Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA 2

Mukhaleno Yawuupuxerya-ya-Murima Yaphaama

Mukhaleno Yawuupuxerya-ya-Murima Yaphaama

“Okhalano yawupusherya-yaphama-ya-murima” —1 PEDRO 3:16, Nlakano Nahihano.

1, 2. (1)Wakhala wi nri va nipuro nihisuwenlaahu, ntakhara heeni nnachunaahu ohooleliwa? (2) Tiheeni Yehova onivanheiye wi enihooleleke?

NKAANYIHERYANI wi moorimeela mu elapo ohiriwo maahi, ohinarupawo epula, naari mano ohiriwo miri. Munoona pahi ehaava mapuro oothene nave hamunasuwela munayaanyuwo. Tiheeni eni yookhaviheryeeni ophwanya mphiro woowaani? Mwaahaala ochuna mwaarino muchu osuwenle phaama nipuro nenlo naari echu ekina yahaala woohoolelaani, ntoko maapa, nsuwa, itheneeri, epuusula naari GPS (GPS ekhankonya enamukhaviherya muchu osuwela nipuro oreiyevo). Okhalano muchu onanihoolela naari echu, enanwerya ovuluxa ekumi ahu.

2 Oothene ahu ninnakumanano makacamiho ophiyerya wiisoona wi noorimeela. Nyenya wi anihoolele, Yehova oonivaha yamahala: yawuupuxerya-ya-murima. (Tiyako 1:17) Mmwaha yoola nnahaala ohuserya, yawuupuxerya-ya-murima tiheeni nave enalapa hai. Voocharela, nnahaala ohuserya mukhalelo wa osyakiha, ntakhara heeni nnaphwanelaahu opwacha yawuupuxerya-ya-murima ya achu akina ni ti mwawiihai yawuupuxerya-ya-murima eneerihaaya wi nikhalano okumi waphaama.

YAWUUPUXERYA-YA-MURIMA TIHEENI NAVE ENALAPA HAI?

3. Yawuupuxerya-ya-murima tiheeni?

3 Yawuupuxerya-ya-murima yamahala nivahiwaahu ni Yehova. Mukhalelo nryaahuno mpuwa mwahu, onanikhaviherya osuwela echu yaphaama ni yoonanara. Masu a Ekiriki aphariheliwe Mpiipiliya ethoonyeryaka “yawuupuxerya-ya-murima” anataphulela “miruku siri mpuwa mwa muchu.” Wakhala wi yawuupuxerya ahu ya murima ennalapa phaama, eyo ennanikhaviherya wiisaalikhela. Ela ti wi, ennanikhaviherya osuwela omuchu ahu ni yeeyo nnuupuwelaahu. Enanwerya onihoolela wi nipake yeeyo eri yaphaama ohiya eri yoonanara. Navetho enanwerya oneeriha okhala oohakalala vaavaa nnapakaahu yoothanla yaphaama, naari onlaka vaavaa nnapakaahu yoothanla yoonanara.—Moone Yooleeliherya 5.

4, 5. (1) Tiheeni yeeren’ye emanle Atamu ni Eva ohiiwelela yawuupuxerya aya ya murima? (2) Sootakiherya taani sa Mpiipiliyani inooniherya mukhalelo yawuupuxerya-ya-murima enalapaaya?

4 Oothene ahu nnanwerya othanla waakhanle wi nnahaala wiiwelelaka yawuupuxerya ahu ya murima. Atamu ni Eva yaathanla ohiiwelela yawuupuxerya aya ya murima. Tiivi yaari yookhumelela? Awo yaacheka. Voocharela awo yaahikhalano ekeerelani, nyenya hiyaarivo manera. Awo hiyaamwiiwelenle Muluku. (Maphatxuwelo 3:7, 8) Naamwi yaarino yawuupuxerya-ya-murima yoophaameya ni esuwelaka wi yaari yoonanara ohimwiiwelela Muluku, awo yaathanla ohiiwelela yawuupuxerya aya ya murima.

