Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA 6

Nni Nthanle Hai Mathatelo Ahu?

Nni Nthanle Hai Mathatelo Ahu?

“Mweereno soothene wi mmucicimiheke Muluku.” —1 KORINTO 10:31.

1, 2. Ntakhara heeni nnaphwanelaahu othanla mathatelo ahu ni ekaasoope?

MWAANYIHERYE wi nyuwaano munachuna olya yawiima nave moona wi nikupa nimoha nohuuca. Tiheeni mwaahaalaanyu weera? Mwahaala olya nnikupa nene nuucale? Mwahaala oriha yoothene? Naari mwahaala okwata nikupa nuucale nave mulye makupa aphaama?

2 Mmikhalelo mikina, mathatelo analikana ni yawiima yeela. Aakhalavo mathatelo oohakalaliha, nyenya mancipale a yaawo anavuwiha ocapaheya, nlala naari masololo. Vaava munathanlaanyu mathatelo, apwanne munnaloca muriki: “Yoolakelela ti yaaka. Kinanwerya othanla mathatelo ari oothene yaawo kinachunaaka”? Naari muni: “Mathatelo oothene taphaama”? Naari mwaahaala othanla ni ekaasoope mathatelo anyu, musepaka oonanara ni musiveliwakano aphaama?

3. Tiheeni nnaphwanelaahu wiikoha vaava nnathanlaahu mathatelo ahu?

3 Oothene ahu ninnachuna othata naari ochekula, mwawiihiiha nnaphwanela othanlaka phaama mathatelo ahu naari yeeyo nnoonaahu. Nnaphwanela wiikoha, ti mwawiihai othanla wahu mathatelo anavolowelaaya onthamwene ahu ni Yehova.

“MWERENO SOOTHENE WI MMUCICIMIHEKE MULUKU”

4. Nlakiheryo taani na Mpiipiliyani nnahaala onikhaviherya othanla mathatelo ahu?

4 Vaavaa nniivelelaahu wa Yehova, ninnamuroromeliha wi nnahaala opharihela okumi ahu wi nimulape yoowo. (Mwaalakhanye Eklesiyaste 5:4.) Hiyaano noororomeliha wi nnahaala ‘wereno soothene wi nimucicimiheke Muluku.’ (1 Korinto 10:31) Ela enataphulela wi nri awiiveleela wa Muluku naamwi mu ilukuluku sa othata naari ochekula, ohiya pahiru nri mmithukumanoni naari mmuteko woolaleerya.

5. Malapelo a mukhalelo taani nnaphwanelaahu omvaha Yehova?

5 Echu eri yoothene nneeraahu mu ekumi ahu, ennavolowela omulapa wahu Yehova. Paulo aathariha yeela vaavaa aalonceiye ariki: “Mveleele miili anyu okhala mukucho mukumi, waweela woomuhakalaliha Muluku.” (Aroma 12:1) Yesu aaloca: “Waakhweleke Apwiya Muluku aa ni murima aa woothene, ni okumi aa woothene, ni miruku aa yoothene, ni owerya waa woothene.” (Marko 12:30) Elukuluku yoothene nnachuna omvaha Yehova yeeyo eri yaphaama. Elukuluku ya Aisarayeli, vaavaa achu yamveleelaaya mwaaxinama ntoko mukucho wa Yehova, yaachuneya wi akhale mwaaxinama aphaama. Wakhala wi mwaaxinama owo haakhanle phaama, Muluku haahaala weemererya mukucho owo. (Onamukutxho 22:18-20) Mmukhalelo mmohamoha, mathamalelo ahu ananwerya okhala ooheemereryeya wa Yehova. Mwawiihai?

6, 7. Mathatelo ahu anavolowela hai onthamwene ahu ni Yehova?

