Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

Ephiro ya Otaphuwa Weeparipari

Ephiro ya Otaphuwa Weeparipari

“Vano Mwana awopolani, munamukhala txhiri anethi [naari ootaphuwa].”—YOHANI 8:36.

MACIPO: 32, 52

1, 2. (1) Tiheeni achu anapakaaya wi ekhale ootaphuwa? (2) Teevi enakhala yookhumelela?

OLELO, achu mmapuro mancipale a mulaponi annaloca sa ophwanelela woolikana wa otaphuwa. Akina anachuna okhala ootaphuwa orweela wa okhalihiwa moonanara, nthalu ni ohaawa. Akina anachuna okhala ootaphuwa oloca yeeyo anachunaaya oloca, othanla yeeyo anachunaaya othanla, ni okhala mmukhalelo anachunaaya wi ekhale. Mmapuro oothene achu anachuna okhala ootaphuwa.

2 Wi ekhale ootaphuwa achu annaakaahana ophiyerya owana. Nyenya apwanne awo annakhalano yeeyo anachunaaya? Hooye. Wiiliwiili, yookhumelela onakhala ohooseya otokotoko ophiyerya okhwa. Masu a Mwene Solomoni anaphwanyeya mu Eklesiyaste 8:9, Tradução do Novo Mundo, teeparipari: ‘Muchu onamulamulela mukina wi iihooxe mukhateiye.’

3. Tiheeni nnaphwanelaahu opaka wi nikhale chiri oohakalala ni ootaphuwa?

3 Piipiliya onnanleela echu nnaphwanelaahu opaka wi nikhale oohakalala nave okhalano ootaphuwa weeparipari. Oohuserya Yakopo aahiloca: “Nto yole onaweha nlamulo nawakhwanela, nlamulo nnamutaphula mutxhu, anatxhariha . . . onamphwanya nihakalaliho nawe votxhariha nsu nenla.” (Tiyako 1:25) Nlamulo nawaakhwanela nnarweela wa Yehova, nave owo oosuwela phaama echu nnachunaahu wi nikhaleno ohakalala wawaakhwanela. Yehova aahimvaha Atamu ni Eva otaphuwa weeparipari ni soothene yaachunaaya wi ekhale oohakalala.

TI LIINI CHIRYENE ACHUYAARYAAYA OOTAPHUWA

4. Otaphuwa taani Atamu ni Eva yaaryaayano? (Moone eruku yoopacerya.)

4 Vaavaa nnaalakhanyaahu Maphatxuwelo ecima yoopacerya ni yanawiili, ninnahuserya wi Atamu ni Eva yaarino otaphuwa yoowo achu amutano anamoonaaya oloha pahiru. Awo yaahikhalano soothene yaachunaaya, hiyoova echu, nave haavo aakhaliha moonanara. Awo hiyuukhuwa vooloca sa yoolya, muteko, wiiceliwa, naari okhwa. (Maphatxuwelo 1:27-29; 2:8, 9, 15) Nyenya apwanne otaphuwa waya woohikhalano mphimo? Hankooni noone.

5. Moohipwacha yeeyo ancipale anuupuwelaaya, tiheeni achu anachunaaya wi ekhalano otaphuwa?

5 Achu ancipale anuupuwela wi otaphuwa weeparipari onataphulela opaka soothene anachunaaya moohipwacha sookhumelela saya. The World Book Encyclopedia (Ensiklopetiya Liivuru a Mweelaponi) olonce wi otaphuwa “mavyakelo a opaka soothanla ni waakhwaniherya.” Nyenya, owotho ooloca wi achu anakhala ootaphuwa wakhala wi alamuleli hanaahelela mphimo mmukhalelo woonanara, woohichuneya, ni woohiphimeleleya. Eyo enataphulela wi mphimo ti woochuneya wi muchu ti muchu awerye okhala ootaphuwa. Nyenya taani orino ophwanelela wa olakelela waakhanle wi mphimo wammoori ti woophwanelela, woochuneya ni woophimelela?

6. (1) Ntakhara heeni Yehova pahiru torino otaphuwa wawaakhwanela? (2) Otaphuwa wa mukhalelo taani achu aryaayano, nave ntakhara heeni?

