Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

Mwaakhaviherye ‘Anamarwa’ wi ‘Yalapeke Apwiya Nuhakalala’

Mwaakhaviherye ‘Anamarwa’ wi ‘Yalapeke Apwiya Nuhakalala’

“Apwiya annamwakiha namarwa.”SALUMU 146:9.

MACIPO: 25, 3

1, 2. (1) Makacamiho taani anna ni arokorahu anakhalaayano? (2) Makoho taani anakhumelela?

MUNNA Lixe onnaloca: “Vaavaa ekhoco yaapacenryaaya o Purunti, emusi ahu yaari o muthukumano wa ekulucu. Naanawoona achu ecimakaka ni ewoopaka akapuchi. Asitiithi aka ni asinnaka 11 naachanwe pahiru ni ikuwo naawanraahu. Wookuchulani, akina a emusi aka yaahiphiya mu nipuro naalipa oochawa o Malawi, mukwaha wa mastatiya 1.600. Akina a hiyo naahimwalamwala.”

2 Orukurerya elapo, aakhalawo achu opwaha 65.000.000 yaawo aakhinyeereryiwe ohiya ipa saya nthowa na ekhoco naari wiikariwa. Iwo waaca wa alipa oochawa olokohiwe. * (Moone masu avathi.) Macikhwi a alipa oochawa yaala ti Anamoona a Yehova. Ancipale aahaayeleela amusi ophitaanyerya ichu saya. Makacamiho taani makina anakhalaayano? Nni naakhaviherye hai annihu ni arokora omurumeela Yehova ni okhapelela ohakalala waya vaavaa anahooxeyaaya mmukhalelo yoola? (Salumu 100:2) Nave tuuvi ori mukhalelo waphaama wa waalaleerya alipa oochawa yaawo nlelo ahimusuwenle Yehova?

EKUMI YA ALIPA OOCHAWA

3. Ti mwawiihai Yesu ni oohuserya awe ancipale yaakhanlaaya alipa oochawa?

3 Yesu ni asitiithi awe yaahikhala alipa oochawa o Yikuputu vaavaa munkeelo a Yehova aamanleiye omulopola Yosefe wi Mwene Herote aanachuna omwiipha Yesu. Awo yaahikhala weiwo ophiyerya okhwa wa Herote. (Mateu 2:13, 14, 19-21) Iyaakha sincipale ohoolo waya, oohuserya a Yesu “yàmwalamwalela o Yudeya ni o Samariya” wa nthowa na wiikariwa. (Saweriwa T’arummwa 8:1) Yesu aahisuwela wi oomuchara awe ancipale yaahaala ohiihiwa ipa saya. Owo aaloca: “Yawikaràni va epoma emoha, mutxhawele ekina.” (Mateu 10:23) Ochawa vaate tahi wookhweya.

4, 5. Tisivi siri sawoopiha vaavaa achu (1) anachawaaya? (2) anakhalaaya mu nipuro na achu oochawa?

4 Vaavaa achu anachawaaya vaate vaya naari anakhalaaya mu nipuro na alipa oochawa, awo annakumanano sawoopiha sincipale. Kate munna a Lixe ooloca: “Naaheeca isumana sincipale, niviraka variyari va miruchu mincipale. Miyaano kaarino iyaakha 12. Inaani saka sahiipelana ophiyerya kaaleela amusi aka wi epwaheke. Apapa hiyaachuna okihiya wi kihooxiwe ni anakhoco—awo yaakitexa. Naahikophola nihiku ti nihiku, nivekelaka nave nimuroromelaka Yehova, ikwaha ikina naalya pahiru imanka seiyo siimale muxerexere mwa rampha.”Filipi 4:12, 13.

5 Ancipale a emusi ya Lixe yaamaliha elukuluku yincipale o nipuro na alipa oochawa mu Maloko Awiiwanana. Nyenya mmapuro yaawo saanakhalamo sawoopiha. Lixe yoowo vano ori ooweherya a ekulucu, onnathariha: “Achu ancipale hiyaarino muteko. Awo yaanaapa, yaanawurya, yaanapaka mapokha oohiphwanelela, yaaniiya nave yaari acapaheya.” Wi ehivoloweliwe moonanara, Anamoona a Yehova yaaphwanela okhala ooweiwa ni miteko sa muloko. (Ahebri 6:11, 12; 10:24, 25) Awo yaahipharihela phaama elukuluku aya wi ewerye okhala oolipa mu eparipari, nave ancipale yaapacerya muteko woopiyoneero. Awo yaanasuwela wi veelukuluku aya, yaahaala okhala ootaphuwa, hiiha ntoko Aisarayeli yaataphunwaaya okhala mutakhwani. Ela yaahaakhaviherya okhapelela moonelo waphaama.2 Korinto 4:18.

