Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA WOOHUSERYA 22

Mutitelele weeca mu “Mphiro Waweela”

Mutitelele weeca mu “Mphiro Waweela”

“Weiwo onamukhalawo rampha, . . . Mphiro Waweela.”YES. 35:8, PMM.

NCIPO 31 Mweeceke ni Muluku!

YEEYO NNAHAALAAHU OHUSERYA a

1-2. Yoolakelela taani yoochuneya yaaphwanelaaya opaka Ayuta yaakhala o Papulu? (Estra 1:2-4)

 MWENE aahipaka yoolokoha! Ayuta yaawo yaari wookapuroni o Papulu mu iyaakha 70, yaari ootaphuwa wi ekookele mu elapo aya, o Isarayeli. (Mwaalakhanye Estra 1:2-4.) Pahiru Yehova taakhwanihenrye yeela. Ntakhara heeni nnalocaahu yeela? Hiwaari wawunlaana Papulu waataphula akapuro awe. (Yes. 14:4, 17) Nyenya Papulu aahivoothiwa, nave mulamuleli muvyaani aahaaleela Ayuta wi yaaphwanela okhuwa mu elapo yeele. Ntoko yookhumelela, Muyuta ori oothene, xaxaxa miru sa ichoko, saaphwanela opaka yoolakelela: Okhuma o Papulu naari otitelela okhala weiwo. Opaka yoolakelela yeela yaari yoovila. Ntakhara heeni?

2 Akina nthowa na wuuluvala hiyaahaala owerya opaka mukwaha yoole woorakama. Nave woona wi Ayuta ancipale yaayariwe o Papulu, awo hiyaakhanle mu elapo ekina yoohiyana. Wa yaawo, Isarayeli, yaari elapo ya makholo aya. Mwawooneya, Ayuta akina yaanakhumelela phaama o Papulu, mwawiihiiha, akhweya waari woovila wa yaawo ohiya ipa saya saphaama naari anakoso aya wi yakhale mu elapo yeeyo yahaasuwenlaaya.

3. Ti mwawiihai Yehova aahaaleiye waareeliha Ayuta yaawo yii ekookele o Isarayeli?

3 Ayuta oororomeleya yaanasuwela wi miphurelo sa okookela o Isarayeli saari itokweenexa opwaha echu vyakala yaahaalaaya weera. Mphurelo aya mutokweene waavolowela malapelo aya. Naamwi o Papulu saariwo ipa sa malapelo atheru opwaha 50, hiyaariworu empa ya Yehova mu epooma yeele. Haariwo altare yoowo Aisarayeli yaahaalaaya ovahaka mikucho saya mwawiiwanana ni Nlamulo na Mose, nave hiyaariwo alipa a mikucho yaawo yaahaala oveleelaka mikucho seiho. Mwawaaceererya, achu a Yehova yaari avakhaani waapwaha alopwana ni athiyana yahaamurumeela Muluku nave yaawo yahaamucicimiha Yehova ni malakiheryo awe. Mwawiihiiha, Ayuta ancipale yaawo yaamoova Muluku, yaanachuna ni murima woothene okookela mu elapo aya, weiwo yaahaalaaya okookiherya malapelo aweela.

4. Nikhaviheryo taani Yehova aaroromelinheiye waavaha Ayuta yaahaala okookela o Isarayeli?

4 Mukwaha woovila wa okhuma o Papulu eyaaka o Isarayeli waahaala omaliha miyeeri mixexe, nyenya Yehova aahiroromeliha wi nikacamiho vyakala naahaala weererya ohiiha mukwaha yoole waahaala oviihiwavo. Yesaya, aarepa: “Reheryani mphiro wa Apwiya mutakhwani, mmuhule rampha awookowa a Muluku ahu mweelapo ya wuuma . . . Mapuro ookhoromana anarwa yookoliwa nave matilikwa anarwa yeereryanyiwa.” (Yes. 40:3, 4, PMM) Mwaanyiherye ela: Mphiro ovinre mutakhwani nave matikilikwa yeereryanyiwe. Yaari mareeliho matokweene opaka mukwaha yoole! Waahaala okhala wookhweya wa yaawo opaka mukwaha mu rampha a wookowa ohiya owelela miyaako naari olapuwa mihice. Nave tho waahaala okhala mukwaha wawaakuveya.

