Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

FAZA 12

”Ha Sambua Soi Ira Dania Ubeʼe””

”Ha Sambua Soi Ira Dania Ubeʼe””

HEZEKIELI 37:22

TUHO: Famaʼeleʼö sanandrösa ba ziʼo si dua rozi, fawuʼu li Yehowa wa iʼosambuaʼö nono mbanuania

1, 2. (a) Hadia mbörö wa aombö dödö niha niʼoloiʼö? (b) Hadia zalua ba zi lö ladöna-döna? (c) Hadia manö wanofu-nofu nitutunöda?

OYA wamaʼeleʼö nifadumaisi Hezekieli moroi khö Lowalangi sanandrösa ba niha niʼoloiʼö ba Mbabilona. Famaʼeleʼö si oföna, manandrösa ia ba duria wanguhuku. Simane daʼö göi zi mendrua, si medölu ba tanö böʼönia. (Hez. 3:24-26; 4:1-7; 5:1; 12:3-6) Fefu wamaʼeleʼö si no ifadumaisi Hezekieli manandrösa ia ba wanguhuku sabeʼe ba niha Yahudi.

2 Sakali daʼa, mozizio fönara Hezekieli ba wamadumaisi famaʼeleʼö tanö böʼö. Khalaigö hewisa waʼataʼu niha niʼoloiʼö. Te lamane tödöra, ’Hadia nasa duria si lö sökhi nirongoda aefa daʼa?’ Ba zi lö mudöna-döna faböʼö sibai duria nifaʼema Hezekieli. Tenga fanguhuku si hokha mbu hizaʼi fanötöna si sökhi. (Hez. 37:23) Hadia duriania? Hadia geluahania? Hadia lua-luania ba nono mbanua Lowalangi iadaʼa? Datatutunö.

”Enaʼö Hatö Sara Ia ba Dangagu”

3. (a) Hadia niʼamaedolagö ziʼo ”ba niha Yehuda”? (b) Hezo taʼila wa ”siʼo Geferai” muʼamaedolagö ia ba wamatörö si fulu mado?

3 Iwaʼö Yehowa khö Hezekieli ba wangai siʼo si dua rozi ba isura ba ziʼo si oföna: ”Ba niha Yehuda”, ba siʼo si dua: ”Khö Yosefo, yaʼia daʼö siʼo Geferai”. (Baso Hezekieli 37:15, 16.) Hadia geluahania ziʼo si dua rozi andrö? Siʼo ”ba niha Yehuda” muʼamaedolagö ia famatörö ba zi dombua mado yaʼia daʼö Yehuda ba Beniami. Razo-razo ngaʼötö Yehuda zamatörö si dombua mado andrö. Ba mbanua daʼö toröi ndra ere ba mangai halöwö ira ba gosali Yeruzalema. (2 Ng. 11:13, 14; 34:30) Famatörö Yehuda andre farahu ia khö ndra razo ngaʼötö Dawido hegöi ira ere Lewi. ”Siʼo Geferai” muʼamaedolagö ia famatörö ndraono Gizaraʼeli si fulu mado. Hezo taʼila daʼö? Razo si oföna yaʼia daʼö Yerobeamo moroi ba mado Geferai. Ba gafuriata, mado Geferai andre zamatörö ba ndraono Gizaraʼeli. (5 Mo. 33:17; 1 Ra. 11:26) Nehegö atö, wa farahu razo-razo ngaʼötö Dawido hegöi ira ere Lewi ba wamatörö ndraono Gizaraʼeli si fulu mado.

4. Hadia niforomaʼö Hezekieli me iʼosambuaʼö ziʼo si dua rozi andrö? (Faigi gambara ba wamobörö wamahaʼö.)

4 Aefa daʼö, iwaʼö khö Hezekieli wangosambuaʼö siʼo si dua rozi andrö ”enaʼö hatö sara”. Lö aetu lanehe-nehegö ia ba manofu khönia ndra niha niʼoloiʼö sagataʼu andrö, ”Hadia lö öbotokhi ba dödöma fefu geluahania?” Ifatunö khöra Hezekieli wa famadumaisi andrö zangoromaʼö hadia dania nifalua Yehowa. No iwaʼö Yehowa sanandrösa ba ziʼo si dua rozi, ”Uʼorudugö ziʼo si dua rozi andrö enaʼö hatö sara ia ba dangagu.”​Hez. 37:17-19.

