1. ¿Kenon techpaleuis tla toyektlaliaj achto itlaj panos?

 TLA itikmatstok tlenon tikchiuas, mitspaleuis xmakisa. Ijkuak tlaixpoliui, miyekpa akin ikimatij tlenon kichiuaskej makisaj, niman uelij kinpaleuiyaj oksekimej noijki mamakisakan. Se organización de Europa tlen kinpaleuiya oksekimej, okijto ika “melak tepaleui ijkuak yakaj kuajli noyektlalia”.

2. ¿Tleka noneki toyektlaliskej achto yejkos ueyi tlajyouilistli? (Mateo 24:44).

² San nimantsin peuas ijkuak “sanoyej miyek onyas tlajyouilistli” (Mat. 24:21). Ijkuak tlaixpoliui, miyekej kinmojkatlachialtia; san ika, ueyi tlajyouilistli xnochimej kinmojkatlachialtis. Ikipiya kanaj 2,000 xiuitl ika Jesús okimijli inomachtijkauan ika nonekiya noyektlaliskej achto yejkos yejon tonajli (xpoua Mateo 24:44). Tla ijkon tikchiuaj, uelis timakisaskej ijkuak panotos ueyi tlajyouilistli niman noijki uelis tikinpaleuiskej oksekimej mamakisakan (Luc. 21:36).

3. ¿Tleka noneki titlaxikoskej, titeikneliskej niman titetlasojtlaskej para timakisaskej?

³ Amantsin tikitaskej yeyi tlemach tlen techpaleuis ipan ueyi tlajyouilistli. ¿Tlenon tikchiuaskej tla techtlajtlaniliaj matikimijlikan oksekimej tlen inpan nochiuas, niman tikitaj ika techixnamikisnekij? (Apoc. 16:21). Ijkuakon nonekis titlaxikoskej para tiktlakamatiskej Jehová niman tikneltokaskej ika techpaleuis. ¿Tlenon tikchiuaskej tla ijkuakon tokniuan nochi kipolouaj niman xok kipiyaj tlen ika nopanoltiskej? (Hab. 3:17, 18). Ijkuakon nonekis tikimikneliskej para tikinpaleuiskej niman tikinmakaskej tlen kinpoloua. ¿Niman tlenon tikchiuaskej ijkuak miyekej kalpamej nosentlaliskej para techixnamikiskej niman kanaj nonekis tichantiskej imiuan tokniuan kampa xtlaueyi?  (Ezeq. 38:10-12). Ijkuakon nonekis melak tikintlasojtlaskej tokniuan.

4. ¿Tlenon techititia ika noneki más titlaxikoskej, titeikneliskej niman titetlasojtlaskej?

⁴ Biblia kijtoua ika noneki más titlaxikoskej, más titeikneliskej niman más titetlasojtlaskej. Lucas 21:19 kijtoua: “Tla nochipa nemelajkanemij ikan nemotlaneltok, nenkiseliskej on nemilistli yejuan para nochipa”. Colosenses 3:12 noijki kijtoua: “Xmouikakan ikan teiknelilistli”. Niman 1 Tesalonicenses 4:9, 10 kijtoua: “Dios kuajli yomechmachtij. Niman melauak nenkintlajsojtlaj nochimej on tokniuan. [...] Pero sanoyej temechtlajtlaniliaj nokniuan, ika nemotetlajsojtlalis más ma miyekiya”. Nochi yejuin kimijlitoyaj akin itlaxikojtoyaj, iteikneliayaj niman itetlasojtlayaj. San ika, nonekiya más ijkon kichiuaskej. ¿Tlenon techpaleuis tejuamej noijki ijkon matikchiuakan? Ipan yejuin tlamachtijli tikitaskej tlenon okichiujkej akin onenkej ipan kachtopa siglo para teijyouiskej, teikneliskej niman tetlasojtlaskej. Niman tikitaskej kenon uelis tikchiuaskej ijkon ken yejuamej para uelis timakisaskej ipan ueyi tlajyouilistli.

5. ¿Tlenon okichiujkej tokniuan akin onenkej ipan kachtopa siglo para tlaxikoskej?

