Xuiya kampa tlen onka ijtik

Xuiya kampa tlen kipiya

Matoyekanakan nochipa ika yolyemanilistli

Matoyekanakan nochipa ika yolyemanilistli

“[¡]Ika yolyemanilistli xkistinemi iuan moTajtsin!” (MIQUEAS 6:8).

TLAKUIKALTIN 48 NIMAN 95

1-3. ¿Tlenon xokichiuj se teotlajtoketl itech Judá niman kenon okisato? (Xkita tlaixkopinajli kampa peua tlen tomachtijtokej).

JEROBOÁN, akin tekiuaj katka itech Israel, okitlali se tlaixpan kampa kiueyichiuaskia se intajtsin akin xmelauak ipan ueyikalpan Betel. Jehová okititlan se teotlajtoketl itech Judá makimakati tlajtojli tlen nonekiya makiseli Jeroboán. Yejon yolyemanki teotlajtoketl okitlakamat Jehová niman okiteijlito tlajtojli tlen okinauatijkej. Tekiuaj melak okualan iuan yejon teotlajtoketl, san ika, Jehová okitlajpix (1 Reyes 13:1-10).

2 Jehová yokinauatijka yejon teotlajtoketl maka matlakua noso makoni itlaj ipan Israel niman mauajnokuepa ipan okse ojtli. Ijkuak uajnokuepaya, teotlajtoketl okinamik se ueuentsin akin okikajkayauj, okijli ika kipiaya tlajtojli tlen ualeuaya itech Jehová. Kuakon yejon ueuentsin okinots teotlajtoketl mauiya ipan ichan iuan matlakuati niman makoniti itlaj. Teotlajtoketl xokitlakamat Jehová niman iuan oyaj yejon ueuentsin. Jehová xokuelitak tlen okichiuj. Ijkuak uajlaya ipan ojtli ika ichan, se león okixnamik niman okimikti teotlajtoketl (1 Reyes 13:11-24).

3 Xkuajli tikmatij tleka teotlajtoketl okikak yejon ueuentsin niman xokitlakamat Jehová. San ika, tikmatij ika yejua okikajkauj kistinemis “ika yolyemanilistli” iuan Jehová (xpoua Miqueas 6:8). * Ipan Biblia, tikistinemis iuan Jehová kijtosneki titlaneltokas itech yejua, titlaneltokas itech itlayekanalis niman tiktlakamatis. Se akin yolyemanki kimati ika noneki kichiuas nochipa teoyotl. Tla yejon teotlajtoketl yolyemanki yeskia, kitlajtoltiskia Jehová tla yonopatlaka tlen yokinauatijka. Kemantika tejuamej noijki noneki tiktlapejpeniskej tikchiuaskej tlen ouijtika. Niman ipan yejuin kanaj xnimantsin tikitaskej tlen Jehová kineki matikchiuakan. San ika, tla tiyolyemankej, tiktlajtlaniliskej Jehová matechyekana niman ijkon xuelis topopoloskej itech tlen tikchiuaskej.

4. ¿Tlenon tomachtiskej ipan yejuin tlamachtijli?

4 Ipan kachtopa tlamachtijli, otomachtijkej tlenon kijtosneki tochiuaskej yolyemankej niman tleka melak noneki ipan yejuin tonajli. San ika ¿kenon ok uelis tochiuaskej tiyolyemankej? ¿Kemanon melak ouijtika tiyolyemankej yeskej? ¿Niman kenon tikteititiaj tla yemelak tiyolyemankej noso ka? Matikitakan yexkan kampa noneki tikteititiskej (Proverbios 11:2).

IJKUAK ITLAJ NOPATLA IPAN TONEMILIS

5, 6. ¿Kenon okiteititi Barzilai ika yolyemanki katka?

5 Tlen tikchiuaj ijkuak nopatla itlaj ipan tonemilis noso nopatla tekitl tlen tikchiuaj uelis kiteititis tla yemelak tiyolyemankej. Uelis tomachtiskej itech ineskayo Barzilai, se akin melak kuajli iuan nouikaya tekiuaj David. Ijkuak Barzilai kipiaya 80 xiuitl, David okinots manemi kampa yejua tlanauatiaya. Maski kimatiya ika yejuin ueliskia ika noueyiteneuaskia, Barzilai okijto ika melak kuajli yeskia makinotsakan okse tlakatl akin itoka Kimham, akin kanaj ikoneuj katka (2 Samuel 19:31-37).

