1, 2. Ijkon ken kijtoua Salmo 25:14, ¿tlenon noneki tikchiuaskej tla tiknekij kuajli touikaskej iuan Jehová?

 ¿TLENON noneki tikchiuas tla tikneki kuajli timouikas iuan yakaj? Kanaj tikijtoskia ika noneki tiktlasojtlas niman tikpaleuis. Niman kanaj xtikteneuaskia ika noneki tikmojkaitas. San ika, texto kampa nokixtia yejuin tlamachtijli, kijtoua ika tla tiknekij kuajli touikaskej iuan Jehová noneki tikmojkaitaskej noso tiktlakaitaskej (xpoua Salmo 25:14).

² Maski tla youejkauj ika tiktekichiuiliaj Jehová noso ka, tinochimej ok noneki tikmojkaitaskej. Kuakon, ¿tlenon kichiua yakaj akin kimojkaita noso kitlakaita toTajtsin? ¿Tlenon techpaleuis matikmojkaitakan noso matiktlakaitakan toTajtsin? Niman ¿tlenon tiuelij itech Abdías, Jehoiadá niman Jehoás?

3. ¿Kenon techpaleuiya tikmakasiskej itlaj?

³ Tikmojkaitas toTajtsin kijtosneki xtiknekis tikchiuas itlaj tlen xkuelita. Ijkuak itlaj tikmakasij, techpaleuiya pampa kichiua maka matikchiuakan tlen xkuajli. San matikonnemilikan yejuin: tla tikmakasij tokokoskej, kichiuas maka matonisiuikan kampa uelis tonuetsiskej noso maka matikchiuakan itlaj tlen kichiuas matokokokan. Noijki, xtikijtoskej noso xtikchiuaskej itlaj tlen uelis kiyolkokos se toamigo pampa tiknekij nochipa iuan touikaskej.

4. ¿Tlenon kineki Satanás matikmachilikan ipampa Jehová?

⁴ Satanás kineki ika tlaltikpakchanejkej makimakasikan  Jehová. Yejua kineki matikneltokakan tlen Elifaz okijli Job: ika Jehová se toTajtsin akin tetlakuepiltia, akin melak tlauele, niman ika xkeman yolpaki ika tlen kichiuaj itekipanojkauan (Job 4:18, 19). Satanás kineki matomojtikan niman ijkon maka sa matiktekichiuilikan Jehová. San ika, tla xtiknekij ijkon tiktlalkauiskej Jehová noneki tiktlakaitaskej noso tikmojkaitaskej.

5. ¿Tlenon kichiua yakaj akin kimojkaita toTajtsin?

⁵ Yakaj akin kimojkaita toTajtsin kitlasojtla niman xkineki kichiuas itlaj tlen makichiua maka sa kuajli iuan manouika. Jesús nochipa “kitlakaitaya Dios” niman xkimakasiya (Heb. 5:7; Is. 11:2, 3). Yejua melak kitlasojtlaya niman nochipa kinekiya kitlakamatis iTaj (Juan 14:21, 31). Tejuamej noijki melak tiktlakaitaj Jehová niman chikauak tiktekichiuiliaj pampa yejua tetlasojtla, tlamachilise, kichiua tlen kuajli, niman kojtik. Noijki tikmatstokej ika melak techtlasojtla niman ika tlen tikchiuaj uelis kiyolpaktis, noso kiyolkokos. Tla xtiktlakamatij, noyolajmana; san ika, tla tiktlakamatij, melak tikyolpaktiaj (Sal. 78:41; Prov. 27:11).

6. ¿Tlenon uelis tikchiuaskej niman ijkon tikmojkaitaskej toTajtsin? (Salmo 34:11).

⁶ Tejuamej xtikmojkaitaj toTajtsin desde ijkuak tiuajtlakatij, noneki tomajmachtiskej ijkon tikchiuaskej (xpoua Salmo 34:11). Niman uelis ijkon tikchiuaskej tla tikitaj tlen toTajtsin okichijchiuj. “Itechkopa nochi on tlajtlamach” ueli tikitaj ika Jehová tlamachilise, kojtik niman ika melak techtlasojtla. Nochi yejon kichiua más matiktlakaitakan niman matiktlasojtlakan (Rom. 1:20). Se tokniuj siuatl akin itoka Adrienne, okijto: “Ijkuak nikita nochi tlen Jehová yokichijchiuj niman kenon melak tlamachilise, más niktlakaita niman más nikasikamati ika yejua kimati tlenon yemelak nechpaleuis”. Sakin ika tokniuj otlanemili itech nochi yejuin, yejua okijto: “Xnikchiuaskia itlaj tlen makichiua maniktlalkaui Jehová, akin onechmakak nonemilis”. ¿Tejua uelis tikxelos tiempo yejuin semana niman ijkon titlanemilis itech itlaj tlen yokichijchiuj toTajtsin? Yejon mitspaleuis más xtlakaita Jehová niman más xtlasojtla (Sal. 111:2, 3).

