Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA WOOHUSERYA 45

Mutitelele Wooniherya Osivela Woororomeleya Mukina ni Mukhwaawe

Mutitelele Wooniherya Osivela Woororomeleya Mukina ni Mukhwaawe

“Moonihe osivela ni ikharari mukina ni mukhwaawe.”—ZAK. 7:9.

NCIPO 107 Yootakiherya ya Muluku ya Osivela

YEEYO NNAHAALAAHU OHUSERYA *

1-2. Mathowa taani aphaama nryaahuno a wooniherya osivela woororomeleya wa mukina ni mukhwaawe?

NOOKHALANO mathowa aphaama a wooniherya osivela woororomeleya wa mukina ni mukhwaawe. Taavi ari makina a yaawo? Moone mukhalelo masiposipo ooveereliwa anacharela anaakhulaaya nikoho nenla: “Ohihiyeru osivela ni ororomeleya. . . . Hiihaa onarwa okhala ooreeriwa ni oosuwanyeya vamiithoni wa Muluku ni wa achu.” “Muchu aphaama onniiseereela saphaama mwaneene.” “Onaavya wookololowa ni osivela woororomeleya, onarwa aphwanya okumi.”—Masi. 3:3, 4; 11:17; 21:21.

2 Masiposipo yaala aathariha mathowa mararu anaphwanela oneeriha wooniherya osivela woororomeleya. Noopacerya, wooniherya osivela woororomeleya onnaneeriha okhala oochuneya vamiithoni va Muluku. Nanaawiili, vaavaa nnooniheryaahu osivela woororomeleya, ninnaphura mukhatiihu. Ntoko yootakiherya, ninnapaka onthamwene woohimala mukina ni mukhwaawe. Yaneeraru, wooniherya osivela woororomeleya onamuneeriha wi naakhele mareeliho a muhoolo, ophitaanyerya okumi woohimala. Chiryene, nookhalano mathowa aphaama a ochariha masu a Yehova: “Moonihe osivela ni ikharari mukina ni mukhwaawe.”—Zak. 7:9.

3. Makoho taani nnahaalaahu othokororya mmwaha yoola?

3 Mmwaha yoola, nnahaala othokororya maakhulo a makoho maxexe. Taani nnaphwanelaahu owooniherya osivela woororomeleya? Tiheeni nnahuseryaahu orweela mu liivuru a Ruthi vooloca sa wooniherya osivela woororomeleya? Ti mwawiihai nneeraahu nooniherye osivela woororomeleya olelo? Miphurelo taani inakhalavo wa yaale anooniherya osivela woororomeleya?

TAANI NNAPHWANELAAHU OWOONIHERYA OSIVELA WOOROROMELEYA?

4. Nni nimutakiherye hai Yehova mu wooniherya osivela woororomeleya? (Marko 10:29, 30)

4 Mwaha ovirale woonikhaviherya wiiwexexa wi Yehova onnooniherya osivela woororomeleya pahiru wa yaale anamusivela ni omurumeela yoowo. (Dan. 9:4) Hiyaano ninnachuna ‘omutakiherya Muluku ntoko anamwane awe oosiveliwa.’ (Éfe. 5:1) Mwawiihiiha, ninnachuna okhalano osivela woororomeleya wa oothene mmulokoni.—Mwaalakhanye Marko 10:29, 30.

5-6. Masu awi “ororomeleya” anataphulela eheeni?

5 Mweeparipari nyuwaano munahaala weemererya wi vaavaa nniiwexexaahu phaama yootaphulela ya osivela woororomeleya, nnahaala tho wooniherya phaama osivela yoowo wa anna ni arokora ahu. Wi niiwexexe mwawiiseela osivela woororomeleya, hankooni noone mukhalelo owo onalikanyihiwaaya ni ororomeleya, masu yaawo ari awunlaana. Muthokororye yootakiherya.

 6 Olelo nnanwerya omuloca muchu yoowo onalapa mu empresa yammoori mu iyaakha sincipale ntoko namalapa oororomeleya. Nyenya mu iyaakha soothene seiho onalapeiye mu empresa yeeyo, akhweya hantonko waasuwela akaneene. Akhweya tahi wi ilukuluku soothene owo onnasiveliwa ni soolakelela seiho akaneene a empresa anapakaaya. Owo hanasiveliwa ni empresa yeela, nyenya onnalapa nthowa nawi onachuna okhalano ikhorowa. Owo onahaala otitelela olapa ophiyerya akhummewo, naari ophiyerya aphwannye muteko mukina waphaama.

