1. ¿Tlenon kiteijlitok se ángel, niman tlenon noneki tikmachiliskej ika tlen kijtoua?

 TLA se ángel mitsnotsaskia, ¿tijkakiskia? Ipan yejuin tonajli se ángel kinnotstika “on yejuan chanejkej ipan in tlaltikpaktli de nochi tribus, de nochi raza, de nochi kech sesekneka tlajtoltin, niman nochi países”. ¿Tlenon kijtoua? “Xtlakaitakan Dios, niman xkueyilikan […]. Xmauistilikan on yejuan okitlalij on cielo, on tlaltikpaktli, on mar niman on ameyaltin” (Apoc. 14:​6, 7). Tinochimej noneki tikueyichiuaskej Jehová. Yejua toTajtsin akin melauak. ¡Sajnoye tiktlasojkamatij ika ueli tikueyichiuaj ipan iueyi teopan!

2. ¿Tlenon kijtosneki iteopan Jehová? (Noijki xkita recuadro “ Tlen xkijtosneki”).

² ¿Tlenon kijtosneki iteopan Jehová niman kanon noteneua ipan Biblia? Iteopan toTajtsin xse kajli, kineskayotia nochi tlen yokichiuj Jehová niman ijkon uelis tikueyichiuaskej ken kinamiki. Niman Jehová san kiselis ken tikueyichiuaj tla tikneltokaj tlen okichiuj Jesús topampa. Ipan kachtopa siglo, apóstol Pablo okintlajkuilouili tokniuan hebreos akin chantiyaj Judea niman okimijli seki itech ken Jehová kineki matikueyichiuakan. b

3, 4. ¿Tleka Pablo najmanaya inpampa tokniuan hebreos, niman kenon okinpaleui?

³ ¿Tleka Pablo okintlajkuilouili tokniuan akin chantiyaj Judea? Kachtopa, para kinyolchikauas. Miyekej youejkaujkaj nemiyaj ipan religión tlen itoka judaísmo niman kanaj  akin ompa tlayekanayaj kinpijpinaujtiayaj pampa yopeujkaj kichiuaj ken Cristo. ¿Tleka kinpijpinaujtiayaj? Pampa akin kichiuayaj ken Cristo xkipiayaj se teopan kampa ueliskiaj kiueyichiuaskej toTajtsin nion xkipiayaj se tlaixpan kampa ueliskiaj tlauentlaliskiaj, noijki xkinpiayaj teopixkej. Ika yejon, kanaj inomachtijkauan Cristo onajmankej niman xok más tlaneltokayaj (Heb. 2:1; 3:​12, 14). Kanaj sekimej hasta yopeujkaj kinemiliayaj nokuepaskej ipan religión kampa nemiyaj.

⁴ Ika ome, Pablo okimijli tokniuan hebreos ika xnokojtilijtoyaj kasikamatiskej tlamachtiltin tlen más nonekiya ipan tlanemiliskej, “yetik tlakuajli” tlen onka ipan iTlajtol toTajtsin (Heb. 5:​11-14). Nesi ika sekimej ok kitlakamatiyaj iTlanauatil Moisés. San ika, Pablo okimijli ika uentin tlen tlanauatijli kijtouaya manotemakakan, xkinpaleuiaya niman ijkon kintlapopoluiliskiaj intlajtlakoluan. Tlanauatijli xok kinpaleuiaya. Ika yejon, apóstol okinmachti seki tlanauatiltin tlen más nonekiya itech tlanemiliskej. Okimilnamikti ika pampa Jesús onotemakak inpampa, aman kipiayaj “sen más kuajli tlamachalistli” tlen kema kinpaleuiskia makinisiuikan toTajtsin (Heb. 7:​18, 19).

5. ¿Tlenon noneki matikasikamatikan, niman tleka?

⁵ Pablo okimijli ikniuan hebreos tleka ken aman kiueyichiuayaj Jehová más kuajli xijkon ken yeuejkaui kiueyichiuayaj. Okijto ika ken judíos kiueyichiuayaj toTajtsin katka san “ken itlaj itlaseuajlo on tlen ye onkatka para uajlas”. Niman noijki okijto: “Pero nochi on tlen melauak sano yejua Cristo” (Col. 2:17). Itlaseuijlo itlaj, san itlaixkopinal, san ika xyejua. Noijki ijkon, ken yeuejkaui judíos kiueyichiuayaj toTajtsin san katka itlaseuijlo itlaj tlen sakin yejkoskia. Melak noneki matikasikamatikan ken Jehová kineki matikueyichiuakan. ¿Tleka? Pampa san ijkon uelis techintlapopoluiliskej totlajtlakoluan niman uelis tikueyichiuaskej toTajtsin ken yejua kineki. Aman titlajtoskej itech “itlaseuijlo on tlen ionkatka” (ken judíos kiueyichiuayaj toTajtsin), noijki tikitaskej “tlen melauak” (ken kiueyichiuaj toTajtsin akin kichiuaj ken Cristo). Ika yejon, tikitaskej tlen kijtoua Hebreos. Ijkon más tikasikamatiskej itech iteopan toTajtsin niman kenon techpaleuiya.

