Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA 10

Othela—Yoovaha ya Muluku

Othela—Yoovaha ya Muluku

“Mikoyi iruthiwe miraru olekela opaseya.” —EKLESIYASTE 4:12.

1, 2. (1) Teevi eri yoochuna ya atheli asyaani? (2) Makoho taani nnahaalaahu othokororya mmwaha yoola?

MMWAANYIHERYE mutheli musyaani mu nihiku na othela waya. Awo aatepa osiveliwa nave ari oohakalala woona wi vano anahaala okhalaka vamoha. Awo anaweherya wi othela waya onahaala okhala woohakalaliha ni okhala vamoha okumi aya woothene.

2 Nyenya, atheli ancipale yaawo anapacerya phaama hanatitelela okhala hiiha. Wi othela okhale woohakalaliha ni okhala vamoha okumi aya woothene, awo anaphwanela ochariha ohoolela wa Muluku. Hankooni noone maakhulo a makoho ala: Tiivi iri miphurelo sa othela? Waakhanle wi munachuna othela naari otheliwa, muni mmuthanle hai muchu oophwanelela? Muni muwerye hai okhala mulopwana naari muthiyana aphaama? Nave tiheeni enahaala okhaviherya wi othela wanyu olekele?—Mwaalakhanye Masiposipo 3:5, 6.

NTAKHARA HEENI KINACHUNAAKA OTHELA NAARI OTHELIWA?

3. Wi muchu akhale oohakalala, nyuwaano munoona wi owo onaphwanela othela? Mutharihe.

3 Akina anuupuwela wi pahiru muchu onakhala oohakalala wakhala wi oothela naari ootheliwa. Nyenya ela tahi eparipari. Yesu olonce wi okhala muciye ti waphaama. (Mateu 19:11, 12) Murummwa Paulo aaloca wi okhala muciye onnakhalano mphurelo aya. (1 Korinto 7:32-38) Muheemererye wi asinthamwene, amusi anyu naari sookhovelela siweeriheeni othela. Ti nyuwaano pahiru munaphwanela olakelela yeeyo.

4. Tiivi iri miphurelo sa othela waphaama?

4 Piipiliya onnaloca tho wi othela yoovaha ya Muluku nave wookhalano miphurelo saya. Yehova aaloca masu ala ni Atamu: “Honakhalavo phaama wi mulopwana akhaleke meekheiye. Kinammupakela oomukhaviherya awe omphwanela.” (Maphatxuwelo 2:18) Vaava Yehova aampatunxeiye Eva wi akhale mwaara a Atamu, awo yaahikhala echoko yoopacerya ya achu. Ohiya yeeyoru, wakhala wi atheli aalakelela okhalano anamwane, othela onahaala waakhaviherya wi yaaphuwe anamwane aya mu echoko yaphaama wi yinnuwe moohakalala. Nyenya yoolakelela ya othela tahi okhalano anamwane pahiru.—Salumu 127:3; Éfeso 6:1-4.

5, 6. Mmukhalelo taani othela oneeraaya okhale ntoko “mikoyi iruthiwe miraru”?

5 Mwene Solomoni aarepa: “Okhala eeli onnareera ophwaha muchu okhala meekheiye, muteko wa achu eeli onnaphurihasha. Yuuwa, mukina onammuviiha mukhweiye; ootakhaliwa ti yoole onuuwa ari meekheiye. . . . Mikoyi iruthiwe miraru olekela opaseya.”—Eklesiyaste 4:9-12.

6 Othela waphaama ori ophitaana wa asinthamwene aphaama eeli yaawo anakhaviheryana, ohakararyana, ni okhapelelana mukina ni mukhwaawe. Osivela onahaala weeriha wi othela okhale woolipa. Nyenya othela onahaala okhala woolipa vancipale, wakhala wi oopiili annamurumeela Yehova vamoha. Hiiha, othela waya onanwerya okhala ntoko “mikoyi iruthiwe miraru,” ela tiwi, ntoko mikoi miraru iruthiwe vamoha. Mukoi wa mukhalelo yoola ti woolipaxa opwaha ole oruthiwe ni mikoi miili. Wakhala wi Yehova onnapaka makupa va othela, othela iwo onnatepa olipa.

