Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA WOOHUSERYA 49

Yookhalavo Elukuluku ya Muteko ni Wiichuwa

Yookhalavo Elukuluku ya Muteko ni Wiichuwa

“Murwe, . . . okhwipi . . . , mwiichuuwe vakhaani.” —MAR. 6:31.

NCIPO 143 Ntitelele Owehererya

YEEYO NNAHAALAAHU OHUSERYA *

1. Moonelo taani achu ancipale aryaayano vooloca sa muteko?

MMUKUMA munakhalaanyuwo achu anoona hai muteko? Mu ilapo sincipale, achu annalapa moowetha opwaha yeerelaaya khalai. Achu yaawo analapa moowetha, wiiliwiili annatepa okhala ooweiwa ophiyerya wi ehiniichuuwa, ehinakhala ni emusi aya, naari mano ohuserya vooloca sa Muluku. (Ekle. 2:23) Nikacamiho nikina ti nawi, achu akina hanasiveliwa ni muteko naari vakhaani, nave anneererya waavya mathowa a ohilapa.—Masi. 26:13, 14.

2-3. Sootakiherya taani Yehova ni Yesu atikithenryaaya vooloca sa muteko?

2 Moohiyana ni moonelo wa achu vooloca sa muteko, muthokororye mukhalelo Yehova ni Yesu anoonaaya muteko. Hannaphwanela okoha waakhanle wi Yehova onnaphara muteko. Yesu aahiloca mookwakwaleya, ariki: “Atiithi aka anamulapa ophiyerya olelo, miyo tho kinamulapa.” (Yoh. 5:17) Muupuwele muteko woothene Muluku aareiyeno wi aapake ankeelo ancipale, itheneeri ni iplaneta. Ninnoona tho ichu sincipale saphaama seiyo Muluku opankeiye mu elapo yeela. Mulipa a masalumu ooloca: “Apwiya miteko sanyu tisawaaca! Muheerano soothene seiya mwa miruku. Elapo ya vathi woosareyamo soopatusha sanyu.”—Sal. 104:24.

3 Yesu oomutakiherya Tiithi awe. Owo aahimukhaviherya Muluku “arehereryaka erimu.” Owo aari ni Yehova ntoko “kapara ooteka.” (Masi. 8:27-31) Evinrevo elukuluku yawaaca, vaavaa Yesu aareiye veelaponi yavathi, aahipaka muteko waphaamaxa. Muteko owo waari ntoko yoolya awe, nave echu eri yoothene aapankeiye yaanooniherya wi Muluku taamurumme.—Yoh. 4:34; 5:36; 14:10.

4. Tiheeni nnahuseryaahu orweela wa Yehova ni Yesu vooloca sa wiichuuwa?

4 Apwanne yootakiherya etikitheryiwe ni Yehova vamoha ni Yesu ya olapa mwakuru enooniherya wi tahi woochuneya wiichuwa? Tahi yeeyo. Yehova harwa avelavela, mwawiihiiha owo hanachuna wiichuwa amanle opaka echu yammoori. Piipiliya onaloca wi Yehova amanle opatuxa erimu ni elapo yavathi, ‘aahihiyererya muteko ni iichuuwa.’ (Muk. 31:17, BNM) Mwawooneya, ela enataphulela wi Yehova aamaala opatuxa ichu nave aahimaliha elukuluku ahakalalaka ni seiye aapatunxeiye. Nave naamwi Yesu aalampe mwakuru elukuluku aareiye veelaponi yavathi, owo aanaphwanya elukuluku ya wiichuuwa ni opuha yoolya vamoha ni asinthamwene awe.—Mat. 14:13; Luka 7:34.

5. Echu taani eri yoovila wa achu a Muluku?

5 Piipiliya onnaaceenyerya achu a Muluku ohakalala ni muteko. Alapeli a Muluku anaphwanela olapaka mwakuru mmuteko ni ohikhala ooporora. (Masi. 15:19) Akhweya munnalapa mwakuru mmuteko wa mulaponi wi mukhapelele emusi anyu. Nave oomuchara oothene a Kristu aakhalano murici wa olaleerya michaka saphaama. Nyenya, munnaphwanela tho wiichuwa. Apwanne ilukuluku ikina onnakhala woovila wa nyuwo okawa elukuluku ya muteko wa mulaponi, muteko woolaleerya ni wiichuwa? Nni nsuwele hai ophimelela elukuluku ya olapa ni ya wiichuuwa? vooloca sa ophiyerya mweeryo taani nnaphwanelaahu olapa ni wiichuwa?

