1, 2. ¿Tleka akin tlapejpeniltin kinekij kimatiskej itech tlaxelojli ueyi 8 itech amoxtli Romanos?

TEJUA kanaj yotikpoujka Romanos 8:15-17 ipan tonaltin ijkuak noilnamiki imikilis Cristo. Yejon tlaxeloltin pitentsitsintin kijtouaj kenon akin tlapejpeniltin kimatij ika yejuamej kichiaj nemiskej nochipa ipan iluikak. Romanos 8:1 tlajtoua itech tlapejpeniltin akin “nemij san sekan iuan Cristo Jesús”. San ika ¿san tlapejpeniltin kinmelaua tlajtoltin tlen uajnestiuj ipan Romanos tlaxelojli ueyi 8? ¿Noso noijki uelis kinpaleuis akin kichiaj nemiskej nochipa ipan tlaltikpaktli?

² Tlaxelojli ueyi 8 itech Romanos okimijkuilouilijkej kachtopa tlapejpeniltin. Yejuamej kiseliaj “on Espíritu Santo” ken akin kichiatokej “ma yejkotetsi on tonajli ijkuak Dios [kin]selis” ken ikoneuan “ijkuak ipan [in]tlalnakayo xok itlaj [kin]pajsolos” (Romanos 8:23). Ika tlayekapan, yejuamej nochiuaskej ikoneuan toTajtsin ipan iluikak. Jehová yokitlapopolui  intlajtlakoluan ipampa tlaxtlauijli. Yejua yokimijli ika yolmelaujkej ika yejon uelis nochiuaskej ikoneuan (Romanos 3:23-26; 4:25; 8:30).

3. ¿Tleka akin kichiaj nemiskej nochipa ipan tlaltikpaktli noijki noneki nomachtiskej Romanos tlaxelojli ueyi 8?

³ San ika, kachtopa ipan amoxtli Romanos, Pablo okijkuilo itech se tlakatl akin xtlapejpenijli katka, san ika, Jehová kitaya yolmelaujki. Yejuin tlakatl katka Abrahán. Yejua yonenka yeuejkaui ijkuak Jesús ok poliuiya kitemakas inemilis ken tlaxtlauijli (xpoua Romanos 4:20-22). Ipan yejuin tonajli, Jehová noijki uelis kimitas ken yolmelaujkej akin kichiaj nemiskej nochipa ipan tlaltikpaktli. Yejuamej noijki uelis kinpaleuis tlajtolpaleuilistli tlen uajlauj ipan Romanos tlaxelojli ueyi 8.

4. Ijkuak tikpouaj Romanos 8:21, ¿tlenon noneki totlajtoltiskej?

⁴ Ipan Romanos 8:21, Traducción del Nuevo Mundo, tiknextiaj tlen Jehová kichiua matikneltokakan ika yenkuik tlaltikpaktli yemelak onias niman ika tejuamej timakisaskej itech tlajtlakojli niman mikilistli. Yejuin tlaxelojli pitentsin kijtoua tiyolpakiskej ijkuak “[tik]piyaskej kualtsin makixtilistli ken ikoneuan toTajtsin”. ¿Timoita tejua ipan yenkuik tlaltikpaktli? Matikitakan tlenon noneki tikchiuaskej niman ijkon tinemiskej ompa.

5. ¿Tlenon kiteneua Pablo ipan Romanos 8:4-13?

⁵ (Xpoua Romanos 8:4-13). Ipan Romanos tlaxelojli ueyi 8, Pablo otlajto itech kenon  noyekanaj ome tlaltikpakchanejkej, akin nemij “ken intlalnakayo kineki” niman akin nemij “ken on Espíritu Santo kineki”. Sekimej kinemiliaj ika Pablo tlajtouaya itech akin xkichiuayaj ken Cristo niman akin kema katkaj. San ika, nikan Pablo kintlajkuilouilijtoya akin kichiuayaj ken Cristo, akin okintokayoti “nenitetlajsojkayaxkauan Dios” (Romanos 1:7). Kuakon akin nemiyaj “ken intlalnakayo kineki” niman akin nemiyaj ken “ken on Espíritu Santo kineki” katkaj akin kichiuayaj ken Cristo. ¿Tleka xsan noijki katkaj itech oksekimej?

6, 7. a) Ipan Biblia tlajtojli “intlalnakayo” ¿tlenon seki kijtosneki? b) ¿Kenon notekitiltia tlajtojli “intlalnakayo” ipan Romanos 8:4-13?

