Notaj niman nonan melak católicos katkaj. San ika, ijkuak okitakej ipan Biblia ika toTajtsin itoka Jehová, onochiujkej iteixpantijkauan Jehová. Notaj kojxinketl katka niman kinchijchiuaya tajtsitsintin de Jesús, san ika, okikajkauj ika kinchijchiua niman opeuj tlayektlalia itsintlan tokal para ompa tosentlaliskej. Yejon kachtopa Kajli kampa tosentlaliaj tlen ooniak San Juan del Monte, ne Manila, icapital Filipinas.

Onitlakat ipan 1952 niman notajuan nimantsin opeuj nechmachtiaj itech Jehová, ijkon ken okinmachtijkej nauimej nokniuan tlakamej niman yeyimej nokniuan siuamej akin más yeuejueyimej. Ijkuak más ninoskaltijtiaya, notaj nechyolchikauaya mojmostla manikamapoua se capítulo itech Biblia. Noijki nouan nomachtiaya seki toamatlajkuiloluan. Kemantika notajuan kinseuiayaj betelitas niman tlayekankej ipan circuito. Yejon tokniuan techijliayaj tlen kualtsin inpan yopanoka niman melak techyolchikauayaj niman tinochimej melak tiyolpakiyaj. Niman yejon otechpaleui melak matiknekikan tiktekichiuiliskej Jehová.

Miyek oniuel itech notajuan, akin melak tlaneltokayaj itech Jehová. Nonan omik pampa kualouaya. Sakin, ipan 1971, notaj niman nejua san sekan opeuj titekitij ken precursores. San ika, ipan 1973, ijkuak nikpiaya 20 xiuitl, notaj noijki omik. Ijkuak ijkon nopan opanok, san noselti oninomachili pampa xok nikinpiaya notajuan. San ika, totlamachialis tlen melauak panos tlen techijlia Biblia yeskia ken se ancla tlen onechpaleui maka sajnoye maninajmana niman maka maniktlalkaui Jehová (Heb. 6:19). Ijkuak xeuejkauiya ika notaj omik, onechtitlankej ken precursor especial ipan isla de Coron, tlen nokaua ne Palawan.

Ijkuak nikpiaya 21 xiuitl, onajsik Coron. Nejua oninoskalti ipan se ueyi kalpan, kuakon onechmojkatlachialti ika ipan yejon isla xmás onkatka tlauijli, atl, carros niman motos. Maski ompa nemiyaj sekimej tokniuan, xnemiya okse precursor akin ueliskia iuan nitenojnotstinemis, kuakon, kemantika san noselti  nontenojnotsaya. Ipan kachtopa metstli, melak ouijtika onikitak pampa melak nikintemouaya nochanejkauan niman noamigos. Sejse yeuajli, niajkotlachiaya para nikimitas sitlalimej niman nixayotejtemiya. Kemantika hasta niknekiya ompa nikaujteuas nochi niman nias nochan.

Ijkuak melak san noselti ninomachiliaya, ika nochi noyojlo niknotsaya Jehová. Nikimilnamikiya seki textos tlen yonikinpoujka ipan Biblia niman seki tlen yonikpoujka ipan toamatlajkuiloluan tlen melak nechyolchikauaya. Miyekpa nitlanemiliaya itech Salmo 19:14. Onikitak ika Jehová ueliskia yes noTepetlauj niman noTemakixtijkauj tla nitlanemiliaya itech tlen yejua kuelita, ken itech tlen okichijchiuj niman ikualneskayouan. Onkatka se tlamachtijli itech La Atalaya tlen melak onechpaleui, itoka katka “Usted nunca está solo”. a Melak miyekpa onikpouj yejon tlamachtijli. Ijkuak ijkon nikchiuaya, kentla san noselti ninemiskia iuan Jehová; niman yejon melak nikpatiojkaitaya pampa ijkuakon, nejua niknotsaya Jehová, ninomachtiaya niman nitlanemiliaya.

Ijkuak xeniuejkauiya ika onajsik Coron, onechtlalijkej ken tlayekanketl. Niman pampa san nejua nitlayekanketl katka, nonekiya nikyekanas Kampa Tomachtiaj iTekiyo toTajtsin, Tlanechikojli ken Tiktekichiuiliskej toTajtsin, Estudio de Libro de Congregación niman Tlamachtijli itech Amatl Tekakistilijketl. Noijki, nonekiya nikpanoltis tlamachtijli tlen nopanoltia sejse semana. ¡Melak nikpiaya tekitl, nion xnikpiaya tiempo para san noselti ninomachilis!

