Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

YAWEEREYA YA OKUMI

Yehova Ootepa Oreeliha Yoolakelelaaka

Yehova Ootepa Oreeliha Yoolakelelaaka

Yaari eyaaka ya 1939. Naahivinya ohiyu eriyari, nivolowa mu ekaaro nave naahipaka mukwaha opwaha ewora emoha n’yaaka epooma ekhaani yo Xoplin yo Missouri, o Estatu Unitu. Weiwo, naahipacerya ohiya ifolyeto vathi va nsele moomaaleleya mu empa ti empa mmuceche yoole. Vaava naamalinhaahu, naahivolowa mu ekaaro wi nakumane ni makhuuru makina. Nto vano waari wooxixelo. Nyenya ntakhara heeni naakelaahu olaleerya nihiku nenle nsuwa nihinle nave nikhumamo mu ekulucu mwawaakuveya? Kinahaala wooleelaani moohilekela.

KIYARIWE mu 1934. Makholo aka, Fred ni Edna Molohan yaari Oohuserya a Piipiliya (Anamoona a Yehova) mu iyaakha makhumi meeli. Kinnathamalela vancipale okihusiha omusivela Yehova. Hiyo nakhala o Parsons, epooma ekhaani yo Kansas. Anna ni arokora ancipale mmulokoni mwahu yaari oothanliwa. Emusi ahu hiyaacompela mithukumano, ni muteko woolaleerya. Nawoorowa othana naanalaleerya muramphani, yoowo olelo nniichanaahu onamoona wa vanlakani. Ikwaha ikina naanavelavela, nto apapa wiiliwiili yaananikusa wi nanwurye sorvete nimanle olaleerya.

Muloko ahu mukhaani waahikhalano ekulucu etokweene ni ipooma ikhaani ni imaca itokweene. Ohiya onivaha ikhorowa ntakhara soolaleeryiwa sahu, anamalima akina yaanivaha ichu sammacani, mooce ophiyeryatho anakhu. Apapa yiiha epanke sooveleela woosiilo ene ntakhara soolaleeryiwa. Vano, soolya seiye saanakhaviherya emusi ahu.

MIKIPICI SA ONAMOONA

Makholo aka yaahithuma ekhankoonya yooruma wi niphariheleke mmuteko woolaleerya. Kiiso kiri mukhaani nave nkaawerya opharihela yeeyo nyenya kaanasiveliwa waakhaviherya apapa ni amama orumiha mwaha wa Munna Rutherford mu oxekurya ni soohuserya sa Piipiliya.

Ni apapa vamoha ni amama aka ohoolo wa ekaaro ahu ya sooruma

Apapa yaahimmakelela altifulante mutokweene vasulu va ekaaro ahu, nave ekhala ekaaro ya sooruma. Owo waari muteko mutokweene. Wiiliwiili, wuupaceryani naanarumiha ncipo wi ntannye nchuno na achu. Voocharela, naanarumiha mwaha wa Piipiliya. Ohoolo waya naanavaha soolaleeryiwa wa achu yaawo yooniherye nchuno.

Mu epooma ekhaani o Cherryvale yo Kansas apapa yaaheemesa ekaaro yooruma mpuwa mwa eparki, weiwo achu ancipale yaayaayawo mu nihiku Namurunku. Voocharela, mpilisa aahiphiya nave aaleela apapa wi yaaphwanela opharihela ekaaro yooruma okhwipi wa eparki. Apapa yaahikeriha ekaaro muramphani waacamela eparki wi achu yaari mpuwa nlelo eweryeke wiiwa mwaha. Yaari chiri yoohakalaliha okhala ni apapa ni munnaka mutokotoko Jerry, mu saweereya ntoko seiha.

Variyari va iyaakha seiye, naahipaka mikipici savameekhaaya mu ikulucu seiho waariwo waakaaha otokotoko. Ntoko kiloncaaka wuupaceryani naavinya ohiyu eriyari nave moomaaleleya nikuha ifolyeto ni iproxura vathi va nsele mmavaate wa achu. Voocharela, oothene naanakumana okhwipi wa epooma wi noone waakhanle wi haavo ophariwe ni mapilisa.