6 Ti yookhweleya wa hiyo wuupuwela wi pahiru Yehova Muluku torino otaphuwa wawaakhwanela, woohikota. Ntakhara heeni? Woona wi topatunse ichu soothene nave wi ti Mulamuleli aikuru soothene a mweelaponi. (1 Timóteo 1:17; Wupulula 4:11) Mwene Tavite aahipharihela masu ooreera wi atharihe ophwanelela wa Yehova. (Mwaalakhanye 1 Matharihelo 29:11, 12.) Moohiyana, otaphuwa wa soopatusiwa soothene wirimu ni veelaponi yavathi sookhalano mphimo. Otaphuwa wookotakota. Yehova Muluku onachuna wi niiwexexe wi pahiru yene torino ophwanelela wa olakelela mphimo taani ori wawookololowa, woochuneya ni woophimeleleya. Ovinyerya woopaceryani, Yehova onnatikitherya mphimo wa soopatusiwa sawe.

7. Ichu taani nnapakaahu inaneeriha okhala oohakalala?

7 Naamwi Atamu ni Eva yaarino otaphuwa wawaaca, otaphuwa waya waahikhalano mphimo. Mphimo waari wawooneya wa yaawo. Ntoko yootakiherya, wi etitelele okhala, awo yaaphwanela omumula, olya ni orupa. Apwanne eyo enataphulela wi awo hiyaarino otaphuwa? Hooye. Mweeparipari, Yehova aahisuwela wi opaka ichu seiyo sanweeriha okhala oohakalala ni aweeliwa murima. (Salumu 104:14, 15; Eklesiyaste 3:12, 13) Oothene ahu ninnapuha omumula nwiya waphaama, olya echu enansivela, ni okhalano wiichuuwa waphaama ohiyu. Hiyaano hinnoovelela vaava nnapakaahu ichu seiya. Atamu ni Eva yaaphwanela woona hiiha.

8. Nlamulo taani nooluluwanya Muluku aamvanheiye Atamu ni Eva, nave ntakhara heeni?

8 Yehova aahimvaha Atamu ni Eva nlamulo nooluluwanya. Owo aahaaleela wi ekhaleno anamwane, esareye veelaponi ni okhapelelaka. (Maphatxuwelo 1:28) Apwanne nlamulo nla naahiwaakha otaphuwa waya? Hooye! Nno naahaavaha ekari ya otatusa elapo yoothene okhala parataiso, ni okhala mwemmo okhala wookhala ni anaaya oophaameya. Eyo yaari yookhwela ya Muluku. (Isaiya 45:18) Olelo, tahi wi achu anammwareela Muluku vaavaa awo anathanlaaya ohithela naari ohikhalano anamwane. Nlelo, achu annathela nave annakhalano anamwane naamwi eyo eruuhaka makacamiho. (1 Korinto 7:36-38) Ntakhara heeni? Nthowa nawi awo yaaweherya ophwanya ohakalala ni weeliwa murima. (Salumu 127:3) Waakhanle wi Atamu ni Eva yaamwiiwelela Yehova, awo yanwerya opuha othela waya ni emusi okhala wookhala.

OYELEELIWE HAI OTAPHUWA WEEPARIPARI?

9. Ntakhara heeni nlamulo nnaphwanyeya mu Maphatxuwelo 2:17 tahi noohiphwanelela, noohichuneya, naari noohiphimelela?

9 Yehova aahimvaha Atamu ni Eva nlamulo nikina nave mookwakwaleya aahaaleela echu yaahaala waaphacuwela wakhala wi hayiiwelenle. Owo aaloca: “Nto ohilye sawima sa mwiri yole onasuweliha yaphama ni yonanara. Walya sa yowo onamukhwa!” (Maphatxuwelo 2:17) Apwanne nlamulo nla naari noohiphwanelela, noohichuneya naari noohiphimelela? Apwanne naahiwaakha Atamu ni Eva otaphuwa waya? Hooye! Mweeparipari, achu ancipale anamutholathola Piipiliya anuupuwela wi nlamulo na Muluku naari namiruku nave noophwanelela. Mmoha a yaawo olonce wi eyo ennanihusiha “wi pahiru Muluku tosuwenle yeeyo eri yaphaama . . . wa achu nave pahiru Muluku tosuwenle echu ehiri yaphaama . . . wa yaawo. Wi epuhe echu ‘yaphaama’ achu anaphwanela omuroromela Muluku ni omwiiwelela. Wakhala wi haniiwelela, awo anahaala ohiiwa wi yiilamuleleke mukhataaya wa yeeyo eri yaphaama . . . ni yoonanara.” Echu ene yeela ennatepa waavila achu opaka.

