Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

Amiravo ni Asimwali, Apwanne Muri Ootikitheryeya mu Soolakelela Sanyu Soomunepani?

Amiravo ni Asimwali, Apwanne Muri Ootikitheryeya mu Soolakelela Sanyu Soomunepani?

“Kuha mmatani mw’Apwiya miteko sà, nave yeyo onupuwelawe enamwereya.”—MASIPOSIPO 16:3.

MACIPO: 11, 24

1-3. (1) Amiravo ni asimwali oothene ari mmukhalelo taani, nave nni nlikanyihe ni eheeni? (Moone eruku yoopacerya.) (2) Echu taani eni yaakhaviherye amiravo ni asimwali Eekristu mmukhalelo yoola?

MWAANYIHERYE wi mohiirehererya oya va yaweereya yavameekhaaya mu epooma yoorakamela. Wi mpake mukwaha, munaphwanela owela ekaaro. Va nipuro ineemelavo ikaaro, woopaceryani munnakhala oohaleeliheya nthowa nawi aakhalavo achu ancipale ni ikaaro sincipale. Nyenya yoohakalaliha tiyawi moosuwela munachunaanyu oyawo ni ekaaro munaphwanelaanyu owela. Nyuwaano hamuni nwele ekaaro vyakala, nthowa nawi moosuwela wi enahaala wookerihaani nipuro nikina.

2 Okumi ori ntoko mukwaha, nave nyuwo amiravo ni asimwali muri ntoko achu ari va nipuro na ikaaro. Ikwaha ikina sinamukhalavo soothanla sincipale mookumini sinahaala woohaleelihani. Nyenya wakhala wi moosuwela phaama ochu munachunaanyu oyawo, enahaala okhala yookhweya opaka soothanla soophwanelela. Makupa taani munaphwanelaanyu oyawo?

3 Mwaha ola onahaala waakhula nikoho nenla nave onahaala wooceenyeryaani otikitherya okumi anyu mu omuhakalaliha Yehova. Eyo enataphulela ochariha ekano ya Yehova mu soolakelela soothene munaphwanelaanyu opaka mookumini, ntoko mahusiheryo naari muteko taani munachunaanyu okhalano naari waakhanle wi moolakelela othela naari otheliwa ni okhalano anamwane. Nave enataphulela wiilipiserya wi mphwanye soolakelela soomunepani, eyo tiwi, soolakelela sinahaala owaacamelihaani wa Yehova. Wakhala wi mootikitheryeya mu omurumeela Yehova, musuwele wi owo onahaala wooreelihaani ni wookhaviheryaani okhumelela phaama.—Mwaalakhanye Masiposipo 16:3.

NTAKHARA HEENI OTIKITHERYA SOOLAKELELA SOOMUNEPANI?

4. Tiheeni nneeraahu nthokororye mmwaha yoola?

4 Ti yaphaama otikitherya soolakelela soomunepani. Ntakhara heeni? Nnahaala othokororya mathowa mararu. Noopacerya ni nanaawiili nnahaala wookhaviheryaani osuwela wi wiilipiserya ophwanya soolakelela soomunepani onahaala oweerihaani okhala nthamwene aphaama a Yehova. Naneeraru nnahaala wooniherya ntakhara heeni ti yaphaama otikitherya soolakelela vaavaa muryaanyu mmiravo naari mwali.

5. Tinivi nri nthowa nookhweleyaxa na otikitherya soolakelela soomunepani?

5 Nthowa nookhweleyaxa na otikitherya soolakelela soomunepani ori omuthamalela Yehova ntakhara osivela wawe ni yeeyo owo onipakenleiye. Namarepa mmoha a Salumu ooloca: “Ti worera omuthamala Yehova . . . Ntakhara Nyuwo, Yehova, mwákihakalaliha ni hiho mwénranyu: Kinarwa-kikhuwelela mohakalala miteko ya mata anyu.” (Salumu 92:1, 4, Nlakano Nahihano) Nkuupuwelani vooloca sa ichu soothene Yehova oovanheiyeni: okumi anyu, nroromelo nanyu, Piipiliya, muloko, ni ewehereryo ya okhalano ekumi yoohimala mu Parataiso. Vaavaa munatikitheryaanyu soolakelela soomunepani, munamooniherya Yehova wi nyuwo munnathamalela ichu soothene seiya nave wi eyo ennawaacamelihaani wa yoowo.