5. Hadia geluaha wamadumaisi nifalua Hezekieli? (Faigi göi kotak ”Siʼo si Dua Rozi si No teʼosambuaʼö”.)

5 Ifatunö Yehowa hadia geluaha wa muʼosambuaʼö ziʼo si dua rozi andrö. (Baso Hezekieli 37:21, 22.) Niha niʼoloiʼö moroi ba wamatörö Yehuda si dua mado hegöi moroi ba wamatörö Gizaraʼeli si fulu mado (Eferai), teʼohe ira dania ba danö Gizaraʼeli tobali ”sambua soi”.​—Yer. 30:1-3; 31:2-9; 33:7.

6. Hewisa wa faoma faʼohe wamaʼeleʼö si dombua nisura ba Hezekieli faza 37?

6 Faoma faʼohe zi dombua wamaʼeleʼö sanandrösa ba wamohouni nisura ba Hezekieli faza 37! So waʼabölö khö Lowalangi Yehowa ba wangorifi yaʼira (ayati 1-14) ba so göi khönia waʼabölö ba wangosambuaʼö yaʼira mangawuli (ayati 15-28). Möi fondrara dödö wamaʼeleʼö si dombua andre, yaʼia daʼö tola tesusugi zi no mate ba teʼosambuaʼö zi no muzawili.

Hewisa Yehowa ’Wangowuloi Yaʼira’?

7. Hewisa gangombakhata ba 1 Ngaʼötö 9:2, 3 wangoromaʼönia wa ”si tebai ba niha, ba tola khö Lowalangi”?

7 Ba wamaigi niha, tebai muʼefaʼö ba muʼosambuaʼö niha niʼoloiʼö andrö. * Hizaʼi, ”tola khö Lowalangi”. (Mat. 19:26) Ifalua mbuʼusa linia Yehowa. Teʼefaʼö niha niʼoloiʼö ba Mbabilona me 537 SM. Aefa daʼö, niha si fao ba wamatörö Yehuda mböröta hegöi Izaraʼeli, mangawuli ira ba Yeruzalema ba fao ira wamohouni famosumange satulö. Imane Sura Niʼamoniʼö, ”So ösa moroi ba ngaʼötö Yehuda, ngaʼötö Mbeniami, ngaʼötö Geferai, ba ngaʼötö Manase si toröi ba Yeruzalema.” (1 Ng. 9:2, 3; Esr. 6:7) Simane nifaʼeleʼö Yehowa, teʼosambuaʼö dania niha moroi ba wamatörö Gizaraʼeli si fulu mado hegöi famatörö Yehuda si dua mado.

8. (a) Hadia nifaʼeleʼö Yesaya? (b) Hadia zi dombua ngawalö zabölö moguna taʼila ba Hezekieli 37:21?

8 Te mato 200 fakhe ba zilalö, no ifaʼeleʼö Yesaya hadia zalua dania na no teʼefaʼö Gizaraʼeli hegöi Yehuda. Ifaʼeleʼö wa ibörögö Yehowa ’wangowuloi iraono Gizaraʼeli si no muzawili, simanö göi niha Yehuda si no fabali ba zi öfa watalinga danö’, farahu ba daʼö ’zi otarai ba Asiria’. (Yes. 11:12, 13, 16) Simane si no ifaʼeleʼö Yehowa, ’Ihalö ndraono Gizaraʼeli ba gotalua soi böʼö.’ (Hez. 37:21) Nehegö atö zi dua ngawalö andre: Si oföna, ifotöi ndra niha niʼoloiʼö andrö Yehowa sambua ngawawa yaʼia daʼö ’iraono Gizaraʼeli’ tenga saʼae ”niha Yehuda” mazui ”niha Geferai”. Si dua, iwaʼö wa tohare ira moroi ba ”gotalua soi böʼö”, mazui ba ”mbalö danö faföfö”, tenga ha moroi ba Mbabilona.

9. Me no mangawuli niha niʼoloiʼö, hewisa Yehowa wangosambuaʼö yaʼira?

9 Me no mangawuli ba danö Gizaraʼeli niha niʼoloiʼö, hewisa Yehowa ba wangosambuaʼö yaʼira? Ibeʼe khöra ndra kubalo ba wamati simane Serubabeli, Ere Sebua sotöi Yosua, Esera hegöi Nehemia, aefa daʼö ifatenge göi ndra samaʼeleʼö simane Hagaʼi, Zakharia ba Maleakhi. Laforege ira matua samati andre ba wondröniaʼö soi daʼö enaʼö laʼoʼö wanuturu lala moroi khö Lowalangi. (Neh. 8:2, 3) Ilumöʼö göi nono mbanuania Yehowa yaʼia me ifawukaisi zi lö sökhi niʼera-era nudura.​—Est. 9:24, 25; Zak. 4:6.