7. ¿Kenon techpaleuiya más matikmojkaitakan Jehová tla tiknotsaj?

⁷ Noijki techpaleuis matikmojkaitakan Jehová tla nochipa tiknotsaj. Ijkuak ijkon tikchiuaj, más kuajli tikixmatij. Nochipa ijkuak tiktlajtlaniliaj matechpaleui matitlaxikokan, titlanemiliaj itech kenon yejua melak kojtik. Ijkuak tiktlasojkamachiliaj ika okitemakak iKoneuj topampa, tikilnamikij ika melak techtlasojtla. Niman ijkuak tiktlajtlaniliaj matechijli tlenon tikchiuaskej pampa tikixnamiktokej tlen ouijtika, tikilnamikij ika melak tlamachilise. Ijkuak ijkin tiknotsaj Jehová, techpaleuiya más matiktlakaitakan niman maka matiknekikan tikchiuaskej itlaj tlen uelis kichiuas maka sa iuan matouikakan.

8. ¿Tlenon noneki tikchiuaskej tla tiknekij nochipa tikmojkaitaskej Jehová?

⁸ Tla tiknekij nochipa tikmojkaitaskej Jehová, noneki tomachtiskej Biblia niman ijkon tiueliskej itech tlen kuajli niman tlen xkuajli okichiujkej akin ompa noteneuaj. Kachtopa, matitlajtokan itech omemej itekipanojkauan Jehová akin oyolmelajkanenkej: Abdías, akin tlayekanaya ichan tekiuaj Acab, niman ueyi teopixki Jehoiadá. Sakin titlajtoskej itech tekiuaj de Judá, Jehoás, akin kachtopa kichiuaya tlen kuajli, san ika, sakin okitlalkaui Jehová.

9. ¿Kenon okipaleui Abdías pampa kimojkaitaya Jehová? (1 Reyes 18:3, 12).

⁹ Ijkuak Biblia kemach ika sejpa kiteneua Abdías, b kijtoua: “Abdías sanoyej kitlakaitaya toTEKO” (xpoua 1 Reyes 18:3, 12). ¿Kenon okipaleui pampa kitlakaitaya toTajtsin? Abdías melak okixmatkej pampa xtekajkayauaya niman ueliyaj itech tlaneltokayaj. Yejua ika, tekiuaj okitekitlali para matlayekana ichan (uelis tikitas Nehemías 7:2). Noijki, pampa kimojkaitaya toTajtsin okiteititi ika melak yolchikauak. Niman ipan yejon tonaltin nonekiya yolchikauak yes. ¿Tleka ijkon tikijtouaj? Pampa ijkuakon tekiuajtitoya Acab, akin “okichiu tlen sanoyej xkuajli ixpan toTEKO, niman más otlajtlakoj xken on oksekimej reyes yejuan opanokej achtoj de yejua” (1 Rey. 16:30). Noijki, Acab yononamiktijka iuan Jezabel, akin kiueyichiuaya Baal niman melak kitlauelitaya Jehová. Jezabel noijki kinekiya kichiuas ika nochimej tribus de Israel maka sa makiueyichiuakan toTajtsin. Hasta okinmikti miyekej iteotlajtokauan Jehová (1 Rey. 18:4). ¡Abdías okiueyichiuj Jehová ijkuak melak ouijtika katka!

10. ¿Kenon okiteititi Abdías ika melak yolchikauak katka?

¹⁰ Abdías okiteititi ika melak yolchikauak katka ijkuak Jezabel opeuj kintlaueltoka iteotlajtokauan Jehová niman ijkon kinmiktis. Yejua kijtoua ika yejuin tlen okichiuj: “Onikinmiyan 100 de yejuamej ipan ome [te]ostotl. 50 tiotlajtojkej onikinkalaktij ipan cada [te]ostotl niman nikinmakaya tlakuajli niman atl” (1 Rey. 18:13, 14). Tla Jezabel kimatiskia yejuin, kimiktiskia Abdías. Pampa Abdías noijki ijkon katka ken tejuamej, nomojtiaya niman xkinekiya mikis. Maski ijkon, yejua más kitlasojtlaya Jehová niman itekipanojkauan.

11. ¿Kenon kichiuaj ken Abdías miyekej itekipanojkauan Jehová? (Noijki xkita tlaixkopinajli).

