Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA WOOHUSERYA 16

Muwiriyane, Musuwele, Nave Mooniherye Niphwanya

Muwiriyane, Musuwele, Nave Mooniherye Niphwanya

“Muhithoriheke ntoko moonelo anyu nto, . . . muthoriheke mwawookololowa.”—YOH. 7:24.

NCIPO 101 Olapa Vamoha Mwawiiwanana

YEEYO NNAHAALAAHU OHUSERYA *

1. Eparipari taani yoohakararya vooloca sa Yehova Piipiliya onuupululeiye?

APWANNE mwaahaala osiveliwa wi achu yoothoriheeni mwawiiwanana ni mwiili anyu, ethoi anyu, ni mannuwelo a mwiili anyu? Tiyawooneya wi hooye. Ennanihakararya osuwela wi Yehova hananithoriha mwawiiwanana ni yeeyo achu anoonaaya! Ntoko yootakiherya, vaavaa Samuwele aaweheiye anamwane a Yese, owo honne yeeyo Yehova oonneiye. Yehova aahimuleela Samuwele wi mmoha a anamwane a Yese aahaala okhala mwene o Isarayeli. Nyenya aari taani? Vaavaa Samuwele aamoonneiye mwaana mutokotoko a Yese, nsina nawe Eliyape, owo aahiloca, “chiri ti yoola Apwiya amuthanlilaaya.” Eliyape aakhala ntoko mwene. “Nto Apwiya yaahi wa Samuwele ‘ohivarerye ophwaneliwa nari orekama wawe ntakhara koomukhooca.’” Tiheeni nnahuseryaahuvo? Yehova aahititelela: “Apwiya [Yehova] hanoona ni miitho ntoko muchu, awo anavarerya murima.”—1 Sam. 16:1, 6, 7.

2. Ntoko yooniheryiwaaya mu Yohani 7:24, ntakhara heeni hannaphwanela waathoriha akina orweela wa mukhalelo aryaaya? Mphwanaphwanihe.

2 Ntoko achu oohiphaameya, oothene ahu nookhalano mathitimanelo a waathoriha akina mwawiiwanana ni mukhalelo aryaaya. (Mwaalakhanye Yohani 7:24.) Nyenya nnahuserya savakhaani vooloca sa muchu orweela mwa yeeyo nnoonaahu. Wi niphwanaphwanihe, totore amavyakelo onanwerya osuwela sincipale vooloca sa mureca pahiru orweela mwa omvareryela. Owo onaphwanela onwiriyana moopwacha wakhala wi onachuna osuwela vooloca sa mapacereryo a ereca awe, moonelo awe, naari wiicela onooneiye. Totore onanwerya opharihela maakina raiyu-X wi oone mpuwa mwa mwiili wa mureca. Aaheerano yeeyo, totore onanwerya omvaha mulipa awiiceliwa murece woohiphwanelela. Moolikana, hannawerya owiiwexexa mwawaakhwanela anna ni arokora ahu pahiru orweela mwa ovarerya mukhalelo aryaaya. Nnaphwanela weererya wiiwexexa muchu a mukhalelo taani aryaaya. Mweeparipari, hannawerya waalakhanya mirima, mwawiihiiha hinni niwerye owiiwexexa akina mwawaakhwanela hiiha ntoko Yehova. Nyenya nnaphwanela opaka owetha wahu wi nimutakiherye Yehova. Mwawiihai?

3. Mmukhalelo taani saweereya sa Mpiipiliyani inalociwa mmwaha yoola inahaalaaya onikhaviherya omutakiherya Yehova?

3 Yehova onaakhaliha hai alapeli awe? Owo onnaawiriyana. Owo onnathokororya mukhalelo aya ni soothene inavolowela. Nave onnawooniherya niphwanya. Vaavaa nnathokororyaahu mukhalelo Yehova aamukhalinheiye Yona, Eliya, Hakari, ni Loti, hankooni noone mukhalelo nnahaalaahu omutakiherya Yehova elukuluku nnaakhalihaahu anna ni arokora ahu.

