Dungɔ zo ti nyingɔ alengbi na nɛ? Mbi lengbi ti dungɔ zo ti nyingɔ abɛse du ya ta mbi kaya sambela kɔi ma?
Gbinya ti ya Ngbangɔ
Kaya Ngbangɔ, tɛnɛ mɛ zo ti nyingɔ ndo fa zo mɛ na gwɛ̃ kpengbani ti hɛ̃ngɔ Nzapa dengɔ bɛ, wa lo ndo li nga ngoi zu se bɛ Nzapa. Zo ti nyingɔ ndo li kpengbani ti nɛngɔ ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo amangbi na ndia tɛ Nzapa, wa lo ndo zia nga ya nyingɔ vurú adɔ lo na nɔ. a—Roma 8:5; Efɛzɛ 5:1.
Ngoi gba, Ngbangɔ ndo fa ɔngbi mɛ ka popo tɛ zo ti mi na zo ti nyingɔ. Na ndakisa, ɔngbingɔ na zo ti nyingɔ, “ta zo ti mi lengbi ti yengɔ bɛta lo mɛ alo ka tɛ nyingɔ vúru tɛ Nzapa ma,” bere tɛnɛ tɛ Nzapa ma. (1 Kɔrinto 2:14-16) Ɔngbingɔ na azi ti nyingɔ, azi ti mi ndo to azi ya ala du na “sɔbɛrɛ, apa pa popo tɛ [la]” na se lɛ tongɔ la ya ala du na seliye ti kangɔ ye bere kpãngɔ siriri. (1 Kɔrinto 3:1-3) Wa azi ko la ndo pa nvɛ̃nɛ, ndo gbɛ̃ mangbi na akwa la ti kpɔ̃ bɛ la ko, ando ili la ya “azi ti mi, mɛ ta nyingɔ vúru na ya tɛrɛ la ma.”—Yudɛ 19; Masese 16:28. b
Na ya tɛnɛ mɛ e na tɛnɛngɔ tɛnɛ na ndo:
Seliye ti dungɔ zo ti nyingɔ alondó wa?
Elengbi ti dungɔ na seliye ti dungɔ zo nyingɔ, na lo mɛ ya ali e ndó na yika yika tɛ Nzapa. (Ebandeli 1:27) Ta du ye ti kamwangɔ ma, na lo mɛ ya, azi gba ndo sepala na aye mɛ ta e ndo hũ ma, wa ala ndo hũ nga ya ni du gbondoni.
Adũndó e na likoki ti tingɔ na seliye tɛ Yehova c Nzapa ngama, siriri, bɛ ti vundu, nga na zangangɔ pɔnangɔ lɛ. (Zaki 3:17) Hãngɔ ni zingɔ, Nzapa ndo hɛ̃ nyingɔ vúru hɛ̃ azi ko la ndo tɔndɔ ndia tɛ lo.—Awa Pangɔ Kwa 5:32.
Nda mɛ dungɔ zo ti nyingɔ adu ngbondoni nɛ?
Dungɔ zo ti nyingɔ ndo hɛ̃ “dungɔ lɛ ngɛ̃́ nga na bɛ pii.” (Roma 8:6) Dungɔ lɛ ngɛ̃́ nga na bɛ pii ni adu nzɔ̃ ye mɛ alo ka tɛ Nzapa, wa ni du ngbondoni sĩ se e haka ni na aye mɛndɛ̃ zu.
Dungɔ lɛ ngɛ̃́: Nzapa ko kapa ti hɛ̃ngɔ dungɔ lɛ ngɛ̃́ hɛ̃ azi ti nyingɔ.—Yoanɛ 17:3; Galatia 6:8.
Siriri: Adu dungɔ na siriri na Nzapa. Azi ko la ndo hɛ̃ tɛrɛ la bo ti lingɔ gwɛ̃ tɛ la ti mi ko, ala du awakula tɛ Nzapa. (Roma 8:7) Nzapa ndo hɛ̃ mbana gɛrɛ hɛ̃ azi ko la ndo gi lége ti tingɔ azi ti nyingɔ na ngoi mɛ “Nzapa ndo li ya bɛ ĩ adu pii, ko bɛ pii ni aɔ kɔdɛ tɛ azi.” (Filipɛ 4:6, 7) Bɛ pii niko ndo za la ya ala du na dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti dengɔ bɛ.—Matie 5:3.
