Onitlakat ipan 1927 ipan se kalpantsin tlen onka nisiuj Chicago (Illinois, Estados Unidos). Nikinpiya nauimej nokniuan, Jetha, Don, Karl niman Joy. Tinochimej tiknekiyaj tiktekichiuiliskej Jehová. Ipan 1943 nokniuj siuatl Jetha, oyaj ipan iTlamachtil Galaad. Sakin, ipan 1944 nokniuj Don okinotskej matlapaleuiti Betel tlen onkatka ne Brooklyn (Nueva York). Ipan 1947 nokniuj Karl noijki ompa otlapaleuito niman ipan 1951 noijki ompa oajsik nokniuj Joy. Melak onechpaleui pampa nokniuan niman notajuan chikauak kitekichiuilijtoyaj Jehová.

Notajuan mojmostla kiamapouayaj Biblia niman melak kitlasojtlayaj toTajtsin, niman yejon tlen otechmachtijkej. San ika, sakin, notaj otlaixnamikito ne Europa ipan Kachtopa Guerra ipan nochi tlaltikpaktli, niman ijkuak ouajnokuep, xok tlaneltokaya. Niman pampa nonan melak kitlasojkamatiya ika notaj kuajli onokuepato, ijkin okijli: “Karl, tiauej teopan ijkon ken achto tikchiuayaj”. Notaj ijkin okinankili: “Mouan nias, san ika, xnikalakis”. Nonan okijli: “¿Tleka xtikalakis?”. Notaj okinankili: “Ipan guerra onikitak kenijki teopixkej kinteochiujtoyaj soldados niman innarmas tlen ika noixnamikiyaj maski nemiyaj ipan san noyejua religión. Kuakon, ¿akinomej kinpaleuiskia toTajtsin?”.

Ijkuak nonan oyaj teopan, opanokej nochan sekimej iteixpantijkauan Jehová. Niman okijlijkej notaj tla kinnekiya ome libros tlen intoka katka Luz, tlen tlajtouayaj itech amoxtli Apocalipsis. Notaj okinseli yejon libros. Ijkuak nonan okimitak, opeuj kinamapoua. Sakin, nonan okitak ipan se periódico ika kinnotstoyaj nochimej akin kinekiyaj nomachtiskej ika yejon ome libros tlen intoka Luz, kuakon, nonan oyaj. Ijkuak ompa oajsik, okiseli se siuatl akin iueyi niman okitlajtolti tla ompa nomachtiayaj ika yejon libros, yejon siuatl okijli ika kema, niman okipanolti. Sakin, nonan otechuikak imiuan nokniuan. Niman desde ijkuakon nochipa tiauej tlanechikoltin.

Ipan se tlanechikojli, tokniuj akin kipanoltijtoya se tlamachtijli onechijli manikpoua Salmo 144:​15, kampa kijtoua ika melak yolpakij akin kitekichiuiliaj Jehová. ¡Yejon tlaxelojli melak onikuelitak! Noijki onikinuelitak okseki ome tlaxeloltin: 1 Timoteo 1:​11, kampa kijtoua ika Jehová se  toTajtsin akin yolpaki, niman Efesios 5:​1, kampa techijlia matikchiuakan ijkon ken toTajtsin. Yejuin hasta aman nechpaleuijtokej maniktlasojkamachili Jehová ika nechkauilia maniktekichiuili, niman manechyolpakti ken niktekichiuilia.

Tlanechikojli tlen más nisiuj onkatka, nokauaya ne Chicago, 32 kilómetros ika uejka. Maski uejka katka, tiayaj tlanechikoltin. Ijkon opeuj más niueli itech Biblia. Nikilnamiki ika sejpatsin nokniuj Jetha otlanankili ipan tlanechikojli, niman ijkuak onijkak ken otlanankili, onikijto ika nejua noijki ueliskia nitlanankilis pampa noijki nikmatiya yejon. Kuakon, opeuj más kuajli ninomachtia niman opeuj nitlanankilia ipan tlanechikoltin. Yejon onechpaleui para más machikaui notlaneltok. Niman ipan 1941 oninoapolakti.