Ne Coron melak kuajli techkakiyaj, niman sekimej akin nikinmachtiaya onoapolaktijkej. San ika, onikixnamik tlen ouijtika. San seki manikomonteneua. Para najsis kampa nitenojnotsaskia, nonekiya ninejnemis tlajko tonajli, niman nion xnikmatiya kanon nikochiskia ijkuak najsiskia. Ipan tlanechikojli kampa ninemiya nonekiya tontenojnotsaskej ipan seki islitas. Para najsiskia ipan yejon islitas, nonekiya nias ipan lancha niman ijkon nikpanauis mar maski kemantika melak koxontoya. ¡Nejua nion xniueliya niapanouaya! San ika, Jehová nochipa onechtlajpix niman onechpaleui. Sakin, onikitak ika Jehová nechmachtijtoya para ueliskia nitlaxikos kampa nechtitlaniskiaj pampa ompa más ouijtika tlen nikixnamikiskia.

Ipan 1978, onechtitlankej Papúa Nueva Guinea, tlen nokaua ika tlakpak de Australia. Ompa melak tepeyo niman ijkon ika ueyi ken España. Ipan yejon país chantiyaj kanaj 3 millones tlaltikpaktlakamej niman tlajtouayaj ipantsin 800 tlajtoltin. Melak kuajli katka ika casi nochimej tlaltikpaktlakamej tlajtouayaj tlajtojli pidgin de Nueva Guinea, tlen noijki kitokayotiaj Tok Pisin.

Kachtopa onechtitlankej ipan se tlanechikojli ika inglés, ne Port Moresby. San ika, ompa xoniuejkauj pampa onechtitlankej ipan se tlanechikojli ika tlajtojli Tok Pisin niman opeuj ninomachtia yejon tlajtojli. Tlen niueltiaya nijkuiya ijkuak nitenojnotsaya, niman yejon onechpaleui totoka maniueli yejon tlajtojli. San xuejkaujtipan, yeniueliya nikinpanoltiaya tlamachtiltin ika tlajtojli Tok Pisin. Nion xepanouaya se xiuitl ika onajsika Papúa Nueva Guinea, onechtlalijkej ken tlayekanketl ipan circuito niman onechijlijkej manikintlajpaloti tlanechikoltin ika tlajtojli Tok Pisin tlen onkatkaj ipan miyek kalpamej.

Tlanechikoltin melak uejuejka onkatkaj, kuakon, nonekiya nochiuaskej miyek asambleas de circuito niman nonekiya nejua nikitas kenijki nopanoltiskej, kuakon, nochipa san nikistinemiya. Kachtopa, melak  san noselti ninomachiliaya pampa xnikixmatiya yejon país, xniueliya tlajtojli tlen ompa tlajtouaj niman xnikmatiya kenijki nochiuaya ompa. Niman pampa ompa melak tejtepeyo niman melak ouijtika tikistinemis, xueliya niaya ipan carro para nikomontlajpalos tlanechikoltin, kuakon, casi nochipa niaya ipan avión. Kemantika san nejua niaya ipan se avión sosojli. Ijkuak niaya ipan avión, melak ninomojtiaya ijkon ken ijkuak niaya ipan lancha.

Xmiyekej kipiayaj teléfono, ika yejon, nikinnotsaya tlanechikoltin ika carta. San ika, kemantika ijkuak najsiya ipan kalpan kampa onkatka tlanechikojli, tokniuan xekiseliayaj nocarta, kuakon, san nitetlajtoltiaya kanon chantiyaj tokniuan. Ijkuak nikinnextiaya, melak kuajli nechseliayaj niman nikilnamikiya tleka melak ninokojtiliaya nikomontas. Miyekpa onikitak kenijki nechpaleuiaya Jehová, niman yejon okichiuj más itech maninonisiui.

Ijkuak kachtopa oniajka tlanechikojli ipan isla tlen itoka Bougainville, onechnisiui se tokniuj iuan isiuauj. Onechuetskilijkej niman onechtlajtoltijkej: “¿Titechilnamiki?”. ¡Kuajli nikimilnamiktoya! Nejua onikinnojnots ijkuak kemach onajsika Port Moresby, niman opeuj nikinmachtia, san ika, sakin onikinpanoltili se tokniuj akin ompa chanej para yejua makinmachti. ¡Aman yejuamej yonoapolaktijkaj! Yejon katka semej de on tlateochiualistin tlen Jehová onechinmakak ipan yeyi xiuitl ijkuak oninen Papúa Nueva Guinea.