Ye mɛ mbi li ti nɛngɔ ya mbi ti zo ti nyingɔ nɛ?
Gi hĩngangɔ andia tɛ Nzapa wa tɔndɔ nga ni. Mɔ lengbi ti lingɔ ni na ngoi mɛ mɔ ndo di Ngbangɔ, mɛ du dangɔ bɛ tɛ Nzapa, mɛ “nyingɔ vúru azi kɔdɛ tɛ [azi]” la ala suni. (2 Pɛtro 1:21) Aye mɛ mɔ na mandangɔ kaya ni, asunindó na lége ti nyingɔ vúru tɛ Nzapa, wa ni mangbi na se bɛ lo, ni na zangɔ mɔ ya mɔ vɔrɔ lo “na nyingɔ nga na mbilimbili”.—Yoanɛ 4:24, NWT.
Li sambela hɛ̃ Nzapa ya lo za mɔ. (Luka 11:13) Nzapa na zangɔ mɔ ya mɔ fa seliye mɛ ayɔ ya zo ti nyingɔ du na ni. (Galatia 5:22, 23) Hãngɔ ni zingɔ, lo na hɛ̃ngɔ mɔ ndara ya mɔ nwɔ̃ akpengba lo ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ.—Zaki 1:5.
Du kwa azi ti nyingɔ. Ala na sangɔ ngunu bɛ mɔ ya mɔ ti nga zo ti nyingɔ. (Roma 1:11, 12) Kanda dungɔ kwa azi mɛ dangɔ bɛ tɛ la ɔngbi na tɛ Nzapa, alengbi ti nzɛ̃ngɔ na mɔ ti nɛngɔ ya ta mɔ di du zo ti nyingɔ ma.—Zaki 4:4.
Ti nɛngɔ ya mbi du zo ti nyingɔ ayɔ ya mbi du kaya sambela kɔi?
Ipɔ, ta sanga ma ta dungɔ kaya sambela la lengbi ti lingɔ ya zo du zo ti nyingɔ ma. Ngbangɔ tɛnɛ ya: “Se zo amu tɛrɛ lo ya, ni wa vɔrɔngɔ Nzapa, wa se ta lo bata nyɔ̃ lo nzɔ̃ni ma ko, lo handa tɛrɛ lo nvɛni, ko ló Nzapa tɛ lo adu gɛgɛrɛ.”—Zaki 1:26.
Abɛse ngaso ko, Ngbangɔ pa ya azi ti nyingɔ ndo vɔrɔ Nzapa na se mɛ bɛ lo ndo ye na ni. Azi ti nyingɔ ndo ye ya “nyingɔ bo kɔi,” nyingɔ vúru tɛ Nzapa. Nyingɔ niko ndo to la ya ala vɔrɔ Nzapa nga ma “ngbonga tɛrɛ kɔi,” linɔ kɔi mɛ alɛkɛ ni wa ni ndo bata nga ‘mangbi ti nyingɔ, nga na nzɔ̃ dangɔ bɛ bo kɔi.’—Efɛzɛ 4:1-4.
Adangɔ bɛ ti yungɔndo mɛ azi ndo du na ni na omɛ ba dungɔ zo ti nyingɔ
Dangɔ bɛ ti yungɔndo: kpale ti nyingɔ adu se ti dungɔ lɛ ngɛ̃́ zu mɛ ndo li ya zo ma dengɔ bɛ, bere lo li aye zu mɛ lo ye lingɔ ni.
Bɛta tɛnɛ: Na bangɔ Ngbangɔ, zo ti nyingɔ ndo li ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo amangbi na ndia tɛ Nzapa wa lo ndo li nga ya dangɔ bɛ tɛ lo amangbi nga na dangɔ bɛ tɛ Nzapa. Ngbangɔ pa ya, ta zo lengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ zangangɔ ya Nzapa dɔ lo na nɔ ma. Azi ti nyingɔ ndo ti na dengɔ bɛ na ngoi mɛ ala ndo ye ya Yehova la li ani.—Nzembo 100:3.
