Xuiya kampa tlen onka ijtik

Xuiya kampa tlen kipiya

TLAMACHTIJLI 49

Levítico techijlia tlenon xnoneki tikinchiuiliskej oksekimej

Levítico techijlia tlenon xnoneki tikinchiuiliskej oksekimej

“Xtlajsojtla san akinon ken tejua timotlajsojtla” (LEV. 19:18).

TLAKUIKAJLI 109 Matitetlasojtlakan ika nochi toyojlo

TLEN TIKITASKEJ *

1, 2. a) ¿Tlenon otikitakej ipan okse tlamachtijli? b) ¿Tlenon tikitaskej ipan yejuin tlamachtijli?

IPAN okse tlamachtijli otikitakej kenon seki tlaxeloltin tlen uajlauej ipan Levítico capítulo 19 melak techpaleuiyaj. Ipan Levítico 19:3 otikitakej ika Jehová okinnauati israelitas makintlakaitakan intajuan. Niman yejuin tlanauatijli noijki techpaleuiya para matikinpaleuikan totajuan makichikauakan intlaneltokil, matikinmakakan tlen kinpoloua niman matikinyolchikauakan. Ipan yejon tlaxelojli, toTajtsin noijki okinnauati israelitas makitlakaitakan tonajli sábado. Maski tejuamej xok toyekanaj ika yejon tlanauatijli, otikitakej ika techpaleuiya matikasikamatikan ika noneki tikxeloskej tiempo niman ijkon tikueyichiuaskej toTajtsin. Ijkuak ijkon tikchiuaj, tikteititiaj ika tokojtilijtokej tichipaujkanemiskej ijkon ken kijtoua Levítico 19:2 niman 1 Pedro 1:15.

2 Ipan yejuin tlamachtijli ok titlajtotoskej itech Levítico capítulo 19. Tiknankiliskej yejuin: ¿kenon yejuin capítulo techpaleuiya matikimiknelikan akin xuelij miyek tlemach kichiuaj?, ¿kenon yejuin capítulo techpaleuiya maka matitlakajkayauakan ipan totekiyo? niman ¿kenon yejuin capítulo techpaleuiya matikintlasojtlakan oksekimej? Pampa tiknekij tichipaujkej yeskej ijkon ken toTajtsin, matikitakan tlenon okseki techmachtia yejuin capítulo.

MATIKIMIKNELIKAN AKIN XUELIJ MIYEK TLEMACH KICHIUAJ

¿Kenon kijtoua Levítico 19:14 ika noneki tikimitaskej akin xtlakakij niman akin xtlachiaj? (Xkimita párrafos 3-5). *

3, 4. Itech tlen kijtoua Levítico 19:14, ¿kenon israelitas nonekiya kimitaskej akin xtlakakij niman akin xtlachiaj?

3 (Xpoua Levítico 19:14). Jehová kinekiya ika itekipanojkauan makimiknelikan akin xueliyaj miyek tlemach kichiuayaj. Yejua okimijli israelitas ika xnonekiya kuijuikaltiskej yakaj akin xtlakaki. ¡Melak xkuajli yeskia tla se ijkon kichiuaskia! Akin xtlakaki xueliskia nopaleuis pampa xkikaki tlen kijtouiliaj.

4 Noijki, ipan Levítico 19:14, toTajtsin okimijli israelitas ika xnonekiya kitlaliskej “itlaj iyakapan on yejuan xtlacha para najantikisas kampa nejnemi”. Se amoxtli tlen kiteneua kenon yeuejkaui kimitayaj akin xmiyek tlemach ueliyaj kichiuayaj, kijtoua: “Kampa ika chantiyaj israelitas miyekej kinchiuiliayaj tlen xkuajli akin xueliyaj miyek tlemach kichiuayaj”. Yakaj akin xteiknelia ueliskia itlaj kitlaliskia iyekapan yakaj akin xtlachia san para manokoko noso kipijpinaujtis. ¡Melak xkuajli! Pampa Jehová kinekiya kinpaleuis israelitas makimiknelikan akin xmiyek tlemach ueliyaj kichiuayaj okinnauati tlen kijtoua Levítico 19:14.

5. ¿Kenon uelis tikimikneliskej akin xmiyek tlemach uelij kichiuaj?

