Ijkuak ijkon opanok, onopatlak nonemilis. Pampa ijkuakon opeuj niktejtemoua toTajtsin. San ika, achto ika nimechijlis tlenon opanok yejon yeuajli, nikneki xmatikan tlen nopan onochiuj ijkuak nikonetl katka niman tleka opeuj niktejtemoua toTajtsin.

Oninemiko ipan 1937 ne Guesnain, yejuin se pitentsin kalpan tlen onka Francia. Notaj tekitiya ipan se mina kampa kikixtiayaj tekojli, niman onechititi ika noneki nitekitki yes. Noijki, onechmachti ika noneki nochipa nikchiuas tlen kuajli. Notaj nokojtiliaya kinpaleuis oksekimej, ika yejon, teuan konitaya tekiuaj para makinpaleui akin tekitij ipan mina. Noijki, yejua xkuelitaya tlen kichiuayaj teopixkej akin nemiyaj ipan tokalpan. Maski miyekej teopixkej kipiayaj miyek tomin, kintlajtlaniliayaj tomin niman tlakuajli yejon mineros akin xtlaj kinopiliayaj. Pampa notaj nion achijtsin xkuelitaya tlen kichiuayaj yejon teopixkej, xkeman onechnojnots itech toTajtsin. Ijkuak oniueyixtia, noijki niknekiya manochiua tlen kuajli. Ika yejon, nechtlauelmiktiaya ijkuak nikitaya  ika oksekimej kinchikoitayaj akin ualeuayaj Francia. Nejua melak nikuelitaya ninemis imiuan kokonej akin oksekan ualeuayaj niman imiuan ninauiltiaya fútbol. Nonan ualeuaya Polonia. Yejua ika, niknekiya nochimej kuajli manouikakan.

Opeuj nitekiti ken soldado ipan 1957. Yejua ika, ninemiya ipan tepemej ne Argelia. Ijkon ken onimechijli ijkuak otipeujkej. Sakin ika onikijto: “¡Ay noTajtsin, xnechpaleui!”, onikitak ika xnotlauelikniuj katka, tlaka katka se burro. Hasta oniuajyolseuj. Tlen nopan onochiuj niman guerra okichiujkej maninotlajtolti tleka otinemikoj, tla toTajtsin najmana topampa noso tla kemantika ika toyojlo tinemiskej.

Sejpatipan, ijkuak ninemiya ichan notajuan, onikixmat se iteixpantijkauj Jehová. Onechmakak La Sainte Bible, tlen onkatka ika francés. Opeuj nikpoua ijkuak oksejpa oniaj Argelia. Melak onechtlanemililti tlen onikpouj ipan Apocalipsis 21:3, 4, kampa kijtoua: “Dios chanti intsajlan on tlakamej. [...] Dios kimpopouilis nochi iminixayo, niman xok onyas mikilistli, nion chokistli, nion ajmantli”. Xkeman nikpouaya yejon. Yejua ika, ninotlajtoltiaya tla yejon melauak katka. Ijkuakon, xtlaj nikmatiya itech toTajtsin nion itech Biblia.

Ijkuak xok nisoldado katka, ipan 1959 onikixmat se iteixpantijkauj Jehová akin itoka François. Yejua onechmachti miyek itech Biblia. Onechititi ika toTajtsin itoka Jehová (Sal. 83:18, TNM). Noijki onechititi ika Jehová kipopolos nochi tlen xkuajli niman kichiuas ika tlaltikpaktli manokuepa se xochitlalpan ijkon ken kijtoua Apocalipsis 21:3, 4.

Melak kuajli onikasikamat tlen onechtomili niman oajsik ipan noyojlo. San ika, noijki melak onikualan imiuan teopixkej niman oniknek nikimixkoijlis nochi tlen xkichiujtoyaj, ok nitlanemiliaya ijkon ken notaj. Niman niknekiya itlaj nikchiujtiuetsis.

François niman oksekimej tokniuan melak onechpaleuijkej maninopatla. Yejuamej onechititijkej ika xnoneki tikintejteneuaskej oksekimej, yej noneki tikimijliskej tlen toTajtsin kichiuas ika tlayekapan. Yejon tlen Jesús okichiuj niman yejon tlen okinnauati inomachtijkauan makichiuakan (Mat. 24:14, TNM; Luc. 4:43). Noijki ononek nitetlakaitas niman kualtsin nitenotsas maski maka matlaneltokakan ken nejua. Biblia kijtoua: “Sen itekitkau toTEKO xkitocaroua teuan nokualanijtinemis, yej kemaj, kuajli tenotski yes iuan nochi tlakatl” (2 Tim. 2:24).