Yoolakelela ya Atamu ni Eva yoohoolela epahu! (Moone iparakrafo 9-12)

10. Ntakhara heeni othanla woochuna tahi echu emohamoha ntoko ophwanelela wa olakelela echu eri yaphaama ni yoonanara?

Nyenya pahiru Yehova torino ophwanelela wa olakelela echu eri yaphaama ni yeeyo eri yoonanara

10 Achu akina anuupuwela wi Yehova hamvanhe Atamu otaphuwa wa opaka echu yeeyo aachuneiye. Nyenya, awo hanasuwela wi othanla woochuna, naari ophwanelela wa olakelela echu ya opaka, tahi emohamoha ntoko ophwanelela wa olakelela echu eri yaphaama ni yoonanara. Atamu ni Eva yaahikhalano otaphuwa wa othanla waakhanle wi awo yaahaala omwiiwelela Muluku naari hooye. Nyenya pahiru Yehova torino ophwanelela wa olakelela echu eri yaphaama ni yeeyo eri yoonanara. Mwiri “wosuweliha yaphama ni yonanara” yaari yawooniherya wa Atamu ni Eva vooloca sa eparipari yeela. (Maphatxuwelo 2:9) Wiiliwiili hannasuwela echu enahaala okhumelela ntakhara soothanla sahu, nave mweeparipari hannaphwanela ororomela wi yookhumelela ene enahaala okhala yaphaama. Ti nthowa nene nnawoonaahu achu epakaka soothanla naari soolakelela ni mathowa aphaama, nyenya yookhumelela enakhala ohooseya, ni ipahu. (Masiposipo 14:12) Aai, achu tookotakota mwa yeeyo anaweryaaya opaka. Moorweela wa omvaha Atamu ni Eva nlamulo na ohilya yawiima ya mwiri, Yehova aahusiha awo wi yaaphwanela omwiiwelela wi ekhaleno otaphuwa weeparipari. Vano tiheeni Atamu ni Eva yaalakelenlaaya opakae?

11, 12. Ntakhara heeni yoothanla ya Atamu ni Eva yaahoolenlaaya epahu? Mvahe yootakiherya.

11 Moothananiha Atamu ni Eva yaathanlile ohimwiiwelela Yehova. Eva aathanlile omwiiwelela Satana vaavaa aalonceiye: “Mìtho anyu anamuhuleya, munamukhala ntoko yowo: munamusuwelaka yorèra ni yonanara.” (Maphatxuwelo 3:5) Apwanne yoothanla ya Atamu ni Eva yaahiweeriha okhalaxa ootaphuwa, hiiha ntoko Satana aalonceiye? Hooye, hiyaari ootaphuwa. Mweeparipari, awo yaahiwerya osuwela wi okhooca ohoolela wa Yehova onnakeriha vamiiwani. (Maphatxuwelo 3:16-19) Ntakhara heeni? Nthowa nawi Yehova haavanhe achu otaphuwa wa olakelela mukhataaya yeeyo eri yaphaama ni yoonanara.—Mwaalakhanye Masiposipo 20:24; Yeremiya 10:23.

12 Eyo enalikana ni muchu oneeciha nceeke. Wi aphiye onayeiyewo mwaphaama, owo onachariha ephiro yaweemereryiwa, apharihelaka ikaruma sa mukwaha mu nceeke. Owotho onniiwanana ni achu yaawo muteko aya ori ovahererya malakiheryo ntoko mpuro onaphwaneleiye oyawo ni weemelavo wi ahimorele maceeke makina. Nyenya wakhala wi mulipa oneeciha nceeke hanachariha malakiheryo ni oya mpuro onachuneiye oyawo, owo onahaala omora mwaapure mwaapure. Moolikana ni mulipa oneeciha nceeke, Atamu ni Eva yaachuna opaka ichu mmukhalelo aya. Awo yaahikhooca ohoolela wa Muluku. Tiivi yaari yookhumelela? Epahu! Yoolakelela aya yooweeriha ocheka ni okhwa wa yaawo ni wa anaaya oothene. (Aroma 5:12) Atamu ni Eva hiyaawerya okhalano otaphuwa moorweela wa weererya olakelela mukhataaya yeeyo eri yaphaama ni yoonanara. Opwaha yeeyo, awo yaahiyeleela otaphuwa weeparipari Yehova aavanheiye.

MUKHALELO WA OPHWANYA OTAPHUWA WEEPARIPARI

13, 14. Nni niphwanye hai otaphuwa weeparipari?

