1. ¿Tlenon ouijtika tikitaj tikchiuaskej tinochimej?

 ¿KEMANTIKA ouijtika yotikitak tikchiuas tlen tikneki? Tla ijkon mopan yonochiuj maka xmajmana, miyekej noijki ijkon inpan yonochiuj. Matikitakan tlen yokixnamijkej sekimej tokniuan. Tokniuj Philip kinekiya más miyekpa niman más kuajli kinotsas toTajtsin, san ika, xkeman kinextiaya tiempo para ijkon kichiuas. Erika kinekiya más nimantsin ajsis ijkuak nosentlaliayaj niman ijkon ontenojnotsaskej, san ika, miyekpa xsaniman ajsiya. Tomáš miyekpa okiyejyeko kipouas nochi Biblia. Yejua kijtoua: “Xnechyolpaktiaya nikpouas Biblia. Yexpa onikyejyeko, san ika, nochipa san najsiya Levítico”.

2. ¿Tleka xnoneki tajmanaskej tla xitikchiuaj tlen yotiknemilijkaj tikchiuaskej?

² Maka xmajmana tla tikita ika xueli tikchiua itlaj tlen tikneki. Noneki tiempo niman noneki timokojtilis tla tikneki tikchiuas tlen yotiknemili, maski xmás ueyi. Kuajli nesi ika tikneki timouikas iuan Jehová niman ika tikneki más chikauak tiktekichiuilis, yejua ika, hasta aman timokojtilijtika tikchiuas tlen yotikijto. Jehová kita tlen tikchiua niman yejua xmitstlajtlanilis itlaj tlen xuelis tikchiuas (Sal. 103:14; Miq. 6:8). Tejua noneki tikitas tla yemelak uelis tikchiuas tlen yotiknemili.  Tla tikita ika kema tiuelis, ¿tlenon mitspaleuis? Matikitakan.

3. ¿Tleka noneki maonia itlaj tlen matechyolmapeua?

³ Melak noneki maonia itlaj tlen matechyolmapeua para tikchiuaskej tlen yotiknemilijkej. ¿Tleka? Pampa ijkon más tokojtiliskej tikchiuaskej tlen yotiknemilijkej. Tlen techyolmapeua yeskia ken yejon ajakatsintli tlen kimapeua se barco. Tla ajakatl xnoteltia, barco ajsis kampa yauj niman tla chikauak ajaka uelis más nimantsin ajsis. Noijki ijkon, tla onka miyek tlen techyolmapeua más nimantsin tikchiuaskej tlen yotikijtokej. David, se tokniuj akin ualeua El Salvador kijtoua: “Ijkuak onka itlaj tlen mitsyolmapeua, más timokojtilia. Xtijkauilia itlaj mamitstelti tikchiuas tlen yotikijto”. Kuakon, ¿tlenon uelis más mitsyolmapeuas?

4. ¿Tlenon uelis tiktlajtlaniliskej Jehová? (Filipenses 2:13; noijki xkita tlaixkopinajli).

⁴ Xtlajtlanili Jehová mamitspaleui, ijkon más tiknekis tikchiuas tlen yotikijto. Jehová uelis kitekitiltis iespíritu santo para mitspaleuis xchiua tlen yotikijto (xpoua Filipenses 2:13). Kanaj kemantika tikchiuaj itlaj san pampa tikmatij ika noneki ijkon tikchiuaskej, niman yejon kuajli. San ika, kanaj xika toyojlo tikchiuaj. Yejon tlen ipan onochiuj Norina, se tokniuj akin ualeua Uganda. Yejua yokinemilijka peuas kimachtis yakaj, san ika, xmás kinekiya pampa kimachiliaya ika xkuajli temachtiaya. ¿Tlenon okipaleui? Yejua kijtoua: “Mojmostla opeu niktlajtlanilia Jehová manechpaleui manikneki manikmachti yakaj itech Biblia, niman nejua noijki oninokojtili más kuajli nitemachtis. Seki metstin sakin, onikitak ika más niknekiya nitemachtis. Ipan yejon xiuitl opeuj nikinmachtia omemej itech Biblia”.

5. ¿Tlenon techpaleuis más matiknekikan matikchiuakan tlen yotiknemilijkej?

⁵ Xtlanemili itech tlen Jehová yokichiuj mopampa (Sal. 143:5). Apóstol Pablo otlanemili itech kenon Jehová okititi ika melak okikneli, niman yejon okichiuj makitekichiuili ika nochi iyojlo (1 Cor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14). Noijki ijkon, tla titlanemilia itech kenon Jehová yomitspaleui, más tiknekis tikchiuas tlen yotikijto (Sal. 116:12). Matikitakan tlenon okipaleui se tokniuj akin ualeua Honduras para manochiua precursora regular. Yejua kijtoua: “Opeuj nitlanemilia itech kenon Jehová melak nechtlasojtla. Onechuajuikak ipan ikalpan, nechtlajpiya niman nechpaleuiya. Ijkuak onitlanemili itech nochi yejuin, más oniktlasojtlak Jehová niman más oniknek ninochiuas precursora”.