7-8. (1) Tiheeni enamuceenyerya muchu wooniherya osivela woororomeleya? (2) Ntakhara heeni nnahaalaahu othokororya makupa makina a liivuru a Ruthi?

7 Ntoko elociwaaya mu  eparakrafo 6, ohiyana orivovo variyari va ororomeleya ni osivela woororomeleya ti yeeyo enamuceenyerya muchu. Ntakhara heeni alapeli akhalai yaahooniherya osivela woororomeleya mu elukuluku yakhalai? Oothene yaawo yoonihenrye osivela woororomeleya yaaheerano yeela, ohiya nthowa nawi awo yaanaphwanela weerano, nyenya nthowa nawi yaanachuna weerano. Muthokororye yootakiherya ya Tavite. Murima awe waamuceenyerya wooniherya osivela woororomeleya wa nthamwene awe oosiveliwa Yonata naamwi atiithi awe Yonata yaachuna omwiipha Tavite. Iyaakha ohoolo waya Yonata amanle okhwa, Tavite aatitelela wooniherya osivela woororomeleya wa mwaana a Yonata Mefiposeti.—1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

8 Nnanwerya ohuserya sincipale vooloca sa osivela woororomeleya moorweela wa othokororya makupa makina a Mpiipiliyani mu liivuru a Ruthi. Mahusiheryo taani vooloca sa osivela woororomeleya nnahuseryaahu wa achu yaawo analociwa mu liivuru yoola? Nni nipharihele hai mahusiheryo yaala mmuloko ahu? *

TIHEENI NNAHUSERYAAHU ORWEELA MU LIIVURU A RUTHI VOOLOCA SA WOONIHERYA OSIVELA WOOROROMELEYA?

9. Ntakhara heeni Nowemi aaphiyerya makuchuwelo awi Yehova taamurukunuwenle?

9 Mu liivuru a Ruthi, ninnaalakhanya yaweereya ya Nowemi, pwiyamwana awe Ruthi, mulopwana oomoova Muluku awiichaniwa Powasi, yoowo aari mmusi a aiyawe Nowemi. Wa nthowa na etala yaari o Isarayeli, Nowemi, iyawe ni anaawe eeli yaathaamela o Mowape. Eri wiiwile, aiyawe Nowemi yaakhwa. Anaawe eeli yaathela, nyenya moothananiha awo tho yaakhwa. (Rut. 1:3-5; 2:1) Ipahu seiha saamweeriha Nowemi othanana vancipale. Owo aaceecheya vancipale ophiyerya anuupuwela wi Yehova taamuruuhela makacamiho yaawo. Moone mukhalelo owo oonihenryeiye moonelo awe vooloca sa Muluku: “Apwiya takirukunuwenle.” “Muluku a ikuru soothene tokiruuhenle soohoosha.” Owo tho aaloca: “Tiwi Apwiya a ikuru soothene tanakithoriha enakeerela soonanara.”—Rut. 1:13, 20, 21.

10. Ti mwawiihai Yehova aakhulenleiye masu oohiphwanelela a Nowemi?

10 Ti mwawiihai Yehova aakhulenleiye masu oohiphwanelela a Nowemi? Owo haamuhin’ye mulapeli awe oothanana. Moohiyana, owo aahooniherya niphwanya wa yoowo. Yehova aahiiwexexa wi ‘muchu a miruku [akhala oothanana] onnakhala mulolo.’ (Ekle. 7:7) Naamwi hiiha, Nowemi aanachuna nikhaviheryo wi oone wi Yehova nlelo aari ni yoowo. Nikhaviheryo taani Muluku aavaherenryeiye? (1 Sam. 2:8) Owo aamuceenyerya Ruthi weeravo echu ni wooniherya osivela woororomeleya wa Nowemi. Ruthi aanachuna wooniherya osivela nave mooreera murima aamukhaviherya Nowemi ohikhala ooceecheya ni osuwela wi Yehova nlelo aanamusivela. Tiheeni nnahuseryaahu orweela wa yootakiherya ya Ruthi?

11. Ntakhara heeni anna ni arokora ancipale mooreera murima anneeravo echu wi yaakhaviherye yaale ari ooceecheya naari oothanana?

11 Osivela woororomeleya onnanceenyerya weeravo echu wa yaale ari awuukhuwa. Hiiha ntoko Ruthi aakhanleiye ni Nowemi, anna ni arokora ancipale olelo annatitelela waakhaviherya yaale ari oothanana ni ooceecheya mmulokoni. Awo annaasivela anna ni arokora aya, nave annachuna weera echu vyakala anaweryaaya wi yaakhaviherye yaawo. (Masi. 12:25; 24:10) Ela enniiwanana ni yeeyo murummwa Paulo aalonceiye: “Mwaahakalaliheke oovolola, mwaakhaviheryeke ooceecheya, muvilelekeno achu oothene.”—1 Tes. 5:14.