7, 8. Miruku taani Paulo ovanheiye vooloca sa othela?

7 Emanle othelana, mulopwana ni muthiyana ananwerya okonihanaka, ehakalalihaka soochuna sa mukina ni mukhwaawe. (Masiposipo 5:18) Nyenya wakhala wi muchu onachuna othela pahiru nthowa na yeeyo, owo hawerya omuthanla oothelana awe mwamiruku. Ti nthowa nene murummwa Paulo aalonceiye wi muchu onaphwanela othela pahiru wakhala wi “omwali awe onnavira,” ela tiwi, evinre elukuluku yeeyo nchuno na opaka sa mwiikho nnakhalaaya ntokweene. (1 Korinto 7:36) Ti yaphaama oweherya wi muthele naari mutheliwe elukuluku yeeyo munaweryaanyu ovareryela soochuna seiha. Mmukhalelo yoowo, muchu onahaala oweryaka wuupuwela phaama ni opaka soolakelela saphaama.—1 Korinto 7:9; Tiyako 1:15.

8 Wakhala wi nyuwaano munachuna othela naari otheliwa, ti yaphaama osuwela wi atheli oothene annakumana ni makacamiho. Paulo aaloca wi atheli “anamukhalano sawuukhula.” (1 Korinto 7:28) Ophiyerya tho atheli yaawo anasivelana vancipale, annakumana ni makacamiho. Mwawiihiiha, wakhala wi moolakelela othela naari otheliwa, mmuthanle phaama oothelana anyu.

TAANI KINAPHWANELAAKA OTHELANANO?

9, 10. Tiheeni eni yeereye wakhala wi nthelanne ni muchu yoowo ohinamurumeela Yehova?

9 Muhaakumve omuthanla yoowo munayaanyu othelanano, ti yaphaama wuupuwelela nlakiheryo nla: “Muhuukihiweno muteko ni oohiroromela.” (2 Korinto 6:14) Niphwanaphwaniho nenla, nnarweela mmeerelo a alipa oolima. Wakhala wi asinama apiili toohiyana wunnuwa waya naari ikuru awo hiyaaphwanela omakiwa wi elapeke vamoha mu olima. Eyo hiyaahaala okhala yaphaama wa oopiili, woona wi oopiili yaahaala ohooxeya. Moolikana, othelana wa achu oohiyana mukina onamurumeela Yehova ni mukina ohinamurumeela, onanwerya okumiherya makacamiho mancipale. Mwawiihiiha Piipiliya onnanlopola wi othela onaphwanela okhala “mwa Apwiyaru.”—1 Korinto 7:39.

10 Akristu akina, anuupuwela wi ti yaphaama othelana ni yoowo ohinamurumeela Yehova ohiyana okhala meekhaaya. Nyenya ohiiwelela yeeyo Piipiliya onaloceiye onnaruuhela masooso mancipale ni othanana. Hiyaano nnamurumeela Yehova, nave omurumeela yoowo echu yoochuneyaxa mu okumi ahu. Mwawiihiiha, mwahaala woona hai wakhala wi hamunatakaahana ni mwaarinyu naari iyanyu makupa oochuneya a okumi anyu? Ancipale aalakelela okhala aciye ohiyana othelana ni muchu yoowo ohinamurumeela Yehova.—Mwaalakhanye Salumu 32:8.

