Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA WOOHUSERYA 47

NCIPO 103 Asitokweene a Muloko—Yoovaha ya Yehova

Anna—Apwanne Munniilipixerya wi Mukhale Mutokweene?

Anna—Apwanne Munniilipixerya wi Mukhale Mutokweene?

“Wakhala wi mulopwana onniilipiserya okhala ooweherya, owo onachuna muteko waphaama.”1 TIM. 3:1.

IPONTU SA VASULU

Woona soovekeya sa Mpiipiliyani seiyo munna onaphwaneleiye waakhwaniherya wi akhale mutokweene.

1-2. Tiheeni enavolowelavo ‘mmuteko waphaama’ yoowo atokweene anapakaaya?

 WAAKHANLE wi nyuwaano munnarumeela ntoko murummwa oorumeela mu elukuluku yincipale, ti yawooneya wi nyuwaano muri mu ephiro yoophwanelela wi mukhale mutokweene. Apwanne mwaamusiveliwa opaka “muteko waphaama” yoowo atokweene anapakaaya?—1 Tim. 3:1.

2 Tiheeni enavolowelavo mmuteko wa atokweene? Awo annahoolela mmuteko woolaleerya, annalapa vancipale epakaka okukhula ni ehusihaka nave annakhaviherya olipiha muloko moorweela wa yeeyo analocaaya ni aneeraaya. Ti nthowa nene Piipiliya oryeiyeno mathowa aphaama a owiichana atokweene yaawo analapa mwakuru wi “alopwana ntoko samahala.”—Aef. 4:8.

3. Tiheeni munna onaphwaneleiye weera wi akhale mutokweene? (1 Timotiyu 3:1-7; Titu 1:5-9)

3 Tiheeni munaphwanelaanyu weera wi mukhale mutokweene? Waakhwaniherya soovekeya wi muchu akhale mutokweene tahi echu emohamoha ni waakhwaniherya soovekeya ntakhara muteko wa empereesa. Wiiliwiili, wakhala wi nyuwaano mookhalano mavyakelo oochuneya a muteko yaawo patarawu onachuneiye, nyuwaano munanwerya ophwanya muteko. Moohiyana ni yeeyo, wakhala wi munnachuna othanliwa ntoko mutokweene, munaphwanela opaka sincipale ohiya pahiru mavyakelo a olaleerya ni ohusiha. Nyuwaano munaphwanela waakhwaniherya soovekeya sa Mpiipiliyani seiho sinaphwanyeya mu 1 Timotiyu 3:1-7 ni Titu 1:5-9. (Mwaalakhanye.) Mmwaha yoola nnahaala othokororya makupa mararu oochuneya wa yeeyo enaweheryiwa wa atokweene: (1) okhalano meecelo aphaama mpuwa mwa muloko ni wa achu akina, (2) ovaha yootakiherya yaphaama ntoko muhooleli a echoko ni (3) okhala ooreheryeya orumeela muloko.

OKHALANO MEECELO APHAAMA

4. Enataphulela eheeni okhala “oohikhalano nthowa”?

4 Wi mukhale mutokweene, nyuwaano munaphwanela okhala“oohikhalano nthowa,” ela enataphulela wi mookhalano meecelo aphaama mmulokoni, woona wi haavo onahaala woophwanyeryaani nthowa. Ohiya yeeyoru, nyuwaano munaphwanela tho weereliwa “onamoona ni achu ahiri a mmulokoni.” Achu akina ananwerya woonyemulaani nthowa na okhala Mukristu, nyenya haavo onahaala okhalano mathowa a okhwa minikwa wi nyuwaano mwa muchu oororomeleya ni aphaama. (Tan. 6:4, 5) Mwiikohe: ‘Apwanne kookhalano meecelo aphaama mpuwa mwa muloko ni achu akina?’