6 ¿Tleka Barzilai xokiseli ijkuak okinotskej? ¿Pampa xkinekiya kipiyas okse tekitl noso san pampa kinekiya maka kixnamikis tlen ouijtika ipan inemilis? Ka. Katka pampa Barzilai yolyemanki. Yejua kasikamatiya ika itlaj yonopatlaka ipan inemilis niman okiseli ika aman onkatka itlaj tlen xueliskia kichiuas (xpoua Gálatas 6:4, 5). Ijkon ken Barzilai, tejuamej noneki matiyolyemankej. Maka san matitlanemilikan itech tlen tiknekij noso tiknekiskej tochiuaskej ken oksekimej. Matiknekikan tikmakaskej Jehová nochi tlen tiuelij. Yejuin melak noneki xijkon ken tikpiyaskej se kualtsin tekitl noso melak miyekej matechixmatikan (Gálatas 5:26). Tla tiyolyemankej, titekitiskej san sekan iuan tokniuan niman ijkon tikueyichiuaskej Jehová niman tikinpaleuiskej oksekimej (1 Corintios 10:31).

7, 8. ¿Kenon yolyemanilistli techpaleuis maka matitlaneltokakan san totechkopa?

7 Melak ouijtika nochipa tiyolyemankej yeskej tla techmakaj okseki tekitl noso tlanauatijkayotl. Uelis tomachtiskej itech ineskayo Nehemías. Ijkuak Nehemías okikak ika tlaltikpakchanejkej itech Jerusalén kipiayaj miyek tlaueltin, ika nochi iyojlo okitlajtlanili Jehová makipaleui (Nehemías 1:4, 11). Jehová okinankili Nehemías tlen okitlajtlanili. Tekiuaj Artajerjes okitlali Nehemías matlanauati ipan Jerusalén. Maski Nehemías kipiaya tlanauatijkayotl niman miyek tomin, xkeman otlaneltokak san itechkopa. Yejua okitejtemo itlayekanalis Jehová niman mojmostla kipouaya itlanauatil (Nehemías 8:1, 8, 9). Nehemías kipiaya tlanauatijkayotl ipan miyekej tlaltikpakchanejkej, san ika, xkeman okikuik itlanauatijkayo san ika yejua nopaleuis noso ika kinchiuilis tlen xkuajli oksekimej (Nehemías 5:14-19).

8 Ijkon ken Nehemías, tla tikseliaj okse yenkuik tekitl noso nopatla tlen tikchiuaj, tiknekij tikteititiskej ika tiyolyemankej. Xtiknekij titlaneltokaskej san totechkopa, san itech tlen tiueltokej tikchiuaskej noso san itech tlen yotomachtijkej. ¿Kenon ueliskia se peuas san itechkopa tlaneltokas? Se neskayotl, ijkuak se tlayekanketl kichiuas itlaj ipan tlanechikojli niman xkichiuas teoyotl kachtopa. Noso ijkuak se tokniuj kachtopa kitlapejpenis tlenon kichiuas niman sakin kitlajtlanilis Jehová makiteochiua tlen okitlapejpeni kichiuas. San ika, se akin yolyemanki xtlaneltokas itechkopa maski ijkuak kichiuas itlaj tlen yokichiujka miyekpa yeuejkaui. Yejua nochipa kilnamiki ika tlen ueltika kichiua xijkon ken Jehová akin nochi ueli kichiua (xpoua Proverbios 3:5, 6). * Ipan yejuin tonajli, miyekej san tlanemiliaj intechkopa niman kinekij uejueyixtoskej itech oksekimej. San ika, itekipanojkauan toTajtsin xijkon ken yejon tlaltikpakchanejkej. Xtiknemiliaj ika pampa tikpiyaj miyek tekitl yejuin kichiua ika matiuejueyixtokej itech oksekimej, ipan tochanejkauan niman ipan tlanechikojli. Kuakon matikilnamikikan tlen tekitl tikchiuaj ipan itekiyo toTajtsin niman matitekitikan san sekan imiuan tokniuan (1 Timoteo 3:15).

IJKUAK OKSEKIMEJ TECHTEJTENEUAJ NOSO TECHUEYITENEUAJ

9, 10. ¿Kenon uelis techpaleuis yolyemanilistli ijkuak oksekimej techtejteneuaj?

