1, 2. ¿Akinon katka Sadoc? (1 Crónicas 12:​22, 26-28).

 XKONNEMILI yejuin: yonosentlalijkej 340,000 tlakamej niman ijkon kitlaliskej David ken tekiuaj ipan nochi Israel. Yeyi tonajli kakisti kenijki ipan tepetsitsintin tlen onokej nisiuj Hebrón miyekej nonojnotsaj, nokuikatiaj niman uetskaj (1 Crón. 12:39). Ompa nemi se telpochtli akin itoka Sadoc, akin kanaj miyekej nion xkitaj ika ompa nemi. San ika, Jehová kema okitak niman okinek matikmatikan ika yejua ompa nemiya (xpoua 1 Crónicas 12:​22, 26-28). San ika ¿akinon katka Sadoc?

² Sadoc katka se teopixki niman tekitiya iuan ueyi teopixki Abiatar. Jehová okimakak tlamachilistli niman okichiuj makasikamati tlen yejua kineki (2 Sam. 15:27). Miyekej konitayaj para makinpaleui. Noijki, yejua melak yolchikauak katka, niman ipan yejuin tlamachtijli titlajtoskej itech yejon.

3. a) ¿Tleka noneki tiyolchikaujkej yeskej? b) ¿Tlenon tikitaskej ipan yejuin tlamachtijli?

³ Ipan yejuin itlamiyan tonaltin, Satanás más kixnamiktika ikalpan toTajtsin (1 Ped. 5:8). Chika tikchiaj Jehová makipopolo Satanás niman nochi tlen kiyekana, noneki melak tiyolchikaujkej yeskej (Sal. 31:24). Matikitakan yeyi tlemach tlen okichiuj Sadoc niman kenijki uelis tiyolchikaujkej yeskej ken yejua.

XPALEUI ITEKIUAJYO TOTAJTSIN

4. ¿Tleka noneki matiyolchikaujkej para tikpaleuiskej iTekiuajyo toTajtsin? (Noijki xkita tlaixkopinajli).

⁴ Akin tiitekipanojkauan Jehová melak noneki matiyolchikaujkej para uelis tikpaleuiskej iTekiuajyo toTajtsin (Mat. 6:33). ¿Tleka? Pampa kemantika ouijtika tikitaj tiktlakamatiskej Jehová niman titenojnotsaskej itech iTekiuajyo pampa aman melak xkuajli tlen nochiua (1 Tes. 2:2). Noijki, tlaltikpakchanejkej melak xeliujtokej ipampa política niman tejuamej noneki  tokojtiliskej nion se xtikpaleuiskej (Juan 18:36). Niman miyekej iteixpantijkauan Jehová xmás kipiyaj tomintsin, kintlajyouiltiaj noso hasta kintsakuaj pampa xkinekij nokalaktiskej ipan política noso pampa xkinekij ontlapaleuiskej ipan guerra.

5. ¿Tleka ononek yolchikauak yes Sadoc para kipaleuis David?

⁵ Sadoc oyaj Hebrón para oniluipanos ijkuak okitlalijkej David ken tekiuaj. San ika, yejua noijki okitkik tlen ika tlauisokiya niman ijkon ueliskia teixnamikis tla peuaya se guerra (1 Crón. 12:38). Sadoc kinektoya kuikas David kampa ontlaixnamikiskia niman noijki kinektoya kipaleuis Israel tla itlauelikniuan kixnamikiyaj. Kanaj Sadoc xmás ueliya tlauisokiya, san ika, melak yolchikauak katka.

6. ¿Tlenon okitak Sadoc itech David tlen okipaleui noijki mayolchikaui? (Salmo 138:3).

⁶ ¿Tlenon okipaleui Sadoc mayolchikauak? Kanaj okitak kenijki sekimej tlakamej melak kojtikej katkaj niman yolchikaujkej katkaj, niman yejua okinek kichiuas ijkon ken yejuamej. Noijki okitak tlen okichiuj David. David okiteititi ika yolchikauak katka ijkuak kinyekanaya “on israelitas ipan nouijsokilistli”, ika yejon, nochi kalpan Israel okinek yejua matekiuajti (1 Crón. 11:​1, 2). David melak tlaneltokaya itech Jehová niman ijkuak itlauelikniuan kinekiyaj kixnamikiskej, yejua nochipa kitlajtlaniliaya makipaleui (Sal. 28:7; xpoua Salmo 138:3). Sadoc noijki okitak kenijki melak yolchikaujkej katkaj Jehoiadá niman ikoneuj akin tlauisokiya, Benaya, niman “on 22 soldadojtlayekankej” akin okipaleuijkej David (1 Crón. 11:​22-25; 12:​26-28). Yejuin tlakamej kinektoyaj ika David matekiuajti niman kinektoyaj kitlajpiyaskej.