6. ¿Kenon israelitas kinpaleuiaya tabernáculo?

⁶ Itlaseuijlo. Pablo otlajto itech tabernáculo tlen Moisés okichijchiuj ipan 1512 ijkuak xpeuaya xiuitl 1 (xkita tlaixkopinajli “Itlaseuijlo niman tlen melauak”). Ipan yejuin tabernáculo, israelitas nosentlaliayaj niman ijkon kiueyichiuaskej toTajtsin niman kiuentlaliliskej (Éx. 29:​43-46). Ijkuak israelitas nejkuaniayaj, noijki kitkiyaj tabernáculo (Éx. 25:​8, 9; Núm. 9:22). Okitekitiltijkej kanaj 500 xiuitl hasta ijkuak okichijchiujkej teopan ne Jerusalén. Sakin, tabernáculo noijki okineskayoti itlaj tlen más ueyi kijtosneki.

7. ¿Kemanon onesiko iteopan Jehová?

⁷ Tlen melauak. Tabernáculo katka “on tiopan yejuan onkaj ne iluikak” niman kineskayotiaya iueyi teopan Jehová. Pablo okijto ika tabernáculo “ken ejemplo para tejuamej yejuan tinemij ipan in tiempo” (Heb. 8:5; 9:9). Kuakon, ijkuak Pablo okintlajkuilouili hebreos, iteopan Jehová ionkatka pampa onesiko ipan xiuitl 29. Ipan yejon xiuitl Jesús onoapolakti, okitlapejpenijkej ika espíritu santo niman Jehová okitlali ken Ueyi Teopixki ipan iteopan (Heb. 4:14; Hech. 10:​37, 38). c

8, 9. Ken kijtoua Hebreos 7:​23-27, ¿tleka Ueyi Teopixki Jesucristo xijkon ken uejueyimej teopixkej de Israel?

⁸ Itlaseuijlo. Ueyi teopixki tlajtouaya ipampa kalpan Israel ixpan toTajtsin. Ijkuak otlankej kichijchiuaj tabernáculo, Jehová okitlapejpeni Aarón ken ueyi teopixki. San ika, Pablo okijto: “On oksekimej tiopixkej sanoyej omiyekiyakej. Niman ijkuak se mikiya, kemaj okse uajnemiya” (xpoua Hebreos 7:​23-27). d Noijki, pampa yejon uejueyimej teopixkej tlajtlakolejkej katkaj, nonekiya tlauentlaliskej inpampa itlajtlakoluan. Ken tikitaj, yejon uejueyimej teopixkej de Israel xijkon katkaj ken Ueyi Teopixki, Jesucristo.

⁹ Tlen melauak. Toueyi Teopixkauj, Jesucristo, “ueyi tlayekanki tiopixki ipan on melauak yektiopan yejuan xtlakamej okichijchijkej, yej Dios okichijchiu” (Heb. 8:​1, 2). Pablo okijto ika Jesús “xkaman miki, niman ijki itekiu xkaman panoua itech okse tlakatl”. Noijki, okijto ika Jesús “xkipiya itlaj tlajtlakojli. Yejua xnemi ne intsajlan on tlajtlakolejkej” niman yejua xijkon ken “on oksekimej uejueyi tlayekankej tiopixkej”. Xnoneki mojmostla tlauentlalis ipampa itlajtlakoluan. ¿Niman tlenon uelis tikijtoskej itech tlaixpantin niman uentin? Matikitakan kenon xsan noijki itlaseuijlo niman tlen melauak.

10. ¿Tlenon okineskayotijkej uentin tlen notemakayaj ipan tlaixpan de cobre?

¹⁰ Itlaseuijlo. Ikiyauatenko tabernáculo onkatka se tlaixpan de cobre kampa kiuentlaliliayaj Jehová ika yolkamej (Éx. 27:​1, 2; 40:29). San ika, yejon uentin xkinpaleuiskia israelitas niman ijkon makintlapopoluilikan nochi intlajtlakoluan (Heb. 10:​1-4). Uentin tlen mojmostla nouentlaliayaj ipan tabernáculo, okineskayoti uentli tlen ika ueliskia techintlapopoluiliskiaj nochi totlajtlakoluan.

11. ¿Kenon Jesús okitemakak inemilis ken uentli ipan tlaixpan? (Hebreos 10:​5-7, 10).