⁵ Akin onenkej ipan kachtopa siglo nonekiya tlaxikoskej (Heb. 10:36). Yejuamej xsan okixnamijkej tlen oksekimej kixnamikiyaj, noijki otlajyouijkej ipampa intlaneltok. Miyekej tokniuan okintlaueltokakej tlayekankej judíos, tekiuajkej de Roma niman noijki hasta inchanejkauan (Mat. 10:21). Yejuamej noijki ononek tlaxikoskej para maka kinokauiliskej makinkajkayauakan akin yokikaujkaj toTajtsin niman kinekiyaj kixeloskej tlanechikojli ika tlamachtiltin tlen xmelajkej (Hech. 20:29, 30). Maski ijkon, yejon tokniuan otlaxikojkej (Apoc. 2:3). ¿Kenon otlaxikojkej? Yejuamej otlanemilijkej itech akin noteneuaj ipan Tlajkuiloltin ika Hebreo, ken Job (Sant. 5:10, 11). Okichiuilijkej teoyotl Jehová para makinyolchikaua (Hech. 4:29-31). Niman nochipa kilnamiktoyaj kenon Jehová kinteochiuaskia tla yejuamej tlaxikouayaj (Hech. 5:41).

6. ¿Tlenon temachtia tlen okichiuj Merita?

⁶ Tejuamej noijki uelis titlaxikoskej tla nochipa titlanemiliaj intech akin otlaxikojkej, akin noteneuaj ipan Biblia niman ipan toamatlajkuiloluan. Yejuin tlen okipaleui Merita, se tokniuj akin chanti Albania niman ichanejkauan melak okitlaueltokakej. Yejua kijtoua: “Melak oajsik ipan noyojlo ijkuak oninomachti ipan Biblia itech Job. Yejuin tlakatl melak otlajyoui niman xkimatiya akinon kitlajyouiltijtoya. Maski ijkon, yejua okijto: ‘¡Maski manimiki xkeman nijkauas niyolmelajkanemis!’ (Job 27:5, TNM). Yejuin okichiuj manikita ika tlen nikixnamiktika xsajnoye ouijtika niman ika nejua kema nikmati akinon nechtlajyouiltijtika”.

7. ¿Tlenon noneki tikchiuas maski xtikixnamiktika tlen melak ouijtika?

⁷ Noijki titlaxikoskej tla nochipa tikijliaj Jehová tlen tikmachiliaj (Filip. 4:6; 1 Tes. 5:17). Kanaj amantsin tejua xtikixnamiktika itlaj tlen melak ouijtika. San ika ¿tlenon tikchiua ijkuak itlaj mitskualania, tiajmankamiki noso xtikmati tlenon tikchiuas? ¿Tiktlajtlanilia Jehová mamitspaleui? Tla desde aman tikijlia Jehová nochi tlen mojmostla tikixnamiki, ika tlayekapan ijkuak tikixnamikis itlaj tlen más ouijtika, noijki ijkon tikchiuas. Kuajli tikmatstos ika yejua mitspaleuis (Sal. 27:1, 3).

8. ¿Kenon tlen kichiua Mira techititia ika tla aman titlaxikouaj techpaleuis ika tlayekapan? (Santiago 1:2-4; noijki xkita tlaixkopinajli).

⁸ Tla aman tikxikouaj tlen tikixnamikij, kanaj noijki uelis tikxikoskej tlen tikixnamikiskej  ipan ueyi tlajyouilistli (Rom. 5:3). ¿Tleka ijkon tikijtouaj? Pampa miyekej tokniuan kimachiliaj, ika ijkuak kixikouaj itlaj tlen kixnamiktokej, más yolchikauij para kixikoskej tlen sakin kixnamikiskej. Ijkuak kitaj ika Jehová kinpaleuiya, más kineltokaj ika yemelak kineki kinpaleuis. Niman yejon kinpaleuiya makixikokan tlen sakin kixnamikij (xpoua Santiago 1:2-4). Ijkon tlanemilia tokniuj Mira, se precursora akin chanti Albania. Yejuin tokniuj kijtoua ika kemantika kinemilia ika xakaj kixnamiki tlen yejua kixnamiki. Ijkuak ijkon panoua, yejua kilnamiki kenon desde yeuejkaui Jehová yokuajpaleuijtia niman ijkin noijlia: “Xmelajkanemi. Maka xkontlajkali ipan tlasojli nochi motekiyo niman nochi tlen Jehová yomitspaleui xxiko”. Tejua noijki uelis titlanemilis itech kenon Jehová yomitspaleui xtlaxiko. Kuajli xmatsto ika yejua kita ijkuak titlaxikoua niman ika mitsteochiuas ipampa yejon (Mat. 5:10-12). Kuakon, ijkuak peuas ueyi tlajyouilistli, tejua tikmatis kenon titlaxikos niman kenon nochipa timelajkanemis.