5 Jesús okimikneli akin xmiyek tlemach ueliyaj kichiuayaj. Matikilnamikikan tlen Jesús okiteijli makijlikan Juan Teapolaktijketl: “Aman tlachaj on yejuan ciegos katkaj, niman on yejuan uilatsitsimej katkaj kistinemij, niman on yejuan palaniya innakayo pajtij, niman on yejuan tsatsamej katkaj tlakakij, niman on mikatsitsimej yoliuij niman nokuiteuaj ipan intlalkon”. Niman akin okitakej kenon Jesús okinchiuj yejuin milagros “okiyektenejkej Dios” (Luc. 7:20-22; 18:43). Akin tiiteixpantijkauan Jehová ika toyojlo tikchiuaj ken Jesús, tikimikneliaj niman tikimijyouiyaj akin xmiyek tlemach uelij kichiuaj. Maski tejuamej xtikinchiuaj milagros, Jehová kema yotechkauili matikinyolchikauakan akin xtlachiaj niman akin ixtlapachiujtokej pampa tikimijliaj ika sa achijtsin poliui para Jehová kichiuas ika maka yakaj makualo niman nochimej machikaujto intlaneltok (Luc. 4:18). Tlen tikteijliaj kichiua ika miyekej makiueyichiuakan toTajtsin.

MAKA MATITEKAJKAYAUAKAN IPAN TOTEKIYO

6. ¿Kenon Levítico capítulo 19 techpaleuiya más matikasikamatikan tlen Jehová okinnauati israelitas?

6 Levítico capítulo 19 kinpiya seki tlaxeloltin tlen techpaleuiyaj más matikasikamatikan tlen Jehová okinnauati israelitas. On ika chikueyi tlanauatijli kijtouaya: “Maka titlachtekis” (Éx. 20:15). Yakaj ueliskia kinemilis ika, tla xkajsi itlaj tlen xitlatki, ikitlakamatstika yejuin tlanauatijli. San ika ¿yakaj uelis tlachtekis maski xkajsi itlaj tlen xitlatki?

7. ¿Kenon se tlanemakaketl ueliskia tetlachtekilijtos?

7 Se tlanemakaketl ueliskia kijtos ika xkeman kajsi itlaj tlen xitlatki. San ika ¿kuajli ken kintlanemakiltia akin kitlakouiliaj? Ipan Levítico 19:35, 36, Jehová okijto: “Maka xtlaixpachokan. Ijkuak nenkitemachiuaj itlaj yejuan ueyak, noso nenkitemachiuaj itlaj yejuan yetik, noso yejuan miyek, nochi kuajli xtemachiuakan. Xtekitiltikan on tlatemachiualtin niman on pesas yejuan kuajli kajxitia tlen kitemachiua”. Tla se tlanemakaketl xkuajli kitemachiuaya tlen kinemakaya para kinkajkayauas akin kitlakouiliayaj, kijtosneki ika tetlachtekilijtoya. Okseki tlaxeloltin tlen uajlauej ipan Levítico capítulo 19 noijki ijkon techasikamachiltiaj.

Itech tlen kijtoua Levítico 19:11-13, ¿tlenon noneki notlajtoltis se tokniuj akin kinpiya itlakeualuan? (Xkimita párrafos 8-10). *

8. ¿Kenon Levítico 19:11-13 okinpaleui judíos makitlakamatikan on ika chikueyi tlanauatijli, niman kenon techpaleuiya tejuamej?

8 (Xpoua Levítico 19:11-13). Levítico 19:11 peua ika yejuin tlajtoltin: “Maka xtlachtekikan”. Niman tlaxelojli 13 kijtoua: “Maka yakaj […] xkuijkuilikan itlaj tlen iyaxka”. Tla yakaj tekajkayaua ipan itekiyo noso kampa tlanemaka, kijtosneki ika tetlachtekilia. Ika chikueyi tlanauatijli kijtouaya ika xnonekiya titlachtekis, san ika, okseki tlen kijtouaya Levítico okinpaleui judíos más kuajli makasikamatikan tleka xnonekiya tekajkayauaskej. Melak kuajli tla tikasikamatij kenon Jehová kita ijkuak yakaj tekajkayaua niman tlachteki. Matotlajtoltikan: “Itech tlen kijtoua Levítico 19:11-13, ¿noneki itlaj nikpatlas ipan notekiyo?”.