5. Tiheeni munaphwanelaanyu weera wi ‘musiveleke yeeyo eri yaphaama’?

5 Mukhaleke “oosivela yeeyo eri yaphaama,” naari waavyaka ichu saphaama mwa achu ni waathamalela anna ni arokora wa mikhalelo saphaama seiho awo aryaayano. Nyuwaano tho munaphwanela okhala oohakalala mu waapakela akina saphaama, ophiyerya mpakaka sincipale opwaha yeeyo yaaweheryiwa wa nyuwo. (1 Ate. 2:8) Ntakhara heeni mukhalelo yoola ti woochuneyaxa wa atokweene? Nthowa nawi annapharihela elukuluku aya yoochuneyaxa wi ekukhule muloko ni okhapelela mirici saya. (1 Pet. 5:1-3) Namwiihiiha, ohakalala yoowo awo anakhalaayano mu waarumeela akina otokweenexa opwaha wiilipixerya vyakala yoowo awo anapakaaya.—Saw. 20:35.

6. Muni mooniherye hai wi mwa muchu “oowaakhela aleco”? (Ahepri 13:2, 16; moone tho eruku.)

6 Nyuwaano munnooniherya okhala “oowaakhela aleco” vaavaa munapakaanyu ichu saphaama wa akina, ophitaanyeryavo tho yaale ahinapaka makupa a nikhuuru na asinthamwene anyu awaacameleyaxa. (1 Pet. 4:9) Ereferensiya emoha ennathariha vooloca sa muchu oowaakhela aleco mmukhalelo ola: “Mukhora wa empa awe ni murima awe, onaphwanela okhala woohuleya wa anamarwa.” Mwiikohe: ‘Apwanne miyaano kisuweliwe ntoko muchu yoowo onooniherya oreera murima wa yaawo anaxekurya muloko aka?’ (Mwaalakhanye Ahepri 13:2, 16.) Muchu oowaakhela aleco onnooniherya oreera murima nave onnakawana yeeyo onakumanyeryeiye wa oothene anaxekurya, eyo enaphitaanyerya yaale ari oohaawaxa ahinawerya okookiha echu vamoha tho ni alipa ooperekha miyaha oorwa ni akina yaawo analapa vancipale wi yaalipihe anna ni arokora, ntoko ooweherya a ikulucu.—Map. 18:2-8; Mas. 3:27; Luka 14:13, 14; Saw. 16:15; Aro. 12:13.

Mutheli mmoha onnamwaakhela phaama ooweherya a ekulucu ni mwaariye (Moone eparakrafu 6)


7. Ti mwawiihai atokweene anooniheryaaya wi awo ‘hanasivela ikhorowa’?

7 “Ahikhale oosivela ikhorowa.” Ela enataphulela wi nyuwaano hamunatikitheryeya ni ichu soomwiilini. Moohipwacha mwaari ooreela naari oohaawa, ilukuluku soothene nyuwaano munnakuha Omwene mu nipuro noopacerya mmakupa vyakala mu okumi anyu. (Mat. 6:33) Nyuwaano munnapharihela elukuluku anyu, ikuru sanyu ni soothene muryaanyuno wi mmulapele Yehova, wi mukhapelele emusi anyu ni orumeela muloko. (Mat. 6:24; 1 Yoh. 2:15-17) Mwiikohe: ‘Tuuvi ori moonelo aka vooloca sa ikhorowa? Apwanne kinnahakalala ni ichu seiyo kiryaakano? Naari kinatikitheryeya mu waavya ikhorowa ni okhalano ichu sincipale soomwiilini?’—1 Tim. 6:6, 17-19.

8. Mmikhalelo taani munaphwanelaanyu wooniherya wi mwa muchu “oophimelela” ni “awiihiiha”?

8 Mukhale “oophimelela” ni “awiihiiha,” eyo enataphulela wi nyuwaano muri oophimelela mmakupa oothene a okumi anyu. Naari wi, munnawerya otikitherya mphimo anyu ntoko olya, owurya, mukhalelo wa wiirehererya ni owara nave tho mmathatelo. Nyuwaano hamunatakiherya mukhalelo wa okumi wa achu yaawo ahinamurumeela Yehova. (Luka 21:34; Tiy. 4:4) Nyuwaano munnawerya okhala oomaaleleya vaavaa achu akina anooroxaayani naari ahinookhalihaayani mooreera murima. Nyuwaano tho ‘Muhikhale muchu oohapaliwa’; naari muhisuweliwe ntoko muchu oowuryaxa. Mwiikohe: ‘Apwanne mukhalelo kinakhalaaka onnooniherya wi kamuchu oophimelela ni awiihiiha?’