5. Nsina taani naavahiwe rampha oosiphela aakhuma o Papulu ayaaka o Isarayeli?

5 Arampha ancipale olelo annasuwanyeihiwa moorweela wa masina naari numero. Rampha oosiphela Yesaya omulonceiye ookhalano tho nsina. Ninnaalakhanya: “Weiwo onamukhalawo rampha awiichaniwa Mphiro Waweela, mwemmo oothanyeya hakaviramo.” (Yes. 35:8, PMM) Yoororomeliha yeela yaataphulela eheeni wa Aisarayeli a mahiku yaale? Nave enataphulela eheeni wa hiyo olelo?

YOOTAPHULELA YA “MPHIRO WAWEELA”—KHALAI NI OLELO

6. Ntakhara heeni mphiro yoola wiichaniwaaya waweela?

6 “Mphiro Waweela”—nla nsina nooreeraxa na rampha. Ntakhara heeni mphiro yoole waaniichaniwa waweela? Nthowa nawi muchu “oothanyeya,” ela tiwi, Muyuta vyakala yoowo ii akhale oocapaheya, oopharihela soophwaniherya naari oopaka soocheka itokweene, hi eemereryiwe o Isarayeli. Ayuta yaakoonke yaaphwanela okhala “muloko waweela” wa Muluku aya. (Malam. 7:6, PMM) Nyenya, ela hiyaataphulela wi, wa Ayuta yaakhumme o Papulu hiyaaphwanela opaka matorokelo wi emuhakalalihe Yehova.

7. Matorokelo taani Ayuta akina yaaphwanelaaya opaka? Mvahe yootakiherya.

7 Ntoko nonnaahu woopaceryani, Ayuta ancipale yaayariwe o Papulu, nave ancipale a yaawo akhweya yaahikhovelela mukhalelo wa wuupuwela wa Apapulu vooloca sa ichu ni meecelo aya. Iyaakha sincipale ohoolo waya, Ayuta oopacerya emanle okookela o Isarayeli, Estra aahisuwela wi akina a yaawo yaahaathela athiyana yaawo yaalapa amuluku atheru. (Muk. 34:15, 16; Estr. 9:1, 2) Nave ohoolo waya, mulamuleli Nehemiya aahitikhiniheya nthowa na osuwela wi anamwane yaayariwe o Isarayeli hiyaahusenryeru elocelo ya Ayuta. (Malam. 6:6, 7; Neh. 13:23, 24) Vano ti mwawiihai anamwane yaala yaahaalaaya ohuserya omusivela ni omulapela Yehova woona wi awo hiyaawerya oloca Ehepiri, elocelo yeeyo yaaphariheliwe wi erempwe Masu a Muluku? (Estr. 10:3, 44) Mwawiihiiha, Ayuta yaale yaaphwanela opaka matorokelo matokweene, nto waahaala okhala wookhweya opaka matorokelo yaawo o Isarayeli, weiwo malapelo aweela yaakookiheryiwaaya vakhaani-vakhaani.—Neh. 8:8, 9.