NWIRIYANE MOOPWACHA

4. Ntakhara heeni naahaalaahu omoona Yona mmukhalelo woohiphwanelela?

4 Nthowa na moonelo ahu wookotakota, nnanwerya omuthoriha Yona ntoko muchu oohiroromeleya. Owo aahilamuleliwa ni Yehova wi alaleye muchaka wa othoriha o Ninive. Nyenya ohiya wiiwelela, Yona aahinwela pophoro aya makupa makina, “wi aachawe Apwiya [Yehova].” (Yona 1:1-3) Mwaari nyuwaano, apwanne mwaahaala omvaha wanaawiili ekari Yona wi akhwaaniherye murici yoola? Akhweya hooye. Nyenya Yehova aahoona mathowa aweerano yeeyo.—Yona 3:1, 2.

5. Tiheeni munahuseryaanyu vooloca sa Yona orweela wa masu awe anaphwanyeya mu Yona 2:1, 2, 9?

5 Yona aahuupulula moonelo awe wampuwa orweela mu nivekelo. (Mwaalakhanye Yona 2:1, 2, 9.) Moohikhwa minikwa Yona aahivekela wa Yehova ikwaha sincipale. Nimoha na mavekelo yaale, xaxaxa nenle aapankeiye ari mmirimani mwa ehopa, ninnanikhaviherya wiiwexexa wi haari moona olakelela ochawa murici. Masu awe annooniherya wi aari awiiyeviha, oothamalela, nave aahilakelela omwiiwelela Yehova. Henantikhiniha osuwela wi Yehova haatikitheryen’ye mu soohesa sa Yona. Ohiya yeeyo Yehova aahaakhula mavekelo awe nave aatitelela ompharihela ntoko mulipa a miririmu!

Wakhala wi noosuwela iparipari soothene, nnanwerya okhala a niphwanya (Moone eparakrafo 6) *

6. Ntakhara heeni wiilipiserya owiriyana moopwacha oryaaya woophwanelela wa hiyo?

6 Wi naawiriyane akina moopwacha, nnaphwanela okhala awiiyeviha ni oopisa murima. Wiilipiserya wuuwu ti woochuneya mu mathowa mararu. Noopacerya, nnahaala ovukula waakuvela okhalano moonelo wooheseya vooloca sa achu. Nanaawiili, nnahaala osuwela mukhalelo annihu anoonaaya ni ntakhara heeni annapaka ichu ikina, nave eyo enamunikhaviherya okhala a niphwanya wa yaawo. Yaneeraru, nnahaala omukhaviherya muchu ohuserya echu vooloca sa yene mwaneene. Ikwaha ikina hannawerya wiiwexexa moonelo ahu ophiyerya nimanle wooniherya mu masu. (Masi. 20:5) Mutokweene mmoha o Asiya onneemererya: “Kinnuupuwela opaka yoohesa moorweela wa oloca kihaakumve owiriyana. Kaahimuleela murokora mmoha wi aaphwanela orehereryaka phaama maakhulo awe mmithukumano. Ohoolo waya, kaahisuwela wi murokora ole haawerya waalakhanya phaama, nave wi wa yoowo waari wiilipiserya otokweene ovaha maakhulo.” Yaamukhala yaphaama mutokweene ori oothene ohaakuvela ovaha ekano ‘ahiiwale phaama’!—Masi. 18:13.

7. Tiheeni muhusenryaanyu orweela wa mukhalelo Yehova aamukhalinheiye Eliya?

7 Anna ni arokora ahu akina annoona okhala woovila oloca moonelo aya nthowa na mukhalelo aya, sookhovelela, ni omuchu aya. Nni niweerihe hai okhala ootaphuwa onleela moonelo aya? Muupuwele mukhalelo Yehova aamukhalinheiye Eliya vaavaa aamuchaweiye Yesapeli. Yaahiviravo mahiku mancipale Eliya ahaakumve omutharihela mwawaakhwanela moonelo awe Tiithi awe a wirimu. Yehova aahinwiriyana Eliya moopwacha. Voocharela Yehova aahimulipiha Eliya nave aamvaha muteko woochuneya wi apake. (1 Mam. 19:1-18) Enamviravo elukuluku wi anna naari arokora ahu yiisoone okhala ootaphuwa oloca ni hiyo, nyenya vaavaa analocaaya nnanwerya osuwela moonelo aya weeparipari. Wakhala wi noomutakiherya Yehova moorweela wa okhala oopisa murima, awo ananwerya onileela moonelo aya. Voocharela, vaavaa anakhalaaya ooreheryeya onileela moonelo aya, nnaphwanela waawiriyana moopwacha.