Melak nikilnamiki toueyitlanechikol tlen onopanolti ipan 1942 ne Cleveland (Ohio). Nejua iuan nochanejkauan san otokaujkej ipan kajkaltin imiuan sekimej tokniuan, nisiuj kampa onopanolti toueyitlanechikol. Tlamachtiltin onopanoltijkej ipan teléfono, ika yejon, ipantsin 50 kalpantin de Estados Unidos kampa nemij tokniuan ouel okinkakkej. Ijkuakon, ika Okpa Guerra ipan nochi tlaltikpaktli ok panotoya niman más kintlaueltokatoyaj iteixpantijkauan Jehová. Ika yejon, ika tlayoua tokniuan akin tlakochiliayaj nokauayaj ipan incarros niman ontlachixtoyaj kiyauak. Ijkon ijkuak kitaskiaj yakaj akin kinekiya kitechiuilis tlen xkuajli yenonisiuijtiuj, kintlikuiltiskiaj infocos de incarros niman tlapitsaskiaj. Oksekimej noijki ijkon kichiuaskiaj para mauajlakan oksekimej matepaleuikij. Ijkuakon, kuajli onikitak ika ikalpan Jehová nochipa notlajpiya. Xtlaj topan opanok niman melak kuajli onikoch.

Ijkuak nikilnamiki tlen opanok ipan yejon ueyitlanechikojli, nechilnamiktia ika nonan xkeman onomojti niman kineltokaya ika Jehová niman ikalpan kitlajpiyaskiaj. Xkeman nikilkauas ken nonan tlaneltokaya.

Achto tiaskiaj ipan yejon ueyitlanechikojli nonan yonochiujka precursora regular, ika yejon, melak kuajli okinkak tlamachtiltin tlen tlajtouayaj itech kenijki más tiktekichiuilis Jehová. Ijkuak yetokueptoyaj tochan, nonan otechijli: “Xnikuelitaskia nikajkauas ika precursora, san ika ¿kenijki niprecursora yes niman nitekichiuas tochan?”. Otechtlajtolti tla ueliskia tikpaleuiskej niman otikijlijkej ika kema. Kuakon, yejua otechijli ika achto tiaskej escuela, matikinchipaujteuakan se noso ome cuartos. Niman ijkuak yotiajkaj escuela, yejua yaya ontenojnotsaya. Maski yejua melak miyek tekitl kipiaya, xkeman san toselti otechkauj. Ijkuak yotokuepatoyaj escuela, iuan titlakuayaj niman kemantika iuan tiayaj tontenojnotsayaj. Yejon otechpaleui matikitakan tlenon noneki tikchiuaskej tla tiknekiyaj tiprecursores yeskej.

Oninochiuj precursor ijkuak nikpiaya 16 xiuitl. Maski notaj xnomachtiaya, kinekiya kimatis tla nechkakij kampa nitenojnotsaya. Se tonajli onikijli ika maski melak ninokojtilijtoya nitenojnotsas, xueliya niknextiaya akin nikmachtis. Kuakon, oniktlajtolti tla ueliskia yejua nikmachtis niman onechijli ika kema. ¡Melak onechyolpakti pampa notaj akin kachtopa opeuj nikmachtia!

 Otomachtijkej amoxtli “La verdad os hará libres”. Ijkuak tomachtijtiayaj, onikitak ika notaj nechpaleuijtoya kuajli maninomachti niman manitemachti. Se yeuajli, ijkuak yotikamapoujkaj se párrafo, yejua onechtlajtolti kenijki nikmati ika melauak tlen kijtoua yejon amoxtli. Xok nikmatiya tlenon nikijlis, ika yejon, onikijli ika ninomachtiskia itech yejon niman niknankiliskia ijkuak oksejpa tomachtiskiaj. Onikinnexti seki tlaxeloltin tlen tlajtouayaj itech tlen kinekiya kimatis, niman sakin oniknankili tlen onechtlajtolti. Ijkuakon, oniuel ika más nonekiya ninomachtis para uelis nitenankilis ijkuak itlaj nechtlajtoltiskiaj. Yejon otechpaleui más machikaui totlaneltok. Notaj onopatlak niman onoapolakti ipan 1952.

Ijkuak nikpiaya 17 xiuitl oksekan onichantito. Ijkuakon, nokniuj Jetha a opeuj tlapaleuiya ken misionera, niman nokniuj Don okinotskej Betel. Yejuamej melak kuelitayaj kitekichiuiliskej toTajtsin, niman yejon melak onechyolchikauj. Oniktemilti ome solicitud, se para nias Betel niman okse para nias iTlamachtil Galaad. Onijkauili Jehová makijto kanon nechtitlanis. Ipan 1946 onechnotskej Betel.

Yoniuejkauj Betel 75 xiuitl niman yonechmakakej miyek tekitl, ika yejon, miyek yoniuel: yoniuel kenijki kinchijchiuaj amoxtin, kenijki notekitiltia tomin niman kenijki nikouas tlen notekitiltis Betel niman kenijki oksekan niktitlanis. San ika, nejua más nechyolpaktia tlen niueli ipan texto tlen tikitaj sejse kualkan niman okseki tlamachtiltin tlen nopanoltiaj Betel.

