Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

FAZA 15

”Uheta Wohorö-horömö”

”Uheta Wohorö-horömö”

HEZEKIELI 16:41

TUHO: Famahaʼö sanandrösa ba wohorö-horö nisura ba mbuku Hezekieli hegöi Famaʼeleʼö

1, 2. Hadia ia wohorö sabölö ogoro ita?

TATU ahakhö dödöda na taʼila zohorö-horö. Te manofu-nofu ita, hana wa ifalua gamuata si lö sökhi andrö. Hadia no irai ladönisi ia wohorö mazui lafakao ia me iraono? Hadia numana sibai ia irege ifamawa mbotonia? Mazui moloi ia börö me afaito sibai ndrongania? Ba gulidanö si lö sökhi andre, no oya zalua simane daʼö. Daʼö mbörö wa aboto ba dödöda hana wa iforomaʼö waʼasökhi dödö Yesu Keriso khö ndra alawe sohorö-horö mböröta. Iʼabakhaiʼö wangumaʼö wa tola laʼokhögö waʼauri si sökhi na lafalalini gera-erara.​—Mat. 21:28-32; Luk. 7:36-50.

2 Iadaʼa, khalaigö zi samösa sohorö tanö böʼö. Iʼodödögö ira alawe andre ba wamalua fohorö. Ba wamaiginia, nifaluania andre tenga si möi fangaila hizaʼi ba wangalui hare! Ifalua wohorö-horö andrö börö gefe ba enaʼö tobali ia samatörö. Inönö nasa, ira alawe daʼa so woʼomonia si sökhi amuata ba si lö faröi. Hizaʼi, lö khönia faʼahakhö dödö ba iʼosilöʼögö woʼomonia. Tatu manö anuzu dödöda wamaigi yaʼia. Simane daʼö göi wamaigi Yehowa agama sofaya irege no hauga kali iʼamaedolagö ira simane ira alawe sohorö-horö.

3. Hadia waö-waö nifatunöda ba faza daʼa moroi ba mbuku Hezekieli?

3 So dombua waö-waö sadöni dödöda ba mbuku Hezekieli sanandrösa khö ndra alawe sohorö-horö si no amaedola nono mbanua Lowalangi si faröi ba Gizaraʼeli hegöi ba Yehuda (faza 16 ba 23). Fatua lö tatutunö, datafaigi zohorö-horö tanö böʼö nitötöi ba mbuku Wamaʼeleʼö, buku safuria moroi ba Zura Niʼamoniʼö. No ifalua gamuata daʼö fatua lö si tumbu Hezekieli ba fatua lö si so ndraono Gizaraʼeli. Irugi iadaʼa lö nibatonia fohorö-horö andrö.

”Ina Zohorö-horö”

4, 5. Haniha ’Mbabilona Sebua’ andrö ba hadia dandrania? (Faigi gambara ba wamobörö wamahaʼö.)

4 Ba gangohorita abad siföföna, itema sambua gangilata sahöli-höli dödö sinenge sotöi Yohane moroi khö Yesu. Ba gangilata Yohane andrö, iʼila samösa ndra alawe nifotöi ’sohorö sebua’ hegöi ”Babilona Sebua, ina zohorö-horö”. (Fam. 17:1, 5) Sagötö zi hauga abad, lö laʼila haniha ia andrö ira sondröniaʼö ba agama hegöi sogonekhe ba Zura Niʼamoniʼö. So zangumaʼö eluahania daʼö Babilona, Roma mazui Gereja Katolik Roma. Hizaʼi, no ngafulu fakhe laʼila ira Samaduhuʼö Yehowa haniha sindruhunia ”zohorö sebua” andrö, yaʼia daʼö agama sofaya ba zi sagörö ulidanö. Hezo taʼila?