11. Muni muwerye hai omuthanla oothelana anyu mwamiruku?

11 Nyenya ela henataphulela wi muchu ori oothene onamurumeela Yehova onahaala okhala mulopwana naari muthiyana aphaama wa nyuwaano. Wakhala wi munachuna othela, mmwaasye muchu yoowo oniiwanana phaama ni nyuwaano yoowo munamukhwelaanyu chiryene. Nweherye ophiyerya mumphwanye muchu yoowo orino soolakelela soolikana ni sawinyu nave tho onahela Omwene mu nipuro noopacerya mu okumi awe. Mwiivahe elukuluku wi mwaalakhanye ni wuupuwelela miruku vooloca sa othela seiho inaphwanyeya mu soolaleeryiwa sa kapuro oororomeleya.—Mwaalakhanye Salumu 119:105.

12. Yootakiherya taani Aparahamu ovanheiye vaavaa aamuthanlileiye muthiyana aahaala okhala mwaara a Isaki?

12 Mu ilapo ikina, ti yookhovelela asitiithi omuthanla yoowo onaya okhala oothelana a mwanaya. Mmukhalelo yoola, achu anniiwexexa wi asitiithi aasuwela yeeyo eri yaphaama wa anaaya. Yookhovelela ela yaari yawunlaana mmahiku akhalai. Ntoko yootakiherya, Aparahamu aamuthanla muthiyana yoowo aahaala okhala mwaara a mwanawe Isaki. Nave echu yaari yoochuneya wa Aparahamu, hiyaari ochuna emusi yooreela naari ovuwa, nyenya waari omphwanya muthiyana yoowo onamusivela Yehova. (Maphatxuwelo 24:3, 67) Wakhala wi emusi anyu enachuna ochara yookhovelela yeela, Piipiliya onanwerya waakhaviherya asitiithi omuthanla muchu oophwanelela.—Moone Yooleeliherya 25.

KINI KIIREHERERYE HAI?

13-15. (1) Wakhala wi mulopwana onachuna othela, onaphwanela wiirehererya wa mirici taani? (2) Wakhala wi muthiyana onachuna otheliwa, owo onaphwanela wiirehererya wa mirici taani?

13 Wakhala wi nyuwaano munachuna othela, munaphwanela wiivareryela wi musuwele waakhanle wi mohiirehererya. Akhweya nyuwaano munoona wi mohiirehererya, nyenya vaavaa nnathokororyaahu echu enataphulela wiirehererya ntakhara othela, akhweya munahaala woona wi munnaphwanela opaka matorokelo.

Mwaasye elukuluku wi mwaalakhanye ni wuupuwelela miruku inaphwanyeya Mmasu a Muluku vooloca sa othela

14 Piipiliya onnooniherya wi mulopwana ni muthiyana aakhalano mirici soohiyanahiyana veechokoni. Mwawiihiiha, okhala ooreheryeya ntakhara othela ti yoochuneya wa mulopwana ni muthiyana wi ewerye waakhwaniherya mirici saya. Wakhala wi mulopwana onachuna othela, owo onaphwanela ororomela wi ooreheryeya wi akhale oohoolela a echoko. Yehova onaweherya wi mulopwana amukhapeleleke mwaariye vamoha ni anamwane mmakupa oomwiilini ni mmuupuwelo. Nave echu yoochuneyaxa, mulopwana onaphwanela ovakulela echoko awe omunepani. Piipiliya onaloca wi mulopwana yoowo ohinathokororya echoko awe onanara wawe ‘onnampwaha oohiroromela.’ (1 Timóteo 5:8) Wakhala wi nyuwaano mwa mulopwana nave munachuna othela, moone tiheeni Piipiliya onaloceiye: “Orehererye toko miteko saa mikina, omaliha opachula icima saa.” Mmasu makina, moone waakhanle wi munahaala owerya okhala mulopwana yoowo Yehova onachuneiye wi mukhale.—Masiposipo 24:27.

15 Muthiyana yoowo onachuna otheliwa onaphwanela osuwela waakhanle wi ooreheryeya wi aakhwaniherye murici wa muthiyana ootheliwa naari mai. Piipiliya onnaloca ichu seiho muthiyana ootheliwa onaphwaneleiye weera wi aathokororye aiyawe ni anamwane. (Masiposipo 31:10-31) Olelo, ancipale pahiru anachuna ocicimihiwa ni achu akina. Nyenya Yehova onachuna wi nuupuweleke mukhalelo wa omucicimiha oothelana ahu.