6. (1) Soolakelela sanyu sinavolowela hai onthamwene anyu ni Yehova? (2) Soolakelela taani munaphwanelaanyu otikitherya nlelo muri mmiravo naari mwali?

6 Nthowa nanaawiili na otikitherya soolakelela soomunepani tiwi vaavaa muniilipixeryaanyu ophwanya seiho, munapaka muteko waphaama ntakhara Yehova nave eyo ennawaacamelihani wa yene. Murummwa Paulo aahiroromeliha: “Muluku tahi òhokolola, hanawerya otxuwala muteko anyu ni okhwela moneihalanyu mwa nsina nawe.” (Ahebri 6:10) Nyuwaano hamutempexa oyeva, mwawiihiiha munanwerya otikitherya soolakelela. Ntoko yootakiherya, Kristina aarino iyaakha khumi sa oyariwa vaavaa aalakelenleiye waalakhanya moohihiyererya saweereya sa okumi sa Anamoona a Yehova oororomeleya. Topi aarino iyaakha khumi napiili vaavaa aatikithenryeiye yoolakelela ya omwaalakhanya Piipiliya oothene ahaakumve opatisiwa. Maxim aarino iyaakha khumi nammoha nave murokorawe Noemiya aarino iyaakha khumi vaavaa yaapatisiwaaya. Oopiili yaahitikitherya yoolakelela ya orumeela Opeteli. Wi ekhale ootikitheryeya mu yoolakelela yeela, awo yaahithomeya epetisau ya muteko wo Peteli vaxiri ya mpa mwaya. Hanka nyuwaano? Mwanwerya wuupuwela soolakelela ikina munaphwanelaanyu otikitherya ni wiilipiserya ophwanya?—Mwaalakhanye Filipi 1:10, 11.

Wakhala wi moosuwela soolakelela sanyu, onamukhala wookhweya opaka soolakelela samiruku

7, 8. (1) Otikitherya soolakelela oni wookhaviheryeni hai? (2) Ntakhara heeni mwali mmoha ayaaka othanla ohiya o esikola yavasulu?

7 Tinivi nri nthowa naneeraru na otikitherya soolakelela vaavaa muryaanyu mmiravo naari mwali? Ntoko mmiravo naari mwali, mookhalano soolakelela sincipale wi mpake. Munaphwanela olakelela mahusiheryo naari muteko taani munahaalaanyu okhalano, ni ichu ikina. Soolakelela seiya sa mookumini sinalikana ni makhulukano munaphwanyaanyu vaavaa munapakaanyu mukwaha. Wakhala wi moosuwela munayaanyuwo, enamukhala yookhweya olakelela mphiro wa ochara. Emohamoha mu okumi anyu. Wakhala wi moosuwela soolakelela sanyu, onamukhala wookhweya opaka soolakelela samiruku. Masiposipo 21:5 onnaloca: “Onupuwela phama miteko sawe, nikhupi nawe ninnasareya.” Mwapaka soolakelela sanyu woosiilo mu otikitherya soolakelela saphaama, moohilekela munahaala osareyano naari okhumelela phaama. Ti yeeyo Tamaris eerenryeiye vaavaa owo aachuneiye opaka yoolakelela yookhweleya ntoko mwali.

8 Tamaris aahikhalano inoota saphaama vaavaa aakuchunleiye mahusiheryo aveeri veeri, nave owo anwerya oya o esikola yavasulu wi ahuserye nlamulo ahilivenle ohuserya wawe. Moohiyana, owo aahithanla olapa mu epanku. Ntakhara heeni? Nthowa nawi vaavaa aareiye mwali, aahilakelela okhala piyoneera. Owo onnaloca: “Eyo yaataphulela olapa mu elukuluku tonto. Ni epaphelu enooniherya wi kookhalano mahusiheryo avasulu mu nlamulo, kanwerya okhalano ikhorowa sawaaca, nyenya nkaahaala ophwanya ekari ya olapa elukuluku tonto.” Tamaris onnarumeela ntoko piyoneera mu iyaakha makhumi meeli. Apwanne owo onnoona wi aahitikitherya yoolakelela yoophwanelela vaavaa aareiye mwali? Aai. Opanku weiwo onalapeiyewo, onnakumanano achu ancipale a malamulo yaawo anapaka muteko aahaaleiye opakaka waakhanle wi ooya o esikola yavasulu. Owo olonce wi ancipale a yaawo hanahakalala ni miteko saya. Tamaris onoona wi iyaakha soothene seiya sa opiyoneero sinnavaha ohakalala wawaaca nave ennamukhaviherya osepa okhala ntoko yaawo.