5 Muʼelifi ndra alawe daʼö börö me ”mohorö khönia razo-razo ba gulidanö” mazui ira samatörö ba politik. Na simanö, sohorö-horö andre tenga samatörö ba politik. Ifatunö göi ba mbuku Wamaʼeleʼö wa ”abu dödö ndra sogale ba gulidanö” mazui saniaga ba ginötö adudu Mbabilona Sebua. Na simanö, Babilona Sebua andre tenga ira sogale ba gulidanö. Haniha ia andrö? Moloʼö Yohane, fasala ndra alawe daʼö börö ’gamuatania soʼamakhaita ba wakelemusa’, manömba adu ba mamaelugu niha. Hadia tenga daʼö nifalua organisasi agama si lö sökhi andre ba gulidanö? Mufotöi ia göi si fakudo, mazui sondröniaʼö ira samatörö ba politik ba zi sagörö ulidanö. Ifakao göi nono mbanua Yehowa si lö faröi. (Fam. 17:2, 3; 18:11, 23, 24) Hadia tenga daʼö nifalua agama sofaya ba ginötö andre?

Banua Mbabeli me föna, ba mufotöi ia ba gafuriata Babilona. Ba mbanua daʼa iʼotarai fefu zi toʼölö mufalua, famahaʼö hegöi organisasi agama sofaya (Faigi ngenoli si 6)

6. Hana wa lafotöi khö Mbabilona Sebua ”ina zohorö-horö”?

6 Hana wa mufotöi Mbabilona Sebua andre ”ina zohorö-horö” tenga ha ’sohorö sebua’? Oya sibai aliran hegöi sekte börö me no tebagi-bagai agama sofaya. Iʼotarai me mufawukaisi li ba Mbabeli mazui ba Mbabilona, tefazawili ngawalö wamahaʼö faya ba itugu monönö agama sofaya. Lö ahöli dödöda na mufotöi ia ”Babilona Sebua” börö me ba daʼö iʼotarai agama faya! (1 Mo. 11:1-9) Börö daʼö, ero sambua agama sofaya tola göi mufotöi ia ono moroi khö ndra alawe sohorö sebua mazui si sambua organisasi. Asese iʼogunaʼö agama andrö Satana enaʼö adöni dödö niha ba ngawalö zoʼamakhaita khö malaʼika si lö sökhi, fanömba adu, nifaduhusi tödö mazui sasese lafalua ba wangoʼaya töi Lowalangi. Börö daʼö ifangelama nono mbanuania Lowalangi sanandrösa ba organisasi si lö sökhi ba si no tehöngö andre ba zi sagörö ulidanö, ”Miheta ami khönia yaʼami banuagu, faböi fao ami ba horönia”!​—Baso Wamaʼeleʼö 18:4, 5.

7. Hana wa tafondrondrongo wamangelama enaʼö taheta ita ba Mbabilona Sebua?

7 Hadia no öfondrondrongo wamangelama andrö? Hana wa moguna tafondrondrongo daʼö? Törö tödöu wa ifazökhi niha Yehowa enaʼö laʼameʼegö tödö ”zoguna ba wamati”, ba tebönökhi daʼö na lafalua wamosumange satulö khö Yehowa. (Mat. 5:3) Omasi nono mbanua Yehowa na lafandröndröu ira moroi ba wohorö ba wamati. Hizaʼi, so gohitö dödö tanö böʼö khö Gafökha Satana. Iforege wondrönisi ono mbanua Lowalangi enaʼö lafalua gamuata simane daʼö. Asese mofozu Zatana ba wamalua daʼö. Ba götö Hezekieli, no hauga kali lafalua wohorö ba wamati ono mbanua Lowalangi. Datafahaʼö ita moroi ba zala si no lafalua, börö me oya zi tobali famasugi ba dödö khöda sanandrösa ba goi-goi, faʼatulö hegöi faʼahakhö dödö Yehowa.

”Tobali Ndraʼugö Sohorö-horö”

8-10. Enaʼö taʼila hewisa dödö Yehowa ba agama sofaya, hadia zi tebai taʼolifugö na tafalua wamosumange satulö? Beʼe duma-duma.

8 Ba mbuku Hezekieli, itutunö dombua waö-waö salua Yehowa sanandrösa khö zohorö-horö ba woʼamaedolagö ösi dödönia. Waö-waö si dombua andre zangoromaʼö wa afökhö sibai dödö Yehowa börö me no laʼafökhöiʼö dödönia iraono mbanuania si no faröi ba samalua amuata wohorö. Hana wa ifagölösi ira Yehowa simane sohorö-horö?