⁶ Ijkuak Biblia kitekitiltia tlajtojli “intlalnakayo”, uelis kijtosnekis miyek tlemach. Kemantika uelis kijtosnekis tlen yemelak totlalnakayo (Romanos 2:28; 1 Corintios 15:39, 50). Noijki uelis kijtosnekis tochanejkauan. Se neskayotl, ipan Biblia kijtoua ika Jesús “uejka teixuiu katka itech on rey David” niman Pablo okintokayoti judíos “nochanejkauan ijkon ken tlalnakayotl” (Romanos 1:3; 9:3, TNM).

⁷ Kuakon, ¿tlenon okijtosnek Pablo ijkuak otlajto itech akin nemiyaj “ken intlalnakayo kineki” ipan Romanos 8:4-13? Tla tiknekij tikmatiskej, matikitakan ipan Romanos 7:5. Ompa Pablo okijkuilo: “Ijkuak [...] titlajtlakouayaj ken toyojlo [noso totlalnakayo, TNM] kinekiya. Niman ijkuak otikmatkej tlen okijtoj on tlanauatijli, toyojlo más kinekiya tlajtlakos”. Nikan Pablo okijto ika akin nemij “ken intlalnakayo kineki” san tlanemiliaj niman kichiuaj xkuajli inileuilis, yejuamej kichiujtokej san tlenon yejuamej kinekij.

8. ¿Tleka nonekiya Pablo kimijlis tlapejpeniltin akin kichiuayaj ken Cristo maka manemikan “ken intlalnakayo kineki”?

 ⁸ ¿Tleka Pablo okimijli tlapejpeniltin akin kichiuayaj ken Cristo maka manemikan “ken intlalnakayo kineki”? ¿Niman tleka nochimej akin kichiuaj ken Cristo ipan yejuin tonajli noneki kitlakamatiskej yejuin tlajtolpaleuilistli? Pampa san akinon akin kitekichiuilia toTajtsin uelis peuas san tlanemilis ipan inemilis itech tlen itlalnakayo kineki. Se neskayotl, Pablo okijkuilo ika sekimej tokniuan ipan Roma katkaj tlakeualtin itech “inxkuajli eleuilis”. Yejuin ueliskia kijtosnekis ken ijkuak se noteka iuan okse, itech tlakuajli noso itlaj tlen teyolpaktia tlen kitayaj ika melak ueyi kijtosneki ipan innemilis (Romanos 16:17, 18; Filipenses 3:18, 19; Judas 4, 8, 12). Ipan seki tonaltin, ipan tlanechikojli Corinto itlaj tlen panotoya, ika se tokniuj nemiyaj iuan isiuauj itaj (1 Corintios 5:1). Kuajli nesi, akin kichiuayaj ken Cristo ipan yejon tonaltin nonekiya makikakikan tlen Pablo okimijli, ika maka manemikan “ken intlalnakayo kineki” (Romanos 8:5, 6).

9. ¿Itech tlenon xtlajtouaya Romanos 8:6?

⁹ Yejuin tlajtolpaleuilistli noijki noneki tiktlakamatiskej ipan yejuin tonajli. Maski akin melak youejkaujkej ika kitekichiuiliaj Jehová, uelis peuas nemiskej “ken intlalnakayo kineki”. Kuakon, ¿kijtotoya Pablo ika xkeman noneki matitlanemilikan itech seki tlemach ken tlakuajli, tekitl, toyolpaktiskej noso tikmachiliskej tlasojtlalistli ipampa okse? Ka. Yejuin tlemach tinochimej tiknemiliaj ipan tonemilis. Hasta Jesús oyolpak ika tlakuajli niman okintlakualti oksekimej. Noijki yejua kimatstoya ika noneki noseuis. Niman Pablo okijkuilo ika akin yononamiktijkej ipan innamiktilis noijki noneki manotekakan san sekan.

10. ¿Tlenon kijtosneki tlajtojli “tikomatstikaj on tlajtlamach”?

¹⁰ ¿Tlenon okijtosnek Pablo ika tlajtoltin “tikomatstikaj on tlajtlamach”? Tlajtojli ika griego tlen Pablo okitekitilti kijtosneki ijkuak se san kitlalia itlanemililuan noso tlen kinemilia kichiuas itech itlaj. Se ixtlamatki okijto ika yejon tlajtoltin tlajtoua itech akin “tlen melak kinekij itlaj, san nochipa tlajtouaj itech yejon” niman san tlanemiliaj itech tlen yejuamej kileuiyaj. Niman kikauiliaj ika tlen kineki intlalnakayo makinyekana ken nemij.