6 Yehova onnanleela: “Mukhaleke aweela ntakhara miyo tho ka aweela.” (1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11) Pahiru Yehova onahaala weemererya malapelo ahu wakhala wi awo taweela naari oohiriipiheya. (Malamulo 15:21) Yehova heemererya malapelo ahu wakhala wi ninnapaka ichu seiho owo oniiceiye, ntoko ocapaheya, nlala, naari ichu inavolowela masololo. (Aroma 6:12-14; 8:13) Nyenya tho malapelo ahu heni emuhakalalihe Yehova wakhala wi mathatelo ahu annavolowela ichu seiha. Iho inahaala weeriha wi malapelo ahu ekhale ooriipiheya naari oheemereryiwa wa Yehova nave enanwerya onanariha onthamwene ahu ni yoowo.

7 Vano nni nthanle hai mathatelo ahu mwa miruku? Malakiheryo taani anahaala onikhaviherya osuwela mathatelo ari aweemereryiwa ni yaawo ahineemereryiwa?

MWIICE YEEYO ERI YOONANARA

8, 9. Mathatelo taani nnasepaahu nave ntakhara heeni?

8 Mmahiku ahu yaala aakhalavo mathatelo mancipale. Avakhaani tari aweemereryeya wa Akristu, nyenya mancipale tahi aweemereryeya. Voopacerya, hankooni nsuwele mathatelo taani nnaphwanelaahu osepa.

9 Ixilema sincipale, sawoonihiwa mu televisau naari mu interneti, apasakhwe, ni macipo anavuwiha ocapaheya, nlala naari masololo. Ichu seiha sinnaperekhiwa ntoko wi ti soophwanelela naari sootheiha. Nyenya Akristu anaphwanela wiikasopa wi yiice mathatelo ahiniiwanana ni malakiheryo a Yehova. (Saweriwa T’arummwa 15:28, 29; 1 Korinto 6:9, 10) Vaava nnakhoocaahu mathatelo oonanara ninnooniherya wa Yehova wi ninniica yeeyo eri yoonanara.—Salumu 34:14; Aroma 12:9.

10. Tiheeni enahaala okhumelela wakhala wi noothanla mathatelo oonanara?

10 Nyenya akina anoona wi tahi yoonanara othanla mathatelo yaawo anavolowela nlala, ocapaheya naari masololo. Awo annuupuwela: ‘Yoonanara taani erivovo? Nkirwa keerano ichu seiha.’ Wakhala wi munuupuwela mmukhalelo yoola, muniiwoka mukhatiinyu. Piipiliya oni: “Murima wa muchu ti woowoka opwaha soothene. Honaapeeleya.” (Yeremiya 17:9) Wakhala wi ninnathata ni ichu seiho Yehova ohineemereryeiye, nni nloce hai wi ninniica ichu seiho? Wakhala wi ninnathata ni ichu seiho, moovira wa elukuluku nnahaala woonaka ntoko wi ti saweemereryeya. Nave yawuupuxerya-ya-murima ahu enahaala ohiya ophara muteko nave heni enilopoleke vaavaa nnapakaahu yoothanla yoonanara.—Salumu 119:70; 1 Timóteo 4:1, 2.

11. Galasya 6:7 onanikhaviherya hai othanla phaama mathatelo ahu?

11 Masu a Muluku annanleela: “Yeeyo muchu onamiseiye, yeeyo tho toneereiye ahephe.” (Galasya 6:7) Moohikhwa minikwa, wakhala wi mathatelo annavolowela ichu soonanara, voovira wa elukuluku nnahaala weerakano seiho. Ntoko yootakiherya, ancipale yaavoloweliwa ni mathatelo anavuwiha ocapaheya, ophiyerya epaka mararuwo. Nyenya Yehova onnanivaha nikhaviheryo nnachunaahu wi nthanle phaama mathatelo ahu.