Noijki, miyek oniuel itech nokniuj Karl, akin oyejkok Betel ipan 1947. Yejua melak kuajli temachtia niman kuelita nomachtis Biblia. Sejpatsin, onikijli manechpaleui ika notlamachtil pampa miyek yoniktejtemojka niman xnikmatiya kenijki nikteijliskia ipan notlamachtil. Yejua onechtlajtolti tlenon niknekiya nitemachtis, nimantsin onikajsikamat ika san nonekiya nikteijlis tlen más nonekiya. ¡Yejon xkeman onikilkauj!

Tla tikneki tiyolpakis Betel, noneki chikauak titenojnotsas. Manimechijli tleka ijkon nikijtoua. Sejpatsin, titenojnotstoyaj ika teotlak ne Bronx, Nueva York. Akin iuan nitenojnotstinemiya onechijli matikitatij se siuatl akin okinseli revistas Amatl Tekakistilijketl niman ¡Xtlachiakan! Ijkuak otajsikej, otiktlajtoltijkej tla ueliskia tikititiskej tlen kijtoua Biblia, niman yejua okinek. Kuakon,  otikimititijkej seki tlaxeloltin kampa kijtouaj tlen toTajtsin kichiuas ika tlayekapan. Otikitakej ika melak okuelkak, pampa ijkuak oksejpa otikitatoj, yejua okiminnotska akin imiuan nouikaya. Sakin, yejua iuan iueuentsin opeuj kitekichiuiliaj Jehová.

Nejua yonikijtojka ika kema ninonamiktiskia, san ika, opanok 10 xiuitl para nikixmatis nosiuatsin. ¿Tlenon onechpaleui kuajli maniktlapejpeni akinon iuan ninonamiktis? Oniktlajtlanili Jehová manechpaleui niman kuajli oniknemili tlenon niknekiya nikchiuas sakin ika yononamikti.

Ipan 1953, ijkuak yotlanka toueyitlanechikol tlen onopanolti ipan Estadio de los Yankees, onikixmat se tokniuj itoka Mary Aniol. Yejua iuan nokniuj san sekan yoyajkaj iTlamachtil Galaad niman san sekan kitekichiuilijtoyaj Jehová. Mary melak kualtsin nechtlajtlatouiliaya kenijki kitekichiuilijtoya Jehová niman kechmej yokinmachti. Ijkuak otoixmatstiajkej, otikitakej ika san noijki tlen tiknekiyaj tikchiuaskej. Opeuj totlasojtlatiuej niman otonamiktijkej ipan abril de 1955. Mary ken se itetlayokolil Jehová pampa miyek tlen yonechmachti. Yejua yolpakiya maski san katlejua tekitl kimakayaj. Melak tekitki katka, kinektoya kinpaleuis tokniuan niman chikauak kitekichiuilis Jehová (Mat. 6:33). Yeyi xiuitl otikintlajpalojtinenkej tlanechikoltin, niman ipan 1958 otechnotskej Betel.

Miyek tlen oniuel itech Mary. Ijkuak otonamiktijkej, otikijtojkej ika mojmostla tikamapouaskej toBiblia, niman ika tikinpoujtiaskiaj 15 tlaxeloltin. Sakin, tikitayaj tlenon techmachtiaj niman kenijki uelis tikchiuaskej tlen otiuelkej. Miyekpa, Mary nechnojnotsaya itech tlen ouel Galaad niman ijkuak nemiya ken misionera. Yejon onechpaleui más kuajli manikinpanolti notlamachtiluan niman maniteyolchikaua (Prov. 25:11).

Nosiuatsin omik ipan 2013. ¡Sa nikchiatika ijkuak oksejpa nikitas! San ika, chika yejko yejon tonajli, nejua nikneki ok ninomachtijtos niman ika nochi noyojlo nitlaneltokas itech Jehová (Prov. 3:​5, 6). Melak niyolpaki niman nechyolchikaua ijkuak nikonnemilia nochi tlen uelis tikchiuaskej ipan yenkuik tlaltikpaktli tinochimej akin tinemij ipan ikalpan Jehová. Ijkuakon, toUeyi Tlamachtijkauj techmachtis miyek tlen yenkuik niman más tikixmatiskej. Melak niktlasojkamachilia Jehová pampa melak yonechpaleui niman miyek tlen yonechmachti.