7. a) ¿Akinomej yokiteititijkej ika yolchikaujkej ipan yejuin tonaltin? b) ¿Tlenon mitsmachtia video itech tokniuj Nsilu?

⁷ Tla tikitaj kenijki itekipanojkauan Jehová yonoyolchikaujkej para kipaleuiskej iTekiuajyo, techpaleuis noijki matiyolchikaujkej.  Jesucristo, akin toTekiuaj, xkeman okinek nokalaktis ipan política pampa kimatstoya ika yejuin tlaltikpaktli kiyekantika Satanás (Mat. 4:​8-11; Juan 6:​14, 15). Yejua nochipa okineltokak ika Jehová kimakaskia yolchikaualistli. Noijki, ipan yejuin tonaltin miyekej telpokamej yonoyolchikaujkej para kijtoskej ika xontepaleuiskej ipan guerra noso para xnokalaktiskej ipan política. Uelis tikalakis ipan jw.org niman ijkon tikitas tlen sekimej yokichiujkej. a

XKINPALEUI TOKNIUAN

8. ¿Kemanon noneki yolchikaujkej yeskej tokniuan tlayekankej?

⁸ Akin tiitekipanojkauan Jehová melak tikuelitaj topaleuiskej (2 Cor. 8:4). San ika, kemantika noneki tiyolchikaujkej yeskej para uelis ijkon tikchiuaskej. San matikonteneuakan yejuin: ijkuak panoua se guerra, tokniuan tlayekankej noneki kinpaleuiskej tokniuan niman kinyolchikauaskej. Niman kemantika noneki yaskej kampa nemij tokniuan para kominkauiliskej toamatlajkuiloluan noso tlen kinpoloua. Niman maski panotika tlen melak xkuajli kampa chantij, tlayekankej kinektokej kinpaleuiskej tokniuan pampa melak kintlasojtlaj (Juan 15:​12, 13). Yejuamej ijkon kiteititiaj ika yolchikaujkej ken Sadoc.

9. Ijkon ken kijtoua 2 Samuel 15:​27-29, ¿tlenon okitlajtlanili David makichiua Sadoc? (Noijki xkita tlaixkopinajli).

⁹ Matikitakan kenijki Sadoc melak otepaleui ijkuak panotoya tlen xkuajli. Absalón kinekiya kimiktis itaj, David, niman ijkon yejua tekiuajtis (2 Sam. 15:​12, 13). Ika yejon, David ononek kisas itech Jerusalén, niman ijkin okimijli itekipanojkauan: “¡Ma ticholokan aman, noso xuelis titomanauiskej de Absalón!” (2 Sam. 15:14). Ijkuak yokiskaj, David okitak ika nonekiya yakaj nokauas Jerusalén niman ijkon kimatiskej tlenon kinekiya kichiuas Absalón. Ika yejon, okijli Sadoc niman oksekimej teopixkej manokuepakan Jerusalén para ijkon ueliskia kijliskej tlen panotoya (xpoua 2 Samuel 15:​27-29). Yejuamej melak  nonekiya notlajpiyaskej, pampa tla Absalón kimatiya tlen kichiujtoyaj, hasta ueliskia kinmiktiskia. Absalón melak tlauele katka, tekajkayauaya niman san itech tlanemiliaya. ¡San xkonnemili tlenon ueliskia kinchiuilis Absalón yejuin tlakamej tla kimatiskia ika kipaleuijtoyaj David!

10. ¿Kenijki Sadoc niman akin iuan nemiyaj okipaleuijkej David?

¹⁰ David okinemili tlenon kichiuas niman ijkon kitlanis Absalón akin ikoneuj, ika yejon, okitlajtlanili Sadoc niman Husái, akin noijki kuajli imiuan nouikaya, makipaleuikan (2 Sam. 15:​32-37). Husái okichiuj tlen David okijli, okitlaneltokilti Absalón ika kinekiya kipaleuis niman opeuj kijlia kenijki uelis kixnamikis David, yejon kipaleuiskia David para makipiya tiempo niman ijkon kitas kenijki kixnamikis Absalón. Sakin, ijkuak Absalón okinek kichiuas tlen Husái okijli, Husái okimijli Sadoc niman Abiatar tlen panotoya (2 Sam. 17:​8-16). Kuakon, Sadoc niman Abiatar okitakej kenijki uelis kijliskej David tlen kinekiya kichiuas Absalón (2 Sam. 17:17). Sadoc niman oksekimej teopixkej ouel okipaleuijkej David pampa Jehová noijki okinpaleui (2 Sam. 17:​21, 22).