¹¹ Ipan yejuin tonaltin, miyekej itekipanojkauan Jehová chantij kampa xkinkauiliaj matenojnotsakan. Tokniuan kintlakaitaj tekiuajkej, san ika, ijkon ken Abdías, yejuamej san kiueyichiuaj Jehová (Mat. 22:21). Kiteititiaj  ika kimojkaitaj toTajtsin ijkuak san yejua kitlakamatij (Hech. 5:29). Ika yejon, san ichtaka nochipa nosentlaliaj niman tenojnotsaj itech iTekiuajyo toTajtsin (Mat. 10:16, 28). Noijki, yejuamej kitaj ika tokniuan makipiyakan tlen ika kichikauaskej intlaneltok. Matikitakan tlenon okichiuj tokniuj Henri, akin chanti África, kampa xtechkauiliayaj matitenojnotsakan. Ipan yejon tonaltin, tokniuj Henri, okinek kimitkilis iamatlajkuiloluan sekimej tokniuan. Yejua okijkuilo: “Nejua nikmachilia ika xniyolchikauak. San ika, nikmatstika ika Jehová onechpaleui maniyolchikaui pampa melak niktlakaita”. Tejua noijki uelis tiyolchikauak yes, ijkon ken Henri, tla tiktlakaita toTajtsin.

12. ¿Kenon Jehoiadá iuan isiuauj okiteititijkej ika melajkanemiyaj itech Jehová?

¹² Ueyi teopixki Jehoiadá kimojkaitaya Jehová, ika yejon itech omelajkanen niman otepaleui para oksekimej san Jehová makiueyichiuakan. Ijkuak Atalía, ichpoch Jezabel, opeuj tekiuajti maski xkinamikiya, Jehoiadá okiteititi ika melak kimojkaitaya toTajtsin. Nochimej melak kimakasiyaj Atalía. Yejua melak tlauele katka niman pampa melak kinekiya tekiuajtis okinmikti nochimej akin ueliskia kitekipatlaskiaj, ¡hasta okinmikti ixuiuan! (2 Crón. 22:10, 11). San ika, Jehosabeat, isiuauj Jehoiadá okimakixti Jehoás, akin katka se ixuitsin Atalía. Jehosabeat niman iueuentsin okiyankej niman okitlajpixkej. Melak otepaleui tlen yejuamej okichiujkej, pampa ijkon ok nemiskiaj tekiuajkej akin ualeuaskiaj itech ichanejkauan David. Jehoiadá melajkanemiya itech Jehová, ika yejon, xsan ijkon ouajnokauj san pampa kimakasiya Atalía (Prov. 29:25).

13. ¿Kenon Jehoiadá oksejpa okiteititi ika yolmelajkanemiya itech toTajtsin?

¹³ Ijkuak Jehoás kipiaya 7 xiuitl, Jehoiadá oksejpa okiteititi ika yolmelajkanemiya itech Jehová. Yejua okipaleui Jehoás para manochiua tekiuaj maski kimatstoya ika tla xkuajli kisaya tlen kichiuaskia, ueliskia kimiktiskiaj. Pampa Jehová okinpaleui, nochi kuajli okisato. Yejua okichiuj ika “on tlayekankej ipan on familias de Israel” niman “on levitas” makipaleuikan Jehoiadá para Jehoás mapeua matekiuajti. Jehoiadá, noijki otlanauati makimiktikan Atalía (2 Crón. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1). Sakin, yejua okichiuj ika “on rey niman on chanejkej” makichiuakan “sen pacto iuan toTEKO” para ijkon nochiuaskej “tetlapejpeniluan itech toTEKO” (2 Rey. 11:17). Noijki, “okintlalij tlajpixkej ipan ikalakiyan iueyitiopan toTEKO, para ijki xakaj yejuan xchipauak ixpan toTEKO uelis kalakis” (2 Crón. 23:19).

14. ¿Kenon Jehová okiteochiuj Jehoiadá, niman tlenon opanok ijkuak omik?

¹⁴ Jehová yokijtojka: “Nikintlakaitas yejuan nechtlakaitaskej”, niman ijkon okichiuj iuan Jehoiadá (1 Sam. 2:30). Ijkon tikijtouaj pampa Jehová okichiuj ika itoka Jehoiadá niman nochi tlen kuajli okichiuj manoijkuilo ipan iTlajtol. Nochi yejon techpaleuiya aman (Rom. 15:4). Niman, ijkuak Jehoiadá omik okitokakej ipan “iueyikalpan David iuan on reyes pampa kuajli otekit para Israel, para Dios niman ipan on ueyitiopan”, ijkon okiteititijkej ika kitlakaitayaj (2 Crón. 24:15, 16).

15. ¿Tlenon techmachtia tlen ipan onochiuj Jehoiadá? (Noijki xkita tlaixkopinajli).