9. Tiheeni enavolowelavo okhala ni ‘miruku saphaama’ ni “ooreheryeya”?

9 Wi mukhaleno ‘miruku saphaama,’ munaphwanela othokororyaka mwaha ti mwaha mumpharihelaka Piipiliya. Muupuwele moopwacha mukhalelo malakiheryo a Mpiipiliyani anaphariheleyaaya wa mwaha ti mwaha, mweerano hiiha, nyuwaano munanwerya okhalano wiiwexexa waphaama ni opaka soolakelela saphaama. Nyuwaano hampaka soolakelela muhuupuwelenle. Ohiya yeeyoru, nyuwaano munamukhalano sooleeliherya soothene munachunaanyu. (Mas. 18:13) Wa nthowa na yeeyo, nyuwaano munanwerya okhala muchu oophimelela nave tho munanweryaka opaka soolakelela seiyo iniiwanana ni muupuwelo wa Yehova. Wi mukhale “ooreheryeya,” munaphwanela okhala ooreheryeya ni oohaatrasaara. Musuweliwe ntoko muchu oororomeleya ni yoowo onachara ohoolela. Mikhalelo seiha inahaala wookhaviheryaani okhalano meecelo aphaama. Vano nnahaala othokororya mukhalelo wa waakhwaniherya soovekeya sa Mpiipiliyani ni ovaha yootakiherya yaphaama ntoko muru wa echoko.

OVAHA YOOTAKIHERYA YAPHAAMA NTOKO MURU WA ECHOKO

10. Ti mwawiihai mulopwana onahaaleiye ‘ohooleleka phaama echoko awe’?

10 Wakhala wi mwa mutheli nave munnachuna okhala mutokweene, meecelo a echoko anyu tho eri echu emoha wa yoovekeya. Mwawiihiiha, nyuwaano munaphwanela ‘ohoolelaka phaama echoko anyu.’ Munaphwanela okhalano mukhalelo waphaama ntoko muru wa echoko ni muhooleli. Eyo enaphitaanyerya ohoolela mmikhalelo soothene sa malapelo a Yehova. Ntakhara heeni eryaaya yoochuneya? Murummwa Paulo aahiloca ariki: “Wakhala wi mulopwana hanasuwela ohoolela phaama echoko awe ene, oni awerye hai othokororya muloko wa Muluku?”—1 Tim. 3:5.

11-12. Ntakhara heeni meecelo aanamwane toochuneyaxa wakhala wi munna onnachuna okhala mutokweene? (Moone tho eruku.)

11 Waakhanle wi mwa tiithi, ‘anamwane anyu ekhale awiiwelela ni ocicimiherya woothene.’ Nyuwaano munaphwanela waavyakiha ni waahusiha moosivela. Eparipari wi nyuwaano munnachuna anamwane anyu ekhalaka oohakalala ni othata, hiiha ntoko anamwane oothene. Nyenya ovyakiha waphaama yoowo munaavahaanyu onahaala waakhaviherya okhala awiiwelela, ancicimiho ni a mukhalelo waphaama. Ohiya yeeyoru, munaphwanela opaka owetha wanyu wi mwaakhaviherye anamwane anyu okhalano onthamwene waphaama ni Yehova, ochara malakiheryo a Mpiipiliyani ni oya vahoolo ophiyerya opatisiwa.