9 Si oföna, datatörö tödöda dane-dane sabölö moguna sanandrösa ba wamosumange satulö, simane nifatunöda ba Faza 5. Imane Yehowa ba Goroisa Moze nifaʼemania ba ndraono Gizaraʼeli, ”Ha yaʼo zinangea mifosumange. Böi mifosumange [mazui nisura ba gahe zura, ”böi milawa ndraʼo ba wamosumange”] lowalangi tanö böʼö. . . .  Börö me yaʼo Lowalangimi Yehowa zangumaʼö khömi enaʼö ha khögu mangalulu ami.” (2 Mo. 20:3, 5) Aefa daʼö, ifuli zui itötöi ngawua wehede daʼa, ”Böi fosumange lowalangi tanö böʼö, börö me Yehowa andrö Lowalangi sangumaʼö ba nono mbanuania enaʼö ha yaʼia nifosumange. Omasi ia na ha yaʼia nifosumange.” (2 Mo. 34:14) No ihaogö ifatunö gohitö dödönia Yehowa. Enaʼö itema Yehowa wamosumange nifaluada, ha khönia mangalulu ita.

10 Fahuwusa Yehowa ba nono mbanuania, tola muʼamaedolagö simane si sambua fongambatö. Foʼomo ira matua hegöi ira alawe, no sinangea na manötöna ira enaʼö lö faröi ngambatöra zamösana. Na so samösa ba gotaluara zangomasiʼö niha böʼö töra moroi khö woʼomonia, sinangea na olohu ngambatönia ba afökhö dödönia. (Baso Heberaiʼo 13:4.) Simanö göi, sinangea na afökhö dödö Yehowa ba nono mbanuania si no fawuʼu li wa lö labeʼe zumange ba mböʼö baero khönia, hizaʼi lafosumange nadu. Lö ibiniʼö wangombakha ösi dödönia ba Hezekieli faza 16.

11. Hadia nitutunö Yehowa sanandrösa ba Yeruzalema ba zilalö?

11 Ba mbuku Hezekieli faza 16, daʼö wehede Yehowa fondrege zanau, ba daʼö göi wamaʼeleʼö sanau ba Mbuku Niʼamoniʼö Heberaiʼo. Me itötöi mbanua Yeruzalema andrö Yehowa eluahania banua Yehuda si no faröi. Itutunö göi waö-waö si lö sökhi hegöi niʼogorofi si no irai alua ba mbanua daʼö awö wangerogöra Lowalangi. Me föna, Yeruzalema andrö hulö nono sawuyu si lö faʼabölö, taʼunö ba lö sondrorogö. Satuania, niha Ganaʼana sanömba-nömba adu. Tefaudu sibai duma-duma daʼö börö me ara mamatörö niha Ganaʼana mazui niha Yebusi ba Yeruzalema irege tohare Dawido ba wokalaisi banua daʼö. Ahakhö sibai dödö Yehowa khö nono alawe daʼa irege ifemondri, irorogö ofeta ba waʼebua. Ba gafuriata, hulö woʼomonia nono alawe daʼa. Iraono Gizaraʼeli si toröi ba mbanua daʼa, no tefaböbö ira ba zi sambua buʼusa li khö Yehowa, si no lafabuʼu mböröta soroi ba dödö me götö Moze. (2 Mo. 24:7, 8) Me no tobali ibu kota Yeruzalema, tefahowuʼö, kayo ba ihaogö wamazökhi banua daʼö Yehowa simane ira matua si kayo ba sebua kuaso samoʼanaʼa foʼomonia ira alawe.​—Hez. 16:1-14.

Itaʼunöisi Yeruzalema Selomo, ifosumange nadu ba daʼö börö wondrönisi dödö moroi khö woʼomonia niha baero (Faigi ngenoli si 12)