13 Achu akina anuupuwela wi okhalano otaphuwa ohirino mphimo waahaala okhala waphaama. Nyenya apwanne eyo eparipari? Naamwi okhalano otaphuwa orino mphurelo mutokweene, apwanne munnawerya waanyiherya mukhalelo elapo yaahaalaaya okhala waakhanle wi hiwaavo mphimo? The World Book Encyclopedia (Ensiklopetiya Liivuru a Mweelaponi) olonce wi malamulo a marehereryo oothene a achu tookacamiha nthowa nawi awo anaphwanela okhapelela nave elukuluku emohamoha ehelaka mphimo otaphuwa wa achu. Eyo tahi yookhweya. Ti nthowa nene nnoonaahu malamulo mancipale ni achu ancipale a malamulo ni athoriha yaawo aneererya othariha ni opharihela muteko.

14 Yesu Kristu oothariha mukhalelo nneeraahu nikhalano otaphuwa weeparipari. Owo aahiloca: “Mwakhala mwa nsu naka, munamukhala epariparyene amuhuseryaka, nave munamusuwela eparipari, ni eparipari enan’wopolani.” (Yohani 8:31, 32) Mwawiihiiha wi nikhaleno otaphuwa weeparipari, nnaphwanela opaka ichu piili. Yoopacerya, nnaphwanela weemererya eparipari yeeyo Yesu aahusinheiye. Yanaawiili, nnaphwanela okhala amuhuserya awe. Opaka ichu seiya inahaala onivaha otaphuwa weeparipari. Nyenya otaphuwa wa eheeni? Yesu aahiloca: “Yole onera yotxheka ori kapuro a yotxheka.” Owo aahaaceererya: “Vano Mwana awopolani, munamukhala txhiri anethi.”—Yohani 8:34, 36.

15. Ntakhara heeni otaphuwa Yesu aalaihenryeiye onnaneeriha okhala “txhiri anethi”?

15 Otaphuwa yoowo Yesu aalaihenryeiye amuhuserya awe ti waphaamaxa opwaha otaphuwa vyakala achu amutano anachunaaya. Vaavaa Yesu aalonceiye wi, “Vano Mwana awopolani, munamukhala txhiri anethi,” owo aaloca sa okhala ootaphuwa orweela wa okapuro wa yoocheka, okapuro otokweene achu anahoolelaaya ovinyerya khalai. Mmukhalelo taani nryaahu akapuro a yoocheka? Yoocheka ennaneeriha opaka ichu soonanara. Eyotho enanwerya onihiiha opaka echu nnasuwelaahu wi ti yaphaama naari opaka owetha wahu. Yookhumelela enakhala osimwa, wiicela, ohooseya nave veelukuluku aya okhwa. (Aroma 6:23) Murummwa Paulo aahoona wiicela otokotoko wa okhala kapuro a yoocheka. (Mwaalakhanye Aroma 7:21-25.) Pahiru vaavaa yoocheka eneeraaya eviihiwevo moomalela nnahaala okhalano otaphuwa weeparipari yoowo Atamu ni Eva yaaryaayano.

16. Nni niwerye hai okhala “txhiri anethi”?

16 Masu a Yesu awi “mwakhala mwa nsu naka” anooniherya wi wakhala wi ninnachuna wi Yesu anoopole, nnaphwanela opaka ichu ikina. Ichu taani? Ntoko Akristu awiiveleela, naahiikhooca mukhatiihu nave naahithanla weemererya mphimo Yesu otikithenryeiye wa amuhuserya awe. (Mateu 16:24) Hiiha ntoko Yesu aalaihenryeiye, nnahaala okhala chiri ootaphuwa omwaahiyu, vaavaa nnahaalaahu waakhela mphurelo wa mukucho wa woopola.

17. (1) Nni niwerye hai okhala chiri oohakalala ni aweeliwa murima? (2) Tiheeni nnahaalaahu ohuserya mmwaha onacharela?

17 Wi nikhale oohakalala ni aweeliwa murima, nnaphwanela wiiwelelea ,mahusiheryo a Yesu ntoko amuhuseryaawe. Neerano yeela, veelukuluku aya nnanwerya okhala ootaphuwa moomalela orweela wa okapuro wa yoocheka ni okhwa. (Mwaalakhanye Aroma 8:1, 2, 20, 21.) Mmwaha onacharela, nnahaala ohuserya mukhalelo nneeraahu nipharihele mwamiruku otaphuwa nryaahuno hiihaano. Voocharela nnanwerya omucicimiha Yehova, Muluku a otaphuwa weeparipari, okhala wookhala.