Moorweela wa owiriyana, nnanwerya omukhaviherya munna naari murokora yoowo ori ooceecheya (Moone eparakrafo 12)

12. Wiiliwiili mukhalelo taani ori woophwanelela wa omukhaviherya munna naari murokora yoowo ori ooceecheya?

12 Wiiliwiili mukhalelo woochuneyaxa munaphwanelaanyu omukhaviherya munna naari murokora yoowo ori ooceecheya ori moorweela wa onwiriyana ni omuroromeliha wi munnamusivela. Yehova onnathamalela vancipale wa yeeyo munapakaanyu wi mwaakhaviherye alapeli awe oochuneya. (Sal. 41:1) Masiposipo 19:17 oni: “Onammorela ikharari oohaawa, onaapoleya Apwiya, nave awo anarwa emukookiherya.”

Ruthi aapharenle apwiyamwaana awe Nowemi, vaavaa Orpa onakookeleiye o Mowape. Ruthi aamuleela Nowemi: “Weiwo munayaanyuwo, miyo tho kinamuyawo.” (Moone eparakrafo 13)

13. Ti mwawiihai Ruthi aareiye oohiyana ni Orpa, nave ntakhara heeni yoolakelela ya Ruthi yaahooniherya osivela woororomeleya? (Moone eruku va ekaapa.)

13 Ninniiwexexa phaama vooloca sa osivela woororomeleya vaavaa nnuupuwelaahu sa yeeyo yeeren’ye ni Nowemi amanle omuyeleela iyawe ni anaawe eeli. Vaavaa Nowemi aasuwenleiye wi “Apwiya yaahaareeliha achu aya, yaavahaka yoolya,” owo aalakelela okookela owannyawe. (Rut. 1:6) Asipwiyamwana awe ooweeli yaapacerya omuchara yoowo. Nyenya variyari va mukwaha, ikwaha raru Nowemi aahaaveka athiyana yaala wi ekookele o Mowape. Tiheeni yeeren’ye? Ninnaalakhanya: “Orpa aahaalaanya ni epeeshu apwiyamwanaawe, nto Ruute aahaaphara awaakeelela.” (Rut. 1:7-14) Orpa aaheera yeeyo Nowemi aamuleenleiye nave aakookela o Mowape. Nyenya Ruthi aaheera sincipale opwaha seiho Nowemi aamuleenleiye wi eere. Owo tho aanwerya okookela owannyawe, nyenya aalakelela okhala ni Nowemi wi amukhaviheryeke wa soothowa sawe. (Rut. 1:16, 17) Ruthi aathanla okhala ni Nowemi, ohiya nthowa nawi owo aanaphwanela weerano, nyenya nthowa nawi aanachuna weerano. Yoolakelela ya Ruthi yaawooniherya ya osivela woororomeleya. Tiheeni nnahuseryaahuvo mu yaweereya yeela?

14. (1) Olelo, yoothanla taani anna ni arokora oosivela anapakaaya? (2) Mwawiiwanana ni Ahebri 13:16, wiilipixerya taani onamuhakalaliha Muluku?

14 Osivela woororomeleya onnanceenyerya waakhaviherya akina moopwahaxa. Olelo, hiiha ntoko khalai, anna ni arokora ancipale annathanla wooniherya osivela woororomeleya wa akhwaaya a munroromeloni, ophiyerya tho yaale ehaasuwenlaaya. Ntoko yootakiherya, vaavaa awo anasuwelaaya wi wookhala weeren’yewo epahu ya maphacuwelo, mwawaakuveya awo annachuna osuwela mukhalelo aneeraaya ekhaviherye. Vaavaa muchu mmulokoni onakhaleiyeno makacamiho, awo hanoovelela weeravo echu wi emukhaviherye muchu owo mmikhalelo soophara muteko. Moolikana ni Akristu a mu nsana noopacerya o Maketoniya, awo annapaka sincipale opwaha seiho saaweheryiwa. Awo annapaka soothene anaweryaaya evahaka “opwaha owerya waya” wi yaakhaviherye annaya oothoiwa. (2 Kor. 8:3) Yehova onnasiveliwa vancipale vaavaa onawooneiye awo yooniheryaka osivela woororomeleya ntoko yoola!—Mwaalakhanye Ahebri 13:16.