Mukhalelo mukina wa olaleerya woohakalaliha ti yoowo niichanaahu weeceeca wa olokoha muselo. Naanaawaara akartau atokweene nave naaneeca mooreheryeya vapooma. Kinnuupuwela ekwaha emoha munna aarwiile epooma ahu eeceecha awanre kartau aaloca “Malapelo muraakho naari eyaakiho.” Awo yaapacenrye veechokoni vahu, yeeca mastatiya mamoha ni emeya vapooma yoothene, nave voocharela ekookela weiwo naaryaahuno. Moohakalala, haavo aamaalinhe, nyenya achu ancipale yaari ootikhiniheya vooloca sa yeeyo yeereya.

MITHUKUMANO SA MUCECHE ELUKULUKU KAARYAAKA MMIRAVO

Emusi ahu wiiliwiili yaanaya o Texas ntakhara mithukumano sa muceche. Apapa yaalapa mu empresa ya rampha. Wa nthowa na yeeyo, naanawerya opaka mukwaha nihilivenle wi naasekurye ahima ni okhala mu mithukumano sa muceche ni yaawo. Munna mutokweene aamama, Fred Wismar, ni mwaariye, Eulalie, yaakhala o Temple, o Texas. Ataata Fred yaahusenrye eparipari omapacereryo wa eyaakha 1.900, nlelo eri mmiravo epatisiwa nave yaanaaleela asinnaya, ophitaanyerya amama sa yeeyo yaahusenryaaya. Anna o Texas yaahaasuwela phaama ataata Fred nthowa nawi yaarumeela weiwo ntoko ooweherya ekulucu (Mu elukuluku yeele aasuweliwa ntoko murummwa a ekulucu). Awo yaari ooreera murima, oohakalala, ni amvai nave yaari yootakiherya yaphaama wa miyo.

Mu 1941 naahipaka mukwaha niyaaka o Louis, Missouri ntakhara muthukumano wa muceche mutokweene. Amiravo oothene yaahiwompwa wi yaakilaathi waacamela o palku wi ewiriyane mwaha wa Munna Rutherford yoowo waarino muru “Anamwane a Mwene.” Omakuchuwelo wa mwaha awe, yaaheereya echu yaatikhininhe amiravo oothene awaakhwana 15,000. Munna Rutherford ni amukhaviherye awe yaamvaha mmiravo ti mmiravo a hiyo liivuru muvyaani aarino muru Anamwane.

Mu Apirili a 1943, naahiphwanyeya va muthukumano wa ekulucu waarino muru “Wiichaniwa wa Weeravo Echu” o epooma yo Kofeyville o Kansas. Weiwo naahiiwa yoolokoha wi miloko soothene saahaala okhalano exikola evyaani, Exikola ya Orummwa Woomuluku. Naahimwaakhelatho liivuru mukhaani aarino soohuserya 52 yoowo naayaahu ompharihelaka mu exikola. Mu eyaakha yeele, kaahipaka mwaha aka woopacerya mu esikola. Muthukumano wa ekulucu yoole waaritho wavameekhaaya wa miyo nthowa nawi, miyaano vamoha ni akina, naahipatisiwa mmaahini ooriirya mu ehime waacamela emaca etokotoko.

KAAHICHUNA ORUMEELA O PETELI

Kimalinhe mahusiheryo avasulu mu 1951 nave kaaphwanela olakelela tiheeni kaayaaka opaka ni ekumi aka. Munnaka Jerry iiso arumeenle o Peteli. Miyaanotho kaanachuna oya o Peteli chiryene, mwawiihiiha kaahirumiwa epetisau aka. Vahilekenle kimanle orumiha, kaahiwompwa o Peteli nave kaahipacerya orumeela weiwo mu 10 a Marsu a 1952. Ela yaari yoolakelela yaphaama yeeyo yaakikhavihenrye omurumeela Yehova moopwahaxa.