MWAAKHWELEKE ALIPA OOCHAWA

6, 7. (1) “Okhwela wa Muluku” onanceenyerya waakhaliha hai annihu? (2) Mvahe Yootakiherya.

6 “Okhwela wa Muluku” onnanceenyerya waakhwela annihu xaxaxa vaavaa awo anahooxeyaaya. (Mwaalakhanye 1 Yohani 3:17, 18.) Ntoko yootakiherya, vaavaa Akristu oopacerya o Yuteya yaachunaaya yoolya nthowa na etala, muloko waahiirehererya wi okhaviherye. (Saweriwa T’arummwa 11:28, 29) Murummwa Paulo ni Petro yaahaaceenyeryatho Akristu wi ekhale alipa oowaakhela aleco. (Aroma 12:13; 1 Pedro 4:9) Woona wi Akristu annaceenyeryiwa wooniherya ikharari wa anna yaawo anaxekurya mapuro makina, chiryene nnaphwanela wooniherya ikharari wa annihu yaawo ari va yawoopiha naari yaawo aniikariwa nthowa na nroromelo naya! * (Moone masu avathi.)Mwaalakhanye Masiposipo 3:27.

7 Mwahiihaanoru, macikhwi a Anamoona a Yehova aahiihiwa ipa saya nthowa na ekhoco ni wiikariwa o Ukraniya. Moothananiha, akina a yaawo yaahiiphiwa. Nyenya anna ancipale yaachanwe, yaahaakheliwa phaama mu ichoko sa anna ni arokora mmakupa makina a Ukraniya ni Rusiya. Mu ilapo soopiili, anna yaahititelela ohikhala a “elapo,” nave yaahititelela olaleerya “nsu na Muluku.”—Yohani 15:19; Saweriwa T’arummwa 8:4.

MWAAKHAVIHERYE ALIPA OOCHAWA OLIPIHA NROROMELO NAYA

8, 9. (1) Makacamiho taani alipa oochawa anakhalaayano mu elapo ekina? (2) Ntakhara heeni ti woochuneya opisa murima vaavaa nnaakhaviheryaahu alipa oochawa?

8 Alipa oochawa akina annakhinyereryiwa okhala makupa makina a elapo aya. Nyenya akina annaya mu elapo ekina yeeyo ahikhovelenlaaya. Eparipari wi alamuleli annaavaha alipa oochawa yoolya, soowara ni mpuro wa okhalavo, nyenya nlelo annakhalavo makacamiho. Ntoko yootakiherya, akhweya yoolya enamukhala yoohiyana ni yeeyo yaalyaaya. Alipa oochawa akina yaawo anarwa mu ilapo sooviha akhweya heni esuwele mukhalelo wa owara soowara mu elapo yooriirya. Akina annahuserya mu ekwaha yoopacerya mukhalelo wa opharihela ikhankoonya.

9 Alamuleli akina annapaka marehereryo a waakhaviherya alipa oochawa wi ekhaleke mwawiiwanana ni elapo ekina. Nyenya wiiliwiili enaweheryiwa wi alipa oochawa yiikhapeleleke mukhataaya mpuwa mwa miyeeri vakhaani. Ela enamukhala yoovila. Nkaanyiheryani ichu awo anaweheryaaya ohuserya mu elukuluku emohamoha: elocelo evyaani, sookhovelela ivyaani ni malamulo mavyaani vooloca sa oliva misokho, oya osikola ni omulaka mwaana! Apwanne mwanwerya moopisa murima ni moocicimiheya waakhaviherya annihu ni arokora anakhalano makacamiho ntoko yaala?—Filipi 2:3, 4.