16, 17. Wakhala wi munachuna othela naari otheliwa, tiheeni munaphwanelaanyu wuupuwela?

16 Muhaakumve othela naari otheliwa, muupuwelele yeeyo Yehova onaloceiye wa mulopwana ni muthiyana. Ntoko yootakiherya, okhala oohoolela a veechokoni honamvaha mulopwana owerya wa opharihela masu oophuca naari waamana a veechokoni vawe. Oohoolela a echoko aphaama, onnamutakiherya Yesu yoowo ilukuluku soothene ori oosivela ni onaathokororya oothene yaawo onaahooleleiye. (Éfeso 5:23) Nave muthiyana onaphwanela wuupuwela echu enavolowela ochariha soolakelela sa iyawe ni omukhaviherya. (Aroma 7:2) Owo onaphwanela wiikoha mukhateiye waakhanle wi onahaala ohakalalela wiiwelela ohoolela wa mulopwana oohiphaameya. Wakhala wi onoona wi hawerya, ti yaphaama okhala muciye.

17 Atheli anaphwanela wuukhuwa wi emuhakalalihe oothelana aya ohiya wiihakalaliha mukhataaya. (Mwaalakhanye Filipi 2:4.) Paulo oorepa: “Mmoha ti mmoha a nyuwo amukhweleke tho mwaariye ntoko oniikhweleleiye mwaneene, nave muthiyana amooveke iyawe.” (Éfeso 5:21-33) Mulopwana ni muthiyana, oopiili anaphwanela osuwela wi annasivelana ni ocicimihana. Nyenya wi othela weeceke phaama, mulopwana onaphwanela woona wi amwaariye annamucicimiha nave, muthiyana onaphwanela woona wi aiyawe annamusivela yoowo.

18. Ntakhara heeni ti woochuneya wiikasopa variyari va waakamelana?

18 Elukuluku ya waakamelana, enaphwanela okhala elukuluku yoohakalaliha. Navetho elukuluku ooweeli anaphwanelaaya wiisaalikhela wi yoone waakhanle wi chiryene annachuna okhala vamoha mu okumi aya woothene. Variyari va waakamelana, mulopwana ni muthiyana anaphwanela ohuserya ochekula phaama mukina ni mukhwaawe ni wiilipixerya osuwela omuchu wa mukina. Vaavaa onthamwene aya onalipaaya, awo ananvira echunanaka vancipale. Osivela weeparipari onahaala waakhaviherya okhala oophimelela wi ehikumanele ehakumve othelana ni olipiha onthamwene aya ni Yehova.—1 Tesalónika 4:6.

Elukuluku ya waakamelana, mulopwana ni muthiyana anaphwanela ohuserya mukhalelo wa olocihana

TIHEENI KINAPHWANELAAKA WEERA WI OTHELA WAKA OLEKELE?

19, 20. Wa Akristu, othela onaphwanela omaliha elukuluku taani?

19 Mu aliivuru ancipale ni ixilema inaloca sa othela, inakuchula ni efesta yoohakalaliha ya othela. Nyenya mweeparipari, othela mapacereryo. Yehova onachuna wi othela okhale wa mahiku oothene.—Maphatxuwelo 2:24.

20 Wa ancipale olelo, othela echu ya elukuluku vakhaani. Wa yaawo ti wookhweya othela nave ti wookhweya omwalana. Akina anoona wi wakhala wi makacamiho annakhumelela, echu yaphaama ori omwalana. Nyenya muupuwele niphwanaphwaniho na mikoi miraru sooruthiwa vamoha. Mukoi wa mukhalelo yoola onnatepa olipa, nave ti woovila opaseya. Wakhala wi ninnaasya nikhaviheryo na Yehova, othela wahu onahaala okhala wa mahiku oothene. Yesu aariye: “Yeeyo Muluku ophitaannyeiye, muchu ahimwalanye.”—Mateu 19:6.