TI MWAWIIHAI NNEERAAHU NOONIHERYE OSIVELA WOOROROMELEYA OLELO?

15-16. Ti mwawiihai Ruthi oonihenryeiye ohivelavela wawe?

15 Nnanwerya ohuserya mahusiheryo aphaama moorweela wa othokororya mukhalelo Ruthi aamukhavihenryeiye Nowemi. Hankooni nthokororye a vakhaani.

16 Muhivelavele. Vaavaa Ruthi iivanheiye wi achaane ni apwiyamwanaawe o Yuta, woopaceryani Nowemi aakhooca. Nyenya Ruthi haavelavenle. Teevi yaari yookhumelela? “Nawomi oonneiye wi Ruute aatitelela omuchara, haachikenle tho oloca mwaheene yoowo.”—Rut. 1:15-18.

17. Tiheeni enahaala onikhaviherya ohiceecheya mwawaakuveya?

17 Yeeyo nnahuseryaahuvo: Onnachuneya opisa murima wi naakhaviherye yaale ari awuukhuwa, nyenya hinnaphwanela ovelavela ni yaawo. Murokora yoowo onachuna nikhaviheryo woopaceryani akhweya onanwerya okhooca nikhaviheryo nahu. * Naamwiihiiha, osivela woororomeleya onanwerya onceenyerya opaka owetha wahu wi nimukhaviherye yoowo. (Gal. 6:2) Ninnawehererya wi owo onahaala oneemererya wi nimukhaviherye ni omulipiha yoowo.

18. Tiheeni yaahaala omweeriha Ruthi okhala oonyeenyeya?

18 Muhinyeenyeye. Vaavaa Nowemi ni Ruthi yaaphin’yaaya o Petelehemu, Nowemi aakumana ni amwaacamani awe. Owo aahaaleela: “Kaavinnye kisaren’ye, vano Apwiya aakikookiha kihikhanleno echu.” (Rut. 1:21) Mwaanyiherye mukhalelo Ruthi oonneiye vaavaa iiwaleiye masu yaala a Nowemi! Ruthi aapaka soothene aawenryeiye wi amukhaviherye Nowemi. Ruthi aahinla ni yoowo, aamulipiha, nave aaheeca ni yoowo mahiku mancipale. Moohipwacha soothene seiha, Nowemi aaloca: “Apwiya aakikookiha kihikhanleno echu.” Ni masu yaala, Nowemi ooniherya wi hoona nikhaviheryo nenlo Ruthi aamvanheiye, yoowo aatitelenle omukhaviherya. Nkaanyiheryani mukhalelo ela yaaryaaya yawiicela wa Ruthi! Nyenya haanyeenyen’ye ni Nowemi.

19. Tiheeni enahaala onikhaviherya otitelela omukhaviherya muchu yoowo ori awuukhuwa?

19 Yeeyo nnahuseryaahuvo: Olelo, murokora yoowo ori awuukhuwa onanwerya oloca mmukhalelo yoowo onahaala oninyeenyeiha—moohipwacha wiilipixerya woothene nipankaahu wi nimukhaviherye yoowo. Nyenya ninneererya ocuwala. Hiyaano ninnatitelela okhala ni murokora ahu orino soothowa, nave ninnamveka Yehova wi anikhaviherye ophwanya mukhalelo wa omukhaviherya yoowo.—Masi. 17:17.

Ti mwawiihai atokweene Eekristu olelo anamutakiheryaaya Powasi? (Moone iparakrafo 20-21)

20. Taani aamulipinhe Ruthi wi atitelele omukhaviherya Nowemi?

20 Mvahe nlipiho mu elukuluku yoophwanelela. Ruthi aahooniherya osivela woororomeleya wa Nowemi, nyenya owo tho aanachuna nlipiho. Nave Yehova aamuceenyerya Powasi wi amulipihe yoowo. Powasi aaloca wa Ruthi: “Apwiya yookookiherye mwa soothene weenraa. Apwiya, Muluku a Isarayeli yoowo waachawenlaa mmupheloni mwawe, oolivele mu soothene.” Masu yaala oolipiha yaatannya murima wa Ruthi mwawiiseela. Owo aamwaakhula Powasi: “Mookikurunusha murima aka ni masu anyu ooreera.” (Rut. 2:12, 13) Powasi aamulipiha Ruthi mu elukuluku yoophwanelela, nave eyo yaamvaha ikuru seiho aachuneiye wi ahivelavele.