12. Hadia mbörö wa faröi Yeruzalema?

12 Hadia zalua aefa daʼö? Imane Yehowa, ”Öʼodaligö waʼabaga-bagamö ba tobali ndraʼugö sohorö-horö börö waʼatehöngöu. Öʼoroʼö ndraʼugö ba niha sanörö lala, ba tobali okhöta niha waʼabaga-bagamö.” (Hez. 16:15) Ba götö Zelomo, ifahowuʼö ba ibeʼe waʼakayo ba nono mbanuania Yehowa irege tehöngö Yeruzalema ba ahöli-höli dödö zamaigi. (1 Ra. 10:23, 27) Hizaʼi, ibörögö faröi ira. Ato niha baero zi tobali foʼomo Zelomo ba enaʼö omuso dödöra, fao ia wamosumange lowalangi böʼö irege tetaʼunöisi Yeruzalema. (1 Ra. 11:1-8) So mato hadauga zanohugö famatörönia ba itugu lö sökhi irege afönu soi daʼö famosumange faya. Hewisa wamaigi Yehowa fohorö-horö hegöi fangerogö andrö? Imane, ”Sindruhunia, lö moguna öfalua daʼö ba tenga sinangea alua.” (Hez. 16:16) Hizaʼi, itugu tedou waʼalösökhi ba faʼelungu nono mbanuania!

So ösa ndraono Gizaraʼeli sameʼe ononia khö lowalangi faya, duma-dumania khö Molokho

13. Hadia zi lö sökhi nifalua nono mbanua Lowalangi ba Yeruzalema?

13 Khalaigö hewisa waʼogoro hegöi faʼafökhö dödö Yehowa ba ginötö itutunö waʼalösökhi nono mbanuania si no ifili. Imane, ”Hadia lö ibönö khöu nasa wohorömö andrö? Öbaliʼö sumange nadu nonou matua awö nonou alawe si no öʼadonogö khögu. Öbunu ndraonogu matua ba ötunu ira ba galitö tobali sumange.” (Hez. 16:20, 21) Amuata nifaluara andrö si hokha mbu niha. Daʼö zangoromaʼö wa lö sökhi dödö Zatana! Iforege wondrönisi tödö nono mbanua Yehowa enaʼö lafalua zi lö sökhi. Hizaʼi, anehe Yehowa fefu ngawalö zalua. Ifatörö huku satulö ba itenawa ngawalö waʼalösökhi nifalua Zatana hegöi lua-luania.​—Baso Yobi 34:24.

14. Ba duma-duma niwaʼö Yehowa, haniha gaʼa akhi Yeruzalema ba haniha wondrege zi lö sökhi ba gotalua zi datölu?

14 Hadia aboto ba dödö Yeruzalema wa möi fangaila gamuatania andrö? Löʼö, lö iböhöli wohorö-horönia andrö. Iwaʼö Yehowa wa lö khönia faʼaila töra moroi khö ndra alawe sohorö-horö tanö böʼö, börö me igazi niha ba wohoröni yaʼia! (Hez. 16:34) Ba wamaigi Lowalangi, Yeruzalema andrö fakhili ia khö ’ninania’ yaʼia daʼö soi niha baero samatörö banua daʼö me föna. (Hez. 16:44, 45) Ba gamaedola daʼa, iwaʼö göi Yehowa wa so gaʼa Yeruzalema yaʼia daʼö Samaria, si no oföna tobali sohorö-horö ba wamati. So göi nakhinia yaʼia daʼö Sodoma, börö me asiliyawa sibai ba lö sökhi gamuatara irege tedudugö mbanua daʼö. Tobali, iforomaʼö Yehowa wa abölö lö sökhi mbanua Yeruzalema moroi khö Zamaria hegöi Sodoma! (Hez. 16:46-50) Hadia mbörö? Börö me laʼosiwawöi wamangelama nibeʼe Lowalangi ba lö laböhöli wamalua amuata si möi fangaila.

15. Hadia gohitö dödö Yehowa wa ifalua wönunia ba Yeruzalema, ba hadia wanötöna nibeʼenia?

15 Hadia nifalua Yehowa? Imane khö Yeruzalema, ”Uʼowuloi fefu ndra tuho dödömö andrö,  . . . ululu ndraʼugö ba dangara.” Niha baero si fahuwu ba nono mbanua Lowalangi mböröta, daʼö dania zanudugö ba sorabu gama-gama hegöi haratora. Imane Yehowa ba nono mbanuania, ’Latebu ndraʼugö faoma kara ba labunu ndraʼugö faoma föda.’ Hadia gohitö dödö Yehowa me ifalua wanguhuku andrö? Ohitö dödönia tenga ba wamunu yaʼira, hizaʼi ’ba wangeheta fohorö-horöra’. Imane nasa, ”Ufalua khöu wönugu sabölö-bölö. Awena dania alö wönugu. Uhonogö ndraʼo ba lö saʼae afökhö dödögu.” Simane nitutunö ba Faza 9, omasi Yehowa na samuza inötö dania, ifuli tebohouni nono mbanuania na no aefa teʼoloiʼö ira. Hadia mbörö? Imane, ”Hasambalö itörö tödögu mbuʼusa li si no ufazökhi me awuwu-wuyu nasa ndraʼugö.” (Hez. 16:37-42, 60) Lö faröi Yehowa, tenga simane ono mbanuania!​—Baso Wamaʼeleʼö 15:4.