Ovinyerya 1919 E.K., mamilyawu a alopwana, athiyana ni anamwane annakhuma mu Papulu Mutokotoko nave annapacerya opaka mukwaha mu “Mphiro Waweela” (Moone eparakrafo 8)

8. Ntakhara heeni saweereya sakhalai sinnanivolowela olelo? (Moone eruku ya ekaapa.)

8 Achu akina ananwerya wuupuwela wi ‘ichu seiha ti sootikhiniha, nto apwanne yeeyo yeeren’ye ni Ayuta khalai yookhalano yootaphulela wa hiyo olelo?’ Aai, nthowa na yeeyo nneeraahu, onanwerya olikanyihiwa ni opaka mukwaha mu “Mphiro Waweela.” Moohipwacha naari oothanliwa naari a “ipucepuche ikina,” nnaphwanela otitelela mu “Mphiro Waweela” woona wi owo onnanikeriha o parataiso oomunepani ni mareeliho oomwaahiyu a Omwene. b (Yoh. 10:16) Ovinyerya mu 1919 E.K., mamilyawu a alopwana, athiyana ni anamwane annakhuma mu Papulu Mutokotoko, olamulelo wa elapo yoothene ya malapelo atheru, nave annapacerya opaka mukwaha mu mphiro yoola woosiphela. Mwawooneya, nyuwaano muri variyari va yaawo. Achu epacenrye opaka mukwaha mu mphiro yoola mu iyaakha opwaha 100 muculi. Nto akina epacenrye orehererya mphiro yoola mu iyaakha masana masaneene muculi.

OREHERERYIWAKA MPHIRO

9. Mwawiiwanana ni Yesaya 57:14, mmukhalelo taani waarehereryiwaaya muteko wa oteka “Mphiro Waweela”?

9 Yehova aaheeriha wi makacamiho a Ayuta yaawo yaakhuma o Papulu eviihiwevo. (Mwaalakhanye Yesaya 57:14.) Tuuvi ori “Mphiro Waweela” mmahiku ahu? Mu iyaakha sincipale, ehaakumve eyaakha ya 1919, Yehova aahipacerya waapharihela alopwana yaawo yaamoova Muluku wi ekhaviherye mu orehererya mphiro wa okhuwa o Papulu Mutokotoko. (Mulikanyihe ni Yesaya 40:3.) Awo yaahipaka muteko mutokweene wi okhale wooweryeya wa achu oororomeleya ohiya malapelo atheru wi emulapeleke Yehova. Tiheeni yaavolowela mmuteko yoola wa ‘orehererya mphiro’? Muthokororye marehereryo makina wa muteko waapakiwe.

Variyari va iyaakha masana masaneene, alopwana a nroromelo yaahikhaviherya orehererya mphiro wa okhuma mu Papulo Mutokotoko (Moone iparakrafo 10-11)

10-11. Ti mwawiihai wimpirimiiriwa ni otaphuleliwa wa Piipiliya sikhavihenryaaya omwaramwaxa michaka sa Mpiipiliyani? (Moone tho eruku.)

10 Wimpirimiira. Variyari va nsana 15, ikoopiya sa Piipiliya saapakiwa ni mata. Muteko waanamaliha elukuluku yincipale nave ikoopiya sa Piipiliya saanathowa nave saari soowalamelaxa. Vaavaa maakina a wimpirimiira yaaphariheliwaaya wi epakiwekeno ikoopiya sa Piipiliya, waari wookhweya opakiwa ikoopiya sincipale sa Piipiliya ni waakawela achu.

11 Otaphulela. Mu iyaakha sincipale, Piipiliya aaphwanyeya xaxaxa mu elocelo ya Elatini, elocelo yeeyo yiiwexexiwa pahiru ni achu yaahusenryexa. Nyenya vaavaa maakina a wimpirimiira yaaryaaya awunlaana, alopwana yaamoova Muluku yaapaka muteko mutokweene wa omutaphulela Piipiliya mu ilocelo sincipale seiho saari sawunlaana. Vano alipa a waalakhanya ananwerya olikanyiha yeeyo yaahusihiwaaya khalai mu ikerexa ni yeeyo Piipiliya onahusiheiye mookwakwaleya.