Oninopatlak niman oninoapolakti ipan 1959 ipan se ueyi tlanechikojli. Ompa onikixmat se ichpochtli akin melak onikuelitak. Itoka katka Angèle. Opeuj nikontlajpaloua ipan itlanechikol niman iuan oninonamikti ipan 1960. Yejua melak yolkuajli, se itetlayokolil Jehová (Prov. 19:14).

Yonikitak ika tokniuan akin youejkaujkej ipan ikalpan Jehová, melak tepaleuiyaj. Tla tiknekij kuajli tikchiuaskej se tekitl tlen melak ouijtika  noneki tiyolyemankej yeskej niman tikchiuaskej tlen kijtoua Proverbios 15:22, kampa kijtoua: “Ijkuak se itlaj kichiuasneki niman [...] achtoj kintlajtoltia on yejuan tlamatkej, sanoyej kuajli kisa”.

Ipan 1964, onikitak ika melauak tlen kijtoua yejon tlaxelojli. Ipan yejon xiuitl onechtlalijkej ken tlayekanketl ipan circuito, ika yejon, opeuj nikintlajpaloua tlanechikoltin niman nikinchikauilia intlaneltokil tokniuan. Xmás nikmatiya kenon nikchiuaskia notekiyo pampa san nikpiaya 27 xiuitl. Yejua ika, miyekpa oninopopolo. San ika, miyek oniuel itech tlen xkuajli onikchiuj. Niman más onechpaleui tlen onechijlikej tokniuan akin youejkaujkaj ipan ikalpan toTajtsin.

Xkeman nikilkaua tlen onechijli se tokniuj. Ijkuak oniktlajpaloto se tlanechikojli ne París, se tokniuj akin youejkaujka ipan ikalpan toTajtsin onechijli tla ueliskia san toselti titlajtlajtoskej, onikijli: “Kema”.

Tokniuj onechtlajtolti: “Louis, ijkuak se tepajtiketl ajsi techan, ¿akinon kominita?”.

Oniknankili: “Akin kualoj”.

Yejua onechijli: “Kema. San ika, yonikitak ika tejua san nochipa tinemi imiuan akin chikaujtok intlaneltokil, ken tlayekanketl ipan tlanechikojli. Nikan noijki nemij miyekej tokniuan akin yenkuikej, akin san pijpinauij noso akin kixnamiktokej tlen ouijtika. Nejua niknemilia ika melak kinyolchikauas tla más imiuan tinemi, tla tikomintlajpaloua inchan niman tla titlakua imiuan”.

Melak onechpaleui tlen onechijli. Onikitak ika yejua melak kintlasojtlaya tokniuan. Xonechyolkoko tlen onechijli, nimantsin opeuj ijkon nikchiua. Melak niktlasojkamachilia Jehová pampa nemij tokniuan ijkon ken yejon tokniuj.

Ipan 1969 niman 1973, onechijlikej manitepaleui titetlakualtiskej ipan ome uejueyimej tlanechikoltin iuan miyekej países tlen onochiujkej ne Colombes (París). Ipan ueyi tlanechikojli tlen onopanolti ipan 1973, otikintlakualtijkej kanaj 60,000 tlaltikpakchanejkej ipan makuijli tonajli. Melak onimojkamik. ¡Xnikmatiya tlenon nikchiuas! San ika, melak onechpaleui ika onikchiuj ken kijtoua Proverbios 15:22: onikimijli miyekej tokniuan manechpaleuikan. Onikintejtemo tokniuan akin chikauak intlaneltokil niman akin kimatstoyaj kenon tetlakualtiskej, onikiminots tokniuan  akin kinemakaj nakatl, akin tokaj, akin uelij tlakualchiuaj niman akin ueli tlakouaj. Pampa onechpaleuijkej yejuin tokniuan ouel otikintlakualtijkej nochimej akin oyajkaj ipan ueyi tlanechikojli.

Ipan 1973, nosiuatsin niman nejua otechnotskej Betel tlen onka Francia. Kachtopa tekitl tlen ompa onechmakakej noijki ouijtika onikitak, nonekiya nikitas kenon tikintitlaniliskiaj amatlajkuiloltin tokniuan akin chantiyaj Camerún, se país tlen onka África niman kampa xtechkauiliayaj matitenojnotsakan ipan xiuitl 1970 hasta 1993. Ijkuakon, noijki xnikmatiya tlenon nikchiuas. Nesi ika tokniuj akin kitaya kenon nochiuas tekitl ne Francia okitak, yejua ika, onechijli: “Tokniuan de Camerún melak kinpoloua yejuin amatlajkuiloltin para kichikauaskej intlaneltokil. ¡Matikinmakatiuetsitij tlen kinpoloua!”. Niman yejon tlen otikchiujkej.