12 “Orino anamwane oororomela yaawo ahinaphwanyeryiwa nthowa wi aakhalano meecelo oonanara naari toomwaryeya.” Wakhala wi mwaana a Namoona a Yehova oopaka yoocheka etokweene, eyo yaahaala omvolowela hai tiithi? Wakhala wi tiithi havaherenrye ovyakiha ni ohusiha woochuneya, owo haphwanelela tho orumeela ntoko mutokweene.—Mmoone Mulipeleli, 15 a Otupuru a 1996, epaax. 21, ipara. 6-7, a Ekunya.

Tiithi yoowo ori Mukristu onaphwanela waavyakiha anamwane awe wi epakeke ichu ntakhara Yehova ni muloko (Moone eparakrafu 11)


OKHAVIHERYA MULOKO

13. Ti mwawiihai munahaalaanyu wooniherya wi mwa muchu “ooleva” ni ‘oohiisinnuwiha’?

13 Anna yaawo arino mikhalelo saphaama Sekristu toophariheleyaxa mmulokoni. Mulopwana “ooleva” onniilipexerya oruuha murecele. Wakhala wi munnachuna osuweliwa ntoko muchu ooleva, nwiriyaneke yeeyo akina analocaaya nave mukhale ootaphuwa wa miyoonelo sanyu. Mmuthukumano wa atokweene, apwanne mwaahaala okhala ooreheryeya okhaviherya yoolakelela ya ancipale wakhala wi eyo enniiwanana ni malamulo vamoha ni malakiheryo a Mpiipiliyani? ‘Muhikhale a wiisunnuwiha’ enataphulela wi hamunaphwanela waakhinyererya akina wi epakeke ichu mmukhalelo yoowo munachunaanyu. Nyuwaano munaphwanela ovaha esisapo miyoonelo ni miruku sa akina. (Map. 13:8, 9; Mas. 15:22) Nyuwaano hamunaphwanela ‘okhala amaraapwa’ naari “awaakuvela onanariwa.” Ohiya okhala oowali naari oohiiwanana ni akina, munaphwanela okhala aphaama ni oloca mmukhalelo wooreera. Wakhala wi mwa mulopwana a murecele, ilukuluku soothene munahaala opaceryihaka otikitherya murecele naamwi mmikhalelo soovila. (Tiy. 3:17, 18) Wakhala wi masu anyu tooreera vaavaa munalocaanyu ni achu oothene ophitaanyerya ni yaale ahiri annihu, nyuwaano munahaala waakhaviherya okhala oomaaleleya ni ovukula esara aya.—Amut. 8:1-3; Mas. 20:3; 25:15; Mat. 5:23, 24.

14. Enataphulela eheeni “ahikhale . . . opatisiwe hiihaanoru” ni okhala “oororomeleya”?

14 Munna yoowo onaphwanelela okhala mutokweene “ahikhale mulopwana opatisiwe hiihaanoru.” Naamwi ohichuneyaka okhala oopatisiwa mu iyaakha sincipale, nyuwaano munaphwanela oviriha elukuluku wi mukhale Mukristu awiichwelavo. Muhaakumve othanliwa ntoko mutokweene, munaphwanela wooniherya wi hiiha ntoko Yesu, muri awiiyeviha ni oopixa murima, nweheryaka elukuluku yoophwanelela ya Yehova woovahaani nyuwo mirici mikina mmulokoni. (Mat. 20:23; Afi. 2:5-8) Munanwerya wooniherya wi mwa “oororomeleya” moorweela wa omwaakeelela Yehova ni malamulo awe vamoha ni malakiheryo awe, ohiya pahiru ochariha ohoolela yoowo onavahereryiwa mmarehereryo awe.—1 Tim. 4:15.

15. Apwanne mutokweene onaphwanela operekhaka phaama mwaha? Mutharihe.

15 Piipiliya onnahiya mookwakwaleya wi atokweene enaphwanela okhala “oowerya ohusiha.” Apwanne eyo enataphulela wi atokweene oothene anaphwanela operekhaka miyaha mmukhalelo waphaamaxa? Hooye. Atokweene ancipale naamwi ehiperekhaka phaama miyaha saya, awo ennasuwela ohusiha phaama mmuteko woolaleerya nave tho vaavaa anapakaaya okukhula. Naamwiihiiha, munaphwanela wiilipixerya vancipale wi mukhale muhusiha aphaama. Muni mweereno hai yeeyo?