MWAASUWELE ANNA NI AROKORA ANYU

8. Mwawiiwanana ni Maphatxuwelo 16:7-13, Yehova aamukhavihenrye hai Hakari?

8 Hakari, kapuro a Sara, aahipaka ichu moololo amanle okhala mwaara a Aparahamu. Hakari aahirupala nave aapacerya omunyemula Sarai, yoowo ahaayara. Mwaha waahitepa onanara ophiyerya wi Sarai aamwiikara vaate Hakari. (Map. 16:4-6) Nthowa na ohiphaameya wahu, nnanwerya wuupuwela wi Hakari aari muthiyana awiirumiha yoowo aaphwanela olakiwa. Nyenya Yehova haamonne Hakari mmukhalelo yoowo. Owo aamuruma munkeelo awe wa Hakari. Vaavaa munkeelo aamphwannyeiye Hakari, aahimukhaviherya otoroka muupuwelo awe, nave aahimureeliha. Hakari aahisuwela wi Yehova aanamoona nave aahisuwela soothene vooloca sa mukhalelo awe. Hakari aahiceenyeryeya okhuwela “Muluku munakoona . . . yoowo okoonne!”—Mwaalakhanye Maphatxuwelo 16:7-13.

9. Tiheeni Yehova aathokoronryeiye vaavaa aamukhalinheiye Hakari?

9 Echu taani Yehova oonneiye mwa Hakari? Yehova aasuwela mukhalelo wakhalai wa Hakari ni nikacamiho vyakala aahooleleiye. (Masi. 15:3) Hakari aari Muyikuputu yoowo aakhala vaate va Muhepri. Apwanne owo aaniisoona okhala namarwa? Apwanne owo aahiyeleela emusi ni elapo awe? Hakari haari muthiyana mmoharu a Aparahamu. Mu elukuluku yakhalai, alopwana oororomeleya yaanaaceya. Nyenya eyo hiyaari yoolakelela yoopacerya ya Yehova. (Mat. 19:4-6) Henantikhiniha osuwela wi, marehereryo ntoko yaawo yaanatannya ehace ni okuha mathowa. Woona wi Yehova haamunyanyanle Hakari orweela wa ohimucicimiha Sara, nnaphwanela ororomela wi aahiiwexexa moonelo ni mikhalelo sa Hakari.

Mwaasuwele phaama anna ni arokora anyu (Moone iparakrafo 10-12) *

10. Nni naasuwele hai phaama anna ni arokora ahu?

10 Nnanwerya omutakiherya Yehova moorweela wa wiiwexexana mukina ni mukhwaawe. Mwaasuwele phaama anna ni arokora anyu. Muloceke ni yaawo mithukumano ihipacenrye naari imanle, mulapeke ni yaawo mmuteko woolaleerya, nave wakhala wooweryeya, mwaawope yaawo wi mulye vamoha. Vaavaa muneeraanyuno yeeyo, munahaala osuwela wi murokora yoole ooneya okhala oohaataanyiheya owo ta wuuliwa muru, munna yoole muupuwelaanyu wi ta wiithukumanyerya owo toowaakhela aleco, naari emusi yeeyo wiiliwiili enalekela ophiya mmithukumano ennavilela ni waakaahiwa. (Yobi 6:29) Mweeparipari, hannaphwanela okhala “òsuwela sa mwanene.” (1 Tim. 5:13, BNM) Mwawiihiiha, ti yaphaama osuwela echu vooloca sa anna ni arokora ahu ni saweereya sa mookumini mwaya.

11. Ntakhara heeni ti woochuneya wa atokweene osuwela phaama ipucepuche?

11 Xaxaxa atokweene a muloko, anaphwanela osuwela mikhalelo sa anna ni arokora yaawo anaarumeelaaya. Muthokororye yootakiherya ya munna oniichaniwa Artur yoowo aarumeela ntoko ooweherya a ekulucu. Owo ni mutokweene mukina yaahimusekurya murokora mmoha yoowo ooneya ntoko awuuliwa muru. Artur onnaloca: “Naahisuwela wi iyawe aakhwile emanle opaka othela hiihaanoru. Moohipwacha makacamiho yaale, owo aahaaphuwa anaawe aasithiyana eeli oolipa omunepani. Nyenya vano aahiyeleela woona phaama, nave aanahooxeya ni ereca ya mmuupuweloni. Naamwiihiiha, omusivela wawe Yehova ni omuroromela wawe, waari woolipa. Naahisuwela wi naaphwanela ohuserya sincipale orweela wa yootakiherya yaphaama ya murokora yoole.” (Fil. 2:3) Ooweherya a ekulucu ole aahichariha yootakiherya ya Yehova. Yehova onnasuwela ipucepuche sawe ni wiicela inoonaaya. (Muk. 3:7) Atokweene yaawo anasuwela phaama ipucepuche anakhala ooreheryeya okhaviherya iho.