16, 17. (a) Hana wa lö tawaʼö saʼae, Ohola faoma Oholiba eluahania Gereja? (Faigi kotak ”Gaʼa Akhi si Tobali Sohorö-horö”.) (b) Hadia wamahaʼö nisöndrada moroi ba Hezekieli faza 16 ba 23?

16 Moroi ba wehedenia sanau ba safönu eluaha ba Hezekieli faza 16, ifahaʼö ita Yehowa sanandrösa ba goi-goinia salawa, faʼatulö hegöi ba waʼafahöna waʼahakhö dödönia. Tafahaʼö dania ita sanandrösa ba daʼö ba faza 23. Iadaʼa, laforege ira niha Keriso sindruhu ba wanöngöni fehede Yehowa sanandrösa ba wohorö-horö nifalua nono mbanuania. Lö omasi ita taʼafökhöiʼö dödö Yehowa simane nifalua niha Yehuda hegöi Yeruzalema! Andrö wa lö tafosumange gofu hadia ia zoʼamakhaita ba nadu, duma-dumania fakhögusa ba fangomasiʼö kefe. (Mat. 6:24; Kol. 3:5) Hizaʼi, lö taböhöli wangandrö saohagölö khö Yehowa! No iforomaʼö waʼahakhö dödönia ba ibohouni wamosumange satulö ba götö safuria andre. Lö itehegö saʼae na ifuli tetaʼunöisi. Baero daʼö no ifazökhi ’mbuʼusa li si lö tebulö’ ba ndraono Gizaraʼeli ba wamati. (Hez. 16:60) Lö irai tebulö mbuʼusa li daʼö börö me lö faröi ira ba lö lafalua wohorö ba wamati. Tobali, dataʼameʼegö tödö döi sebua si no taʼokhögö iadaʼa tobali ono mbanua Yehowa si lö raʼiö.

17 Moroi ba wehede Yehowa khö ndra sohorö-horö nisura ba mbuku Hezekieli, hadia niʼilada sanandrösa khö ”zohorö sebua” mazui Babilona Sebua? Datatutunö.

”Lö Saʼae Oroma Ia Dania”

18, 19. Hadia zalua si fagölö khö zohorö-horö nisura ba mbuku Hezekieli hegöi ba mbuku Wamaʼeleʼö?

18 Lö irai tebulö Yehowa. (Yak. 1:17) Iʼotarai me föna irugi iadaʼa, lö si tebulö dödönia ba wamaigi agama sofaya mazui sohorö sebua andrö. Daʼö mbörö wa fanguhuku salua khö ”zohorö sebua” ba mbuku Wamaʼeleʼö, fakhili zalua khönia simane si göna sohorö-horö ba mbuku Hezekieli.

19 Haogö atö nehegö wanguhuku si göna zohorö-horö andrö ba wamaʼeleʼö Hezekieli. Tenga Yehowa zamalua fanguhuku daʼö, hizaʼi iʼogunaʼö soi samalua fohorö ba wamati ba nono mbanuania. Simanö göi agama sofaya ba zi sagörö ulidanö, mohorö ia khö ”razo-razo ba gulidanö” irege fasala ia. Na simanö, hezo moroi wanguhuku si göna ira? Ifatunö Sura Niʼamoniʼö wa ”fatiu dödö [zamatörö ba politik] dania ba zohorö andrö. Lahalö fefu gokhötania, laheta nukhania, laʼa nagolenia, ba latunu”. Hana wa ba zi lö mudöna-döna lafalua daʼö ira samatörö ba gulidanö? Börö me Lowalangi ”zameʼe ba dödöra wamalua ohitö dödönia”.​—Fam. 17:1-3, 15-17.