16. Muni nwerye hai okhala muhusiha aphaama? (Moone tho eruku.)

16 “Awaakeelela masu oororomeleya.” Wi mukhale muhusiha aphaama, ilukuluku soothene mumphariheleke Piipiliya vaavaa munahusihaanyu ni vaavaa munavahaanyu ikano. Mukhale namahuserya aphaama a Piipiliya ni soolaleeryiwa sahu. (Mas. 15:28; 16:23) Vaavaa munahuseryaanyu, mukhale oopwachaxa waakhanle wi munnathariha ni opharihela iversikulu sa Mpiipiliyani mmukhalelo woophwanelela. Nave vaavaa munahusihaanyu, mpake owetha wanyu wi mutannye murima wa yaale anoowiriyanaani. Nyuwaano tho munanwerya orehererya ohusiha wanyu moorweela wa oveka ni opharihela miyoonelo sa atokweene akina amavyakelo. (1 Tim. 5:17) Atokweene anaphwanela “waalipiha” anna ni arokora aya; nyenya ikwaha ikina, awo anaphwanela waavaha ikano naari ophiyerya tho “waasamela” yaawo. Mmukhalelo ori woothene, atokweene anaphwanela okhala ooreera murima. Wakhala wi mwa muchu ooreera murima ni oosivela nave ilukuluku soothene munapharihela Masu a Muluku, nyuwaano munahaala okhala muhusiha aphaama, woona wi muni mmutakiheryeke Muhusiha Mutokweene Yesu.—Mat. 11:28-30; 2 Tim. 2:24.

Murummwa oorumeela mmoha onnapharihela ekari ya ohuserya mukhalelo mutokweene amavyakelo onamphariheleiye Piipiliya wi ahusihe. Murummwa oorumeela iivyakihaka ohoolo wa espeelyu (Moone eparakrafu 16)


MUTITELELE OPAKA OWETHA WANYU

17. (1) Tiheeni enahaala omukhaviherya murummwa oorumeela otitelela wiilipixerya? (2) Tiheeni atokweene anaphwanelaaya okhalano mmuupuweloni vaavaa anaavareryaaya anna wi yaavahe murici? (Moone ekaaxa “ Mukhale Ooreera Murima Vaavaa Munaavareryaanyu Akina.”)

17 Emanle wuupuwelela soovekeya wi erumeele ntoko atokweene, arummwa oorumeela akina ananwerya wuupuwela wi herwa yaakhwaniherya soovekeya seiyo. Nyenya muupuwelele wi Yehova naari marehereryo awe, henaweherya wi anna ekhale oophaameya vaavaa anooniheryaaya mikhalelo seiya. (1 Pet. 2:21) Nyenya munepa waweela tonahaala wookhaviheryaani okhalano mikhalelo seiha. (Afi. 2:13) Apwanne wookhalavo mukhalelo mukina wooluluwanya nyuwaano munaphwanelaanyu orehererya? Mvekele wa Yehova vooloca sa yeeyo. Mpake otholathola vooloca sa mwaha owo nave mumveke mutokweene miyoonelo vooloca sa mukhalelo munahaalaanyu orehererya.

18. Tiheeni arummwa oorumeela oothene anaphwanelaaya weera?

18 Oothene ahu, ophitaanyerya ni yaawo nlelo ari atokweene, nnaphwanela wiilipixerya wa mikhalelo seiyo ithokororyiwe mmwaha yoola. (Afi. 3:16) Apwanne mwa murummwa oorumeela? Muhikote vaavoru! Mumveke Yehova wi oovyakiheeni nave ookhaviheryeeni otitelela ophariheleya mmulokoni. (Yes. 64:8) Mweeparipari, Yehova onahaala oreeliha wiilipixerya wanyu wi mukhale mutokweene.

NCIPO 101 Olapa Vamoha Mwawiiwanana