10. Nni niwerye hai olipiha nroromelo na alipa oochawa vaavaa anaphiyaaya? (Moone eruku yoopacerya.)

10 Ikwaha ikina alamuleli annaweeriha annihu achanwe okhala woovila ophwanya nipuro na mithukumano. Alamuleli akina annalakelela omaala waakhaviherya annihu. Awo anamuloca wi heni eweemererye okhala mu elapo wakhala wi annakhooca weemererya muteko yoowo waahaala waahiiha ophwanyeya mmithukumano. Wa nthowa na woova ni ohikhalano nikhaviheryo nawaakhwanela, akina anneemererya miteko seiyo. Mwawiihiiha ti waphaama waakuvela okumana ni annihu achanwe vaavaa anaphiyaaya. Awo annachuna woona wi ninnaakhapelela. Wuukhuwa ntoko yoola ni nikhaviheryo noophara muteko sinanwerya olipiha nroromelo naya.Masiposipo 12:25; 17:17.

MWAAKHAVIHERYE ALIPA OOCHAWA

11. (1) Echu taani alipa oochawa anachunaaya woopaceryani? (2) Alipa oochawa anooniherya hai othamalela?

11 Woopaceryani, nnaphwanela waavaha annihu yoolya, yoowara naari ichu inaphariheliwa nihiku nnihiku. * (Moone masu avathi.) Ophiyeryatho ichu ikhaani ntoko omvaha munna ekaravata enahaala wooniherya opwacha wanyu. Nyenya alipa oochawa hanaphwanela okhala achu oovekaxa, nto anaphwanela wooniherya othamalela mwa yeeyo akina anapakaaya. Ela enahaala waahakalaliha anna yaawo anaavaha. Naamwi hiiha, moovira wa elukuluku onamuchuneya ohuserya wiikhapelela. Weerano yeela enahaala waakhaviherya otitelela okhala oocicimiheya ni okhalano onthamwene waphaama ni annihu. (2 Tesalónika 3:7-10) Nlelo, alipa oochawa annachuna nikhaviheryo nahu.

Nni naakhaviherye hai anna ni arokorahu yaawo ari alipa oochawa? (Moone iparakrafo 11-13)

12, 13. (1) Nni naakhaviherye hai alipa oochawa? (2) Mvahe yootakiherya.

12 Tahi woochuneya okhalano ikhorowa sincipale wi naakhaviherye alipa oochawa. Echu anachunaayaxa eri elukuluku ahu ni waasivela wahu. Ntoko yootakiherya, munaphwanela owooniherya mukhalelo wa opharihela ecika naari mukhalelo wa othuma yoolya yoophwanelela ehinawalamela. Munanweryatho owooniherya mukhalelo wa okhalano ichu ntoko maakina a osona ikuwo, naari ichu soolimano ni sootekano ipa wi ephariheleke nihiku ti nihiku wi ekhalekeno ikhorowa. Echu yookhweleyaxa, munanwerya waakhaviherya okhala makupa a muloko aya muvyaani. Wakhala wooweryeya, mwiivahe waatexa yaayaaka mmithukumano. Munanweryatho othariha mukhalelo waphaama wa waalaleerya achu mu ekulucu ni olapa ni yaawo mmuteko woolaleerya.

13 Vaava amiravo asese yaaphin’yaaya mmuloko mmoha, atokweene ancipale yaahaakhaviherya. Yaahaahusiha mukhalelo wa weeciha ekaaro, mukhalelo wa orepa ekaarata, ni mukhalelo wa ophwanya muteko. Awotho yaahiwooniherya mukhalelo wa opharihela elukuluku aya wi ewerye ohela mu nipuro noopacerya muteko wa Yehova. (Galasya 6:10) Moohilekela, ooseese yaahikhala mapiyoneero. Wa nthowa na nikhaviheryo na atokweene ni wiilipiherya waya otikitherya soolakelela mmuteko wa Yehova, awo yaaya vahoolo omunepani ntoko Akristu nave yaahisepa opaka makupa a elapo ya Satana.

14. (1) Saweeha taani alipa oochawa anaphwanelaaya osepa? (2) Mvahe yootakiherya.