12. Tiheeni murokora awiichaniwa Yip Yee olonceiye sa omusuwela murokora a muloko awe?

12 Elukuluku munamusuwelaanyu munna ni murokora, munnakhala ooreheryeya omooniherya niphwanya. Muthokororye yootakiherya emoha. Yip Yee yoowo onakhala o Asiya ooloca: “Murokora mmoha a mmulokoni mwaka aanaloca moovuwa. Kaahoona wi haarino makhalelo aphaama. Nyenya vaavaa naalampaahu vamoha mmuteko woolaleerya, kaahisuwela wi owo aanakhaviherya asitiithi awe yaawo yaatumiha ihopa omusika. Owo aanaloca moovuwa wi awiichane alipa oothuma.” Yip Yee onnaaceererya: “Koohuserya wi kaariki kiwiiwexexe anna ni arokora, kinaphwanela ohuserya mukhalelo aya.” Onnachuneya wiilipiserya wi nwerye waasuwela phaama anna ni arokora anyu. Mwawiihiiha, elukuluku munacharihaanyu ikano sa Mpiipiliyani ni ohula murima anyu, munahaala omutakiherya Yehova, yoowo onaasivela “achu oothene.”—1 Tim. 2:3, 4; 2 Kor. 6:11-13.

MOONIHERYE NIPHWANYA

13. Mwawiiwanana ni Maphatxuwelo 19:15, 16, tiheeni Ankeelo yaapankaaya vaavaa Loti aalekeleiye, nave ntakhara heeni?

13 Mu elukuluku yookacamiha mu okumi awe, Loti aahilekela wiiwelela sooleeliherya sa Yehova. Ankeelo eeli yaahimusekurya Loti nave yaahimuleela wi akuxe emusi awe akerihe ociiwene wa epooma yo Sotoma. Ntakhara heeni? Awo yaaloca “Hiyo naarwenle opahula muceche yoola.” (Map. 19:12, 13) Mu nihiku noocharela, Loti vamoha ni emusi awe yaatitelela okhala owannyaya. Nlelo Ankeelo yaatitelela omulopola Loti. Nyenya ‘Loti aahikhala ni eruru.’ Hiyaano nnanwerya wuupuwela wi Loti haathokororya vooloca sa yeeyo Yehova aamulenleiye wi apake naari wi aari oohiiwelela. Nto Yehova haavelavenle ni yene. “Mwa ikharari sa Apwiya,” ankeelo yaamukuxa Loti vamoha ni emusi awe yaapharenle ni matata yaakumiherya vaate wa epooma yeele.—Mwaalakhanye Maphatxuwelo 19:15, 16.

14. Ntakhara heeni Yehova oonihenryeiye oreera murima wa Loti?

14 Yehova aahikhalano mathowa a omooniherya Loti oreera murima. Akhweya Loti aanalekela ocimula nthowa na owoova achu yaawo yaari vaate va epooma. Saahikhalavo tho sawoopiha ikina. Akhweya Loti aanasuwela vooloca sa mamwene meeli yaawo yaamorenle mmalicini a alikatarawu mmureyareya wawaacamela o Sotoma. (Map. 14:8-12) Ntoko muru wa echoko, Loti aanuukhuwa vooloca sa Emusi awe. Mwawaaceererya, Loti aahikhalano muhakhu, mwawiihiiha aahikhalano empa awe yaphaama o Sotoma. (Map. 13:5, 6) Mweeparipari, wa soothene seiya hinaarivo nthowa noophwanelela naahaala omweeriha Loti ohimwiiwelela Yehova mwawaakuveya. Naamwiihiiha, Yehova haatikitheryen’ye mu soohesa sa Loti nyenya aamonne ntoko “muchu awookololowa murima.” —2 Ped. 2:7, 8.