Alopwana a nroromelo yaahikhaviherya orehererya mphiro wa okhuma mu Papulo Mutokotoko (Moone iparakrafo 12-14)  c

12-13. Mvahe yootakiherya emoha vooloca sa mukhalelo oohuserya a Piipiliya oopwacha a mu nsana 19 yaapacenryaaya wuupulula mahusiheryo atheru a ikerexa.

12 Nikhaviheryo ntakhara yoohuserya ya Piipiliya. Alipa oomuhuserya Piipiliya oopwacha yaahihuserya sincipale orweela mu yeeyo yaalakhanyaaya Mmasu a Muluku. Nyenya ahooleli a ikerexa yaatepa onyeenyeya vaavaa yaasuwenlaaya wi oohuserya a Piipiliya yaale yaapacerya waaleela akina yeeyo yaahusenryaaya. Ntoko yootakiherya, variyari va eyaakha ya 1835 alopwana ancipale oororomeleya yaahipacerya okawa itrataato seiho suupulula mahusiheryo atheru a ikerexa.

13 Variyari va eyaakha ya 1835, Mulopwana aamoova Muluku awiichaniwa Henry Grew aahivonya etrataato yeeyo yaaloca sa mukhalelo wa alipa ookhwa. Mu etrataato yeeyo, owo aahooniherya orweela Mpiipiliyani wi okhalano mwiili woohikhwa yamahala yoorweela wa Yehova, ohiya mukhalelo n’yariwaahuno, hiihaa ntoko ikerexa sincipale saahusihaaya. Mu 1937, mulopwana mmoha awiichaniwa George Storrs aahiphwanya ekoopiya ya etrataato yeela vaavaa eeceiye ni kompoyu. Owo aahaalakhanya nave aahilekecheya wi oophwanya eparipari yoochuneya. Owo aahilakelela waaleela akina vooloca sa yeeyo aahusenryeiye. Mu 1842, aahiperekha miyaha mincipale vooloca sa muru ola woochuneya: “Otholathola—Apwanne Achu Ootakhala aakhalano Mwiili Woohikhwa?” Ichu seiho George Storrs aarempeiye saahimvolowela vancipale mmiravo mmoha awiichaniwa Charles Taze Russell.

14. Mmikhalelo taani Munna Russell ni asinthamwene awe yaaphunraaya orweela wa mphiro woomunepani waarehereryiwe khalai? (Moone tho eruku.)

14 Mmikhalelo taani Munna Russell ni asinthamwene awe yaaphunraaya orweela wa mphiro woomunepani yoowo waarehereryiwe khalai? Mu soohuserya saya, awo yaahiwerya otholathola mu atisionaariyu, ipipiliyoteka ni Apiipiliya oohiyana hiyana, soothene seiho saapakiwe ehaakumve opacerya muteko aya. Awo tho yaahiphura orweela mu otholathola wa Piipiliya waapakiwe ni alopwana ntoko Henry Grew, George Storrs ni akina. Munna Russell ni asinthamwene awe yaahikhaviherya mu otekiwa wa mphiro woomunepani moorweela wa waapaka aliivuru ancipale ni itrataato seiho saathokororya miyaha sa Mpiipiliyani.

15. Echu taani yoochuneya yeeren’ye mu 1919?

15 Mu 1919, Papulu Mutokotoko, aahiyeleela waavareryela achu a Muluku. Mu eyaakha yeele, “kapuro oororomeleya ni amiruku” aahipacerya olapa wi achu a mirima saphaama epacerye weeca mu “Mphiro Waweela.” (Mat. 24:45-47) Muteko yoowo akina yaapankaaya khalai wa orehererya mphiro yoola waahaakhaviherya achu yaawo yaapacenrye opaka mukwaha mu mphiro yoowo ohuserya sincipale vooloca sa Yehova ni yookhwela awe. (Mas. 4:18) Awo tho yaahiwerya otoroka okumi aya wi ekhaleke mwawiiwanana ni malakiheryo a Yehova. Yehova hanaweherya wi achu awe epake matorokelo oothene oochuneya mu elukuluku emohamoha. Moohiyana, owo onnaarehererya achu awe vakhaani-vakhaani. (Moone ekaaxa “ Yehova Onnaarehererya Achu Awe Vakhaani-Vakhaani.”) Nnahaala okhala oohakalala vaavaa oothene ahu nneeraahu niweryeke omuhakalaliha Yehova mu ichu soothene nnahaalaahu opakaka!—Ako. 1:10.