 ¹¹ Tlen melauak. Jesús kimatstoya ika Jehová okuajtitlan ipan tlaltikpaktli para makitemakaki inemilis ken tlaxtlauijli niman ijkon kinmakixtis tlaltikpakchanejkej (Mat. 20:28). Ika yejon, ijkuak onoapolakti, Jesús onotemakak niman ijkon kichiuas tlen Jehová kineki (Juan 6:38; Gál. 1:4). Yeskia kentla nouentlaliskia ipan se tlaixpan. Yejon tlaixpan kineskayotiaya tlen toTajtsin kineki manochiua, niman yejua kinekiya ika iKoneuj makitemaka inemilis tlen xkipiaya tlajtlakojli. Jesús okitemakak inemilis “san sejpa niman para nochipa” niman ijkon kintlapopoluiliskej intlajtlakoluan akin kiteititiaj ika itech tlaneltokaj (xpoua Hebreos 10:​5-7, 10). Aman, matitlajtokan itech tlen onkatka itlaijtik tabernáculo niman tlenon kineskayotia seki tlen kipiaya.

12. ¿San akinomej ueliyaj kalakiyaj ipan tabernáculo?

¹² Itlaseuijlo. Itlaijtik tabernáculo, san noijki katka ken teopantin tlen sakin okinchijchiujkej Jerusalén. Onkatka se cortina tlen kixelouaya Santo itech Santísimo (Heb. 9:​2-5; Éx. 26:​31-33). Ipan Santo, onkatka se candelabro tlachijchiujtli ika oro, se tlaixpan kampa kitlatiayaj tlen ajuiyak niman se mesa kampa kitlaliayaj pan tlen noteixpantilia. San teopixkej akin “okinkuatekijkej ikan aceite” ueliskiaj ompa kalakiskiaj niman ijkon kichiuaskiaj tekitl tlen chipauak (Núm. 3:​3, 7, 10). Ipan Santísimo onkatka se caja de oro tlen tetlalnamiktia tlajtolkaualistli tlen  kineskayotiaya kentla tla ompa nemiskia Jehová (Éx. 25:​21, 22). Niman san ueyi teopixki ueliskia kalakis ipan Santísimo. Ipan Tonajli ijkuak Notlapachouayaj Tlajtlakoltin, tlen nochiuaya sejpa ipan se xiuitl, ueyi teopixki kalakiya ika inyesyo yolkamej niman ijkon makitlapopoluilikan itlajtlakoluan niman noijki intlajtlakoluan israelitas (Lev. 16:​2, 17). Sakin, Jehová okitekitilti iespíritu santo niman ijkon kiteititis tlenon kineskayotiaya nochi tlen notekitiltiaya ipan tabernáculo (Heb. 9:​6-8). e

13. ¿Tlenon kineskayotia Santo niman Santísimo?

¹³ Tlen melauak. Nemij 144,000 tokniuan akin yokintlapejpenijkej ika espíritu santo niman akin yolpakij pampa ueli kuajli nouikaj iuan Jehová. Yejuamej nemiskej ken teopixkej iuan Jesús ne iluikak (Apoc. 1:6; 14:1). Chika ok nemij ipan yejuin tlaltikpaktli, toTajtsin kintlapejpenia ika iespíritu niman kinselia ken ikoneuan. Santo tlen onkatka tabernáculo kineskayotia ika yejuamej ueli kuajli nouikaj iuan toTajtsin (Rom. 8:​15-17). Santísimo tlen onkatka tabernáculo kineskayotia iluikak, kampa nemi Jehová. Cortina tlen kixelouaya Santo itech Santísimo kineskayotia itlalnakayo Jesús. Itlalnakayo xkikauiliaya makalaki iluikak ken Ueyi Teopixki ipan iteopan Jehová. San ika, ijkuak okitemakak inemilis ken uentli inpampa tlaltikpakchanejkej, Jesús okichiuj ika nochimej tlapejpeniltin mauelikan makiselikan nemilistli ne iluikak. Niman tla tlapejpeniltin kinekij kiseliskej intetlayokolil ne iluikak noijki noneki kikauaskej intlalnakayo (Heb. 10:​19, 20; 1 Cor. 15:50). Sakin ika Jesús oyoliuj, okalak ipan Santísimo tlen onka ipan iteopan Jehová, kampa sakin nochimej tlapejpeniltin iuan nosentlaliskej.

14. Ken kijtoua Hebreos 9:​12, 24-26, ¿tleka más ueyi kijtosneki iteopan Jehová?

¹⁴ Jehová okitemakak isenteKonetsin niman okitlali ken Ueyi Teopixki niman ijkon techititis kenon kineki matikueyichiuakan. Ipan Santísimo, akin san tlakamej okichijchiujkej, ueyi teopixki kalakiya ika inyesyo yolkamej. San ika, Jesús okalak kampa más tlachipaujkan: “ne iluikak”, ixpan Jehová. Ompa okitemakak itlalnakayo tlen xkipiaya tlajtlakojli “ken sen uentli para okitekixtilij tlajtlakojli” (xpoua Hebreos 9:​12, 24-26). Pampa Jesús onotemakak ken uentli melak otechpaleui, pampa ueli techintlapopoluilia nochi totlajtlakoluan. Amantsin tikitaskej kenon tikueyichiuaskej Jehová ipan iteopan maski tla tinemiskej ipan tlaltikpaktli noso tiaskej iluikak.