MPHARIHELE MALAKIHERYO A MPIIPILIYANI WI MPAKE SOOLAKELELA

12. Tiheeni enahaala onikhaviherya opaka soolakelela saphaama vooloca sa mathatelo ahu?

12 Mathatelo makina ari awooneya wi tahi aweemereryeya wa Yehova, nave noosuwela wi nnaphwanela osepa. Nto hanka wakhala wi hannasuwela phaama? Yehova hanivanhe yoochariha ya malamulo vooloca sa tiheeni nnaphwanelaahu naari nihinaphwanelaahu woona, owiriyana, naari waalakhanya. Mmukhalelo yoola, nnaphwanela opharihela yawuupuxerya-ya-murima ahu yoosyakihiwa ni Piipiliya. (Mwaalakhanye Galasya 6:5.) Yehova oonivaha malakiheryo awe, ela tiwi, iparipari sa Mpiipiliyani inanihusiha yookhwela awe. Malakiheryo yaala annanikhaviherya osyakiha yawuupuxerya-ya-murima ahu. Awo tho annanikhaviherya osuwela “yookhwela ya Apwiya” wi niwerye opaka soothanla inahaala omuhakalaliha yoowo.—Éfeso 5:17.

Malakiheryo a Piipiliya annanikhaviherya othanla mathatelo ahu

13. Ntakhara heeni Akristu annapaka soothanla soohiyana vooloca sa mathatelo? Nyenya tiivi enaphwanela okhala yoolakelela ya Akristu oothene?

13 Ikwaha ikina Mukristu onahaala othanla mathatelo ari oohiyana ni Mukristu mukina. Ntakhara heeni? Nthowa nawi oothene annasiveliwa ni ichu soohiyana. Nave tho, echu enakhala yaweemereryeya wa mukina enamukhala yooheemereryeya wa muchu mukina. Naamwi hiiha, wi epake soolakelela saphaama, Akristu oothene anaphwanela ohooleliwa ni malakiheryo a Mpiipiliyani. (Filipi 1:9) Malakiheryo yaala anahaala onikhaviherya othanla mathatelo aneemereryiwa ni Muluku.—Salumu 119:11, 129; 1 Pedro 2:16.

14. (1) Ntakhara heeni ti woochuneya othokororya mukhalelo nnapharihelaahu elukuluku ahu? (2) Olopola taani Paulo aavanheiye Akristu?

14 Echu ekina nnaphwanelaahu othokororya ti elukuluku nnamalihaahu ni mathatelo. Eyo enahaala wooniherya waakhanle wi mathatelo toochuneyaxa wa hiyaano. Ntoko Akristu, omurumeela Yehova echu yoochuneyaxa mu okumi ahu. (Mwaalakhanye Mateu 6:33.) Nyenya moohisuwela nnanwerya weemererya wi mathatelo emalihe elukuluku ahu yincipale. Paulo aahaalopola Akristu: “Muweheke phaama meecelo anyu; muhikhale ntoko alolo, nto mukhale a miruku, mulapakano phaama elukuluku.” (Éfeso 5:15, 16) Mwawiihiiha nnaphwanela ophimelela elukuluku nnamalihaahu ni mathatelo nave nnaphwanela wooniherya wi omurumeela wahu Muluku echu yoochuneya mu okumi ahu.—Filipi 1:10.

15. Nni nsepe hai mathatelo yaawo anahaala onanariha onthamwene ahu ni Yehova?

15 Chiryene, nnaphwanela osepa mathatelo yaawo nnasuwelaahu wi Yehova haneemererya. Vano hanka mathatelo yaawo nnaamuhovelaahu waakhanle wi taphaama naari hooye? Apwanne ninnaphwanela wiikasopa? Nkuupuwelani ela: waakhanle wi muneeca vasulu va mwaako, mwahaala oviraka muxerexere wa mwaako? Hooye. Wakhala wi munnasivela ekumi anyu, munahaala osepa ohela va yawoopiha. Ela enalikana tho ni othanla mathatelo. Masu a Muluku annanleela: “Ohihuweleru oyaaka moono woolopwana nari woothiyana; orapelihe wa soonanara inaani saa.” (Masiposipo 4:25-27) Ti woochuneya okhala ocai wa mathatelo yaawo nsuwenlaahu wi toonanara. Ohiya yeeyoru tho, nnaphwanela osepa mathatelo yaawo nnakhwaahu minikwa wi anahaala onanariha onthamwene ahu ni Yehova.