11. ¿Tlenon seki tlemach ueliskia melak ueyi kijtosneki ipan tonemilis?

¹¹ Akin kichiuayaj ken Cristo ipan Roma nonekiya noitaskej niman kinextiskej ipan tlenon kitlaliayaj intlanemilil. ¿Yeskia itech “tlajtlamach yejuan intlalnakayo kineki”? Ipan yejuin tonajli, melak noneki matitlanemilikan itech tlenon tikitaj ika ueyi kijtosneki ipan tonemilis. ¿Itech tlenon melak tikuelitaj titlajtoskej? ¿Tlenon melak tiknekij tikchiuaskej? Kanaj sekimej kitaskej ika san nochipa tlanemilijtokej kimatiskej ken uelik okseki vino, kitlaliskej tlemach ika tlakualtsintiliskej ichan, kikouaskej yenkuik tlakentli, kimiyekiliskej tomin noso kinemilijtokej itech san onpaxialoskej. Yejuin tlemach xkijtosneki tla xkuajli. Tinochimej tiknekij yejuin ipan tonemilis. Se neskayotl, hasta Jesús okichiuj maonia vino kampa nonamiktiayaj niman Pablo okijli Timoteo makoni “achijtsin vino” niman ijkon kuajli nomachiliskia (1 Timoteo 5:23; Juan 2:3-11). San ika, xsan tlajtouayaj nochipa itech vino ipan innemilis. ¿Niman tejuamej? ¿Tlenon tikitaj melak ueyi kijtosneki ipan tonemilis?

12, 13. ¿Tleka melak noneki kuajli matikitakan itech tlenon titlanemiliaj nochipa?

 ¹² Pablo okimelajkaijto: “Tla tikomatstikaj on tlajtlamach yejuan motlalnakayo kineki, sa no yejua mitsmiktis” (Romanos 8:6). ¿Tlenon kijtosneki yejuin? Tla tejuamej tinemij “ken [to]tlalnakayo kineki”, uelis tikpoloskej ken touikaj iuan Jehová aman niman tikpoloskej tonemilis ika tlayekapan. San ika, yejuin xnoneki mapano. Se tlaltikpakchane uelis nopatlas. ¿Tikilnamiki tlakatl ipan Corinto akin auilnemiya niman ononek makisa itech tlanechikojli? Yejua onopatlak niman okitelti xkuajli ileuilistli tlen kipiaya. Kuakon oksejpa opeuj kitekichiuilia Jehová ika chipauak inemilis (2 Corintios 2:6-8).

¹³ Yejon tlakatl melak xkuajli ken kichiuaya, nemiya “ken intlalnakayo kineki”, san ika, yejua ouel onopatlak. Kuakon tla se tokniuj ipan yejuin tonajli yopeuj kichiua tlen xkuajli itlalnakayo kineki niman xok kichiua itlanauatiluan toTajtsin, noijki uelis nopatlas. Tla tikilnamikij tlajtolpaleuilistli tlen okijto Pablo, techpaleuis matikpatlakan san tlenon tlen nonekis.

14, 15. a) ¿Itech tlenon okijto Pablo matiktlalikan totlanemilil? b) ¿Tlenon xkijtosneki “tla tikomatstikaj on tlajtlamach yejuan on Espíritu Santo kineki”?

¹⁴ Sakin ijkuak Pablo otlajto itech kenon melak teijtlako “tla tikomatstikaj on tlajtlamach yejuan motlalnakayo kineki”, okijto: “Tla tikomatstikaj on tlajtlamach yejuan on Espíritu Santo kineki, [...] nemilistli niman yolseuilistli [tikpiyas]”. ¡Melak kualtsin tlen uelis tikpiyaskej!

¹⁵ San ika, “tla tikomatstikaj on tlajtlamach yejuan on Espíritu Santo kineki” xkijtosneki ika tejua kentla xtinemis ipan tlaltikpaktli. Noijki xkijtosneki ika yakaj san tlanemilijtos noso san tlajtos itech Jehová noso Biblia. Se neskayotl, itekipanojkauan toTajtsin akin onenkej ipan kachtopa siglo nemiyaj ijkon ken nochimej. Yejuamej yolpakiyaj ijkuak tlakuayaj niman koniyaj itlaj, ononamiktijkej, okinpixkej inchanejkauan niman okipixkej tekitl (Marcos 6:3; 1 Tesalonicenses 2:9).

16. ¿Tlenon melak ueyi kijtosnekiya ipan inemilis Pablo?