Dangɔ bɛ ti yungɔndo: Zo lengbi ti tingɔ zo ti nyingɔ se du ya lo ndo gbanzi tɛrɛ lo na aye ti mi bere lo ndo hɛ̃ tɛrɛ lo pɛnɔ.
Bɛta tɛnɛ: Seliye ti hɛ̃ngɔ tɛrɛ pɛnɔ adu seliye tɛ zi mɛ ndo pa ya “ale zo vɔrɔ Nzapa, abi tɛrɛ lo” wa Ngbangɔ dikɔ nga aseliye niko ka popo ti akwa ti tɛrɛ. (Kɔlɔsɛ 2:18, 23) Ngbangɔ ndo pa ya dungɔ zo ti nyingɔ ndo hɛ̃ dengɔ bɛ kanda ta pɛnɔ ma.—Masese 10:22.
Dangɔ bɛ ti yungɔndo: Dungɔ na mangbi na gigi tɛ asiɔ nyingɔ, na ndakisa lingɔ kwa tɛ asiɔ nyingɔ ndo li ya zo ti zo ti nyingɔ.
Bɛta tɛnɛ: Asiɔ nyingɔ ndo to azi mɛndɛ̃ ati na dangɔ bɛ ya ala lengbi ti tɛnɛngɔ tɛnɛ na azi mɛ akpili. Kanda Ngbangɔ tɛnɛ ya ta azi mɛ kpili ndo hĩnga ndo ma. (Mosakoli 9:5) Kwa tɛ asiɔ nyingɔ ndo to azi mɛndɛ̃ ya ala tɛnɛ tɛnɛ na asiɔ nyingɔ mɛ ndo kɛ̃ tɛrɛ Nzapa. Bɛ Nzapa ndo kɛ̃ kwa tɛ asiɔ nyingɔ na lo mɛ ya ni ndo gbanzi zo na tingɔ zo ti nyingɔ.—Balevi 20:6; Kolimbola Mibeko 18:11, 12.
Dangɔ bɛ ti yungɔndo: Alindó azi zu na likoki ti tingɔ zo ti nyingɔ.
Bɛta tɛnɛ: Aye zu mɛndó Nzapa li, ando gonda lo. (Nzembo 145:10; Roma 1:20) Kanda bo zo la lengbi ti dungɔ zo ti nyingɔ. Ɔngbingɔ na azi, asa ndo li ye na landangɔ sei (instinct) wa ta asa lengbi ti tingɔ na mangbi na Nzapa ma. Lo ndo li ye na landangɔ gwɛ̃ tɛ lo ti mi. (2 Pɛtro 2:12) Ni la, Ngbangɔ ndo kɛ̃ seliye nga na dangɔ bɛ tɛ azi ti mi.—Zaki 3:15; Yudɛ 19.
a Na ayanga ti kɔzoni mɛndó agbinyangbi na Ngbangɔ, tɛnɛ mɛ “nyingɔ” ndo fa “mbó.” Abɛse du ya Nyingɔ ndo fa aye gba ko, ni zu du bo ye kɔi mɛ ta e ndo hũ ni ma, adu ngunu mɛ ando li kwa. Ngbangɔ tɛnɛ ya Nzapa du Nyingɔ mɛ ɔ ndozu na tise. Zo ti nyingɔ ndo ye ya dangɔ bɛ tɛ Nzapa nga na nyingɔ tɛ lo adɔ lo na nɔ.
b Ngoi mɛ Ngbangɔ ndo tɛnɛ tɛnɛ ti “mi” bere “tɛrɛ” ko, ni ndo ye tɛnɛngɔ tɛnɛ tɛ azi mɛ kwa nga na dangɔ bɛ tɛ la ndo mangbi na gwɛ̃ tɛ la ti mi, mɛ ta ndo mangbi nvɛ̃ni na andia tɛ Nzapa ma bere ando ko nyɔ ndia ni.
c Yehova du ili Nzapa mɛ kaya Ngbangɔ.—Nzembo 83:18.
Ba nga atɛnɛ mɛ
GBINYA TI AHŨNDA TI NGBANGƆ
Nyingɔ vurú du nɛ?
Ngbangɔ ndo tɛnɛ bɛta tɛnɛ na ngoi mɛ ni ndo tɛnɛ ya nyingɔ vurú du “ti” Nzapa