Yehowa zangaʼasogö ira kubalo ba wamati sanolo ono mbanuania enaʼö teʼosambuaʼö ira (Faigi ngenoli si 9)

10. Hadia zi no mofozu ifalua Satana?

10 No oya nifalua Yehowa ba ndraono Gizaraʼeli börö me iʼomasiʼö ira. Hewaʼae simanö, ato ba gotaluara zondröi famosumange satulö. No tesura ba Zura Niʼamoniʼö nifaluara me no aefa teʼefaʼö ira. (Esr. 9:1-3; Neh. 13:1, 2, 15) Lö irugi otu fakhe me no mangawuli ira, ba no saʼae laröi wamosumange satulö irege iʼandrö khöra Yehowa imane, ”Mifuli ami khögu.” (Mal. 3:7) Ba götö Yesu, oya sibai sekte moroi ba agama Yahudi nidöniaʼö ndra kubalo si faröi. (Mat. 16:6; Mrk. 7:5-8) Mofozu Zatana ba wamakiko fahasara dödö nono mbanua Lowalangi. Hewaʼae simanö, hasambalö alua wamaʼeleʼö Yehowa sanandrösa ba wahasara dödö. Hadia nifaluania?

”Enonigu Dawido Dania zi Tobali Razora”

11. (a) Hadia nifaʼeleʼö Yehowa sanandrösa ba wahasara dödö nono mbanuania? (b) Hadia zui nifalua Zatana me no tetiboʼö ia moroi ba zorugo?

11 Baso Hezekieli 37:24. Ifatunö Yehowa wa awena alua wahasara dödö ba nono mbanuania na no mamatörö tobali Razo ’genoninia Dawido’ yaʼia daʼö Yesu me 1914. * (2 Sa. 7:16; Luk. 1:32) Me luo daʼö no mufili Gizaraʼeli ba wamati yaʼia daʼö niha nibayoini si tobali fangali Gizaraʼeli ba waʼaniha. (Yer. 31:33; Gal. 3:29) Me no tetiboʼö Zatana moroi ba zorugo, iforege wamazawili ono mbanua Lowalangi. (Fam. 12:7-10) Duma-dumania, me no mate dalifusöda Russell me 1916, iʼogunaʼö daʼö Satana ba wamoto fahasara dödö niha nibayoini, iʼodela niha si no mondröi sindruhu. Hizaʼi lö ara aefa daʼö, aheta niha sondröi sindruhu andre moroi ba organisasi. Me luo daʼö, mofozu göi Zatana ba wamakuruʼö ira talifusöda sondröniaʼö ba organisasi. Hewaʼae simanö, lö aboto wahasara dödö nono mbanua Lowalangi. Lö tebulö teʼosambuaʼö ndra talifusöda nibayoini si lö faröi andre khö Yehowa.

12. Hadia mbörö wa lö mofozu Zatana ba wamoto fahasara dödö ndraono Gizaraʼeli ba wamati?

12 Tenga simane Izaraʼeli ba waʼaniha, lö tebulö teʼosambuaʼö ndraono Gizaraʼeli ba wamati andre hewaʼae iforege Satana ba wamoto fahasara dödöra. Hana wa lö mofozu Zatana? Börö me laforege ira niha nibayoini ba woloʼö goi-goi Yehowa. Buania, ilumöʼö ira Razora, Yesu Keriso si lö mamöhöli ba wolawa Satana.​—Fam. 6:2.

’Iʼosambuaʼö’ Nono Mbanuania Yehowa

13. Hadia wamahaʼö sabölö moguna nihalöda moroi ba wamaʼeleʼö sanandrösa ba ziʼo si dua rozi niʼosambuaʼö?

13 Hadia lua-lua wamaʼeleʼö ziʼo si dua rozi niʼosambuaʼö ba nono mbanua Lowalangi ba ginötö andre? Törö tödöu, tebeʼe wamaʼeleʼö daʼö ba woʼamaedolagö hewisa wangosambuaʼö si dombua ngawawa andrö. Ohitö dödönia si oföna yaʼia daʼö ba wangoromaʼö wa no iʼosambuaʼö ira Yehowa. Hadia wamahaʼö nisöndrada sanandrösa ba wamosumange satulö moroi ba wamaʼeleʼö daʼö? Na muʼadogoiʼö ia, Yehowa dania zangosambuaʼö ono mbanuania.​—Hez. 37:19.