9. ¿Kenon Levítico 19:13 kinpaleuiaya tlakeualtin?

9 Levítico 19:13 tlami ika yejuin tlajtoltin: “Maka xteltilikan itlaxtlauil sen nemotekitkau para nenkimakaskej hasta uajmostla”. Yejuin techititia ika yakaj akin kichiua ken Cristo xnoneki kinkajkayauas itlakeualuan. Ne Israel, miyekej tlapaleuiayaj kampa tokayaj niman akin ompa tekitiyaj kintlaxtlauiliayaj ijkuak yotlanka tonajli. Tla se tlakeuajli xkitlaxtlauiliayaj itlamiyan tonajli, xkipiyaskia tomin tlen ika kintlakualtiskia ichanejkauan ipan yejon tonajli. Jehová okijto: “Maka ika xmauiltikan nemotlakeual […] pampa yejua sen mayanki niman konmatstikaj itlaxtlauil” (Deut. 24:14, 15; Mat. 20:8).

10. ¿Tlenon techmachtia Levítico 19:13?

10 Ipan yejuin tonaltin, miyekej xmojmostla kintlaxtlauiliaj, yej san sejpa noso okpa ipan se metstli. San ika, tlen kijtoua Levítico 19:13 ok techpaleuiya. Miyekej xkintlaxtlauiliaj intlakeualuan ijkon ken kinamiki. Yejuamej kimatstokej ika intlakeualuan kanaj ok intech tekitiskej maski xueyi kintlaxtlauiliaj. Uelis tikijtoskej ika yejuamej kintlachtekilijtokej intlakeualuan. Tla se iteixpantijkauj Jehová kinpiya itlakeualuan, melak noneki makita tla kintlaxtlauilijtika itlakeualuan ijkon ken noneki niman ijkuak noneki. Matikitakan tlenon más techmachtia Levítico 19.

MATIKINTLASOJTLAKAN OKSEKIMEJ IJKON KEN TEJUAMEJ TOTLASOJTLAJ

11, 12. ¿Tlenon okiteititi Jesús ijkuak okiteneuj tlen kijtoua Levítico 19:17, 18?

11 Jehová xsan techijlia maka matiktechiuilikan tlen xkuajli. Yejuin kuajli tikitaj ipampa tlen kijtoua Levítico 19:17, 18 (xpoua). Ompa kijtoua: “Xtlajsojtla san akinon ken tejua timotlajsojtla”. Tla tiknekij tikyolpaktiskej Jehová, melak noneki matikchiuakan yejuin.

12 Matikitakan kenon Jesús okiteititi ika melak ueyi kijtosneki tlen kijtoua Levítico 19:18. Sejpatipan, se fariseo okitlajtolti: “‘¿Katlejua tlanauatijli más ueyixtikaj ipan on itlanauatil Moisés?’. Jesús okijlij: ‘Xtlajsojtla moTEKO Dios ikan nochi moyojlo, ikan nochi moalma niman ikan nochi motlamachilis. Yejua in yejua más ueyixtikaj niman yejua yakatstikaj de nochimej on tlanauatiltin’”. Sakin, okiteneuj tlen kijtoua Levítico 19:18 ijkuak okijto: “Niman on ika ome tlanauatijli yejuan no ijki ueyi kijtosneki ken on achtoj tlanauatijli ijkin kijtoua: ‘Xkintlajsojtla oksekimej no ijki ken tejua timotlajsojtla’” (Mat. 22:35-40). Melak miyek onka ken uelis tikimititiskej oksekimej ika tikintlasojtlaj. San ika, Levítico capítulo 19 techititis seki ken uelis tikchiuaskej.

13. ¿Kenon José okichiuj tlen kijtoua Levítico 19:18?