11. ¿Kenijki uelis tiyolchikaujkej yeskej ijkon ken Sadoc tla techtlajtlaniliaj matikinpaleuikan tokniuan?

¹¹ ¿Kenijki uelis tiyolchikaujkej yeskej ken Sadoc ijkuak techtlajtlaniliskej matikinpaleuikan tokniuan ijkuak panotos tlen xkuajli? 1) Matikchiuakan tlen techijliaj. Ijkuak panotos tlen xkuajli, melak noneki matitetlakamatikan niman ijkon uelis san sekan tinemiskej imiuan tokniuan. Ika yejon, matikchiuakan tlen techijlia sucursal (Heb. 13:17). Tlayekankej noneki miyekpa kitaskej tlenon noneki kichiuaskej achto tlaixpoliuis kampa chantij niman tlenon noneki kichiuaskej tla yotlaixpoliuj (1 Cor. 14:​33, 40). 2) Matiyolchikaujkej, san ika, noijki matotlajpiyakan (Prov. 22:3). Achto itlaj tikchiuaskej, kachtopa kuajli matiknemilikan. Maka matikchiuakan itlaj tla  tikitaj ika ueliskia itlaj topan panos. 3) Matitlaneltokakan itech Jehová. Jehová najmana topampa niman kineki nochimej kuajli matinemikan. Kuakon, yejua techtlajpiyas ijkuak nonekis tikinpaleuiskej tokniuan.

12, 13. ¿Tlenon mitsmachtia tlen okichiujkej Víktor niman Vitali? (Noijki xkita tlaixkopinajli).

¹² Matikitakan tlen inpan opanok omemej tlayekankej akin intoka Víktor niman Vitali. Yejuamej okinmitkilijkej tokniuan tlen kikuaskej niman tlen koniskej ne Ucrania. Víktor kijtoua: “Nochiuiyan tikomintejtemouiliayaj tlen kikuaskej tokniuan, kemantika tijkakiyaj kenijki nomojmotlayaj nisiuj kampa tinemiyaj. Se tokniuj okitetlayokoli tlakuajli tlen kejyeujtoya niman ijkon tokniuan ouel okipixkej tlen kikuaskej. Nikilnamiki ika ijkuak titlatlejkoltijtoyaj ipan carro, ouetsiko se bomba kanaj 20 metros kampa tinemiyaj, san ika, xotopon. Yejon tonajli melak oniknots Jehová niman oniktlajtlanili manechpaleui pampa melak nonekiya maninoyolchikaua para ijkon xnikajkauas ika nikinpaleuijtoya tokniuan”.

¹³ Vitali kijtoua: “Ononek melak niyolchikauak yes. Ijkuak kemach onikimitato tokniuan, oniuejkauj 12 horas para najsis, ijkuak niaya melak niknotstiaya Jehová”. Vitali onoyolchikauj, san ika, noijki onotlajpix. Yejua kijtoua: “Melak niktlajtlaniliaya Jehová manechmaka tlamachilistli niman manechpaleui manikita tlen xok nonekiya nikchiuas. Nejua san ninoojuitiaya kampa tekiuajkej techkauiliayaj matoojuitikan. Niman notlaneltok ochikauj ijkuak onikitak kenijki tokniuan nopaleuiayaj. Yejuamej kejkuaniayaj tlen tetsakuiliaya ipan ojtli niman ijkon uelis panos carro. Noijki, kisentlaliayaj tlakuajli niman tlakentin niman kitlejkoltiayaj ipan carro. Niman ijkuak niaya iuan Víktor, techtlakualtiayaj niman techmakayaj kampa tikochiskej”.

XMELAJKANEMI ITECH JEHOVÁ

14. ¿Kenijki tomachiliaj ijkuak se tochanejkauj noso se toamigo kikaua Jehová?

¹⁴ Ijkuak se tochanejkauj noso se toamigo kikaua Jehová melak toyolkokouaj, ¿xmelak? (Sal. 78:40; Prov. 24:10). Niman más toyolkokouaj tla melak kuajli iuan touikayaj. Tla se mochanejkauj noso se moamigo okikauj Jehová, melak mitspaleuis tla tikita kenijki omelajkanen Sadoc.

15. ¿Tleka ononek yolchikauak yes Sadoc para uelis melajkanemis itech Jehová? (1 Reyes 1:​5-8).