¹⁵ Tlen ipan onochiuj Jehoiadá tinochimej techpaleuiya más matikmojkaitakan Jehová. Tlayekankej uelis kichiuaskej ijkon ken Jehoiadá tla nochipa nokojtiliaj kuajli kintlajpiyaskej iborreguitos toTajtsin (Hech. 20:28). Tokniuan akin iuejueyimej kimititia  ika tla kimojkaitaj Jehová niman itech melajkanemij, yejua uelis kintekitiltis niman ijkon kichiuas tlen yejua kineki. Akin telpokamej uelis kitaskej kenon Jehová okipaleui Jehoiadá niman ijkon yejuamej noijki uelis kinpaleuiskej niman kintlakaitaskej akin iuejueyimej, niman más akin youejkaujkej ika kitekichiuiliaj Jehová (Prov. 16:31). ¿Niman tlenon tiuelij itech levitas niman israelitas akin kinyekanayaj infamilias? Ika noneki nochipa tikinpaleuiskej niman tikintlakamatiskej akin techyekanaj (Heb. 13:17).

16. ¿Tlenon okichiuj Jehoás sakin ika omik Jehoiadá?

¹⁶ Desde pitentsin, tekiuaj Jehoás onokojtili kiyolpaktis Jehová pampa Jehoiadá okipaleui (2 Rey. 12:2). San ika, ijkuak Jehoiadá omik, Jehoás opeuj kinkaki on “uejueyitlayekankej de Judá” akin xok kiueyichiuayaj Jehová. Niman pampa ijkon okichiuj, yejua niman kalpan Israel opeujkej kintekichiuiliaj okseki tajtsitsintin (2 Crón. 24:4, 17, 18). Maski Jehová melak okiyolkoko yejuin, yejua xkikajkauaya ika kintitlaniliaya teotlajtokej para makimijlitij “ma nokuepakan itech, pero xokinekej okakkej”. Nion xokikakkej Zacarías, ikoneuj Jehoiadá, akin katka teotlajtoketl, teopixki niman katka iprimo Jehoás. Noijki, Jehoás otlanauati makimiktikan Zacarías. Nion achijtsin xokintlasojkamachili ichanejkauan Zacarías pampa okimakixtijkej ijkuak pitentsin katka (2 Crón. 22:11; 24:19-22).

17. ¿Tlenon ipan onochiuj Jehoás?

¹⁷ Jehová ijkin yokijtoka: “On yejuan noka  uetskaskej, nikimpijpinajtis” (1 Sam. 2:30). Yejua ika, ijkuak Jehoás xok okimojkaitak Jehová, melak xkuajli tlen ipan onochiuj. Seki xiujtin sakin, sekimej soldados sirios okintlankej isoldados Jehoás, maski xmiyekej katkaj, niman Jehoás sajnoye okikokojkej. Ijkuak sirios yoyajkaj, san no yejuamej itekipanojkauan Jehoás okimiktijkej pampa okimikti Zacarías. Niman, pampa melak xkuajli tlen okichiuj, nion “xokitokakej kampa kintokayaj on reyes” (2 Crón. 24:23-25; xkita nota de estudio “hijo de Baraquías”, itech Mateo 23:35, TNM).

18. Ijkon ken kijtoua Jeremías 17:7, 8, ¿tlenon noneki tikchiuaskej tla xtiknekij tiyeskej ijkon ken Jehoás?

¹⁸ ¿Tlenon techmachtia tlen ipan onochiuj Jehoás? Yejua katka ken se kojtli tlen xuejkatlan tlalpachiujtoyaj ineluayouan niman nonekiya itlaj makipaleuijto. Niman ueyi teopixki Jehoiadá nochipa kipaleuijtoya Jehoás. San ika, ijkuak Jehoiadá omik niman opeuj kijliaj miyek tlen xmelauak, yejua okikauj Jehová. Uelis tikijtoskej ika kentla ouets pampa xchikauak katka itlaneltok. Yejuin techmachtia itlaj tlen melak ueyi kijtosneki: xnoneki tikmojkaitaskej Jehová san pampa oksekimej tokniuan noso tochanejkauan ijkon kichiuaj niman techpaleuiyaj noijki ijkon matikchiuakan. Tla tiknekij chikauak tikpiyaskej totlaneltok, noneki tomachtiskej Biblia, itech titlanemiliskej niman nochipa tiknotsaskej Jehová, ijkon uelis más tiktlasojtlaskej niman tiktlakaitaskej (xpoua Jeremías 17:7, 8; Col. 2:6, 7).

19. ¿Tlenon techtlajtlanilia Jehová matikchiuakan?

¹⁹ Jehová xtechtlajtlanilia matikchiuakan itlaj tlen xtiuelij. Yejua techijlia ipan Eclesiastés 12:13: “Xtlakaita Dios niman xchiua on tlen mitsnauatia, pampa on san yejua kitocaroua kichiuas sen tlakatl”. Tla tikmojkaitaj Jehová, uelis tikxikoskej nochi tlen ouijtika niman uelis timelajkanemiskej ijkon ken Abdías niman Jehoiadá. Niman uelis nochipa touikaskej iuan Jehová.