Ipan 1978 oniaj de Coron, san ika, achto niaskia, yonikixmatka se tokniuj akin itoka katka Adel. Yejua melak kualtsin katka niman melak tekitki katka. San iselti kimiskaltijtoya ikoneuan, Samuel niman Shirley. Noijki kitlajpiaya inan niman precursora katka. Ipan mayo de 1981, oksejpa oniaj Filipinas para iuan ninonamiktis. San sekan opeuj tiktekichiuiliaj Jehová ken precursores niman opeuj tikintlajpiyaj tochanejkauan.

Maski aman yenikinpiaya nochanejkauan, ipan 1983 onechijlijkej oksejpa manitekiti ken precursor especial. Onechtitlankej isla Linapacan, tlen nokaua ne Palawan. Maski melak uejka katka niman xnemiyaj tokniuan, tinochimej ompa otichantitoj. Ijkuak yetikuikayaj ompa se xiuitl, inan Adel omik. Pampa nochipa titenojnotstoyaj, otechpaleui maka melak matajmanakan. Melak miyekej tikinmachtiayaj niman yejuamej nopatlatiayaj, ika yejon, otikitakej ika yenonekiya se Kajli kampa tosentlaliaj, kuakon se otikchijchiujkej. Ijkuak ompa yetikuikayaj yeyi xiuitl, oyajkej 110 tlaltikpaktlakamej ipan Conmemoración. ¡Yejon melak otechyolpakti! Niman miyekej akin oyajkaj ipan yejon Conmemoración onoapolaktijkej ijkuak tejuamej xok ompa tinemiyaj.

Ipan 1986, onechtitlankej ipan isla Culion. Ipan yejon isla onkatka se colonia kampa chantiyaj akin kipiayaj lepra. Sakin, Adel noijki opeuj tekiti ken precursora especial. Ijkuak kemach opeuj ompa titenojnotsaj, techmojtiaya tikinnojnotsaskej akin xkuajli nesiya intlalnakayo pampa okinmajsika lepra. San ika, tokniuan otechijlijkej ika akin chantiyaj ipan yejon colonia yokinpajtijkaj niman xok ueliskia techmauaskej. Tejuamej tikinchiuayaj tlanechikoltin ichan se tokniuj siuatl niman miyekej akin kualouayaj yayaj. Sakin, xok otomojtijkej tikinnojnotsaskej. Yejuamej kimachiliayaj ika toTajtsin niman tlaltikpaktlakamej  xkintlasojtlayaj, ika yejon, melak techyolpaktiaya tikinnojnotsaskej itech totlamachialis. Melak tikuelitayaj tikitaskej kenijki yolpakiyaj ijkuak kimatiyaj ika se tonajli xok kualoskej (Luc. 5:​12, 13).

¿Tlenon otikchiujkej niman ijkon tokoneuan noijki makuelitakan matichantikan Culion? Adel niman nejua otikimijlijkej omemej tokniuan ichpokamej touan mauiyan Coron niman ijkon tokoneuan makinpiyakan akin imiuan nouikaskej. Samuel, Shirley niman yejuin ichpokamej melak kuelitayaj kinpaleuiskej oksekimej makixmatikan Jehová. Adel niman nejua tikinmachtiayaj tajtin niman yejuamej kinmachtiayaj inkoneuan yejon tajtin. Se tiempo tikinmachtiayaj 11 familias. Sakin, melak miyekej opeujkej nonisiuiyaj itech Jehová niman ouel onochijchiuj se tlanechikojli.

San nejua ninemiya ken tlayekanketl. Kuakon, sucursal onechtlajtlanili manikinyekana nochi tlanechikoltin ne Culion, kampa nemiyaj 8 tenojnotskej, niman noijki manikinyekana tlanechikoltin ne Marily, kampa nemiyaj 9 tenojnotskej. Para tajsiskej Marily, nonekiya tiaskej ipan mar yeyi hora. Ijkuak tlamiyaj tlanechikoltin, tinejnemiyaj miyek horas kampa melak tepeyoj niman ijkon tontemachtiskej ipan se kalpan tlen itoka Halsey.

Sakin, melak miyekej onochiujkej iteixpantijkauan Jehová ne Marily niman Halsey niman hasta ononek tikchijchiuaskej se Kajli kampa tosentlaliaj ipan yejon ome kalpamej. Niman ijkon ken ne Linapacan, tokniuan niman tlaltikpaktlakamej akin nomachtijtoyaj okitemakakej casi nochi tlen ika onochijchiuj Kajli, niman casi nochi yejuamej okichijchiujkej. Niman ipan Kajli tlen onkatka ne Marily onakiyaj 200 tlaltikpaktlakamej, niman noijki ompa tikinpiayaj uejueyimej tlanechikoltin pampa yejon Kajli ueliya noueyiliaya.