Kaaweherya wi kaahaala olapaka muteko wa wimprimiri wi kikhaviherye okumiha irevista sahu ni soolaleeryiwa ikina. Nyenya tahi yeeyo kaapakaaka. Ohiya yeeyo, kaahithanliwa olapa ntoko mulipa oorehererya meesa nave ohoolo waya okusinya. Kaanasiveliwa ni muteko yoola nave kaahihuserya sincipale. Nave naanaraceelana, nave kaanakhalano elukuluku yawiichuuwa variyari va nihiku. Wiiliwiili kaanaya o nipuro na aliivuru no Peteli nave kaanapharihela aliivuru ancipale weiwo wi kipake yoohuserya ya muchu mukhateiye. Eyo yaahikikhaviherya olipiha nroromelo ni onthamwene aka ni Yehova. Nlelo kaamvira kichunaka omurumeela Yehova o Peteli mu elukuluku yawaaca wakhala wooweryeya. Jerry aakhumme o Peteli mu 1949 nave aamuthela Patricia, nto awo yaakhala waacamela o Brooklyn nave yaanakikhaviherya ni okilipiha elukuluku kaaryaaka muvyaani o Peteli.

Elukuluku vakhaani kiri o Peteli, anna yaahipacerya owaavya mapetelita wi yaaceereryiwe elista ya anamaloca o Peteli. Anna yaawo yaari va elista yaanathanliwa oya mmiloko yeecaka mukwaha wa mastatiya 320 okhuma o Brooklyn. Weiwo, awo yaanaperekha mwaha wa vanlakani ni olapa vamoha ni muloko mmuteko woolaleerya. Kaari mmoha a anna yaawo yaathanliwe. Moohilekela, kaahipacerya opaka oxekurya weiwo ni operekha miyaha sa vanlakani. Khalai mwaha waalociwa mpuwa mwa ewora yantero. Wiiliwiili kaapaka mukwaha kinwenle kumpoiyu. Kinnuupuwela phaameene Murunku mmoha mu elukuluku ya murupi mu 1954. Kaahinwela kumpoiyu kikookelaka o Nova York nave kaaphin’ye osekuwa. Nave mmuseweni, yaahikhumelela echeku etokweene ni itari nave yaanamora maralala. Motoori wa kumpoiyu waahimaala olapa, nave kaaphin’ye o Nova York iwora thanu sa woosiiselo wa nihiku noomorela muteko. Ovinyerya nipuro na akumpoiyu oya o Brooklyn kaawenle ekaaro nave mwawaakuveya kaaya olapa okusinya. Kaahilekela vakhaani nave kaahikoma woona wi nkaarumpe ohiyu woothene. Nto ohakalala kaaryaakano mu orumeela miloko ni waasuwela anna ni arokora ancipale waari woophwanelela opwaha wiilipiserya vyakala kaapankaaka.

Kimurehereryaka broadcast orweela mu estutiyu WBBR

Variyari va iyaakha soopacerya o Peteli, kaahipacerya tho opaka makupa mu marehereryo a yoohuserya ya Piipiliya yaari broadcast esumana ti esumana o raatiyu ahu, WBBR. Istuutiyu saakhala mu empa makupa anaawiili yaarino ipa 124 soolucelelana sa Kolumpia. Munna Alexander Macmillan, yoowo aarumeenle o Peteli mu iyaakha sincipale, wiiliwiili aanapaka makupa mu marehereryo yaala a raatiyu. Naamwiichana munna Mac. Owo aari yootakiherya yaphaama wa hiyo amiravo o Peteli nthowa nawi owo aahititelela okhala oororomeleya moohipwacha makacamiho mancipale.

Naanapharihela ifolyeto seiya siri mmatani ni raatiyu WBBR

Mu 1958 muteko aka waahitorokeya nave kipacerya olapa vakhiviru-vakhiviru ni anna yaamalinhe Exikola ya Kiliyati. Miyaano kaanaakhaviherya alopwana ni athiyana yaala amvai ophwanya epaaxo aya ya mukwaha, nave kaanapaka mareheryo a mukwaha aya. Opaka mukwaha mu nceeke mu elukuluku yeele waari woowalamela, mwa yeeyo anna ancipale yaaya o Afrika ni o Asiya yaananwela pophoro. Mu iyaakha ohoolo waya, vaavaa ipereeso sa maceeke saakhurunwaaya, mamisiyonariyu mancipale yaaya mu ilapo yaarumiheliwaayawo ni nceeke