MUKHALENO MOONELO WOOLIKANA NI WA YEHOVA

16. (1) Ichu taani ikina Yehova oniiceiye? (2) Nnooniherya hai wi ninniica ichu seiyo Yehova oniiceiye?

16 Mulipa oomurepa Salumu oorepa: “Apwiya anaakhwela yaawo aniicanano yoonanara.” (Salumu 97:10) Piipiliya onnanihusiha mukhalelo Yehova onuupuweleiye ni moonelo awe. Mwiikohe ti mwawiihai yeeyo munahuseryaanyu enaweryaaya wookhaviheryaani okhalano moonelo woolikana ni wa Yehova. Mwa ntakiheryo, noohuserya wi Yehova onniica “nlumi nawootha; matata anayeeha nikhami na achu mahaleene; murima onuupuwela weera sootakhala; inaani inachimakela soonanara.” (Masiposipo 6:16-19) Noohuserya tho wi nnaphwanela osepa “oraruwa, . . . waalapa amuluku atheru, . . . ehace, esara, . . . nrima, ohapaliwa, olyavo, ni mikina si seiya.” (Galasya 5:19-21) Mohoona ti mwawiihai malakiheryo ala a Mpiipiliyani anaweryaaya wookhaviheryaani othanla mathatelo anyu? Nnaphwanela ochara malamulo a Yehova mmikhalelo soothene sa okumi ahu, vaava nnakhalaahu ni akina naari meekhihu. (2 Korinto 3:18) Chiryene, soothanla nnapakaahu nri meekhihu sinnooniherya omuchu ahu.—Salumu 11:4; 16:8.

17. Nihaakumve othanla mathatelo, makoho taani nnaphwanelaahu wiipakela?

17 Mwawiihiiha, vaavaa munathanlaanyu mathatelo mwiikohe: ‘Ti mwawiihai mathatelo kinathanlaaka anavolowelaaya onthamwene aka ni Yehova? Soothanla iho, inavolowela hai yawuupuxerya aka ya murima?’ Hankooni nthokororye malakiheryo a Mpiipiliyani anahaala onikhaviherya vaavaa nnathanlaahu mathatelo ahu.

18, 19. (1) Miruku taani Paulo aavanheiye Akristu? (2) Malakiheryo taani anahaala onikhaviherya othanla mathatelo ahu?

18 Vaavaa nnathanlaahu mathatelo ahu, nnathanla yeeyo nnahaalaahu ohela mmuupuweloni mwahu. Paulo oorepa: “Vano, asinnaka, muupuweleleke ichu iha: Yoothene eri yeeparipari, yoothene eri yoophwanelela, yoothene eri yawookololowa, yoothene eri yooreera, yoothene eri yookhweleya, yoothene evunwe mooreera, yakhalavo ekina yaphaamasha ni yoocicimiheya.” (Filipi 4:8) Vaava nnasareihaahu muupuwelo ahu ni ichu saphaama, nnanwerya oloca: “Masu a mwaano mwaka ni sawuupuwelela sa mmurimani mwaka seemereryeye vamiithoni vanyu, Apwiya.”—Salumu 19:14.

19 Mwiikohe: ‘Muupuwelo aka kinasariha ni ichu taani? Kimanle woona exilema, apwanne kinnahakalala, muupuwelo aka onnakhala woomaaleleya? Kinnakhala ni murecele, ni yawuupuxerya-ya-murima yaphaama? (Éfeso 5:5; 1 Timóteo 1:5, 19) Kinnakhala ootaphuwa ovekela wa Yehova? Naari kiniisoona okhala oohiphwanelela? Apwanne mathatelo annakeeriha wuupuwelaka ichu vooloca sa nlala naari sa ocapaheya? (Mateu 12:33; Marko 7:20-23) Moorweela wa mathatelo kinathanlaaka, apwanne kinnapacerya ochariha “makhalelo yaala a mutano”?’ (Aroma 12:2) Maakhulo ahu eeparipari a makoho yaala, ananwerya onikhaviherya woona tiheeni nnaphwanelaahu weera wi onthamwene ahu ni Yehova otitelele okhala woolipa. Nnachuna ovekela ntoko namarepa a Salumu aavekenleiye: “Mukuphihe miitho aka wi kihooneke ichu satheru.” *Salumu 119:37.