“MPHIRO WAWEELA” NLELO TI NOOHULEYEENE

16. Orehererya taani onapakiwa mu “Mphiro Waweela” ovinyerya mu 1919? (Yesaya 48:17; 60:17)

16 Miphiro soothene wiiliwiili sinnachuna orehereryiwa. Ovinyerya mu 1919, “Mphiro Waweela” onnatitelela orehereryiwa, ni yoolakelela ya waakhaviherya achu ancipale okhuma mu Papulu Mutokotoko. Kapuro oororomeleya ni a miruku muvyaani, aahipacerya olapa, nave mu 1921, owo aahivahererya nikhaviheryo ntakhara soohuserya sa Piipiliya wi yaakhaviherye avyaani ohuserya iparipari sa Mpiipiliyani. Yoolaleeryiwa yeeyo, A Harpa de Deus, mwawooneya saahipakiwa ikoopiya opwaha amilyawu thanu nammoha mu ilocelo 36, nave ancipale yaahihuserya eparipari moorweela wa yeeyo. Hiihaanoru, noovahiwa yoolaleeryiwa evyaani yaphaama wi neecihekeno soohuserya sa Piipiliya, yoowo ori Mpuhe Okumi Okhala Wookhala! Variyari va mahiku yaala ookuchula, Yehova onnapharihela marehereryo awe wi atitelele ovahererya ohoolela wi anikhaviherye oothene ahu otitelela weeca mu “Mphiro Waweela.”—Mwaalakhanye Yesaya 48:17; 60:17, PMM.

17-18. “Mphiro Waweela” onakeriha woowi?

17 Nnanwerya oloca wi vaavaa muchu oneemereryeiye omuhuserya Piipiliya, onnakhalano ekari ya onyikala mu “Mphiro Waweela.” Akina annapaka mukwaha mukhaani mu mphiro yoowo mu elukuluku vakhaani nave voocharela annakhumamo. Akina ari oolakelela weeca mummo ophiyerya weiwo onaakerihayawo. Vano onaakeriha woowi?

18 Wa yaale arino ewehereryo ya oya wirimu, “Mphiro Waweela” onaakeriha “mparataiso a Muluku” wirimu. (Wup. 2:7) Wa yaale arino ewehereryo ya waakhela elapo yavathi, mphiro yoowo onaakeriha mu ophaameya omakuchuwelo wa Olamulelo wa Iyaakha 1.000. Waakhanle wi munnapaka mukwaha mu mphiro yoola olelo, muhiweheru muculi. Nave muhikhumemo ophiyerya mukwanxe moomalela mukwaha anyu mu elapo evyaani! Ninnachuna ni murima woothene wi mukhaleno “mukwaha waphaama.”

NCIPO 24 Rwaani va Mwaako wa Yehova

a Rampha oosiphela aakhuma o Papulu ayaaka o Yerusalemu, Yehova aamwiichana ntoko “Mphiro Waweela.” Apwanne Yehova oorehererya mphiro ntakhara achu awe a mmahiku ahu? Aai! Opacerya 1919 E.K., macikhwi a achu aakhuma mu Papulu mutokotoko nave epacerya weeca mu “Mphiro Waweela.” Oothene ahu nnaphwanela otitelela weeca mummo ophiyerya onanikeriheiyewo.

c OTHARIHIWA WA ERUKU: Munna Russell ni asinthamwene awe epharihelaka nikhaviheryo na omuhuserya Piipiliya seiho saarehereryiwe ehaakumve elukuluku aya.