5 Nyenya naamwi nri achu oohiphaameya, ti wooweryeya wiiwelela yawuupuxerya ahu ya murima. Yootakiherya emoha ti ya Yupu. Woona wi aapaka soothanla saphaama, ni mathowa oophwanelela owo aaloca: “Nkeenre echu wi murima aka okivaanye.” (Yobi 27:6) Moorweela wa opharihela masu awi “murima,” Yupu aaha yawuupuxerya awe ya murima. Yootakiherya ekina ti ya Tavite, yoowo ilukuluku ikina ahiiwelenle yawuupuxerya-ya-murima awe nave amuchekela Muluku. Ntoko yootakiherya, amanle okwata niveru na yoowara ya mwene Sawuli, murima wa Tavite ‘waathanana.’ (1 Samuwele 24:6) Yaari yawuupuxerya-ya-murima ya Tavite yaamuleela wi oopaka echu yoonanara. Waakhanle wi ohiiwelela yawuupuxerya awe ya murima, owo aahaala osepa yoocheka yeela.

6. Ntakhara heeni nnaweryaahu oloca wi yawuupuxerya-ya-murima yamahala yoorweela wa Muluku?

6 Ophiyerya wi achu ahimusuwenle Yehova annasuwela echu eri yaphaama ni yoonanara. Piipiliya onnaloca: “Annooniha wi miteko sa malamulo soorepeya mmurimani mwaya, weerelaka onamoona eleela murima aya, emusomelaka naari emwaakihaka ekwaha ti ekwaha mmuupuweloni.” (Aroma 2:14, 15) Ntoko yootakiherya, achu ancipale aasuwela wi ti yoonanara wiipha naari wiiya. Naamwi ehisuwelaka, vaavaa awo ahinapakaaya ichu seiha soonanara, awo aniiwelela yawuupuxerya aya ya murima, owerya yoowo Yehova aavanheiye wa othanlela yeeyo eri yaphaama ni yoonanara. Awo tho aniiwelela malakiheryo a Muluku, naari wi, aniiwelela iparipari sa Mpiipiliyani seiho Yehova onivahileiye wi inikhaviherye opaka soothanla saphaama mu okumi ahu.

7. Ntakhara heeni ilukuluku ikina yawuupuxerya ahu ya murima enaneerihaaya opaka yoothanla yoonanara?

7 Nyenya ikwaha ikina yawuupuxerya ahu ya murima enanwerya opaka yoothanla yoonanara. Ntoko yootakiherya, yawuupuxerya-ya-murima enanwerya ovoloweliwa moonanara nthowa na ohiphaameya wahu nave oneeriha opaka yoothanla yoonanara. Tahi wi nnamoona okhalano pahi yawuupuxerya-ya-murima yaphaama. (Maphatxuwelo 39:1, 2, 7-12) Ti woochuneya osyakiha. Wi anikhaviherye, Yehova onnanivaha munepa awe waweela ni malakiheryo a Mpiipiliyani. (Aroma 9:1) Vano, hankooni noone mukhalelo wa osyakiha yawuupuxerya ahu ya murima.

NNI NISYAKIHE HAI YAWUUPUXERYA-YA-MURIMA?

8. (1) Ti mwawiihai soochunachuna sahu inaweryaaya ovolowela yawuupuxerya-ya-murima? (2) Nikoho taani nnaphwanelaahu wiipakela nihaakumve opaka echu?

8 Achu akina anuupuwela wi wiiwelela yawuupuxerya-ya-murima aya onataphulela ochariha yeeyo murima onachunaaya. Awo anuupuwela wi ananwerya weera echu anachunaaya woona wi yoochuneyaxa ori ohakalala. Nyenya murima ahu tahi woophaameya, nave onanwerya oniwoka. Ilukuluku ikina, soochuna sahu sa murima inanwerya ovolowela moonanara yawuupuxerya ahu ya murima. Piipiliya onnaloca: “Murima wa muchu ti woowoka opwaha soothene. Honaapeleya. Taani onawerya osuwela yoowo?” (Yeremiya 17:9) Mwawiihiiha, ti wooweryeya opacerya wuupuwela wi echu yammoori ti yaphaama eniiha eri yoonanara. Ntoko yootakiherya, Paulo ahaakumve okhala Mukristu, owo aanawiikara achu a Muluku, nave aari oolekecheya wi yeele aapakeiye yaari yaphaama. Mmoonelo awe, owo aapaka ni yawuupuxerya-ya-murima yaphaama. Nyenya voocharela owo aaloca: “Apwiya tanakithoriha.” (1 Korinto 4:4; Saweriwa T’arummwa 23:1; 2 Timóteo 1:3) Vaavaa Paulo aahusenryeiye mukhalelo Yehova ooneiye vooloca sa yeeyo aapakeiye, owo aasuwela wi aaphwanela ocharuwa. Mwawiihiiha, nihaakumve opaka echu, nnaphwanela wiikoha, ‘Yehova onachuna wi keere eheeni?’