9 Uelis toyolkokoskej ijkuak yakaj techtejteneuas. Yejuin tlen ipan onochiuj Ana. Maski iueuentsin melak kitlasojtlaya, Ana xyolpakiya. Peniná, akin kitlauelitaya, nochipa kipinaujtiaya. Ana kinekiya kinpiyas ikoneuan, san ika, yejua xueliya. Se tonajli, ijkuak Ana melak notekipachouaya, oyaj ipan tabernáculo okichiuato teoyotl. Ueyixtika teopixki Elí okitak ika yejua chokatoya niman okitlajtlakolti ika yejua yotlauanka. Ana ueliskia melak kualanis. San ika, yejua okinankili Elí ika tlakaitalistli. Sakin, ipan se teoyotl Ana okiteititi ika kipiaya itlaneltokil itech Jehová niman ika melak kitlasojtlaya (1 Samuel 1:5-7, 12-16; 2:1-10).

10 Yolyemanilistli uelis techpaleuis matikchiuakan “on tlen kuajli” maski texchiuiliaj “on tlen xkuajli” (Romanos 12:21). Ken tlayekana Satanás melak xkuajli. Ika yejon, xtitlamojkaitaj ijkuak xtechtlakaitaj. Maski yejuin uelis kichiuas matikualanikan, noneki matochikauakan maka ijkon matomachilikan (Salmo 37:1). Niman ok melak teyolkoko ijkuak tikpiyaj tlauejli iuan tokniuan ipan tlanechikojli. Tla yejon panoua, tiknekij tikixkopinaskej Jesús. Biblia kijtoua: “Ijkuak on tlakamej okuijuikaltijkej Cristo, yejua xotlanankilij ikan tlauijuikaltilistli”. Yejua “okinmaktilij Dios yejuan nochipa tetlaxtlauilia ken noneki” (1 Pedro 2:23). Jesús katka yolyemanki niman kimatiya ika Jehová ueliskia kiyektlalis maski san tlenon (Romanos 12:19). Tejuamej noijki tiknekij tochiuaskej tiyolyemankej niman “tla yakaj itlaj [tex]chiuilis tlen xkuajli, ma ka no ijki [ti]kuepiliskej” (1 Pedro 3:8, 9).

11, 12. a) ¿Kenon uelis tiyolyemankej yeskej ijkuak oksekimej techueyiteneuaj? b) ¿Kenon uelis tikteititiskej ika tejuamej tiyolyemankej itech ken totlakentiaj niman ken toyekanaj?

11 Noijki uelis melak ouijtika tikitaskej tiyolyemankej yeskej ijkuak oksekimej techueyiteneuaskej. Matitlanemilikan itech Ester, yejua melak okiueyiteneujkej. Katka se siuatl akin melak kualtsin itech siuamej ipan Persia. Ipan se xiuitl yejua okimaluijkej ika tlemach tlen kichiuaskia kualtsin manesi, ijkon ken noijki okiselijkej oksekimej ichpokamej akin kinekiyaj nonamiktiskej iuan tekiuaj. San ika, tekiuaj okitlapejpeni Ester ken isiuauj. Maski Ester okiseli miyek tlemach, yejua xsan itech otlanemili. Yejua nochipa yolyemanki katka, yolkuajli niman tetlakaitaya (Ester 2:9, 12, 15, 17).

¿Teititia ken totlakentiaj ika tiktlakaitaj Jehová niman tikintlakaitaj oksekimej noso teititia ika xtiyolyemankej? (Xkita párrafo 12).

12 Tla tiyolyemankej, ken totlakentiskej niman ken toyekanaskej teititis ika tikintlakaitaj oksekimej niman totlakaitaj. Maka matiknekikan titemojkatlachialtiskej ika ken tinesij, tejuamej matikyejyekokan tiyolyemankej yeskej niman titenotskej (xpoua 1 Pedro 3:3, 4; Jeremías 9:23, 24). Ken titlanemiliaj totechkopa noteititis itech ken titlajtouaj niman tlen tikchiuaj. Se neskayotl, uelis peuas tikchiuaskej ika oksekimej matechueyikaitakan ipampa tlen tikchiuaj, tlen tikmatij noso akin tikimixmatij. Noso ueliskia tikchiuaskej ika oksekimej makinemilikan ika san tejuamej otikchiujkej itlaj maski kema otechpaleuijkej oksekimej. Matitlanemilikan itech Jesús. Yejua ueliskia kinmojkatlachialtis tlaltikpakchanejkej ika tlamachilistli tlen kipiaya. San ika, Jesús miyekpa okiteneuj itech iTlajtol toTajtsin. Yejua kinekiya ika tlaltikpakchanejkej makimakakan ueyilistli toTajtsin. Yejua nochipa kinekiya kiueyichiuas Jehová (Juan 8:28).