NIKHALE OOPHIMELELA

6. Marko 6:30-34 onooniherya hai wi Yesu aahikhalano moonelo woophimelela vooloca sa muteko ni wiichuwa?

6 Vooloca sa muteko, ophimelela ti woochuneya. Mwene Solomoni aahiveereliwa orepa: “Miteko soothene sookhalano elukuluku aya.” Owo aahiromola waala, oteka, othanana, otheya, wiina, ni miteko mikina. (Ekle. 3:1-8) Makupa meeli oochuneya mookumini ti olapa ni wiichuwa. Yesu aahikhalano moonelo woophimelela vooloca sa muteko ni wiichuwa. Mu ekwaha emoha, arummwa yaatepa waaceliwa mmuteko woolaleerya. Awo yaanatepa oweiwa ophiyerya wi “hiyaawerya okhalano elukuluku yoolya.” Yesu aahiloca: “Murwe, nikhale nno okhwipi meekhiihuru, mwiichuuwe vakhaani.” (Mwaalakhanye Marko 6:30-34.) Naamwi Yesu ni arummwa awe yahaawerya ophwanya elukuluku ya wiichuwa ntoko yaachunelaaya, owo aahisuwela wi oothene yaanachuna wiichuwa.

7. Othokororya nlamulo na Sapata oni onikhaviherye hai?

7 Mu ilukuluku ikina, ti woochuneya wiichuwa naari opaka matorokelo mmiteko sahu. Nnanwerya woona yeeyo orweela mu marehereryo yaawo Muluku aapankeiye wa achu awe khalai. Marehereryo awo yaari wuupuwelaka nihiku na Sapata. Hiyo hanri vathi va Nlamulo na Mose, nyenya nnanwerya ophura moorweela wa othokororya yeeyo naalocaaya sa Sapata. Yeeyo nneeraahu nihuserye enamunikhaviherya waalikhela moonelo ahu vooloca sa muteko ni wiichuwa.

SAPATA NAARI NIHIKU NAWIICHUUWA

8. Mwawiiwanana ni Mukwaha 31:12-15, Sapata naari nihiku na eheeni?

8 Masu a Muluku analoca wi nimanle “nihiku” naneethanu nammoha, Muluku aahimaala opatusa ichu veelaponi yavathi. (Map. 2:2) Nyenya, Yehova onnasiveliwa olapa muteko, mmikhalelo mikina owo ‘onamulapa ophiyerya olelo.’ (Yoh. 5:17) Yehova aahilapa mu “mahiku” mathanu nammoha nave aahiichuuwa mu “nihiku” naneethanu napiili nave aahaaleela Aisarayeli wi yichuuweke mu nihiku naneethanu napiili. Muluku aalonce wi Sapata yaari eneneeryo variyari va yene ni Aisarayeli. Nlo naari nihiku “nawiichuuwa, naweela wa Apwiya.” (Mwaalakhanye Mukwaha 31:12-15.) Ohiiheryiwa olapa muteko waanaphariheleya wa muchu ti muchu ophitaanyerya anamwane, akapuro, navetho ophiyerya asinama a vaate. (Muk. 20:10) Eyo yaanaweeriha achu opwacha phaama miyaha soomunepani.

9. Moonelo taani woonanara achu yaaryaayano vooloca sa nihiku na Sapata mu elukuluku ya Yesu?

9 Nihiku na Sapata naari naphaama wa achu a Muluku, nto, ahooleli a malapelo ancipale mu elukuluku ya Yesu yaahipaka malamulo oopwaha mphimo vooloca sa Sapata. Awo yaanaloca wi yaari yoonanara ohepha yoolya mu nihiku na Sapata naari ompenusa muchu yoowo iiceliwa. (Mar. 2:23-27; 3:2-5) Nyenya tahi yeeyo Muluku aachuneiye, nave Yesu aahiiwexexiha phaama wa achu yaale yaanwiriyana.

Emusi ya Yesu yaanapharihela nihiku na Sapata wi emulapele Muluku (Moone eparakrafo 10) *

10. Tiheeni nnahuseryaahu orweela mu Mateu 12:9-12 vooloca sa moonelo wa Yesu ntakhara nihiku na Sapata?

10 Yesu ni oomuchara awe yaanuupuwelela nihiku na Sapata nthowa nawi yaahooleliwa ni Nlamulo na Mose. * Nyenya Yesu aahiloca nave aahipaka ichu sincipale seiyo sooniherya wi hiyaari yoonanara opaka ichu saphaama ni waakhaviherya akina mu nihiku na Sapata. Owo aahiloca mookwakwaleya: “Onneemereryeya weera saphaama nihiku nawiichuuwa [naari na Sapata].” (Mwaalakhanye Mateu 12:9-12.) Opaka ichu saphaama ni waakhaviherya akina Yesu hoona ntoko onanariha nihiku na Sapata. Ichu seiyo Yesu aapakeiye saanooniherya wi owo aaniiwexexa mathowa oochuneyaxa yaamweerinhe Muluku waalamulela Aisarayeli wuupuwelaka nihiku na Sapata. Woona wi achu a Muluku yaaniichuuwa mmiteko saya, awo yaanawerya otikitheryeya mu ichu soomunepani. Yesu unnunwe mu emusi yeeyo yaapharihela nihiku na Sapata wi emulapele Muluku. Ninnasuwela yeela orweela wa yeeyo nnaalakhanyaahu vooloca sa Yesu vaavaa aareiye mu epooma awe, o Nasareti: “Nihiku nawiichuuwa aavolowa nipuro noovekelamo, ntoko aakhovelenleiye. Aaheemela wi aalakhanye masu.”—Luka 4:15-19.