14 Moolikana ni Akristu oothene, alipa oochawa anaphwanela osepa saweeha ni okhinyererya wa ohela ichu soomwiilini vahoolo opwaha onthamwene aya ni Yehova. * (Moone masu avathi.) Lixe, oromoliwe woopaceryani, ni anna ni arokoraawe annuupuwela mahusiheryo ookhweleya vooloca sa nroromelo tiithi aya aahusihaka vaavaa awo yaachawaaya. Awo annaloca: “Muchu ti muchu, aahiriha ichu sawe soohichuneya. Wookuchulani, apapa yaahiviiherya osulu esaakhu ehirimo echu nave eloca moohakalala eriki: ‘Mohoona? Ti yeela munachunaanyu!’”Mwaalakhanye 1 Timóteo 6:8.

MUKHAPELELE SOOCHUNA SOOKHWELEYA SA ALIPA OOCHAWA

15, 16. (1) Nni nlipihe hai nroromelo na annihu? (2) Nni naakhaviherye hai mmuupuweloni?

15 Alipa oochawa annachuna sincipale opwaha yoolya ni yoowara. Awo annachuna nikhaviheryo na mmuupuweloni ni nceenyeryo nnarweela Mpiipiliya. (Mateu 4:4) Atokweene ananwerya waakhaviherya moorweela wa waavahererya soolaleeryiwa mu elocelo aya ni waakhaviherya okumana ni anna yaawo analoca elocelo aya. Ela echu yookhweleya nthowa nawi alipa oochawa ancipale annakhwatiiheriwa soothene yaakhovelenlaaya. Awo ayeleela emusi aya, elapo ni muloko aya. Awo annachuna osivela wa Yehova ni weereliwa epewe ni asinthamwene Eekristu. Wakhala wi hineenreno, alipa oochawa anahaala waavya nikhaviheryo na yaale arwiilaayano vamoha, nyenya ahinamurumeela Yehova. (1 Korinto 15:33) Vaavaa nnaweerihaahu wiisoona okhala makupa a muloko, ninnalapa ni Yehova wi naakhapelele ‘anamarwa.’Salumu 146:9.

16 Yesu ni amusi awe hiyakookenle owannyaya eniiha yaale yaawiikara nlelo elamulelaka. Moolikana, alipa oochawa mmahiku yaala akhweya hanawerya naari hanachuna okookela owaani. Lixe onnaloca wi asitiithi ancipale yaawo yaawonne amusi aya ephariwaka ni yiiphiwaka mu ilapo saya, hiyaachuna okookelawo. Wi naakhaviherye annihu, nnaphwanela okhala ‘òkhupanyerya; okhwelana ni okhala a ikharari ni awiyeviha.’ (1 Pedro 3:8) Wiikariwa ennaweeriha alipa oochawa osepa waataana ni akina, nave awo annuuliwa muru oloca sa ohooseya waya, xaxaxa wakhala wi anamwane aya ari vakhiviru. Mwiikohe: ‘Waakhanle wi kookumanano ohooseya ntoko yoola, mukhalelo taani kaahaalaaka ochuna okhalihiwa?’Mateu 7:12.

VAAVAA NNAALALEERYAAHU ALIPA OOCHAWA AHIRI ANAMOONA

17. Muteko ahu wa olaleerya onawiichuuwiha hai alipa oochawa?

17 Olelo alipa oochawa ancipale anarwa mu ilapo owatiihiwemo muteko ahu wa olaleerya. Moorweela wa Anamoona amvai, macikhwi a alipa oochawa annawiriyana “masu a omwene” mu ekwaha yoopacerya. (Mateu 13:19, 23) Ancipale yaawo ari “òvelavela” annaphwanya nihakararyo ni wiichuuwa mmithukumano sahu nave annaakuvela oloca: “Muluku ori epariparyene veri vanyu.”Mateu 11:28-30; 1 Korinto 14:25.

18, 19. Nni nikhale hai a miruku vaavaa nnaalaleeryaahu alipa oochawa?