Moorweela wa owiriyana, nnanwerya osuwela mukhalelo nnahaalaahu wooniherya niphwanya (Moone iparakrafo 15-16) *

15. Ohiya waathoriha achu ni meerelo aya, tiheeni nnaphwanelaahu opaka?

15 Ohiya omuthoriha muchu ni meerelo awe, munaphwanela wiilipiserya wiiwexexa mukhalelo onooneiye. Veronika, Murokora o Europa, aaheererya weerano yeela. Owo ooloca: “Murokora mmoha ooneya okhala ooximwa. Wiiliwiili aaniivalaanya wa akina. Ikwaha ikina kaanoova omwaacamela. Nyenya kaahuupuwela, ‘waakhanle wi kiri ntoko yene, kaahaala omuchuna nthamwene.’ Mwawiihiiha kaahilakelela omukoha mukhalelo ooneiye. Nave aahipacerya okitharihela mukhalelo ooneiye! Vano kinniiwexexa phaama mukhalelo awe.”

16. Ntakhara heeni ninnaphwanela ovekela wi ninnuwihe niphwanya?

16 Muchu mmoharu onaniiwexexa mwawaakhwanela ti Yehova. (Masi. 15:11) Mwawiihiiha mumveke wi ookhaviheryeeni woonaka mwa akina yeeyo onooneiye ni osuwela mukhalelo muneeraanyu nwooniherye akina oreera murima. Nivekelo naahimukhaviherya murokora mmoha oniichaniwa Anzhela okhala a niphwanya. Waakhala woovila ochekula ni murokora a muloko awe. Anzhela onneemererya: “Waakhala wookhweya omphwanyerya mathowa murokora ni omusepa. Nyenya voocharela kaahimveka Yehova wi akikhaviherye omwiiwexexa murokora.” Apwanne Yehova aahaakhula nivekelo na Anzhela? Owo onnaaceererya: “Naaya vamoha mmuteko woolaleerya nave naahivaanela mu iwora sawaaca. Kaananwiriyana moopwacha. Vano kinnatepa omusivela nave koolakelela omukhaviheryaka.”

17. Tiheeni nnaphwanelaahu olakelela opaka?

17 Nyuwo hamunaphwanela omuthanla munna naari murokora munaphwanelaanyu omooniherya niphwanya. Akina a yaawo—ntoko Yona, Eliya, Hakari, ni Loti—annahoolela makacamiho iiruuhenlaaya mukhataaya. Mweeparipari, oothene ahu ninniiruuhela makacamiho mmikhalelo mikina. Mwa yeeyo, ti yoophwanelela Yehova oniveka wi nooniheryeke niphwanya wa mukina ni mukhwaawe. (1 Ped. 3:8) Vaavaa nnamwiiwelelaahu Yehova, ninnalipiha wiiwanana wa emusi ahu yoohakalaliha ya elapo yoothene. Mwawiihiiha vaavaa nnakhalihanaahu mukina ni mukhwaawe, nnaphwanela olakelela owiriyana, osuwela, ni wooniherya niphwanya.

NCIPO 87 Mithukumano Sinnanilipiha

^ par. 5 Ntoko achu oohiphaameya, nookhalano mathitimanelo a waathoriha achu mwawiiwanana ni mukhalelo aya. Moohiyana, apwiya Yehova “anavarerya murima.” (1 Sam. 16:7) Mwaha ola onahaala othokororya mukhalelo Yehova aamukhavihenryeiye Yona, Eliya, Hakari, ni Loti. Nave eyo enahaala onikhaviherya omutakiherya Yehova mmukhalelo nnaakhalihaahu anna ni arokora ahu.

^ par. 52 Eruku va Epaaxina: Munna awunnuwelavo onnanyeenyeya woona wi munna yoowo ori mmiravo oolekela ophiya mmithukumano nyenya voocharela munna awunnuwelavo onnasuwela wi mmiravo ole aalekenle ophiya nthowa nawi ompanke asitenti.

^ par. 54 Eruku va Epaaxina: Naamwi ooweherya a nikhuuru na olaleerya uupuwelaka wi murokora ole toohaataanyiheya, ohoolo waya owo aahisuwela wi pahiru murokora ole aari awuuliwa muru nave haakhala ootaphuwa veeri va achu ohaasuwenleiye phaama.

^ par. 56 Eruku va Epaaxina: Vaavaa murokora mmoha aamalinheiye elukuluku wi amusuwele phaama murokora mukina, owo aahisuwela wi murokora ole haari ooximwa naari oohaapwacha akina hiiha ntoko owo uupuweleiye vaavaa yoonannaaya mu Empa ya Omwene mu ekwaha yoopacerya.