20. Hezo taʼila wa sindruhu- ndruhu tehori dania Mbabilona?

20 Iʼogunaʼö soi ba gulidanö andre Yehowa ba wanguhuku fefu agama sofaya, farahu ba daʼö agama niha Keriso faya sato sibai. Tehori ira maʼafefu ba lö teʼefaʼö zalara mazui tebeʼe khöra ginötö ba wamalalini era-era. Ifatunö buku Wamaʼeleʼö wa ’lö saʼae oroma dania Mbabilona’. (Fam. 18:21) Omuso dödö ndra malaʼika Lowalangi me laʼila waʼadudunia andrö ba lamane, ”Haleluya! No numalö miyawa zimbonia andrö irugi zi lö aetu.” (Fam. 19:3) Hulö nitunu dania Mbabilona ba lö aetu-aetu numalö miyawa zimbonia. Tehori ira sagötö faʼara. Lö saʼae itehegö Yehowa na ifuli so agama sofaya ba wanaʼunöisi famosumange satulö.

Fefu soi si no irai mamalua fohorö khö Mbabilona Sebua hegöi nidönisinia tödö, lafuli lasuwö ba lahori ia (Faigi ngenoli si 19, 20)

21. Na tehori dania agama sofaya, hadia zi oföna alua, ba hawaʼara tebato daʼö?

21 Enaʼö tehuku Mbabilona Sebua, iʼogunaʼö zamatörö ba gulidanö andre Lowalangi ba wanuwö yaʼira. Daʼö faosatö sabölö tohude ba waʼalua gohitö dödö Yehowa. Fasuwöta daʼö zi tobali tandra wa tebörögö wamakao sabölö-bölö mazui faʼatosasa sabölö-bölö sagötö sejarah. (Mat. 24:21) Teböhöli dania wamakao daʼö na alua Hamagedo yaʼia daʼö fasuwöta Lowalangi ba wolawa ulidanö si lö sökhi andre. (Fam. 16:14, 16) Simane nitutunö ba faza aefa daʼa, oya nidunö-dunö mbuku Hezekieli sanandrösa ba wamakao sabölö-bölö. Hadia wamahaʼö nitörö tödöda ba sinangea tafalua moroi ba Hezekieli faza 16 hegöi 23?

Ba wanguhuku Mbabilona Sebua, iʼogunaʼö zamatörö ba gulidanö andre Lowalangi ba wanuwö yaʼira (Faigi ngenoli si 21)

22, 23. Me no tafatunö zohorö-horö ba mbuku Hezekieli hegöi ba mbuku Wamaʼeleʼö, hadia lua-luania khöda yaʼita ono mbanua Yehowa?

22 Omasi sibai Zatana na taʼunö niha samalua famosumange satulö. Omuso dödönia wangogunaʼö inötö enaʼö fandröndröu ita moroi ba wamosumange satulö ba tafalua wohorö-horö simane nisura ba mbuku Hezekieli. Enaʼö lö tedönisi dödöda, böi olifu ita wa lö irai fao dödö Yehowa ba niha si faröi mazui samosumange lowalangi böʼö. (4 Mo. 25:11) Dataforege enaʼö fandröndröu ita ba agama sofaya ba lö tababaya ”gofu hadia ia zi raʼiö” moloʼö famaigi Lowalangi. (Yes. 52:11) Baero daʼö, datarorogö waʼalöfaröida ba lö ebua dödö zambuana ita ba politik hegöi faʼudusa salua ba gulidanö si no fawuka andre. (Yoh. 15:19) Taʼaröuʼö ita göi ba wohöni-höni soida, börö me fagölö manö daʼa ba agama sofaya moroi khö Zatana.

23 Sabölö moguna, böi olifu ita wa no töi sebua khöda na tafosumange Yehowa ba gosali wamati andre khönia si lö raʼiö ba niʼamoniʼö. Taʼandrö sibai saohagölö khö Yehowa me no ifahowuʼö fefu zi no mufakhoi ba wamosumange andre. Datahalö gangetula enaʼö taʼaröuʼö ita ba agama sofaya hegöi fohorö-horönia!