔ batisimɔ fãnani, ĩ nga na aye gba mɛ ĩ lengbi ti lingɔ; ĩ lengbi ti kambisangɔ hɛ̃ apalanga nda mɛ hĩngangɔ Yehova ali ndɛ ya, dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ ĩ ati na dengɔ bɛ. Ala na dungɔ na dengɔ bɛ ti mangɔ ĩ, na ngoi mɛ ĩ ndo kambisa akpale mɛ ĩ tengbi na ni nga na awangɔ mɛ ĩ lua na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ ĩ. Se ĩ “hɛ̃ ye” hɛ̃ azi na salelangɔ experiãsɛ mɛ ĩ na ni so hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ fɔrmasiɔ̃ ko, Yehova na hɛ̃ngɔ ĩ anzɔ̃ sulu gba.​—Di Luka 6:38.

18. Se abange na apalanga le kwa ndoni kɔi nzɔ̃ kpale mɛ ala lengbi ti luangɔ nɛ?

18 Ayata kɔli ná ayata wali mɛ ati abange, se ĩ dɔ dã na apalanga ko, ĩ na luangɔ anzɔ̃ kpale gba ala nga na luangɔ ni. (Rom. 1:12) Zo kɔi kɔi na aye ti ngbondoni mɛ ta zo mɛndɛ̃ na ni ma. Ayata mɛ abange, ala na ndara nga na experiãsɛ mɛ ala lua na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ la. Tɛrɛ apalanga dɛ kpengbani ala nga na ngunu. Se apalanga ná abange ali kwa ndoni kɔi nga ma akwa ko, ala na hɛ̃ngɔ To e ti songo mɛ ka ndozu ndima nvɛ̃ni, ni nga na dungɔ nzɔ̃ sulu na lo tɛ azi zu ti ya bombi.

BIA 90 Tólendisanaka

^ par. 5 E na dengɔ bɛ nvɛ̃ni na lo mɛ ya, bombi tɛ e asĩ na ayata kɔli ná ayata wali mɛ apalanga mɛ ala ndo hɛ̃ ti la na ge ge ge zu hɛ̃ linɔ tɛ Yehova. Abɛse ala du azi ti kɔdɔrɔ ni nɛ, bere kpale mɛ ala tengbi na ni na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ la adu ngasia, ayata mɛ ati abange alengbi ti salelangɔ experiãsɛ tɛ ala so zangɔ apalanga ya, ala salela ngunu mɛ ala na ni na ya kwa tɛ Yehova.

^ par. 55 KAMBISANGƆ NDA ALIMƆ: Na ngoi mɛ wa bangɔ ndo kɛlɛ kɛlɛ ati na bulu 70 ko, lo ná ya lo ndo lua kumba mɛndɛ̃. Experiãsɛ mɛ ala lua na ya abulu mɛ ala li ndo za la ya, ala hɛ̃ ayata ti ya bombi mɛ ala ka da fɔrmasiɔ̃.