15. ¿Akinomej kichiuayaj tekitl ipan tabernáculo?

¹⁵ Itlaseuijlo. Tabernáculo kipiaya ikiyauak, kampa teopixkej ueliya kichiuayaj intekiyo pampa tlaueyi katka niman tsauktoya. Ipan ikiyauak tabernáculo onkatka se ueyi tlaixpan tlen tlachijchiujtli ika cobre, kampa kitlaliayaj “uentli yejuan nochi tlatla”. Noijki, onkatka se fuente tlachijchiujtli ika cobre kampa teopixkej nomapajpakayaj niman nokxipajpakayaj achto kichiuaskiaj tekitl tlen chipauak (Éx. 30:​17-20; 40:​6-8). Teopantin tlen sakin okinchijchiujkej noijki ijkon katkaj. Ompa akin xteopixkej katkaj ueliyaj kiueyichiuayaj toTajtsin.

16. ¿Akinomej tlapaleuiyaj ipan tlaijtik niman ikiyauak teopan?

¹⁶ Tlen melauak. Achto ika tlapaleuiskej  ken teopixkej iuan Jesús ne iluikak, tokniuan tlapejpeniltin akin ok chantij ipan yejuin tlaltikpaktli, kitekichiuiliaj Jehová tlaijtik ipan iteopan. Ueyi fuente tlen kipiaya atl niman onkatka tabernáculo kinmilnamiktia tlapejpeniltin niman nochimej akin kichiuaj ken Cristo, ika nochipa noneki chipaujkanemiskej ika tlen kinemiliaj niman tlen kichiuaj. ¿Niman kanon kitekichiuiliaj toTajtsin on “sanoyej miyek tlakatl” akin kinpaleuiyaj ikniuan Cristo? Apóstol Juan okitak ika yejuamej nemiyaj “ixpan on trono” niman kiueyichiuayaj toTajtsin “ikan tonajli niman yeuajli ipan iueyitiopan”. Yejuin “sanoyej miyek tlakatl” kichiua yejuin ipan tlaltikpaktli, ipan ikiyauak iteopan Jehová (Apoc. 7:​9, 13-15). ¡Melak tiyolpakij ika tinochimej ueli tikueyichiuaj Jehová ipan iteopan!

17. ¿Tlenon uelis tikmakaskej Jehová ken uentli?

¹⁷ Techyolpaktia ika tinochimej akin tikchiuaj ken Cristo uelis tikmakaskej Jehová se uentli. ¿Kenon uelis tikchiuaskej yejuin? Tla kuajli tijkuij totiempo, tokojtilis niman tlen tikpiyaj para tikpaleuiskej iTekiuajyo toTajtsin. Ijkon ken apóstol Pablo okimijli tokniuan hebreos, “nochipa ma tikyekteneuakan Dios itechkopa JesuCristo yejuan toueyi tiopixkau. Ijkon Dios kiselis totlayekteneualis ken itlaj uentli yejuan tikixpantiliskej ikan totlajtol” (Heb. 13:15). Tla tikmakaj Jehová tlen más kuajli tikpiyaj, tikteititiskej ika tiktlasojkaitaj pampa ueli tiktekichiuiliaj.

18. Ken kijtoua Hebreos 10:​22-25, ¿tlenon noneki nochipa tikchiuaskej, niman tlenon xkeman noneki tikilkauaskej?

¹⁸ (Xpoua Hebreos 10:​22-25). Itlamiyan Hebreos, Pablo kiteneua seki tlemach tlen noneki tikchiuaskej niman ijkon nochipa tiktekichiuiliskej toTajtsin. Yejua okijto ika noneki nochipa matiknotsakan Jehová, matikimijlikan oksekimej itech tlen tikseliskej ika tlayekapan niman matosentlalikan imiuan tokniuan, “niman más ma toyoleuakan pampa tikmatij ika ye nisiu uajlas toTEKO”. Ipan itlamiyan Apocalipsis, iiluikaktekitkauj Jehová kijtoua: “San Dios xmauistili”. Yejua okpatipan okijto niman ijkon techititis ika yejuin melak ueyi kijtosneki (Apoc. 19:10; 22:9). Maka keman matikilkauakan tlen yotiuelkej itech iteopan Jehová niman nochipa matiktlasojkaitakan pampa ueli tikueyichiuaj toueyiTajtsin.