¹⁵ Ijkuak David melak youeuentsintiaka, Adonías kinekiya kikuilis itekiuajyo maski kimatstoya ika Jehová yokitlapejpenijka Salomón para yejua matekiuajti (1 Crón. 22:​9, 10). Abiatar xok omelajkanen itech David nion itech Jehová pampa okipaleui Adonías. San ika, Sadoc xijkon okichiuj, yejua omelajkanen itech Jehová (xpoua 1 Reyes 1:​5-8). ¡San xkonnemili kenijki melak onajman Sadoc ijkuak okitak ika Abiatar, akin iamigo okitlalkaui Jehová! Yejuamej omemej teopixkej katkaj niman san sekan otekitkej ipantsin 40 xiuitl (2 Sam. 8:17). San sekan okitkikaj “iyekcaja Dios” (2 Sam. 15:29). Noijki san sekan yokipaleuijkaj David niman kualtsin yokitekichiuilijkaj Jehová (2 Sam. 19:​11-14).

16. ¿Tlenon okipaleui Sadoc mamelajkanemi itech Jehová?

¹⁶ Sadoc nochipa omelajkanen itech Jehová maski Abiatar xijkon okichiuj. Niman David kimatstoya ika ueliskia nochipa tlaneltokas itech Sadoc. Ika yejon, ijkuak David okimat ika Adonías kinekiya kikuilis itekiuajyo, okominnots Sadoc, Natán niman Benaya para makitlalikan Salomón ken tekiuaj (1 Rey. 1:​32-34). Sadoc kanaj otlanemili intech itekipanojkauan Jehová akin nochipa itech omelajkanenkej niman nochipa okipaleuijkej tekiuaj David, ken Natán (1 Rey. 1:​38, 39). Niman  ijkuak Salomón opeuj tekiuajti, okimakak Sadoc “on tekitl yejuan kichiuaya on tiopixki Abiatar” (1 Rey. 2:35).

17. ¿Kenijki uelis tikchiuas ijkon ken Sadoc tla se mochanejkauj noso se moamigo kikaua Jehová?

¹⁷ ¿Kenijki uelis tikchiuas ijkon ken Sadoc? Tla se mochanejkauj noso se moamigo kikaua Jehová, xkititi Jehová ika tejua tikneki itech timelajkanemis (Jos. 24:15). Xkilnamiki ika Jehová mitskojtilis niman mitsyolchikauas para xchiua tlen kuajli. Nochipa xnotsa niman xnemi imiuan itekipanojkauan akin melajkanemij. Jehová kitlasojkaita ijkuak kita ika timelajkanemi niman yejua mitsteochiuas pampa ijkon tikchiua (2 Sam. 22:26).

18. ¿Tlenon mitsmachtia tlen ipan opanok Marco niman Sidse?

¹⁸ Matikitakan tlen ipan opanok tokniuj Marco niman isiuauj Sidse. Ijkuak iminichpochuan onoskaltijkej, okikaujkej Jehová. Marco kijtoua: “Ijkuak uajnemij mokoneuan, melak tiyolpakis niman sajnoye tikintlasojtlas, niman tiknektos tikchiuas maski san tlenon para tikintlajpiyas. Yejua ika, ijkuak kikauaj Jehová, sajnoye mitsyolkokos. Kuajli yotikitakej ika Jehová nochipa touan yonen. Ijkuak nejua melak ninajmantok, Jehová kipaleuiya Sidse para manechyolchikaua, niman ijkuak yejua melak najmantok, Jehová nechpaleuiya para aman nejua manikyolchikaua”. Tokniuj Sidse kijtoua: “Tejuamej youel yotitlaxikojkej pampa Jehová yotechpaleui. Nejua melak ninajmanaya pampa ninotlajtlakoltiaya ika nochpochuan okikaujkej Jehová, ika yejon, onikijli Jehová kenijki ninomachiliaya. Sakin, se tokniuj siuatl, akin melak youejkaujka ika xnikitaya, onechnisiui niman okintlali imauan ipan nokechpan niman onechijli: ‘Sidse, xkilnamiki, xtejua motlajtlakol’. Pampa Jehová yonechpaleui, youel oksejpa niktekichiuilia niman melak niyolpaki”.

19. ¿Tlenon tikneki tikchiuas?

¹⁹ Jehová kineki ika akin tiitekipanojkauan matiyolchikaujkej ijkon ken Sadoc (2 Tim. 1:7). San ika, yejua xkineki san totech matitlaneltokakan, yejua kineki itech matitlaneltokakan. Kuakon, tla kemantika tikixnamikij itlaj kampa nonekis matiyolchikaujkej, matiknotsakan Jehová. Niman kuajli matikmatstokan ika yejua techpaleuis matiyolchikaujkej ijkon ken Sadoc (1 Ped. 5:10).