¹⁶ San ika, Pablo niman oksekimej akin kachtopa kichiuayaj ken Cristo xokikauilijkej ika yejon tlemach melak ueyi makijtosneki ipan innemilis. Se neskayotl, tikmatij ika Pablo kichijchiuaya tlen ika nokajkaltiayaj niman yejon tlen ika nopanoltiaya. San ika, itekiyo xyejon melak ueyi kijtosnekiya ipan inemilis. Kitekichiuilis toTajtsin yejon tlen kitaya melak ueyi kijtosneki ipan inemilis. Pablo tlanemiliaya kachtopa itech itenojnotsalis niman kenon temachtis (xpoua Hechos 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35). Tokniuan ipan Roma nonekiya kichiuaskej ken Pablo, niman tejuamej noijki ijkon noneki tikchiuaskej (Romanos 15:15, 16).

17. ¿Kenon techpaleuiya tla tiktlaliaj totlanemilil ipan “on tlajtlamach yejuan on Espíritu Santo kineki”?

¹⁷ ¿Kenon yes tonemilis tla san titlanemiliaj tiktekichiuiliskej Jehová? Romanos 8:6 kijtoua: “Tla tikomatstikaj on tlajtlamach yejuan on Espíritu Santo kineki, [...] nemilistli niman yolseuilistli [tikpiyas]”. Yejuin kijtosneki tijkauiliskej ika totlanemilil manoyekana ika iespíritu santo toTajtsin niman tomachtiskej titlanemiliskej ken yejua tlanemilia. Jehová techijlia ika aman tipakiskej iuan tinemiskej ika toyojlo niman ika tlayekapan tikseliskej nemilistli tlen xkeman tlamis.

18. ¿Kenon uelis tikpiyaskej yolseuilistli ijkuak tiktlaliaj totlanemilil ipan “on tlajtlamach yejuan on Espíritu Santo kineki”?

 ¹⁸ ¿Tlenon okijtosnek Pablo ijkuak okijto ika “tla tikomatstikaj on tlajtlamach yejuan on Espíritu Santo kineki” uelis techuajkuilis yolseuilistli? Tinochimej tiknekij yolseuilistli, niman melak tiknekij yolseuilistli ipan totlanemilil, san ika, xmiyekej ueli kipiyaj. Tiktlasojkamachiliaj Jehová pampa tejuamej uelis tikpiyaskej yolseuilistli ipan totlanemilil. Noijki uelis tikpiyaskej yolseuilistli iuan tochanejkauan niman iuan tokniuan ipan tlanechikojli. Pampa tejuamej tinochimej titlajtlakolejkej, kemantika tikpiyaskej tlauejli iuan tokniuan. Ijkuak yejon panoua, tikchiuaj tlen okijto Jesús: “Iuan xmoyoltlaliti [noso xmoyolseui iuan mokniuj, TNM]” (Mateo 5:24). Xkilnamiki ika mokniuj noijki kitekichiuilia Jehová, toTajtsin akin “kitemaka yolseuilistli” (Romanos 15:33; 16:20).

19. ¿Katlejua yolseuilistli uelis techyolpaktis?

¹⁹ Tla tiktlaliaj totlanemilil “ipan on tlajtlamach yejuan on Espíritu Santo kineki”, noijki uelis tikpiyaskej yolseuilistli iuan toTajtsin. Teotlajtoketl Isaías okijkuilo: “Tejua [Jehová] tikintlajpiyas akin melak kuajli nopaleuiyaj motech; tejua tikinmakas nochipa yolseuilistli, pampa motech yotlaneltokakej” (Isaías 26:3; xpoua Romanos 5:1).

20. ¿Tleka tiktlasojkamatij tlajtolpaleuilistli tlen uajlauj ipan Romanos tlaxelojli ueyi 8?

²⁰ Maski san kanon matikchiakan tinemiskej nochipa, ipan iluikak noso ipan tlaltikpaktli, tinochimej uelis techpaleuis tlajtoltin tlen uajlauj ipan Romanos tlaxelojli ueyi 8. Melak tiktlasojkamatij ika Biblia techyolchikaua matitlanemilikan tiktekichiuiliskej Jehová niman maka san tikchiuaskej tla tejuamej tiknekij. Kuajli tikmatstokej tla tiktlaliaj totlanemilil “ipan on tlajtlamach yejuan on Espíritu Santo kineki”, uelis tikseliskej se kualtsin tetlayokolijli. Pablo okijkuilo: “Dios kitemaka tetlayokolijli ikan nemilistli yejuan para nochipa [...] itechkopa Cristo Jesús toTeko” (Romanos 6:23).