TUUVI ORI MOONELO ANYU VOOLOCA SA MUTEKO?

11. Taani aatikithenrye yootakiherya yaphaama wa Yesu vooloca sa muteko?

11 Yosefe aahimuhusiha Yesu muteko wo kalapinteero, atakiheryaka moonelo wa Muluku vooloca sa muteko. (Mat. 13:55, 56) Nave aanawerya omoona Yosefe alapaka moowetha nihiku ti nihiku wi akhaviherye emusi awe etokotoko. Ohoolo waya, Yesu aahaaleela arummwa awe: “Namuteko onaphwanela waakhela yoolivela ya muteko awe.” (Luka 10:7) Chiryene, Yesu aahisuwela mukhalelo wa olapa moowetha.

12. Tiheeni soorepa sinooniheryaaya vooloca sa muteko wakuru?

12 Murummwa Paulo aahisuwela tho olapa mwakuru. Muteko awe woochuneyaxa waari weerela onamoona nsina na Yesu ni olaleya michaka. Naamwiihiiha, Paulo aanalapa wi iikhaviherye mwaneene. Anna o Tesalonika yaanasuwela wi owo ‘aanalapa ni weeteteya, atothowaka ohiyu ni othana wi ahimuukhuleru’ muchu. (2 Tes. 3:8; Saw. 20:34, 35) Vaavaa Paulo aaloceiye sa muteko awe, woonaru owo aaloca sa muteko awe wooteka misakala. Elukuluku aareiye o Korinto, owo aahititelela okhala ni Akila vamoha ni Priskila nave “analapa vamoha ni yaawo, vawi muteko aya waari mmohamoha, ococha mishakala sakuwo.” Vaavaa Paulo aalonceiye wi aanalapa “othana ni ohiyu,” eyo henataphulela wi oona olapa ahiichuuwaka. Owo aaniichuuwela oteka misakala, hiiha ntoko mmahiku a Sapata. Nihiku nenlo naanamvaha ekari ya waalaleerya Ayuta, yaawo yahaalapa mu nihiku na Sapata.—Saw. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Tiheeni nnahuseryaahu ni yootakiherya ya murummwa Paulo?

13 Murummwa Paulo oovaha yootakiherya yaphaama. Owo aanalapa wi iivakulele, nyenya haahin’ye ophara muteko woochuneyaxa, olaleerya moohihiyererya “michaka yaphaama.” (Aro. 15:16; 2 Kor. 11:23) Paulo aanaaceenyerya akina olaleerya moohihiyererya. Mweeparipari, Akila ni Priskila yaari ‘anamuteko akhwaawe mwa Yesu ori Kristu.’ (Aro. 12:11; 16:3) Paulo aahaaceenyerya anna a Korinto wi ‘epharesha muteko wa Aphiya.’ (1 Kor. 15:58; 2 Kor. 9:8) Ophiyerya wi Yehova aahimveerela murummwa Paulo orepa: “Muchu aahichunaka ophara muteko, ahilye tho.”—2 Tes. 3:10.

14. Tiheeni Yesu aachuneiye oloca ni masu ari mu Yohani 14:12?

14 Muteko woochuneya nryaahuno mmahiku yaala ookuchula ori olaleerya ni waapaka oohuserya. Nave Yesu aahiphiyerya oloca wi oohuserya awe yaahaala opaka miteko mitokweene opwaha sawawe! (Mmwaalakhanye Yohani 14:12.) Yesu haachuna oloca wi naahaala opakaka sootikhiniha nto yene. Mweeparipari, oomuchara a Kristu yaahaala olaleerya ni ohusiha mu mapuro awaaca, wa achu ancipale ni elukuluku yawaaca moohiyana ni yoowo.