21. Tiheeni enahaala omukhaviherya mulopwana ni muthiyana osivelana mukina ni mukhwaawe?

21 Oothene hiyo nookhalano makhalelo aphaama ni soohesa sahu. Ti yookhweya woonaka pahiru soohesa sa akina, xaxaxa variyari va oothelana ahu. Wakhala wi ninneerano yeeyo, haniwerya okhala oohakalala. Moohiyana, wakhala wi ninnavareryela mikhalelo saphaama sa mwaarihu naari iyahu nnanwerya okhala oohakalala mu othela wahu. Apwanne chiryene ti wooweryeya ocicimiherya mikhalelo saphaama ohiya soohesa? Aai! Ntoko yootakiherya, Yehova oosuwela wi hiyaano na achu oohiphaameya. Nyenya naamwi hiiha, owo onacicimiherya mikhalelo sahu saphaama. Moosuwela tiheeni yaahaala weereya waakhanle wi haneerano yeeyo? Salumu 130:3 oni: “Mwakushererya soocheka sahu, Apwiya, pwiya ahu taani ani awerye ovuluwa?” Atheli anaphwanela omutakiherya Yehova moorweela wa ocicimiherya makhalelo aphaama a mukina ni okhurumuwelana.—Mwaalakhanye Kolosi 3:13.

22, 23. Aparahamu ni Sara avanhe hai yootakiherya yaphaama wa atheli?

22 Moovira wa elukuluku, othela onanwerya okhala woolipaxa. Aparahamu ni Sara yaari atheli oohakalala mu okumi aya woothene. Vaavaa Yehova aamurummeiye Aparahamu ohiya epooma ya Ur, akhweya Sara aarino iyaakha 60. Tiyawooneya wi waari woovila wa yene ohiya empa wi akhaleke mmixakalani. Nyenya Sara aari nthamwene aphaama ni mukhaviheryi a aiyawe nave aanatepa waacicimiha. Nthowa na yeeyo, owo aakhaviherya soolakelela sa Aparahamu ni weeriha wi iho sikhwaanele.—Maphatxuwelo 18:12; 1 Pedro 3:6.

23 Eparipari wi okhalano othela wa phaama honataphulela wi mulopwana ni muthiyana anahaala wiiwananaka mu ilukuluku soothene. Ekwaha yeeyo Aparahamu ahaamweemereryeiye Sara, Yehova aaloca wa yoowo: “Weemererye yooloca ya Sara.” Aparahamu aheerano yeeyo, nave sookhumelela sene saari saphaama. (Maphatxuwelo 21:9-13) Wakhala wi ikwaha ikina hamuneemererya yeeyo amwaarinyu naari aiyanyu analocaaya, muhiceecheye. Echu yoochuneyaxa ti yawi, naamwi muhiiwananaka mu ichu ikina, nyuwaano munnapwachana moosivela ni mwa ncicimiho.

Mweerihe wi Masu a Muluku epake makupa mu othela wanyu ovinyerya omapacereryo

24. Tiheeni munaphwanelaanyu weera wi othela wanyu omucicimiheke Yehova?

24 Mmarehereryo a Yehova, aakhalamo atheli ancipale oohakalala. Wakhala wi munachuna othela naari otheliwa, muupuwele wi omuthanla oothelana anyu yoolakelela yoochuneyaxa mu okumi anyu. Yoothanla enahaala otoroka mukhalelo wa okumi anyu woothene. Mwawiihiiha, mwaasye ohoolela wa Yehova. Mweerano hiiha, nyuwaano munahaala owerya omuthanla oothelana anyu mwa miruku, wiirehererya ntakhara othela, ni wiilipixerya wi mukhaleno othela woolipa ni woosivela yoowo onahaala omucicimihaka Yehova.