9. ¿Kenon tokniuan de Antioquía de Siria okiteititijkej ika teikneliaj?

⁹ Matontlanemilikan itech tlen opanok ijkuak tokniuan de Judea melak otlajyouijkej pampa xok kipiayaj tlen kikuaskej. Ijkuak tokniuan de Antioquía de Siria okimatkej yejuin, melak okimiknelijkej. Niman ijkon okiteititijkej ipampa tlen okichiujkej: “Cada se okitlalij ipan iyojlo para tlapaleuis san kech uelis niman kintitlaniliskej on tokniuan yejuan chantij Judea” (Hech. 11:27-30). Maski tokniuan de Judea melak uejka chantiyaj, tokniuan de Antioquía kinekiyaj kinpaleuiskej (1 Juan 3:17, 18).

10. ¿Kenon uelis tikimititiskej tokniuan ika tikimikneliaj ijkuak kixnamikij tlen ouijtika? (Noijki xkita tlaixkopinajli).

¹⁰ Tejuamej noijki uelis tikteititiskej ika tikimikneliaj tokniuan akin kixnamikij tlen ouijtika. Yejuin uelis tikchiuaskej: matikintlajtoltikan tlayekankej kenon uelis titlapaleuiskej, matiktemakakan todonaciones niman matikchiuakan teoyotl inpampa akin tlajyouijtokej (Prov. 17:17). b Ipan 2020, ipan nochi tlaltikpaktli onochijchiujkej ipantsin 950 grupos para tlapaleuiskej ijkuak panotoya COVID-19. Melak tikintlasojkamachiliaj nochimej tokniuan akin tlapaleuiyaj. Pampa kimikneliaj tokniuan, yokimitkilijkej tlen kinpoloua, yokinyolchikauatoj niman kemantika hasta yokinyektlalilijkej inkaluan noso kaltin kampa kipiyaj intlanechikol (uelis tikitas 2 Corintios 8:1-4).

11. ¿Kenon tepaleuiya makiueyiteneuakan toTajtsin ijkuak titeikneliaj?

¹¹ Oksekimej kitaj ijkuak tikinpaleuiyaj tokniuan pampa tikimikneliaj. Matikitakan tlenon opanok ipan xiuitl 2019. Ijkuakon, ajakakiyaujtli Dorian okixoxotoni Kajli kampa tosentlaliaj ne Bahamas. Ijkuak kiyektlalijtoyaj yejuin kajli, tokniuan okijlikej se tlakatl akin kitaya kenon nochiuas yejuin tekitl, makimijli kech tomin nopopoloskia para noyektlaliskia. Yejua okimijli: “Nikneki nimechpaleuis. Nikuelitaskia nimechintlaneujtis herramientas niman nochi tlen nenkitekitiltiskej. Noijki, nejua nikintlalis akin mechpaleuiskej. Nochi yejuin nikchiuas pampa nikuelita kenon nenkipaleuiyaj nemoamigos”. Maski miyekej xkixmatij Jehová, kema kitaj tlen tikchiuaj akin tiktekichiuiliaj. Melak techyolpaktia ijkuak tikitaj ika tlen tikchiuaj ueli kinpaleuiya oksekimej makixmatikan toTajtsin, akin melak techiknelia (Efes. 2:4).

12. ¿Kenon techpaleuis tla desde aman tikteititiaj ika titeikneliaj? (Apocalipsis 13:16, 17).