6. ¿Tlenon noijki techpaleuis matikchiuakan tlen yotikijtokej?

⁶ Xnemili kenon mitspaleuis tla tikchiua tlen yotiknemili. Oksejpa matitlajtokan itech Erika, akin otikteneujkej ipan párrafo 1.  ¿Tlenon okipaleui más nimantsin maajsi ijkuak nosentlaliaj para ontenojnotsaskej? Yejua kijtoua: “Onikitak ika pampa xnimantsin najsiya miyek ninopolouiliaya. San ika, tla nimantsin najsiya, ueliskia nikintlajpalos niman nitlajtos imiuan tokniuan. Noijki onikitak ika tlen tokniuan kijtoskiaj nechpaleuiskia más kuajli manitemachti niman más kuajli manitenojnotsa”. Pampa Erika okinemili kenon kipaleuiskia tla nimantsin ajsiya, ouel ijkon okichiuj. ¿Tejua yotiknemili tlenon mitspaleuis xchiua tlen yotikijto? Tla tikneki tikamapouas Biblia noso tikchiuas teoyotl, xnemili kenon nochi yejon mitspaleuis más xmouika iuan Jehová (Sal. 145:18, 19). Tla timokojtilijtika tikchiuas ijkon ken toTajtsin, xnemili kenon yejon mitspaleuis kuajli xmouika imiuan oksekimej (Col. 3:14). ¿Tlenon más uelis tikchiuas? Xkijkuilo niman xkilnamiktiuj tleka tikneki tikchiuas itlaj. Tomáš akin noijki otikteneujkej ipeujyan tlamachtijli, kijtoua: “Tla nikita ika miyek ken nechpaleuis tlen niknemilijtika nikchiuas, xninosiaujkaua”.

7. ¿Tlenon okichiuj Julio niman isiuatsin niman ijkon más chikauak tenojnotsaskej?

⁷ Xkintejtemo amigos akin mitspaleuiskej (Prov. 13:20). Julio niman isiuauj kinekiyaj más chikauak tenojnotsaskej. Yejua kijtoua tlenon okinpaleui: “Otikintejtemojkej toamigos akin ueliskia techpaleuiskiaj, niman tikimijliayaj tlenon tiknekiyaj tikchiuaskej. Pampa miyekej de yejuamej yokichiujkaj seki ken tlen tejuamej tiknekiyaj tikchiuaskej, ouel otechijlikej tlenon techpaleuiskia. Noijki techtlajtoltiayaj tla itlaj techpolouaya para tikchiuaskej tlen yotiknemilijkaj niman techyolchikauayaj maka matosiaujkauakan”.

8. ¿Tlenon panoskia tla san tokojtiliskiaj ijkuak tiknekiskiaj? (Noijki xkita tlaixkopinajli).

⁸ Tinochimej kemantika xmás tiknekij tikchiuaskej tlen yotiknemilijkej, san ika, maka matosiaujkauakan. Oksejpa matitlajtokan itech ajakatl tlen kimapeua se barco. Maski ajakatl kimapeua barco, kemantika xchikauak ajaka, noso seki tonaltin nion xajaka. ¿Kijtosneki ika akin kuika barco xok uelis yas? Ka, xyejon kijtosneki. Seki barcos kipiyaj se motor niman okseki barcos kinpiyaj remos. Yejon kipaleuiya akin kuika barco maka manotelti. Noijki ijkon, kemantika melak tiknekiskej tikchiuaskej tlen yotikijtokej niman kemantika ka. Yejua ika, tla san tokojtiliskiaj ijkuak tiknekij, xkeman tikchiuaskiaj tlen yotikijtokej. Ijkon ken akin kuika barco xnoteltia maski xajaka, tejuamej noijki uelis tokojtiliskej tikchiuaskej tlen yotiknemilijkej maski xmás tiknekij. Yejuin achijtsin ouijtika, san ika, melak tepaleui. Achto tikitaskej tlenon techpaleuis tla ijkon topan nochiua, matiknankilikan itlaj tlen kanaj sekimej notlajtoltiaj.

9. ¿Kuajli tla tokojtiliaj tikchiuaskej itlaj maski xmás tiknekij?

