Xuiya kampa tlen onka ijtik

Xuiya kampa tlen kipiya

APÉNDICE

¿Noneki matikinpanoltikan iluimej?

¿Noneki matikinpanoltikan iluimej?

BIBLIA xkijtoua manopanoltikan iluimej tlen ipan nochiuiyan tlaltikpaktli nopanoltiaj. Kuakon, ¿kanon oualeujkej? Tla tiueli tiauj ipan se biblioteca, uelis mitsmojkatlachialtis tlen kijtouaj amoxtin itech iluimej tlen nopanoltiaj kampa tejua tichanti. Matikimitakan san seki.

Semana Santa. Maski ijkuak kichiuaj yejon kinemiliaj ika kilnamikij imikilis Cristo niman ijkuak oksejpa oyoliuj, kichiuaj miyek tlemach tlen kichiuayaj ipan tlaneltokijli xmelauak, ken ijkuak tlayeualouaj. Ipan amoxtli Las Grandes Religiones Ilustradas, kijtoua ika ijkuak xiuajlaya Cristo, babilonios “melak kuajli kinyektlaliayaj intajtsitsinuan [...]. Yejuin tlamachijchiualtin kintlakentiayaj ika tlen melak patioj, kintlaliliayaj koskamej, makoskatl niman anillos; kampa kintekayaj noijki tlachijchiujtin katkaj ika tlen melak patioj niman kinkixtiayaj kintlayeualoltiayaj”.

Yenkuik Xiuitl. Ipan oksekimej países tlamantik noso sejneka iluichiuaj ijkuak peua Yenkuik Xiuitl. Oksekimej kipanoltiaj ipan okseki fechas. Se amoxtli kijtoua itech kanon oualeuj yejuin iluitl: “Ueyixtika tekiuaj romano Julio César okitlali tonajli 1 metstli enero kentla tonajli ijkuak peuaya Yenkuik Xiuitl. Yejuin opanok ipan xiuitl 46 ijkuak xiuajlaya Cristo. Ipan yejon tonajli, romanos kiluichiuiliayaj Jano intajtsin itech tlatsakuilyomej (puertas) niman akin tlapeualtiaya. Metstli enero [ika latín, Januarius] oualeuj itech Jano, tlen kipiaya ome ixayak: se tlachixtoya ika tlayekapan niman se ika tlakuitlapan” (The World Book Encyclopedia). Kuakon, yejuin iluitl ijkuak peua Yenkuik Xiuitl noijki ualeua ipan tlaneltokijli xmelauak.

Kimiluichiuiliaj akin yomijkej (Todos Santos). Ipan La edición de The Encyclopædia Britannica de 1910, kijtoua: “Intonal nochimej akin yomijkej [...] ipan Iglesia Católica Romana onotlali yejuin tonajli ijkuak noilnamikis nochimej akin yomijkej. [...] Seki itech tlen nochiua ijkuak kimilnamikij akin yomijkej ualeua itech tlaneltokijli xmelauak niman nion xnomati kemanon ouajpeuj yejuin iluitl. Ika yejon, ipan miyekej países Católicos, tlaltikpakchanejkej kineltokaj ika akin yomijkej oksejpa nokuepaj inchan yejon tonajli niman imiuan tlakuaj akin yoltokej”.

Oksekimej iluimej. Xuelis titlajtoskej itech nochimej iluimej tlen nopanoltiaj ipan nochiuiyan tlaltikpaktli. Noneki matikmatstokan ika Jehová xkineki matikpanoltikan se iluitl kampa noueyichiuaj tlaltikpakchanejkej noso tekiuajkej (Jeremías 17:5-7; Hechos 10:25, 26). Noijki, xmatsto ika tejua uelis tikmatis tla se iluitl kipaktia toTajtsin noso ka ijkuak tikitas kanon ualeua (Isaías 52:11; Apocalipsis [Revelación] 18:4). Tlen otikitakej itech capítulo 16 ipan yejuin amoxtli, mitspaleuis xmati kenon kita toTajtsin okseki iluimej tlen xualeuaj itech tlaneltokijli xmelauak.