IJKUAK TIKTLAPEJPENIAJ TLEN TIKCHIUASKEJ

13, 14. ¿Uelis techpaleuis yolyemanilistli kuajli matiktlapejpenikan tlen tikchiuaskej?

13 Noneki matiyolyemankej ijkuak tiktlapejpeniskej tlen tikchiuaskej noso ijkuak oksekimej kitlapejpeniaj tlen kichiuaskej. Ijkuak Pablo, itlatitlankauj Cristo, nemiya ipan Cesarea, kinekiya yas Jerusalén niman ijkon tlamis itekiyo tlen Jehová yokimakaka. San ika, se teotlajtoketl itoka Ágabo okijli Pablo ika tla yaskia Jerusalén, ompa kitsakuaskiaj niman hasta ueliskia kimiktiskiaj. Kuakon tokniuan okitlajtlanilijkej Pablo maka mauiya. San ika, Pablo okitlapejpeni yas Jerusalén. ¿Okichiuj ijkon san pampa tlaneltokaya itech? Ka, Pablo katka yolyemanki niman otlaneltokak ika nochi iyojlo itech Jehová. Tokniuan noijki katkaj yolyemankej. Ika yejon, okipaleuijkej Pablo itech tlen okinemili kichiuas niman okikauilijkej mauiya (Hechos 21:10-14).

14 Tla tiyolyemankej techpaleuis kuajli matiktlapejpenikan tlen tikchiuaskej maski xuelis tikpatlaskej tlen panos ika tlayekapan. Se neskayotl, kanaj tiknemilijtokej peuas chikauak tikchiuaskej itekiyo Jehová. San ika ¿tlenon panos tla tikualoj? ¿Niman tla totajuan kualoj niman noneki makinpaleuikan? ¿Tlenon tikchiuaskej ijkuak yotiuejueyiyakej? Xuelis tikmatiskej nochi yejon maski tikchiuaskej teoyotl noso titlanemiliskej itech yejon (Eclesiastés 8:16, 17). San ika, tla titlaneltokaj itech Jehová, tikasikamatiskej tlen xueli tikchiuaj niman tikseliskej. Tikitaskej tlen yemelak panotok, tiktlajtlaniliskej tlapaleuilistli niman melak noneki tikchiuaskej teoyotl. Kuakon noneki toyekanaskej ika iespíritu santo Jehová (xpoua Eclesiastés 11:4-6). * Jehová uelis kiteochiuas tlen tiktlapejpeniskej tikchiuaskej noso uelis techpaleuis matikpatlakan tlen tiknemiliayaj tikchiuaskej (Proverbios 16:3, 9).

OK UELIS TOCHIUASKEJ YOLYEMANKEJ

15. ¿Kenon techpaleuiya matiyolyemankej titlanemiliskej itech Jehová?

15 ¿Kenon ok uelis tochiuaskej tiyolyemankej? Onka naui tlen uelis tikchiuaskej. Kachtopa, noneki titlanemiliskej itech Jehová. Matitlanemilikan itech iueyilis niman itech tlamachilistli tlen kipiya. Ijkuak tikitaj kenon tejuamej niman kenon Jehová, tikasikamatij ika melak xtiuejueyimej niman xmiyek tikmatij (Isaías 8:13). Matikilnamikikan ika tiktekichiuiliaj toTajtsin akin nochi ueli kichiua, xsan se iluikaktekitketl noso se tlaltikpakchane. Titlanemiliskej itech yejuin techpaleuis tochiuaskej yolyemankej niman matikselikan itlayekanalis toTajtsin (1 Pedro 5:6).

16. ¿Kenon techpaleuiya matiyolyemankej titlanemiliskej itech itlasojtlalis toTajtsin?

16 Ika ome tlen techpaleuis matiyolyemankej yejua titlanemiliskej itech kenon melak techtlasojtla Jehová. Pablo okijto ika se tlanechikojli yeskia kentla se tlalnakayotl. Jehová okichijchiuj nochi tlen kipiya totlalnakayo niman nochi tlen kipiya melak ueyi kijtosneki (1 Corintios 12:23, 24). Tinochimej melak titlasojtij ixpan Jehová. Yejua xkichia san noijki matikchiuakan ken oksekimej niman yejua xkikajkaua ika techtlasojtla ijkuak topopolouaj. Uelis kuajli tomachiliskej pampa tikmatij ika Jehová techtlasojtlaj.