9. Ntakhara heeni nniirumihaahu vooloca sa amiravo ni asimwali ahu?

9 Macikhwi a amiravo ni asimwali ahu orukurerya elapo annooniherya oya vahoolo nave annaphwanela othamaleliwa. Yehova ni soolakelela saya soomunepani siri soothipeleya mu ikumi saya. Awo chiryene annapuha ekumi aya nave mu elukuluku emohamoha annahuserya ochara ohoolela wa Yehova mwa soothene, yeeyo enaphitaanyerya mahusiheryo, muteko ni ekumi ya emusi. Solomoni aaloca: “Waroromeleke Apwiya ni murima à wothene.” Owo aahaaceererya: “Mwa sothene onerawe owupuweleke Apwiya nave awo anamothònyerya ephiro yaphama.” (Masiposipo 3:5, 6) Nyuwo amiravo ni asimwali, Yehova onnoosivelaani vancipale! Muri asisapo wa yene, nave owo onahaala wookhapelelaani, woohoolelaani ni wooreelihaani.

MWIIREHERERYE PHAAMA WI MWAALEELE AKINA VOOLOCA SA YEHOVA

10. (1) Ntakhara heeni muteko woolaleerya eryaaya echu yookhweyaxa wa hiyo? (2) Muni nwerye hai okhumelela phaama vaavaa munatharihaanyu soororomela sanyu?

10 Vaavaa munatikitheryaanyu okumi anyu mu omuhakalaliha Yehova, munahaala ochuna waaleela akina. Yesu Kristu ooloca wi “opatxerye olaleyiwa Mutxhaka Waphama.” (Marko 13:10) Mwawiihiiha muteko woolaleerya ti wawaakuveya nave enaphwanela okhala echu yookhweyaxa wa oothene ahu. Apwanne mwanwerya otikitherya yoolakelela ya waaceererya muteko anyu woolaleerya? Apwanne mwanwerya okhala piyoneero? Hanka wakhala wi hamunasiveliwanoxa olaleerya? Nave muni nwerye hai okhumelela phaama vaavaa munatharihaanyu soororomela sanyu? Ichu piili sinahaala wookhaviheryaani: mwiirehererye phaama, nave muhivelavele waaleela akina yeeyo musuwenlaanyu vooloca sa Yehova. Munahaala otikhiniheya vancipale ni opuha olaleerya wanyu.

Muni nwerye hai wiirehererya wi mwaaleele akina vooloca sa Yehova? (Moone iparakrafo 11, 12)

11, 12. (1) Tiheeni munaphwanelaanyu opaka wi mwiirehererye waaleela akina vooloca sa Yehova? (2) Mmiravo mmoha aapharihenle hai ekari ya oloca sa Yehova osikola?

11 Mpacerye orehererya naakhulo wa makoho asinthamwene anyu oosikola akhweya anapakaaya. Ntoko yootakiherya, “Ntakhara heeni onnamweemererya Muluku?” Wookhalamo mwaha mu site ahu jw.org onahaala wookhaviheryaani waakhula nikoho nenla. Wakhala wi mooya vathi va ENSINOS BÍBLICOS > ADOLESCENTES, munahaala ophwanya makupa arino mwaha “Por que eu acredito em Deus?Mucharihe nikupa ti nikupa na mwaha yoola wi murehererye naakhulo nanyu. Munahaala ophwanya soorepela raru munaphwanelaanyu opharihela: Ahebri 3:4, Aroma 1:20, ni Salumu 139:14. Sookhalamo miyaha mikina muneeraanyu mpharihele wi murehererye maakhulo a makoho mancipale.—Mwaalakhanye 1 Pedro 3:15.