 ⁹ Jehová kineki matiktekichiuilikan ika nochi toyojlo (Sal. 100:2; 2 Cor. 9:7). Kuakon, ¿tleka noneki tokojtiliskej itlaj tikchiuaskej maski xmás tiknekij? Matitlanemilikan itech apóstol Pablo. Yejua okijto: “Notlalnakayo nicastigaroua ken noneki para nechtlakamati” (1 Cor. 9:25-27). Pablo onokojtili kichiuas tlen Jehová kitlajtlaniliaya maski xmás kinekiya. ¿Kiyolpaktiaya Jehová tlen kichiuaya Pablo? Kema. Niman melak okiteochiuj ipampa nochi tlen okichiuj (2 Tim. 4:7, 8).

10. ¿Tleka melak tepaleui tla tikchiuaj itlaj maski xmás tiknekij?

¹⁰ Jehová noijki yolpaki ijkuak kita ika tokojtiliaj tikchiuaskej tlen yotikijtokej maski xmás tiknekij. Pampa kimatstika ika maski xmás tikuelitaj tlen yotiktlapejpenijkej tikchiuaskej, tikchiuaj pampa tiktlasojtlaj. Jehová okiteochiuj Pablo, niman noijki techteochiuas tla tokojtiliaj (Sal. 126:5). Niman ijkuak tikitaskej kenon Jehová techteochiua kanaj más tiknekiskej tokojtiliskej. Tokniuj Lucyna, akin ualeua Polonia, kijtoua: “Kemantika xnikneki nontenojnotsas, más ijkuak nisiaujtika. San ika, nikchiua pampa ijkuak niuajnokuepa melak niyolpaki”. Aman matikitakan tlenon uelis tikchiuaskej ijkuak xmás tiknekiskej tokojtiliskej.

11. ¿Kenon techpaleuiya Jehová toselti matoteltikan?

¹¹ Xtlajtlanili Jehová mamitspaleui san moselti timoteltis. Akin ueli iselti noteltia ueli kiteltia tlen kimachilia niman tlen kichiua. Yejuin xsan techpaleuiya maka matikchiuakan tlen xkuajli, noijki techpaleuiya matikchiuakan tlen kuajli maski ouijtika tikitaj noso xmás tiknekij. Matikilnamikikan ika san tla tikpiyaj iespíritu santo toTajtsin uelis toselti toteltiskej. Kuakon, nochipa matiktlajtlanikan espíritu santo (Luc. 11:13; Gál. 5:22, 23). David, akin otikteneujkej ipan párrafo 3, onokojtili nochipa iselti nomachtis. David kijtoua ika teoyotl melak okipaleui. Yejua techijlia: “Oniktlajtlanili Jehová manechpaleui san noselti maninotelti, niman yejua onechpaleui. Opeuj nikita kemanon ueliskia ninomachtis, niman hasta aman ijkon nikchiua”.

12. ¿Kenon techpaleuiya Eclesiastés 11:4 matikchiuakan tlen yotiknemilijkej?

¹² Maka xnemili tikchiuas itlaj hasta ijkuak nochi yonoyektlali. Ipan yejuin tlaltikpaktli melak ouijtika ijkon mapano. Tla san ijkon tokauaj, xkeman tikchiuaskej tlen yotiknemilijkej (xpoua Eclesiastés 11:4). Se tokniuj akin itoka Dayniel, ijkin kijtoua: “Aman, xkeman onias se tonajli ijkuak nochi noyektlalis. Kuakon, xnoneki san titlamachiatoskej, noneki tipeuaskej”. Paul, se tokniuj akin ualeua Uganda, noijki techijlia tleka noneki nimantsin tikchiuaskej tlen yotiknemilijkej. Yejua kijtoua: “Ijkuak peua tikchiua tlen yotiknemilijka maski tikixnamiktika tlen ouijtika, tikita kenon Jehová mitsteochiua” (Mal. 3:10).

13. ¿Kenon techpaleuis tla ika yolik peua tikchiuaj tlen yotiknemilijkej?

¹³ Ika yolik xpeua. Kemantika, xmás tiknekij tikchiuaskej tlen yotiknemilijkej pampa kanaj tikitaj ika melak ouijtika. Tla ijkon tikmachilia, uelis mitspaleuis tla ika yolik peua tikchiua. Tla tikneki más tikchiuas ken toTajtsin, xchiua seki tlemach tlen kiteititis ika timokojtilijtika ijkon tikchiuas. Noso tla tiknekij más tikamapouaskej Biblia, uelis tikamapoujtiaskej san achijtsitsintin textos. Tomáš akin otikteneujkej ipeujyan yejuin tlamachtijli, ouijtika kitaya kipouas Biblia  ipan se xiuitl ijkon ken yokijtojka kichiuas. Yejua kijtoua: “Onikitak ika nejua xueliskia nikamapouas Biblia ipan se xiuitl. Kuakon oksejpa oniuajpeuj. San ika, aman nikinamapouaya seki párrafos ipan se tonajli niman nitlanemiliaya itech tlen nikamapouaya. Ijkon, más opeuj nikuelita nikamapouas Biblia”. Pampa Tomáš yolpakiya opeuj kixeloua más tiempo para kiamapouas Biblia niman nochi okiamapouj. b

14. ¿Tlenon ueliskia tikixnamikiskej?