9. Enataphulela eheeni omoova Muluku?

9 Naamusivelaka muchu mukina, hinnachuna omuhiciha. Mwawiihiiha, woona wi ninnamusivela Yehova, hinnachuna opaka echu enahaala omuhiciha yoowo. Woova wahu wa omuhiciha Yehova onaphwanela okhala woolipa. Ninnahuserya yeeyo mu yootakiherya ya Nehemiya. Owo aakhooca opharihela otokweene awe ntoko mwene wi areele. Ntakhara heeni? Owo onnathariha wi waari “wa nthowa na omoova Muluku.” (Nehemiya 5:15) Nehemiya haachuna opaka echu syakala yeeyo yahaala omuhiciha Yehova. Ntoko Nehemiya, hiyaano tho nnaphwanela omoova Yehova, ela tiwi, woova opaka echu yeeyo yahaala omuhiciha Yehova. Nnanwerya ohuserya tiheeni enamuhakalaliha Yehova moorweela wa omwaalakhanya Piipiliya.—Moone Yooleeliherya 6.

10, 11. Malakiheryo taani a Mpiipiliyani anahaala onikhaviherya opaka soothanla saphaama vooloca sa owurya soowurya soowaawa?

10 Ntoko yootakiherya, Mukristu onaphwanela opaka yoothanla waakhanle wi owo onnaphwanela owurya naari ohiwurya soowurya soowaawa. Malakiheryo taani a Mpiipiliyani anahaala omukhaviherya opaka yoothanla yaphaama? Hankooni noone malakiheryo a vakhaani. Piipiliya onnanleela wi viinyo yamahala ya Muluku. (Salumu 104:14, 15) Nyenya Yesu ooloca wa oohuserya awe wi awo hanaphwanela “ohapaliwa.” (Luka 21:34) Nave Paulo ahaaleela Akristu wi esepe okhala “anamalya ni ohapaliwa.” (Aroma 13:13) Owo ooloca wi alipa oohapaliwa “hanavolowa mwa omwene wa Muluku.”—1 Korinto 6:9, 10.

11 Ti yaphaama Mukristu ori oothene wuupuwelaka: ‘Apwanne owurya ti woochuneya wa miyaano? Kinawurya wi kihakalale naari wi kihuuliweke muru? Kinnawerya ophimelela waaca wa yoowurya? * Kinnawerya ochekula ni asinthamwene ehirivo yoowurya?’ Nave tho nnanwerya omveka Yehova wi anikhaviherye opaka soothanla saphaama. (Mwaalakhanye Salumu 139:23, 24.) Neerano hiiha, nneemererya wi malakiheryo a Mpiipiliyani ehooleleke yawuupuxerya ahu ya murima. Nyenya sinnavolowela ichu ikina, ntoko nnahaalaahu othokororya voocharela.

NTAKHARA HEENI OPWACHA YAWUUPUXERYA-YA-MURIMA YA ACHU AKINA?

12, 13. Ntakhara heeni yawuupuxerya ahu ya murima enahiyanaaya ni ya achu akina? Tiheeni nnaphwanelaahu weera wakhala wi akina hanuupuwela ntoko hiyaano?

12 Muchu ti muchu orino yawuupuxerya awe ya murima. Mwawiihiiha, yawuupuxerya anyu ya murima enanwerya oweemererihaani opaka echu nyenya ya muchu mukina ehimweemererye. Ntoko yootakiherya, akhweya nyuwaano munnalakelela owurya yoowurya yoowaawa, nyenya muchu mukina onnalakelela ohiwurya. Ntakhara heeni achu eeli anakhalaayano moonelo woohiyana ntoko yoola?

Yawuupuxerya-ya-murima yoosyakihiwa enanwerya wookhaviheryaani othanla waakhanle wi munahaala owurya soowurya soowaawa naari hooye

13 Moonelo wa achu ikwaha ikina onavoloweliwa ni mukhalelo muchu owo ophwiiwaleiye, nipuro oyariweiyewo, ichu simwennre mu okumi awe, vamoha ni ichu ikina. Vano vooloca sa owurya, akhweya muchu owo khalai aanatepa owurya ophiyerya wi alakelela ohilawiharu. (1 Mamwene 8:38, 39) Mwawiihiiha, wakhala wi momvaha muchu mukina yoowurya nave akhooca, tiheeni munahaalaanyu weera? Apwanne munahaala onyeenyeya? Munahaala omukhinyererya? Munahaala omukoha mathowa ene? Hooye, woona wi munnacicimiha yawuupuxerya awe ya murima.