12 Mwaaleele asinthamwene anyu oosikola wi awo ananwerya woona mukhataaya ichu siri mu jw.org. Ti yeeyo Luka enreiye. Anasikola a esaala awe yaaloca sa ikerexa soohiyanahiyana. Luka aahoona wi liivuru yaamuthokororyaaya aaloca ichu sihiri seeparipari vooloca sa Anamoona a Yehova. Naamwi Luka anyeenyen’ye, owo aahimveka muhusiha waakhanle wi aanaphwanela oloca ni anasikola vooloca sa ntakhara heeni ichu seiye saaraaya sooheseya. Muhusiha aahimweemererya wi atharihe yeeyo aaroromeleiye, nave aahiwerya wooniherya mu site wa anasikola oothene. Ntoko muteko wa owaani, muhusiha aahaaveka oothene wi yaphiya owaani yoone exilema Como enfrentar o bullying sem partir para a briga. Apwanne munnawerya waanyiherya mukhalelo Luka aahakalanleiye oloca sa Yehova osikola?

13. Ntakhara heeni hannaphwanela oceecheya vaava nnahoolelaahu makacamiho?

13 Vaavaa munahoolelaanyu makacamiho, muhiceecheye nto mutitelele olapa mu soolakelela sanyu. (2 Timóteo 4:2) Ti yeeyo Katarina enreiye. Arino iyaakha khumi nathanu napiili aahitikitherya yoolakelela ya omulaleerya mmoha ti mmoha a asinthamwene awe o muteko. Mmoha a yaawo aanamuruwana ikwaha sincipale. Nto owo haacuwanle yoolakelela awe. Meerelo awe aphaama yaahimutikhiniha nthamwene awe mukina iichaniwa Hans. Owo aahipacerya waalakhanya soolaleeryiwa sahu, omuhuserya Piipiliya, nave aahipatisiwa. Katarina haasuwela sa yeeyo nthowa nawi aahipwahavo. Mwawiihiiha owo aahitikhiniheya vancipale. Vaavaa saavinraaya iyaakha khumi nararu ohoolo waya elukuluku aareiye mmithukumano ni emusi awe, namaloca a mwaha aari Hans! Owo aahitepa ohakalala woona wi haacuwanle yoolakelela awe ya waalaleerya asinthamwene awe o muteko.

MUHICUWALE SOOLAKELELA SANYU

14, 15. (1) Tiheeni munaphwanelaanyu wuupuwela vaavaa akina anookhinyereryaayani opaka yeeyo awo anapakaaya? (2) Tiheeni muneeraanyu mpake wi mutitelele okhala oolipa vaavaa akina anookhinyereryaayani?

14 Mweeparipari mwaha ola onnooceenyeryaani olakelela otikitherya okumi anyu mu omuhakalaliha Yehova ni otikitherya soolakelela soomunepani. Nyenya amiravo ni asimwali ancipale yaawo arino iyaakha imohamoha ni nyuwaano anachuna pahi opuha. Nave awo akhweya anahaala ochuna woowopaani opaka yeeyo anapakaaya. Ohoolo waya munahaala ochuna wi akina yoone ophiyerya mweeryo taani oryaaya wookhweleya wa nyuwo ophwanya soolakelela sanyu. Muhiweemererye akina woocuwalihaani soolakelela seiyo. Waakhanle wi muri va nipuro na ikaaro nromoliwe woopaceryani wa mwaha yoola, apwanne mwaahaala owela ekaaro vyakala, pahiru nthowa nawi achu ari mwemmo anampuha? Hooye, chiri hooye!

15 Vanonto, tiheeni munaphwanelaanyu opaka wi mutitelele okhala oolipa vaavaa akina anookhinyereryaayani weera yeeyo anapakaaya? Musepe mikhalelo saahaala oweerihaani okhala woovila okhoma ni okhinyererya iwo. (Masiposipo 22:3) Muupuwele sa sookhumelela sawiicela sa opaka ichu soonanara. (Galasya 6:7) Nave mwawiiyeviha mweemererye wi nyuwaano munnachuna ekano yaphaama. Nwiriyane echu makholo anyu vamoha ni anna ni arokora awiichwelavo a mmulokoni anooleelaayani.—Mwaalakhanye 1 Pedro 5:5, 6.