17. ¿Kenon uelis techpaleuis tla tikitaj tlen kuajli itech oksekimej?

17 Ika yeyi tlen techpaleuis matiyolyemankej tla tikitaj tlen kuajli itech oksekimej, ijkon ken Jehová kichiua. Maka nochipa matikyejyekokan san tikitaskej noso tikimijliskej tlenon makichiuakan oksekimej. Tejuamej noneki tikintlajtlaniliskej tlajtolpaleuilistli niman matiknektokan tikseliskej ken tlanemiliaj (Proverbios 13:10). Matipakikan ipampa tokniuan ijkuak kiseliaj se yenkuik tekitl. Matiktlasojkamachilikan Jehová ika yejua techkauilia tinochimej matiktekichiuilikan (1 Pedro 5:9).

18. ¿Kenon tikmachtiskej totlamachilis niman ijkon matechpaleui tochiuaskej tiyolyemankej?

18 Ika naui tlen techpaleuis matiyolyemankej ijkuak tijkuiskej tlajtolyekanalistin itech Biblia niman ijkon tikmachtiskej totlamachilis. Yejon tlajtolyekanalistin techmachtia kenon Jehová nomachilia niman tlanemilia. Ijkuak tomachtiaj titlanemiliskej ken Jehová tlanemilia, uelis tiktlapejpeniskej tikchiuaskej tlen kiyolpaktis toTajtsin. Ijkuak tomachtijtiuej, tikchiuaj teoyotl niman tikchiuaj tlen tomachtiaj, kuakon totlamachilis chikaui (1 Timoteo 1:5). Tomachtiskej kachtopa titlanemiliskej ipampa oksekimej. Tla tikchiuaj yejon, Jehová techijlia ika yejua kitlamiltis ika “techyektlalis”, niman noijki techpaleuis matochiuakan tiyolyemankej (1 Pedro 5:10).

19. ¿Tlenon techpaleuis nochipa matiyolyemankej?

19 ¿Tikilnamiki teotlajtoketl itech Judá akin itech otitlajtokej ika ipeujyan yejuin tlamachtijli? Yejua okipolo inemilis niman noijki ika iuan nouikaya Jehová pampa xnochipa onochiuj yolyemanki. San ika, uelis nochipa tiyolyemankej yeskej maski ijkuak ouijtika. Neskayomej itech miyekej itekipanojkauan Jehová teititia ika kema uelis. Ijkon ken panotiuej tonaltin ika tiktekichiuiliaj toTajtsin, noneki ok melak matitlaneltokakan itech (Proverbios 8:13). Maski san tlenon manopatla ipan tonemilis, uelis tikistinemiskej iuan Jehová. Niman yejuin se ueyi tlateochiualistli tlen tikpiyaskej. Kuakon matikchiuakan nochi tlen tiuelij niman nochipa tiyolyemankej yeskej niman tikistinemiskej iuan Jehová nochipa.

^ párr. 3 Miqueas 6:8: “Yejua yomitsijli, tlaltikpakchane, tlen kuajli. ¿Niman tlenon oksejpa mitstlajtlanilia Jehová? ¡San xchiua tlen melajki, xtlasojkaita tlasojtlalistli tlen xtekaua, niman ika yolyemanilistli xkistinemi iuan moTajtsin!”.

^ párr. 8 Proverbios 3:5, 6: “Xtlaneltoka itech Jehová ika nochi moyojlo, niman maka xmopaleui san ipan motlamachilis. Itech nochi moojuiuan xkauili mamitsyekana, niman yejua mitspaleuis xyolmelaujkanemi”.

^ párr. 14 Eclesiastés 11:4-6: “Se akin san kita ajakatl xkitokas xinachtli, niman se akin san kita moxtli xpixkas. Ijkon ken xtikmati kenon espíritu tekiti ipan iomiyouan se konetsintli ijtik se siuatl, tejua xtikmati itekiyo toTajtsin akin melauak, akin kichiua nochi tlemach. Ika kualkan xtoka moxinach niman hasta ika teotlak maka manoseui moma; pampa tejua xtikmati katlejua kuajli onkisas, tla yejuin noso yejon, noso tla nochi yejon ome kuajli onkisas”.