 ¹² ¿Tleka nonekis tikteititiskej ika titeikneliaj ipan ueyi tlajyouilistli? Pampa Biblia kijtoua ika desde aman, niman ipan ueyi tlajyouilistli kimixnamikiskej nochimej akin xkinpaleuiskej tekiuajkej (xpoua Apocalipsis 13:16, 17). Ijkuakon, kanaj nonekis tikinpaleuiskej tokniuan para makipiyakan tlen ika nopanoltiskej. Tejuamej tiknekij ika ijkuak toTekiuaj Jesucristo uajtetlajtlakolmakas, makita ika titeikneliaj. Tla ijkon tikchiuaj, yejua techijlis: “Xkalakikan kampa nitlamandaroua ken Rey” (Mat. 25:34-40).

13. ¿Tlenon okichiujkej tokniuan akin onenkej ipan kachtopa siglo para más notlasojtlaskej? (Romanos 15:7).

¹³ Ipan kachtopa siglo, nochimej kimatiyaj ika tokniuan notlasojtlayaj. ¿Kijtosneki ika xouijtika okitakej kiteititiskej ika tetlasojtlaj? Matitlanemilikan itech tlanechikojli tlen onkatka Roma, kampa nemiyaj tlatlamantikej tokniuan. Sekimej judíos katkaj, niman okimititijkaj ika nonekiya kitlakamatiskej iTlanauatil Moisés. San ika, noijki nemiyaj tokniuan akin oksekan ualeuayaj niman tlamantik okinmiskaltijkej. Kanaj ompa nemiyaj sekimej tokniuan akin esclavos katkaj, niman sekimej ka. Niman kanaj noijki ompa nemiyaj sekimej akin kinpiayaj esclavos. ¿Tlenon kinpaleuiskia más manotlasojtlakan maski tlatlamantikej? Apóstol Pablo yejuin okimijli: “Xmoselikan cada se iuan oksekimej” (xpoua Romanos 15:7). ¿Tlenon okijtosnek? Ijkuak nikan kijtoua “xmoselikan” kijtosneki ika yakaj tikselis ika nochi moyojlo, ken ijkuak yakaj teselia ichan noso kiselia yakaj ken iamigo. Matontlanemilikan itech tlen Pablo okichiuj. Yejua okijli Filemón kenon nonekiya kiselis Onésimo, se esclavo akin ocholojtejka de ichan. Okijli: “Xseli ken nejua tinechseliskia” (Filem. 17). Priscila niman Áquila más kimatiyaj itech iTlajtol toTajtsin xijkon ken Apolos, san ika, kuajli okiselijkej niman imiuan okuikakej (Hech. 18:26). Maski nochimej yejuin tokniuan tlatlamantikej katkaj, xokinokauilijkej itlaj makinxelo. Yejuamej otlaxikojkej niman kuajli onoselijkej.

14. ¿Kenon Anna niman iueuentsin okiteititijkej ika tetlasojtlaj?

¹⁴ Tejuamej noijki uelis tikimititiskej tokniuan ika tikintlasojtlaj tla kuajli tikinseliaj niman tochiuaj iminamigos. Yejon kichiuas ika yejuamej noijki matechtlasojtlakan (2 Cor. 6:11-13). Yejon tlen ipan onochiuj tokniuj Anna niman iueuentsin, akin tlapaleuiayaj ken misioneros ne África Occidental. Ijkuak kemach oajsikej ipan país kampa okintitlankej, opeuj kokolistli COVID-19 niman xok ouel onosentlalijkej imiuan tokniuan ipan tlanechikojli. ¿Tlenon okichiuj tokniuj Anna niman iueuentsin para kimititiskej tokniuan ika kintlasojtlaj? Opeuj kominotsaj tokniuan ipan videoconferencia para kimijliskej ika melak kinekij más kimixmatiskej. Yejuin, oajsik ipan inyojlo tokniuan, niman opeuj kominotsaj ipan teléfono niman komintitlaniliaj mensajes. ¿Tleka yejuin misioneros onokojtilijkej más kimixmatiskej tokniuan de tlanechikojli? Anna ijkin kijtoua: “Xueli nikilkaua kenon tokniuan otechititijkej ika techtlasojtlaj ijkuak tikixnamiktoyaj tlen ouijtika nejua niman nofamilia. Yejon kichiua manikneki nikimititis oksekimej ika nikintlasojtla”.