13 Levítico 19:18 techijlia kenon uelis tikteititiskej ika titetlasojtlaj. Ompa kijtoua: “Maka xtekuepilti on tlen xkuajli mitschiuiliaj, nion maka xtepiyali tlauejli ipan moyojlo”. Kanaj tinochimej tikixmatij yakaj akin youejkauj kuajtlauelitstiuj akin iuan tekiti, akin iuan nomachtia ipan escuela noso se ichanejkauj. Matikilnamikikan kenon majtlaktli itlakpaikniuan José okichiuilijkej tlen melak xkuajli san pampa kitlauelitayaj (Gén. 37:2-8, 25-28). San ika, José xonotlakuepilti. Ijkuak yejua ikipiaya se ueyi tekitl niman ueliskia kinchiuiliskia itlaj tlen xkuajli itlakpaikniuan, xokichiuj, yej okimikneli. Kuajli nesi ika yejua xokintlauelitak, yej okichiuj tlen sakin onoijkuilo ipan Levítico 19:18 (Gén. 50:19-21).

14. ¿Kenon tikmatij ika tlen kijtoua Levítico 19:18 ok techpaleuiya ipan yejuin tonaltin?

14 Akin kineki kiyolpaktis toTajtsin noneki kichiuas ken José, kintlapopoluis niman xkintlakuepiltis akin kitlauelitaj. Yejuin notlajtolnamiki iuan padrenuestro, kampa Jesús okijto ika noneki tikintlapopoluiskej akin texchiuiliaj tlen xkuajli (Mat. 6:9, 12). Noijki, apóstol Pablo okimijli tokniuan: “Notlajsojkaikniuan, maka sano nemejuamej itlaj xtekuepiltikan” (Rom. 12:19). Niman noijki okimijli: “Xmoijyouijtokan se iuan okse niman xmotlapopoluijtokan ika kuajli nemoyojlo se iuan okse maski tla yakaj kipiya itlaj tlen xkuajli itech okse” (Col. 3:13TNM). Itlanauatiluan Jehová xnopatlaj. Ipan yejuin tonaltin, ok techpaleuiyaj tlanauatiltin tlen onokixtijkej ipan Levítico 19:18.

Xkuajli tla sesejpa tikajsij kampa ototejkej. Noijki ijkon, xnoneki tikilnamiktoskej tlen xkuajli otexchiuilijkej, más kuajli tla titetlapopoluiyaj niman tikilkauaj. (Xkita párrafo 15). *

15. ¿Tlenon techpaleuiya matikasikamatikan ika melak noneki matitetlapopoluikan?

15 Ijkuak toyolkokouaj yeskia ken ijkuak totekij. Kemantika, kampa totekij ueyi noso kemantika xueyi. Kanaj ijkuak tiktlapouaj se carta kemantika tomatekij, maski kachtopa melak techkokoua, sakin nimantsin pajti niman hasta tikilkauaj ika ototejkej. Noijki ijkon, ijkuak se toamigo kichiua noso techijlia itlaj tlen xmás techyolkokoua kanaj ueli nimantsin tiktlapopoluiyaj. San ika, tla ueyi kampa ototejkej tiauej kampa tlapajtijketl para matechpajti. Niman tla sesejpa tikajsij kampa ototejkej san no tejuamej ueliskia tikchiuaskiaj más matlanaui. Teyolkoko ika miyekej san tlanemilijtokej itech tlen xkuajli yokinchiuilijkej. Tla yejuamej xueli kilkauaj tlen xkuajli okinchiuilijkej, san no yejuamej noijtlakojtoskiaj. Kuajli nesi ika melak tepaleui tla tikchiuaj tlen kijtoua Levítico 19:18.

16. Itech tlen kijtoua Levítico 19:33, 34, ¿kenon israelitas nonekiya kimitaskej akin oksekan ualeuayaj, niman tlenon techmachtia?

16 Ijkuak Jehová okinnauati israelitas manotlasojtlakan, xsan kinteneujtoya israelitas. Noijki nonekiya kintlasojtlaskej akin imiuan chantiyaj niman xisraelitas katkaj. Ijkon kijtoua Levítico 19:33, 34 (xpoua). Ompa, Jehová okinnauati: “Ijkuak yakaj xchanej uajlas ipan nemopaís para nokauas nemouan, [...] xkitakan ken okse israelita yeskia. Xtlajsojtlakan ken nemotlajsojtlaj”. Yejuamej nonekiya kinkauiliskej akin xompa chanejkej niman akin mayankej, makipejpenakan tlen nokauaya kampa tokayaj (Lev. 19:9, 10). Ipan yejuin tonaltin, akin tikchiuaj ken Cristo noijki noneki tikintlasojtlaskej akin xchanejkej (Luc. 10:30-37). ¿Kenon uelis tikimititiskej ika tikintlasojtlaj? Aman, melak miyekej yauej ipan okse país niman sekimej kanaj chantij nisiuj kampa tejuamej tichantij. Melak noneki matikintlakaitakan yejuin tlakamej, siuamej niman kokonej.