Kirehereryaka ipapeli inooniherya okwaaxa wa exikola ya Kiliyati ehaakumve omala exikola

MIKWAHA NTAKHARA MITHUKUMANO SA MUCECHE

Mu 1960, muteko aka waavolowela opaka mikwaha okhuma o Estatu Unitu kiyaaka o Europa ntakhara mithukumano sa ilapo soohiyana mu 1961. Kaahiya o muthukumano wa muceche o Hamburg, o Germany. Omanle muthukumano, miyaano ni mapetelita akina araru naahilivela ekaaro ekina nipaka mukwaha okhuma o Alemanya oya o Italiya, nave naahixekurya efiliyale yo Roma. Nikhumaka weiwo, n’ya o Fransa, naahivira o miyaako so Pirenes nave naavolowa o Espanya weiwo muteko ahu waawatiihiwaayaawo. Naahiwerya waavaha anna o Parselona soolaleeryiwa ikina seiyo naahuruwenlaahu ni ipapeli sa yamahala. Yaari yoohakalaliha waasuwela yaawo! Nikhumaka weiwo naahiya o Amsterdam nave naahiwela nceeke nikookela o Nov York.

Mu 1962, kaahithanliwa wi kipakeke marehereryo a mikwaha sa anna ni arokora awaakhwana 583 yaawo yaahaala oyaaka mu mithukumano sa ilapo soohiyana orukurerya elapo. Owo waarino muru “Muchaka Waphaama Woohimala” weeren’ye mu 1963. Anna ni arokora oowompwa yaaphwanela opaka muthukumano wa muceche o Europa, Asiya, ni o Pasifiku navetho yaaphwanela oya o Honolulu, Havai, vookuchula, o Pasatena, o Kaliforniya. Awotho yaahaala oxekurya o Lipano ni o Yortano ntakhara otholathola wa ilapo sa Mpiipiliya. Etepartamentu ahu yaahilivela maceeke ni mapuro oohayamo nave okhalano ipaaxo sa weemereryiwa mu ilapo soothene.

NTHAMWENE MUVYAANI A VAMUKWAHANI

Eyaakha ya 1963 yaaritho yavameekhaaya wa miyo wa nthowa nikina. Mu 29 a Yunyu naahipaka othela ni Lila Rogers o Missouri, yoowo aaphin’ye o Peteli mu 1960. Evinre esumana emoha nimanle othelana, Lila ni miyaano naahikhala vamoha mmukwaha nsekuryaka ilapo nave naahiya o Kresiya, Yikuputu, ni o Lipano. Nikhumaka weiwo, naahiwela nceeke nave n’ya o Yortano. Nyenya, muteko ahu weiwo waanawatiihiwa, nave alamuleli hiyaaweemererya Anamoona a Yehova opaka mukwaha. Mwawiihiiha hinaasuwela echu yaahaala weereya nimanle ophiya weiwo. Nkaanyiheryani ohakalala ni otikhina naaryaahuno vaavaa noonnaahu nikhuuru na anna ni arokora yeemenle omakuchuwelo wa nchaco na nceeke nave ewanre ipapeli saarempwe “Munnaakheliwa Phaama Anamoona a Yehova”! Yaari chiri yoohakalaliha oxekurya ilapo sa Mpiipiliya ni woona mpuro yoowo Aparahamu, Isaki ni Yakopo yaakhalaayawo, weiwo Yesu ni amuhuserya awe yaalaleeryaayawo, nave weiwo Ekristu yaapacenryaayawo omwaramwaxeya “ophiyerya okutchuwenlaya’wo elapo.”—Saweriwa T’arummwa 13:47, NN.

Mu iyaakha 55, Lila omanle okhala nthamwene aka oororomeleya mu miteko sahu soothene. Naahixekurya o Espanya ni o Portukali mu ikwaha sincipale elukuluku muteko ahu woolaleerya waawatiihiwaaya. Naanaalipiha anna ni arokora, ni waaruuhela soolaleeryiwa ni ichu ikina awo yaachunaaya. Ophiyerya wi naahiwerya waaxekurya annihu akina yaawo yaawaleliwe mukalaposo o Cádiz, o Espanya. Kaahitepa ohakalala owerya opaka mwaha woolipiha.