SOOTHANLA SAHU SINNAAVOLOWELA AKINA

20, 21. Ntakhara heeni nnaphwanelaahu opwacha moonelo wa akina vaavaa nnathanlaahu mathatelo ahu?

20 Nlakiheryo nikina noochuneya nnaphwanelaahu wuupuwelaka ti nla: “Ichu soothene sinneemerereya, nto tahi wi soothene sinnaatikitherya akina. Muchu ahaavyeke yoochuna awe, aayi ya mukhateiye.” (1 Korinto 10:23, 24) Nthowa na okhalano othanla wootaphuwa wa weera echu eri yoothene, henataphulela wi nnaphwanela weerakano. Nnaphwanela wuupuwelela ni ekaasoope mukhalelo soolakelela sahu inaavolowelaaya annihu ni arokorahu.

21 Yawuupuxerya-ya-murima ahu ti yoohiyana ni ya akina. Ntoko yootakiherya, yawuupuxerya-ya-murima anyu enanwerya oweemereryaani omoona porokarama ammoori mu televisau. Nyenya munamusuwela wi porokarama mmohamoha onahaala ophoreiha yawuupuxerya-ya-murima ya anninyu ni arokora anyu. Tiheeni munaphwanelaanyu weera? Naamwi murino otaphuwa wa woona, nyuwaano munanwerya olakelela ohimoona porokarama yoowo. Ntakhara heeni? Nthowa nawi nyuwaano hamunachuna “waachekiha anna”—naari mano ‘omuchekela Kristu.’ (1 Korinto 8:12) Hinnachuna weera echu eri yoothene enahaala waakwaculiha Akristu akhwiihu.—Aroma 14:1; 15:1; 1 Korinto 10:32.

22. Nni nooniherye hai wi ninnacicimiha moonelo wa Akristu akhwiihu?

22 Mmukhalelo mukina, hanka wakhala wi yawuupuxerya-ya-murima anyu henaweemereryaani woona, waalakhanya naari weera echu yeeyo anna akina anoonaaya wi ti yaweemereryeya? Woona wi munnaasivela ni waacicimiha anninyu, hamuni mwaakhinyererye awo opaka yoolakelela enalikana ni yawinyu. Ntoko yootakiherya, mulipa a weeciha ekaaro oosuwela wi akina anneeciha moochimaka eniiha akina yeecihaka vakhaanivakhaani ompwaha owo, nyenya naamwi hiiha oothene awo anneeciha phaama. Mmukhalelo mmohamoha, nyuwo ni munninyu munahooleliwa ni malakiheryo mamohamoha a Mpiipiliyani naamwi murino moonelo woohiyana vooloca sa mathatelo ari a weemereryiwa.—Eklesiyaste 7:16; Filipi 4:5.

23. Tiheeni eni enikhaviherye othanla phaama mathatelo ahu?

23 Vano, tiheeni eni enikhaviherye othanla phaama mathatelo ahu? Moorweela wa opharihela phaama yawuupuxerya-ya-murima ahu yoosyakihiwa ni Piipiliya vamoha ni ocicimiha yawuupuxerya-ya-murima ya annihu. Mwawiihiiha nnahaala okhalano ohakalala wa weera “soothene wi mmucicimiheke Muluku.”

^ par. 19 Nnanwerya ophwanya malakiheryo makina enahaala onikhaviherya othanla mathatelo ahu mu Masiposipo 3:31; 13:20; Éfeso 5:3, 4; ni Kolosi 3:5, 8, 20.