18 Nnaphwanela okhala “òsyaka” vaavaa nnaalaleeryaahu alipa oochawa. (Mateu 10:16; Masiposipo 22:3) Mukhale oopisa murima vaavaa munaawiriyanaanyu alipa oochawa, nyenya muhiloceke ichu sa epoliitika. Nnaphwanela ochariha ohoolela nnaakhelaahu orweela o filiyale hiiha ntoko wa alamuleli a vanipuroni wi nihihele okumi ahu naari wa akina va yawoopiha. Woona wi alipa oochawa anakhuma mu ikerexa ni sookhovelela soohiyanahiyana, nnaphwanela ohuserya mukhalelo wa oloca ni ocicimiha moonelo aya. Ntoko yootakiherya, achu anarwa mu ilapo ikina, annakhalano miyoonelo soolipa vooloca sa mukhalelo muthiyana onaphwaneleiye owara. Mwawiihiiha vaavaa nnaalaleeryaahu, ti yaphaama owara mmukhalelo ohinahaala waanyeenyeiha.

19 Nnachuna waakhaviherya achu yaawo anahooxeya, naamwi ehimurumeelaka Yehova. Vaavaa nneerahuno yeela, nnachariha yootakiherya yaphaama ya Musamariya mu niphwanaphwaniho na Yesu. (Luka 10:33-37) Mukhalelo waphaama wa waakhaviherya achu ori waahusiha michaka yaphaama. Mutokweene mmoha yoowo aakhavihenrye alipa oochawa ancipale, ooloca wi ti wookhweleya waaleela mookwakwaleya wi na Anamoona a Yehova. Nnaphwanela waasuweliha wi nri weiwo wi naakhaviherye wiiwexexa ewehereryo yoohakalaliha yeeyo Piipiliya onavaheiye ohiya waavaha ichu soomwiilini.

SOOKHUMELELA SOOHAKALALIHA

20, 21. (1) Ichu taani saphaama sinakhumelela mu owooniherya anamarwa osivela weeparipari? (2) Tiheeni nnahaalaahu ohuserya mmwaha onacharela?

20 Vaavaa nnawooniheryaahu ‘anamarwa,’ osivela weeparipari eyo ennaruuha sookhumelela saphaama. Vaavaa iyawe aakhwileiye, murokora oniichaniwa Alkanexi aahichawa mu wiikariwa o Eritrea vamoha ni anaawe athanu nammoha. Awo yaahipaka mukwaha mu mahiku mathanu namararu eviraka mutakhwani. Wookuchulani, yaahiphiya o Sutawu oovelaveleene. Owo onnaloca: “Anna yaanikhalinhe ntoko amusi, yaanivaha yoolya, soowara, nipuro nookhalavo ni ecika. Achu taani akina anawaakhela akhopela mwiichokoni mwaya nthowa na omulapela Muluku mmohamoha? Pahiru Anamoona a Yehova!”Mwaalakhanye Yohani 13:35.

21 Hanka vooloca sa anamwane ancipale yaawo anaphiya ni asitiithi aya? Mmwaha onacharela, nnahaala ohuserya mukhalelo nneeraahu nikhaviherye imusi seiya omurumeela Yehova moohakalala.

^ par. 2 Mmwaha yoola masu awi “alipa oochawa” analociwa achu yaawo ahiihiwe ipa saya nthowa na ekhoco, wiikariwa, naari ikuru sa maphacuwelo. Awo akhweya annakhinyereryiwa okhala mu elapo evyaani naari makupa makina a elapo aya. Mwawiiwanana ni Alto Comissariado das Nações Unidas para Refugiados ooloca wi muchu mmoha variyari va achu 113 orukurerya elapo oohiihiwa empa awe.

^ par. 6 Moone mwaha “Nwooniherye Mahala Anamarwa” mu Mulipeleli a Otupuru a 2016 ipaaxina 3-8.

^ par. 11 Alipa oochawa erikimphiyaru, atokweene anaphwanela ochara ohoolela wa liivuru Organizados Para Fazer a Vontade de Jeová, epaaxina 8 eparakrafo 30. Wi esuwele muloko anakhumawo alipa oochawa, atokweene anaphwanela orepela o efiliyale aya empharihelaka jw.org. Vakina vaya, awo anaphwanela opaka makoho oovitheya vooloca sa muloko wa alipa oochawa ni muteko woolaleerya wi esuwele mukhalelo aya woomunepani.

^ par. 14 Moone miyaha Ninguém pode servir a dois amosni Tenha coragem—Jeová é seu ajudador!mu Mulipeleli 15 a Apirili a 2014, ipaaxina 17-26, (a ekunya).