SE UEYI TEKITL TLEN XNOTENEUA IPAN LEVÍTICO 19

17, 18. a) ¿Tlenon techijlia matikchiuakan Levítico 19:2 niman 1 Pedro 1:15? b) ¿Katlejua ueyi tekitl okijto apóstol Pedro ika noneki tikchiuaskej?

17 Levítico 19:2 niman 1 Pedro 1:15 kijtouaj ika akin tiktekichiuiliaj toTajtsin noneki tichipaujkanemiskej. Ipan Levítico 19 techijlia tlenon noneki tikchiuaskej para tikyolpaktiskej Jehová. Yotikimitakej seki tlaxeloltin tlen techpaleuiyaj matikitakan tlenon noneki tikchiuaskej niman tlenon xnoneki tikchiuaskej. * Niman yotikitakej ika Tlajkuiloltin ika Griego kiteititiaj ika tlen kijtoua Levítico capítulo 19 ok techpaleuiya. San ika, apóstol Pedro okijto itlaj okse tlen noijki noneki tikchiuaskej.

18 Tejuamej tokojtiliaj chikauak tiktekichiuiliskej toTajtsin niman tikinpaleuiskej oksekimej. San ika, apóstol Pedro okijto itlaj okse tlen noijki noneki tikchiuaskej. Achto techijlis ika noneki tichipaujkanemiskej, okijto: “Xtlamachilistlachakan para kuajli xtlanemilikan” (1 Ped. 1:13, 15). ¿Tlenon okijtosnek? Yejua okijto ika tokniuan tlapejpeniltin kiteijliskiaj kuajli tlajtoltin itech akin okintlapejpeni (1 Ped. 2:9). Ipan yejuin tonaltin, tinochimej akin tiktekichiuiliaj toTajtsin tikchiuaj yejuin kualtsin tekitl tlen miyekej kinpaleuiya. Melak kualtsin pampa toTajtsin kichipaua ikalpan niman kikauilia matenojnotsa niman matemachti (Mar. 13:10). Kuakon, matokojtilikan matikchiuakan nochi tlen kijtoua Levítico 19. Ijkon tikteititiskej ika tiktlasojtlaj toTajtsin, tikintlasojtlaj oksekimej niman ika tiknekij nochipa tichipaujkanemiskej.

TLAKUIKAJLI 111 Onka tlen ika tipakij

^ párr. 5 Maski tejuamej xok toyekanaj ika tlanauatiltin tlen Jehová okinmakak Moisés, tlen ompa uajnestiuj techititia tlenon noneki tikchiuaskej niman tlenon xnoneki. Yejuin tlanauatiltin techpaleuiskej más matikintlasojtlakan oksekimej niman matikyolpaktikan Jehová. Ipan yejuin tlamachtijli tikitaskej tlenon techmachtia Levítico capítulo 19 niman kenon uelis tikchiuaskej tlen ompa kijtoua.

^ párr. 17 Onkatij okseki tlaxeloltin tlen xonoteneujkej ipan yejuin ome tlamachtiltin. Yejuin tlaxeloltin, techijliaj ika xnoneki titechikoitaskej, titetlajtolchijchiuiliskej, tiktekitiltiskej yestli, naualyotl niman tiauilnemiskej (Lev. 19:15, 16, 26-29, 31) (xkita tlamachtijli “Tlen notlajtoltiaj akin kitaj revistas”, tlen onka ipan yejuin revista).

^ párr. 52 TLEN NESI IPAN TLAIXKOPINAJLI: Se tokniuj kipaleuiya okse tokniuj akin xtlakaki manonojnotsa iuan akin kipajtia.

^ párr. 54 TLEN NESI IPAN TLAIXKOPINAJLI: Se tokniuj kitlaxtlauilijtika itlakeual.

^ párr. 56 TLEN NESI IPAN TLAIXKOPINAJLI: Se tokniuj siuatl yokilkauj kampa achijtsin onotek. ¿Noijki ijkon kichiuas ijkuak ueyi notekis?