16. Yaweereya ya Kristopa enooniherya hai wi ti wookhweleya okhala awiiyeviha?

16 Wiiyeviha waahimukhaviherya Kristopa weemererya ekano yaphaama. Amanleene opatisiwa, aahipacerya oya o nipuro na ovyakiha mwiili. Weiwo, amiravo akina yaahinwopa okhala vamoha mu nikhuuru naya. Owo aahimuleela mutokweene mmoha sa yeeyo, nave mutokweene aahiloca wi uupuwele sawoopiha sahaala okhumelela, ntoko okhala a mapokha. Naamwi hiiha Kristopa aahilakelela okhala vamoha mu nikhuuru nenle. Evinrevo elukuluku, owo aahoona wi mathatelo ale yaari a nlala ophiyeryatho awoopiha. Wanaawiili aahiloca ni atokweene, nave awo yaahimvaha ekano orweela Mpiipiliyani. Kristopa ooloca, “Yehova ookirumihela anamiruku aphaama, nave kaahinwiriyana, naamwi yaavinrevo elukuluku.” Apwanne munniiyeviha mwawaakhwanela wi mweemererye ekano yaphaama?

17, 18. (1) Tiheeni Yehova onachuneiye wa amiravo ni asimwali olelo? (2) Muni musepe hai okhalano ekeerelani ni soothanla sanyu vaavaa muninnuwaanyu? Mvahe yootakiherya.

17 Piipiliya ooloca: “Mmiravo [naari mwali], opuhe mahiku a ekumi à! Witxhàle, ni vano oryawe mmiravo [naari mwali].” (Eklesiyaste 11:9) Yehova onachuna wi mukhale oohakalala vaavaa muryaanyu mmiravo naari mwali. Mmwaha yoola, moohuserya wi mukhalelo mmoha wa okhala oohakalala ori otikitheryeya mu soolakelela sanyu soomunepani ni ochara ekano ya Yehova mu soolakelela ni mmarehereryo anyu oothene. Mwapaka yeeyo woosiilo ene mu okumi anyu, moohilekela munahaala woona mukhalelo Yehova oneereiye oohooleleni, ookhapeleleni ni ooreeliheeni. Muupuwele sa ikano soothene owo onoovaheiyeeni mu Masu awe, nave mpharihele muteko ekano ela: “Omupuweleke Mpatusa à elukuluku ela oryawe mmiravo [naari mwali].”—Eklesiyaste 12:1.

18 Amiravo ni asimwali annaakuvela winnuwa. Moohiciha, ancipale a yaawo annakhalano ekeerelani nthowa na otikitherya soolakelela soonanara naari ohikhalano soolakelela vaavaa yaaryaaya amiravo naari asimwali. Nto wakhala wi mootitelela otikitheryeya mu soolakelela sanyu soomunepani, munahaala ohakalala ni soothanla sanyu vaava muninnuwaanyu. Owo mukhalelo Mirxana ooneiye. Elukuluku aareiye mwali, owo aanakhumelela phaama mu ovyakiha mwiili. Ophiyerya wi aahiwompwa opaka makupa a mapokha yeereya elukuluku ya oriirya. Moohiyana, owo aathanlile omurumeela Yehova mu elukuluku yoothene. Sivinre iyaakha opwaha makhumi mararu ohoolo waya, nlelo onarumeela mmuteko wa elukuluku yoothene, vamoha ni iyawe. Owo olonce wi achu yaawo anachuna ovuwa, ncicimiho, owerya ni oreela hanakhalano oohakalala weeparipari. Owotho olonce wi soolakelela saphaama ori omurumeela Muluku ni waakhaviherya achu omusuwela.

19. Ntakhara heeni eryaaya yaphaama otikitheryeya mu soolakelela soomunepani vaavaa muryaanyu mmiravo naari mwali?

19 Nyuwo amiravo ni asimwali munnaphwanela othamaleliwa chiri nthowa nawi moohipwacha makacamiho munahoolelaanyu, munnatikitherya okumi anyu mu omurumeela Yehova. Mootikitherya soolakelela soomunepani, nave munnoona muteko woolaleerya ntoko echu yookhweleyaxa mookumini mwanyu. Hamuneemereryatho wi achu yoocuwaliheni soolakelela sanyu. Khwoo muroromele wi wiilipiserya wanyu tahi wasiiyo. Mookhalano anna ni arokora anoosivelaani ni anookhaviheryaani. Mwawiihiiha ‘kuhani mmatani mw’Apwiya miteko sanyu, nave yeyo munupuwelanyu enamwereya.’