15. Makoho taani nnaphwanelaahu wiipakela, nave ntakhara heeni?

15 Wakhala wi munnachuna olapa wi mwiivakulele, mwiipakele makoho ala: ‘Mano, mu nipuro naka na muteko, kisuweliwe ntoko namalapa oowetha? Apwanne kinnaphara muteko aka mu elukuluku enaweheryiwa, nave ophiyerya kinaweryelaakavo?’ Wakhala wi naakhulo na makoho yaala ti nawi ‘aa’, nyuwaano munahaala ororomeliwa ni yoowo munamulapaanyu. Ohiya yeeyoru mukhalelo anyu onahaala oweeriha akina ochuna wiiwa michaka saphaama. Vooloca sa muteko woolaleerya ni ohusiha, mwiikohe: ‘Mano, kisuweliwe ntoko muchu oniilipiserya mmuteko woolaleerya? Apwanne kinniirehererya phaama ntakhara ekwaha yoopacerya? Mano, kinnaasekurya mwawaakuveya yaale oonihenrye nchuno? Apwanne kinnapaka makupa moohihiyererya mmikhalelo soohiyana hiyana sa olaleerya?’ Wakhala wi naakhulo nanyu wa makoho yaala ti nawi ‘aa’, munahaala okhalano ohakalala mmuteko anyu woolaleerya.

TUUVI ORI MOONELO ANYU VOOLOCA SA WIICHUWA?

16. Yesu ni oohuserya awe yoonihenrye hai wi yaari ohiyana ni achu a ilukuluku sa khalai ni sa hiihaano?

16 Yesu aanasuwela wi, mu ikwaha ikina, yene ni oohuserya awe yaahaala ochunaka wiichuwa. Nyenya achu akina mu elukuluku yeele, ni mmahiku ahu, anuupuwela ntoko mulopwana ooreela a niphwanaphwaniho na Yesu. Mulopwana ole ooreela aahiloca wa yene mukhateiye: “Wiichuuwe, olye, owurye, opuhe.” (Luka 12:19; 2 Tim. 3:4) Owo uupuwela wi echu yaari yoochuneya mookumini waari wiichuwa ni opuha. Yesu ni oohuserya awe yaari ohiyana! Okumi aya hiwaathipelen’ye mu soopuha sa elapo.

Okhalano moonelo woophimelela vooloca sa muteko ni wiichuwa enahaala oneeriha okhala ootikitheryeya opaka miteko soomuluku seiho sinahaala oniichuuwiha (Moone eparakrafo 17) *

17. Tiheeni nnapakaahu elukuluku nihinalapaahu?

17 Mmahiku ahu ninneererya ochariha yootakiherya ya Yesu. Elukuluku nihinalapaahu, hinnachuna pahiru wiichuwa, ninnapharihela elukuluku ahu wi nipake ichu ikina saphaama, ntoko olaleerya ni oya mmithukumano sahu. Hiyaano ninniilipixerya wi naapake oohuserya ni oya mmithukumano, woona wi miteko seiya saweela ti soochuneya wa hiyaano. (Ahe. 10:24, 25) Naamwi nikhumme ifeeriya, ninnatitelela ochariha malapelo ahu oomunepani. Ninnaya mmithukumano moohihiyererya nave ninnaavya ekari ya waalaleerya yaawo nnaaphwanyaahu.—2 Tim. 4:2.

18. Tiheeni Mwene ahu, Kristu Yesu, onachuneiye wi nipake?

18 Ti yoohakalaliha osuwela wi Mwene ahu, Kristu Yesu, hananiveka echu nihinaweryaahu omvaha. Ninnathamalela nthowa na onivaha nikhaviheryo na okhalano moonelo woophimelela vooloca sa muteko ni wiichuwa! (Ahe. 4:15) Yesu onachuna wi nikhaleno wiichuwa woophwanelela. Nave owo onachuna wi nlapeke mwakuru wi niwerye wiivakulela ni olapa muteko yoowo ori woohakalaliha, waapaka oohuserya. Mmwaha onacharela, nnahaala woona yeeyo Yesu opankeiye wi anoopole mmukhalelo wootakhala wa okapuro.

NCIPO 38 Muluku Onamoolipihaani

^ par. 5 Soorepa sinnanihusiha mukhalelo wa okhalano moonelo woophimelela vooloca sa muteko ni wiichuwa. Ntoko yootakiherya, nipharihelaka nihiku na Sapata nenlo Aisarayeli yaavahiwaaya, mwaha ola onahaala onikhaviherya waalikhela moonelo ahu vooloca sa muteko ni wiichuwa.

^ par. 10 Arummwa yaanacicimiha vancipale nihiku na Sapata ophiyerya ohiyererya orehererya makhurwa wi ehele mwiili wa Yesu.—Luka 23:55, 56.

^ par. 55 ERUKU VA EPAAXINA: Yosefe onnaya o Sinakooka vamoha ni emusi awe mu nihiku na Sapata.

^ par. 57 ERUKU VA EPAAXINA: Tiithi yoowo onalapa wi avakulele emusi awe onnapharihela elukuluku ohinalapeiye wi athokororye miyaha soomunepani, ophiyeryatho vaavaa owo ni emusi awe anakhumaaya ifeeriya.