Miyekpa oniajka ipan países tlen onka nisiuj Camerún niman ijkon ompa ninosentlalis imiuan tlayekankej de Camerún. Yejuin tokniuan onechpaleuijkej manikita kenon uelis tikintitlaniliskej amatlajkuiloltin tokniuan de Camerún. Jehová melak okiteochiuj tlen otikchiujkej, kanaj ipan 20 xiuitl tokniuan de Camerún nochipa okiselijkej revista La Atalaya niman amatlajkuilojli Nuestro Servicio del Reino, tlen kisaya sejse metstli.

Desde ijkuak otoixmatkej onikitak ika Angèle kipiaya chikauak itlaneltokil niman más ijkon onikitak ijkuak yotonamiktijkaj. Ijkuak otonamiktijkej, ipan yejon yeuajli onechijli manikchiua se teoyotl niman manikijli Jehová ika tiknekiyaj nochipa tiktekichiuiliskej. Niman Jehová otechkak.

Angèle noijki yonechpaleui más manitlaneltoka itech Jehová. Ijkuak ipan 1973 otechijlikej ika tla tiknekiyaj tiaskej Betel, nejua xmás  niknekiya nias pampa más nikuelitaya nikintlajpalojtinemis tlanechikoltin. San ika, Angèle onechilnamikti ika yotikijlikaj Jehová ika nochipa tiktekichiuiliskiaj. Kuakon, nonekiya tikchiuaskej nochi tlen techijliskia ikalpan (Heb. 13:17). Xok itlaj ouel onikijli. Ika yejon, otiajkej Betel. Nejua iuan nosiuauj melak kuajli touikaj niman yotiktlapejpenijkej tlen kuajli pampa yejua melak kuajli tlanemilia niman chikaujtok itlaneltokil.

Aman ika itiueuentsitsintin, nosiuatsin ok nechpaleuiya. Pampa miyek tlamachtiltin tlen kitemaka ikalpan toTajtsin nochiua ika inglés, nosiuatsin niman nejua ononek tomachtiskej inglés. Yejua ika, opeuj tiauej ipan se tlanechikojli kampa tlajtouaj inglés. Maski itikpiayaj kanaj 75 xiuitl. Pampa ninemiya ipan Grupo akin kiyekana Sucursal ipan Francia xmás nikpiaya tiempo para ninomachtis okse tlajtojli. San ika, san sekan otopaleuijkej. Maski aman itikpiyaj ipantsin 80 xiuitl, ok titomachtiaj ika inglés niman francés tlen tikitaskej ipan tlanechikojli. Tokojtiliaj titlapaleuiskej ipan tlanechikojli niman ijkuak tontenojnotsaj. Jehová otechteochiuj pampa otomachtijkej inglés.

Ipan 2017 melak otipajkej pampa Angèle niman nejua ouel otiajkej ipan Tlamachtijli tlen kiseliaj Akin Tlayekanaj ipan se Sucursal iuan insiuauan, tlen onopanolti ne Patterson (Nueva York).

Jehová yejua toUeyi Tlamachtijkauj (Is. 30:20). Ika yejon, yejua melak kuajli kinmachtia itekipanojkauan akin telpokamej niman akin iuejueyimej (Deut. 4:5-8). Yonikitak ika telpokamej akin kitlakamatij Jehová niman kichiuaj tlen kimijliaj tokniuan akin youejkaujkej ipan ikalpan toTajtsin, kuajli kitlapejpeniaj tlen kichiuaskej niman yolmelajkanemij. Proverbios 9:9, techilnamiktia: “Xmachti on yejuan tlamatki niman más tlamatki yes. Xmachti on yolmelajkatlakatl niman más tlamatki yes”.

Kemantika peua nitlanemilia itech tlen nopan onochiuj ipan tepemej ne Argelia. Tlen ikipiya kanaj 60 xiuitl. Xkeman oniknemili tla ijkin niyolpakiskia. ¡Melak miyek yoniuel intech oksekimej! Angèle niman nejua yotikitakej kenon Jehová melak yotechteochiuj niman yokichiuj matiyolpakikan. Yejua ika, yotikijtokej ika ok tiueliskej itech toTajtsin niman intech tokniuan akin youejkaujkej ipan ikalpan Jehová niman akin melak kitlasojtlaj.