21. Ntoko etharihiwaaya mu Isaiya 32:1, 2, nikhaviheryo taani atokweene anahaalaaya ovahererya?

21 Yeeyo nnahuseryaahuvo: Yaale anooniherya osivela woororomeleya wa akina ilukuluku ikina annachuna nlipiho. Powasi aamuthamalela Ruthi vaavaa oonneiye mukhalelo owo aamukhaviheryeiye Nowemi mooreera murima. Olelo tho, atokweene annaathamalela anna ni arokora mmulokoni vaavaa anawoonaaya awo yaakhaviheryaka akina mwa mahala. Othamalela ntoko yoola wa mu elukuluku yoophwanelela onahaala waavaha ikuru anna ni arokora wi etitelele weerano.—Mwaalakhanye Isaiya 32:1, 2.

MIPHURELO TAANI INAKHALAVO WA YAALE ANOONIHERYA OSIVELA WOOROROMELEYA?

22-23. Ti mwawiihai moonelo wa Nowemi waatoroken’yaaya, nave ntakhara heeni? (Salumu 136:23, 26)

22 Evinrevo elukuluku, Powasi mwa mahala aavahererya yoolya wa Ruthi ni Nowemi. (Rut. 2:14-18) Tiheeni Nowemi eenreiye Powasi amanle waavaha yamahala yeela? Owo aaloca: “Apwiya yaawo ahinahiya osivela waya woororomeleya wa achu akumi, nari wa achu ookhwa, emureelihe Powase.” (Rut. 2:20a) Moonelo wa Nowemi waatorokeya vancipale! Woopaceryani, owo aahinla moosooseya murima ariki: “Apwiya . . . tanakithoriha,” nyenya vano owo aaloca moohakalala ariki: “Apwiya . . . ahinahiya osivela waya woororomeleya.” Ntakhara heeni Nowemi aatoroka moonelo awe?

23 Nowemi aapacerya wiiwexexa wi Yehova haamuhin’ye. Yehova aampharihela Ruthi wi amvahe nikhaviheryo nenlo aachuneiye vaavaa aakookeleiye o Yuta. (Rut. 1:16) Nowemi tho aahiiwexexa wi Yehova aahimpharihela Powasi wi amukhaviherye yene ni Ruthi. (Rut. 2:19, 20b) Owo aawerya wuupuwela, ‘Vano kohiiwexexa, Yehova hakihin’ye. Owo aari ni miyo mu elukuluku yoothene yeela!’ (Mwalakhanye Salumu 136:23, 26.) Nowemi aathamalela vancipale woona wi Ruthi ni Powasi hiyaamuhin’ye! Oothene aya yaahakalala vancipale woona wi Nowemi aachikela okhala oohakalala ni oolipa mu omurumeela Yehova.

24. Ntakhara heeni ninnachuna otitelela wooniherya osivela woororomeleya wa anna ni arokora ahu?

24 Tiheeni nnahuseryaahu orweela mu liivuru a Ruthi vooloca sa osivela woororomeleya? Osivela woororomeleya onnanceenyerya ohivelavela mwawaakuveya ni anna ni arokora yaawo ari awuukhuwa. Owo tho onanwerya onceenyerya opaka wiilipixerya wahu wi naakhaviherye yaawo. Atokweene anaphwanela ovahererya nlipiho mu elukuluku yoophwanelela wa yaale anooniherya osivela woororomeleya wa akina. Vaavaa nnawoonaahu echikelaka okhala oohakalala ni oolipa mu omurumeela Yehova, hiyaano ninnahakalala vancipale. (Saw. 20:35) Nthowa taani noochuneyaxa nnaneeriha otitelela wooniherya osivela woororomeleya? Ti nthowa nawi ninnachuna omutakiherya ni omuhakalaliha Yehova, yoowo ori “oosivelasha.”—Muk. 34:6; Sal. 33:22.

NCIPO 130 Mulevelelaneke

^ par. 5 Yehova onachuna wi nooniheryeke osivela woororomeleya wa anna ni arokora ahu mmulokoni. Hiyaano nnanwerya wiiwexexa phaama osivela weeparipari tiheeni moorweela wa othokororya mukhalelo alapeli a Muluku akhalai yoonihenryaaya mukhalelo yoola. Mmwaha yoola, nnahaala othokororya yeeyo nnahuseryaahu orweela wa yootakiherya ya Ruthi, Nowemi, ni Powasi.

^ par. 8 Wi mphurevo mmwaha yoola, ninnooceenyeryaani waalakhanya ikapitulu 1 ni 2 a Ruthi.

^ par. 17 Nthowa nawi nnathokororya yootakiherya ya Nowemi, naalonce arokora yaawo arino soothowa. Nyenya iponto sa mwaha yoola sinnaphariheleya tho wa anna.