14, 15. Tiheeni yeeren’ye mmahiku a Paulo? Miruku taani saphaama Paulo ovanheiye?

14 Mmahiku a Paulo, yaaheereya echu yeeyo yoonihenrye wi muchu ti muchu ookhalano yawuupuxerya awe ya murima. Yaanakulihiwa emece omusika yeeyo yaaphariheliwe va mukucho wa amuluku atheru. (1 Korinto 10:25) Paulo huupuwela wi yaari yoonanara othuma ni okhuura emece yeela. Wa yoowo, soolya soothene inarwa wa Yehova. Nyenya anna akina yaawo khalai yaalapa amuluku atheru yuupuwela moohiyana. Awo yoona wi yaari yoonanara okhuura emece yeele. Akhweya Paulo ahaala wuupuwela: ‘Miyaano kookhalano owerya wa othanla echu kinachunaaka okhuura. Ela henakwaculiha yawuupuxerya aka ya murima.’ Apwanne aahuupuwela hiiha?

15 Hooye, Paulo huupuwenle hiiha. Moonelo vamoha ni yawuupuxerya-ya-murima ya anna akina yaari yoochuneya wa yoowo, ophiyerya wi aari oolakelela ohiya ichu seiho saamusivela. Paulo aaloca wi hannaphwanela ‘wiihakalaliha meekhihu.’ Nave ahaaceererya: “Kristu tho hiihakalalinhe meekheiye.” (Aroma 15:1, 3) Ntoko Yesu, Paulo aanapwacha soochuna sa akina opwaha soochuna sawe.—Mwaalakhanye 1 Korinto 8:13; 10:23, 24, 31-33.

16. Ntakhara heeni nihinaphwanelaahu waathoriha annihu wa yeeyo yawuupuxerya-ya-murima aya enaweemereryaaya weera?

16 Vano hanka wakhala wi yawuupuxerya ya muchu mukina ennamweeriha opaka echu yeeyo nnoonaahu wi ti yoonanara? Nnaphwanela okhalano ekaasoope wi nihimuthorihe naari omukhinyererya weemererya wi yeeyo nnapakaahu ti yawookololowa nave yeeyo onapakeiye ti yoonanara. (Mwaalakhanye Aroma 14:10.) Yehova oonivaha yawuupuxerya-ya-murima wi enithoriheke, ohiya wi naathorihekeno achu akina. (Mateu 7:1) Hinnachuna weemererya wi ichu inavolowela othanla wa muchu mukhateiye inanarihe wiiwanana wahu mmulokoni. Moohiyana, nnaphwanela weera soothene inahaala oruuha wiiwanana ni osivela mmulokoni.—Aroma 14:19.

YAWUUPUXERYA-YA-MURIMA ENNEERIHA WI NIKHALENO OKUMI WAPHAAMA

17. Tiheeni eneereya ni yawuupuxerya-ya-murima ya achu akina?

17 Murummwa Paulo oorepa: ‘Mukhaleno yawupusherya-yaphama-ya-murima.’ (1 Pedro 3:16, NN) Moothananiha, wakhala wi muchu onnatitelela ohichariha malakiheryo a Piipiliya, moovira wa elukuluku yawuupuxerya-ya-murima awe ennahiya ophara muteko ophiyerya wi ehinamulopola. Paulo ooloca wi yawuupuxerya-ya-murima yawi hiiha yoosya “ntoko ni muthipo wa moro.” (1 Timóteo 4:2, NN) Tiheeni eneereya wakhala wi noophara muthipo wooviha? Nnahaala osya. Nave wakhala wi nikhwaca ntokweene noovola, onnakhalavo murala yoowo nihinahaalaahu woonaka wiicela. Moolikana tho, wakhala wi muchu onnatitelela opaka ichu soonanara, yawuupuxerya-ya-murima awe enahaala okhala ‘yoosya’ nave moovira wa elukuluku, enahaala ohiya olapa.

Yawuupuxerya-ya-murima yaphaama enanwerya onihoolela mu okumi ahu, enivahaka ohakalala ni murecele

18, 19. (1) Wiisoona okhalano nthowa, onahaala oneeriha weera eheeni? (2) Echu taani nnaphwanelaahu wuupuwela wakhala wi nlelo ninniisona okhalano nthowa naamwi ncharunwe?