Ipan 1993, ijkuak tokoneuan yonoskaltijkaj, opeuj nitekiti ken tlayekanketl ipan circuito niman opeuj tikintlajpalouaj tlanechikoltin ne Filipinas. Sakin, ipan 2000, onechnotskej ipan Escuela de Entrenamiento Ministerial niman ijkon nechmachtiskej kenijki nitemachtis ipan yejon escuela. Nejua nikmachiliaya ika xueliskia nikchiuas yejon tekitl, san ika, Adel nochipa nechyolchikauaya niman nechijliaya ika Jehová nechmakaskia kojtilistli niman ijkon nikchiuas yejon tekitl (Filip. 4:13). Yejua kimatstoya ika  niueliskia pampa yejua noijki ueliya kichiuaya itekiyo maski kualouaya.

Ipan 2006, ijkuak nejua ok nitemachtiaya ipan Escuela de Entrenamiento Ministerial, okijlijkej Adel ika kipiaya se kokolistli tlen itoka párkinson. ¡Xueliya tikneltokayaj! Onikijli ika ueliskia xok nitemachtis niman ijkon ueliskia más niktlajpiyas, san ika, yejua onechijli: “San xnechtejtemouili se tlapajtijketl akin uelis nechpaleuis, niman nikmatstok ika Jehová techpaleuis matikchiujtokan tekitl tlen yotechmakak”. Maski Adel melak kualouaya xkeman itlaj okijto, niman kuajli okitekichiuili Jehová okseki chikuasen xiuitl. Ijkuak xok ueliya nejnemiya, tenojnotsaya ipan isilla de ruedas. Ijkuak xok más ueliya tlajtouaya, tlanankiliaya ipan totlanechikoluan maski san kijtouaya se noso ome tlajtoltin. Miyekej tokniuan kontlajkuilouiliayaj niman kijliayaj ika melak kitlasojtlayaj pampa melak tlaxikouaya. Adel omik ipan 2013. Oninen ipantsin 30 xiuitl iuan nosiuatsin akin melak nechtlasojtlaya, niman aman ika yomikka oksejpa melak oninajman niman san noselti ninomachiliaya.

Xonikajkauj ika nitemachtia ipan tlamachtiltin, ijkon ken Adel kinekiskia. Pampa chikauak nitekitiya, onechpaleui maka san noselti maninomachili. Ipan 2014 hasta 2017 onechijlijkej manikintlajpaloti tlanechikoltin ika tlajtojli tagalo ipan países kampa tekiuajkej xkitekauiliayaj manotenojnotsa. Sakin, onikintlajpaloto tlanechikoltin ika tagalo ne Taiwán, Estados Unidos niman Canadá. Ipan 2019, onitemachti ipan Tlamachtijli tlen kiseliaj Akin Tenojnotsaj itech iTekiuajyo toTajtsin ika inglés ne India niman Tailandia. Melak oniyolpak ijkuak onikchiuj nochi yejon tekitl tlen onechmakakej. Nejua melak niyolpaki ijkuak chikauak niktekichiuilia Jehová.

Nochiuiyan kampa yonitlapaleui yonikimixmat tokniuan akin melak nikintlasojtla. Kuakon, ijkuak noneki oksekan nias, melak nechyolkokoua nikinkaujteuas. San ika, yoniuel nitlaneltoka itech Jehová ijkuak ijkon panoua. Miyekpa yonikitak kenijki yonechpaleui, niman yejuin yokichiuj nochipa kuajli manikseli san katlejua tekitl nechmakaj. Aman nitekiti ken precursor especial ne Filipinas. Melak niyolpaki ipan tlanechikojli kampa nitlapaleuijtok. Tokniuan akin ompa nemij nikimita ken nochanejkauan akin melak nechtlasojtlaj niman nechtlajpiyaj. Melak niyolpaki pampa nikita kenijki Samuel niman Shirley melak tlaneltokaj ijkon ken innan tlaneltokaya (3 Juan 4).

Ipan nochi nonemilis melak miyek yonikixnamik. Onikitak kenijki nosiuatsin melak otlajyoui hasta ijkuak okimikti ikokolis. Noijki melak miyek yonopatlak ipan nonemilis, san ika, yonikitak ika Jehová xuejka nemi itech “cada se de tejuamej” (Hech. 17:27). Jehová “kipiya nochi poder” para kinpaleuis niman kinyolchikauas itekipanojkauan, maski melak uejka kistinemij (Is. 59:1). Melak niktlasojkamati pampa Jehová noTepetlauj niman nochipa nouan yonen. Xkeman san noselti oninen.