¹⁴ Melak teajman ika maski tiknekiskiaj tikchiuaskej tlen yotiknemilijkej kemantika itlaj uelis techtsakuilis. Biblia kijtoua ika nochimej “kiseliaj tlen kuajli noso xkuajli”. Ijkuak ijkon panoua, techkuilia tiempo (Ecl. 9:11). Noijki, uelis tikixnamikiskej itlaj tlen techajmanas niman tlen kichiuas maka sa matokojtilikan. Niman pampa titlajtlakolejkej topopolouaj niman xueli tikchiuaj tlen yotikijtokej (Rom. 7:23). Noso kanaj san tisiaujtokej (Mat. 26:43). ¿Tlenon uelis techpaleuis maka matosiaujkauakan maski tikixnamiktokej tlen ouijtika?

15. ¿Tleka xtosiaujkauaj maski tikixnamikij tlen ouijtika? (Salmo 145:14).

¹⁵ Xkilnamiki ika maski itlaj mitsteltia xkijtosneki tla xok uelis tikchiuas tlen yotikijtoka. Biblia kijtoua ika uelis tikixnamikiskej tlen ouijtika. San ika, noijki techijlia ika Jehová techpaleuis maka matosiaujkauakan niman matikchiuakan tlen yotiknemilijkaj (xpoua Salmo 145:14). Philip, akin otikteneujkej ipan kachtopa párrafo, ijkin kijtoua: “Xsan nitlanemilijtika itech kechpa ninopopoloua, nejua más nitlanemilia itech kechpa yoninokojtili nikchiuas tlen yonikijto”. Oksejpa matitlajtokan itech David. Yejua kijtoua: “Ijkuak nikixnamiki itlaj tlen ouijtika, xnijkauilia manechtelti. Ijkuak ijkon panoua, nikita ika uelis nikititis Jehová ika melak niktlasojtla”. Kema, ijkuak tikchiuaj  tlen yotikijtokej maski tikixnamikij tlen ouijtika, tikititiaj Jehová ika tiknekij tikyolpaktiskej.

16. ¿Kenon uelis techpaleuis tlen tikixnamikij?

¹⁶ Xueli itech tlen tikixnamiki. Xkita tlen mopan nochiujtok niman xmotlajtolti: “¿Tlenon uelis nikchiuas para maka oksejpa itlaj manechtelti?” (Prov. 27:12). San ika, tla tikita ika xueli tikchiua tlen yotiknemili maski miyekpa yotikyejyeko, ¿tleka xtikpatla? Para tikmatis tla nonekis tikpatlas, xnemili tla tejua kema uelis tikchiuas tlen yotiknemilijka. c Jehová xkinemilis ika tejua xuelis tikyolpaktis san pampa xouel otikchiuj itlaj tlen yotikijtoka (2 Cor. 8:12).

17. ¿Tleka noneki titlanemiliskej itech tlen youel yotikchiujkej?

¹⁷ Xtlanemili itech tlen youel yotikchiuj. Biblia kijtoua ika “Dios yolmelajki. Yejua xkelkauas nemotekiu” (Heb. 6:10). Kuakon tejua noijki maka xkilkaua. Xtlanemili itech nochi tlen yotikchiuj: tejua youel iuan timouika Jehová, youel titenojnotsa niman yotimoapolakti. Nochi tlen yotikchiuj kiteititia ika tejua kema uelis tikchiuas okseki tlen yotiknemili (Filip. 3:16).

18. ¿Tlenon noneki tikilnamikis ijkuak tikchiuas tlen yotiknemili? (Noijki xkita tlaixkopinajli).

¹⁸ Ijkon ken akin kuika se barco melak yolpaki ijkuak ajsi kampa yauj, tejua noijki uelis tikchiuas tlen yotikijto pampa Jehová mitspaleuis. San ika, xkilnamiki ika miyekej akin kuikaj barco yolpakij ijkuak yauej kampa noneki ajsiskej. Ijkuak tikchiujtias tlen yotiknemili, uelis tiyolpakis tla tiknemilia kenon Jehová mitspaleuijtika niman mitsteochiujtika (2 Cor. 4:7). Tla xtimosiaujkaua, tikitas kenon Jehová más mitsteochiuas (Gál. 6:9).