Kiri ni Patricia ni Jerry Molohan muramphani n’yaaka va muthukumano wa muceche wa 1969 waarino muru “Murecele veelaponi”

Ovinyerya mu iyaakha 1963, kaahipaka marehereryo a mukwaha ntakhara muthukumano wa muceche wa ilapo soohiyana o Afrika, Australiya, Amerika, Europa, o Far, Havai, Selantiya Muvyaani ni o Porto Riko. Mu 1989, Lila ni miyaano naahikhalano mithukumano sa muceche soohicuwaleya, ntoko mmoha wo Warsaw, ni Poloniya. Anna ancipale o Rusiya yaahirwa va muthukumano yoowo mutokotoko. Owo waari muthukumano aya woopacerya! Naahaasuwela anna ni arokora yaawo yaawaleliwe mukalaposo o Uniyawu Soviyetika mu iyaakha sincipale nthowa na nroromelo naya.

Murici mukina kaasiveliwaakano waari oxekurya ni olipiha imusi so Peteli ni mamisiyonariyu orukurerya elapo. Mu osekurya wahu wookuchula, naahiya o Koreya nave naahiwerya waasuwela anna makhumi mathanu yaawo yaari mukalaposo o Suwon. Awo yaari aweemeleleya nave yaanaweherya omurumeela Yehova wanaawiili ehiwatiihiwe. Waasuwela yaawo yaahinilipiha vancipale!—Aroma 1:11, 12.

WAACEERERYEYA ONNARUUHA OHAKALALA

Kohoona mukhalelo Yehova aareelinheiye achu awe moovira wa iyaakha. Vaavaa kaapatisiwaaka mu 1943, yaarivo alaleeryi 100.000. Vano aakhalavo opwaha 8.000.000 yaawo anamurumeela Yehova mu ilapo 240. Muteko mutokotoko wa anna ni arokora avyakihiwe o Kiliyati wookhaviherya vancipale waaceereryeya wuuwu. Olapa vakhiviru khiviru ni mamisiyonariyu yaala wookiruuhela ohakalala otokotoko ni waakhaviherya oya mu ilapo yaarumiheliwaayamo.

Kinnathamalela wi elukuluku kaaryaaka mmiravo, kaahilakelela opharihela okumi aka omurumeela Yehova nave eyo yaahikeeriha oya o Peteli. Yehova ootepa okireeliha vancipale mu iyaakha soothene seiya. Mwa soothene nipankaahu mmuteko ahu wo Peteli, Lila ni miyaano noopuha olaleerya ni miloko mincipale o Brooklyn mu iyaakha makhumi mathanu nave noohaapaka asinthamwene ancipale eeparipari.

Kinnatitelela orumeela o Peteli nnikhaviheryo na Lila nihiku ti nihiku. Naamwi vano kirino iyaakha opwaha 84, kiri oohakalala wi nlelo kinnawerya opaka muteko woochuneyaxa ni okhaviherya ni ikorespontensiya so filiyale.

Kiri ni Lila olelo

Ti yoohakalaliha okhala mmakupa a marehereryo a Yehova oohakalaliha ni woona mukhalelo anaakhwanelaaya masu eeparipari mu Malakiya 3:18: “Nyuwano munamona wiliwili ohiyana wa a wokololowa ni wa ònanara murima, ale anamulapela Muluku ni ale ahinamulapelà.” Nihiku ti nihiku ninnoona wi elapo ya Satana enamvira enanaraka nave wi achu haano ewehereryo nave arino ohakalala wavakhaani muukumini mwaya. Nyenya yaale anamusivela ni omurumeela Yehova aakhalano ohakalala muukumini, naamwi mu ilukuluku seiya sookacamiha, ni ewehereryo yeeparipari yoomwaahiyu. Chiri ekari etokweene waaleela akina sa michaka saphaama. (Mateu 24:14) Omwene wa Muluku onahaala oraceeliha elapo yeela yawuuluvala ni Parataiso. Ninnaweherya ophiya wa nihiku nenlo! Voocharela, muchu ti muchu veelaponi onamukhalano okumi yaphaama, oohakalala ni okhala wookhala.