18 Wakhala wi ninniisona okhalano nthowa, akhweya yawuupuxerya-ya-murima enamunileela wi yookhala nenraahu yoonanara. Wiisoona hiiha enahaala onikhaviherya osuwela tiheeni nenraahu, ocharuwa ni ohikookela weerano wanaawiili. Nnaphwanela ohuserya ni soohesa sahu ni ohikookela tho. Ntoko yootakiherya, vaavaa Mwene Tavite aamuchekenleiye Muluku, yawuupuxerya awe ya murima yaamweeriha owo ocharuwa. Owo aaniica yeeyo aapankeiye nave aari oolakelela omwiiwelela Yehova mu okumi awe woothene. Mwawiiwanana ni yaweereya awe, ni mathowa aphaama Tavite aaloca wi Yehova ‘taphaama ni oolevelela.’—Salumu 51:1-19; 86:5; moone Yooleeliherya 7.

19 Naamwi evinrevo elukuluku muchu acharunwe, nlelo owo onanwerya wiisoonaka okhalano nthowa wa yeeyo eenreiye. Wiisoona okhalano nthowa onanwerya okhala wawiicela ophiyerya omweeriha muchu wiisoona wi haano mphurelo. Wakhala wi munniisona hiiha ilukuluku ikina, muupuwele wi himuwerya otoroka echu mpankaanyu khalai. Nyenya waakhanle wi moocharuwa ni momveka Yehova nikhaviheryo, moohipwacha waakhanle wi mwaanasuwela wi ti yoonanara naari hooye, owo ohoolevelelaani ni murima woothene. Vamiithoni va Yehova muri aweela nave muneera yeeyo eri yaphaama. Naamwi murima anyu woothorihakani, Piipiliya onnaloca: “Muluku ti mutokotoko opwaha murima ahu.” (Mwaalakhanye 1 Yohani 3:19, 20.) Mwawiihiiha, naamwi niisoonaaka okhalano nthowa naari wuuliwa muru, nnaphwanela olekecheya wi osivela wa Yehova vamoha ni olevelela wawe ti wavasulu opwaha mukhalelo nniisoonaahu. Wa nthowa na yeela, munaphwanela olekecheya wi Yehova ohoolevelelaani. Vaavaa muchu oneemereryeiye olevelela wa Yehova, yawuupuxerya awe ya murima ennakhalano murecele nave muchu onanwerya omurumeela Yehova moohakalala.—1 Korinto 6:11; Ahebri 10:22.

20, 21. (1) Liivuru ola onahaala wookhaviheryaani weera eheeni? (2) Otaphuwa taani Yehova onivanheiye? Nni nipharihele hai?

20 Liivuru ola onahaala wookhaviheryaani osyakiha yawuupuxerya-ya-murima wi yoolopolekeni ni wookhapelelaani mmahiku yaala ookuchula. Onahaala tho wookhaviheryaani opharihela muteko malakiheryo a Mpiipiliya mu okumi anyu. Nyenya, liivuru ola haano malamulo oothene vooloca sa yeeyo nnaphwanelaahu opaka naari ohipaka mmikhalelo soohiyanahiyana sa okumi ahu. Hiyaano nnachariha “nlamulo na Kristu,” nave nlamulo nla nnathipeleya mu malakiheryo a Muluku. (Galasya 6:2) Nyenya ela henataphulela wi wa nthowa na ohikhalavo nlamulo nooluluwanya vooloca sa mwaha syakala, nnahaala opharihela ntoko mathowa ophwanelela wi nipake yeeyo eri yoonanara. (2 Korinto 4:1, 2; Ahebri 4:13; 1 Pedro 2:16) Mwawiihiiha, nipharihele yawuupuxerya ahu ya murima wi nooniherye omusivela wahu Yehova.

21 Vaavaa nnuupuwelaahu malakiheryo a Piipiliya ni opharihela muteko, ninnahuserya “ohiyaniha yaphaama ni yoonanara” ni wuupuwela hiiha ntoko Yehova onuupuweleiye. (Ahebri 5:14) Ntoko yookhumelela, nnahaala osyakiha yawuupuxerya-ya-murima yeeyo enahaala onihoolelaka mu okumi ahu ni onikhaviherya otitelela omusivela Muluku.

^ par. 11 Matotore mancipale analoca wi ti woovila xaxaxa wa muchu yoowo okhovelenle owurya osuwela ophima waaca wa yoowurya onahaaleiye owurya. Matotore analoca wi achu a mukhalelo yoola anaphwanela olakelela ohiwurya.