15. ¿Tlenon mitsmachtia tlen okichiuj Vanessa? (Noijki xkita tlaixkopinajli).

¹⁵ Ipan miyekej tlanechikoltin, nemij tokniuan tlakamej niman siuamej akin xsan noijki ken tlanemiliaj niman xsan noijki ken okinmiskaltijkej. ¿Tlenon techpaleuis más matikintlasojtlakan nochimej? Tla tikitaj tlen kuajli kichiuaj. Tokniuj Vanessa, akin chanti  Nueva Zelanda, ouijtika kitaya nouikas imiuan sekimej tokniuan pampa kichiuayaj seki tlemach tlen kikualaniaya. Maski ijkon, yejua xokintlalkaui, yej okixelo tiempo para más kimixmatis. Pampa ijkon okichiuj, okitak tleka Jehová okintlapejpeni yejon tokniuan. Yejua kijtoua: “Pampa noueuentsin okitlalijkej ken tlayekanketl ipan circuito, aman tosentlaliaj imiuan más miyekej tokniuan, niman nochimej tlatlamantikej. San ika, aman xok nikita ouijtika kuajli ninouikas imiuan oksekimej. Nikuelita nikitas ika titlamantikej. Niman nikmatstika ika Jehová noijki kuelita, yejua ika kichiua ika ipan ikalpan manemikan tlatlamantikej tokniuan”. Kuakon, ¿kenon uelis tikimititiskej tokniuan ika tikintlasojtlaj? Tla tokojtiliaj tikimitaskej ijkon ken Jehová kimita (2 Cor. 8:24).

16. ¿Tleka melak nonekis toititiskej ika totlasojtlaj ijkuak panotos ueyi tlajyouilistli? (Noijki xkita tlaixkopinajli).

¹⁶ Ijkuak panotos ueyi tlajyouilistli, melak nonekis matikintlasojtlakan tokniuan. ¿Kenon Jehová techtlajpiyas ijkuak peuas ueyi tlajyouilistli? Matitlanemilikan itech tlen Jehová okijli ikalpan ijkuak kixoxotoniskia Babilonia: “Xuiya, nokalpan, xkalaki tlaijtik ipan mocuartos, niman xkintsakua mopuertas tla yotikalak. Xmiyana san se achijtsin hasta ijkuak mapano kualankayotl” (Is. 26:20, TNM). Kanaj tejuamej noijki nonekis ijkon tikchiuaskej ijkuak panotos ueyi tlajyouilistli. Ijkuak nikan kijtoua “tlaijtik ipan mocuartos”, kanaj kinteneujtika tlanechikoltin. Tla ijkuakon topaleuiyaj imiuan tokniuan, Jehová techtlajpiyas ijkon ken yokijto. Kuakon, xsan noneki tikinxikoskej tokniuan; noneki yemelak tikintlasojtlaskej. Tla xijkon tikchiuaj, kanaj xuelis timakisaskej.

17. ¿Tlenon uelis tikchiuaskej ipan ueyi tlajyouilistli tla desde aman toyektlaliaj?

¹⁷ Nochimej melak tlajyouiskej ijkuak yejkos “iueyi tonal Jehová” (Sof. 1:14, 15, TNM). Akin tiktekichiuiliaj Jehová noijki tikixnamikiskej tlen ouijtika. San ika, tla toyektlaliaj desde aman, uelis tiyolseujtoskej niman tikinpaleuiskej oksekimej. Tla titlaxikouaj, uelis tiyolmelajkanemiskej maski san tlenon tikixnamikiskej. Tla titeikneliaj, tiknekiskej tikinpaleuiskej tokniuan tla itlaj kinpoloua. Niman, pampa itikintlasojtlaskej uelis san sekan imiuan topaleuiskej. Jehová techmakas nemilistli tlen xkeman tlamis kampa “xokaman yakaj kelnamikis” nochi tlen xkuajli niman nochi tlen tetlajyouiltia (Is. 65:17).