14. Iʼotarai ndröfi 1919, hewisa wamaʼeleʼö sanandrösa ba ziʼo si dua rozi niʼosambuaʼö alua ia ba zi sagörö ulidanö?

14 Me 1919, tebohouni nono mbanua Lowalangi ba möi ira ba waradaiso wamati. Iʼotarai daʼö, ibörögö alua ba zi sagörö ulidanö wamaʼeleʼö sanandrösa ba zi dua rozi siʼo niʼosambuaʼö. Me luo daʼö, sabölö ato niʼosambuaʼö yaʼia daʼö niha nibayoini, sanötöna tobali razo hegöi ere ba zorugo. (Fam. 20:6) Amaedola siʼo ”khö Yehuda ira”, yaʼia daʼö soi si fao khö razo ngaʼötö Dawido hegöi ere Lewi. Hizaʼi ba gafuriata, itugu ato niha sanötöna faʼauri ba gulidanö ba teʼosambuaʼö ira. Muʼamaedolagö ira andrö ”siʼo Geferai”, yaʼia daʼö soi si lö farahu khö razo hegöi khö ndra ere. Teʼosambuaʼö zi dombua ngawawa andre tobali ono mbanua Yehowa ba laʼoʼö Razora, Yesu Keriso.​—Hez. 37:24.

”Tobali Dania Ira Ono Mbanuagu”

15. Hewisa waʼalua wamaʼeleʼö Hezekieli 37:26, 27 ba ginötöda andre?

15 Famaʼeleʼö Hezekieli zangoromaʼö wa ato niha si terou tödö ba wamalua famosumange satulö si fao khö ndra niha nibayoini. Imane Yehowa sanandrösa ba nono mbanuania, ”Unönö waʼatora”, ba ”so nosegu ba gotaluara”. (Hez. 37:26, 27) Fakhili daʼa ba wehede zinenge sotöi Yohane te mato 700 fakhe me no mate Hezekieli. Ifatunö Yohane wa ”si dadao ba dadaoma andrö zolumöʼö [ngawawa sato]”. (Fam. 7:9, 15) Ba götöda andre, niha nibayoini hegöi ngawawa sato tobali ira sambua soi yaʼia daʼö ono mbanua Lowalangi nilumöʼö barö dadaoma andrö.

16. Hadia nifaʼeleʼö Zakharia sanandrösa ba wahasara dödö niha nibayoini hegöi niha sanötöna faʼauri ba gulidanö?

16 Ifaʼeleʼö göi wahasara dödö andre Zakharia, samösa ia moroi ba gotalua niha niʼoloiʼö sangawuli. Ifaʼeleʼö wa ”so dafulu ndra matua moroi ba ngawalö soi” dania ”lagogohe mbaru sebua khö zi samösa niha Yahudi”, ba lamane ”Omasiga fao khömi, börö me no marongo wa fao khömi Lowalangi.” (Zak. 8:23) ’Si samösa niha Yahudi’ ba ayati daʼa lafotöi ia ”khömi”. Eluahania tenga ha khö zi samösa niha Yahudi ba waʼaniha, hizaʼi ba zi sambua ngawawa niha Yahudi ba wamati yaʼia daʼö niha nibayoini si so ba gulidanö. (Rom. 2:28, 29) Muʼamaedolagö zi ’dafulu ira matua’ andrö niha sanötöna faʼauri ba gulidanö. Laforege ’wololohe’ niha nibayoini andre ba ’fao ira’ khöra. (Yes. 2:2, 3; Mat. 25:40) Daʼa zangoromaʼö wa sindruhu-ndruhu teʼosambuaʼö zi dombua ngawawa andrö.

17. Hewisa Yesu woʼamaedolagö fahasara dödöda iadaʼa?

17 Te göi so ba wangera-ngera Yesu wamaʼeleʼö Hezekieli sanandrösa ba wahasara dödö me ifotöi ia kubalo, sanuturu lala mbiri-birinia (niha nibayoini) hegöi ’biri-biri tanö böʼö’ (niha sanötöna faʼauri ba gulidanö) enaʼö tobali ira ”sambawa nikubaloi”. (Yoh. 10:16; Hez. 34:23; 37:24, 25) Tefaudu sibai ngawua wehede Yesu hegöi ira samaʼeleʼö ba woʼamaedolagö fahasara dödöda ba wamati sahöli-höli dödö, hewaʼae gofu hadia dötönaföda ba zi so miföna. Lö tebulö wahasara dödöda hewaʼae aboto wahasara dödö ba agama sofaya irege muzawili misa ngawawara. Sindruhu-ndruhu wa tandra sahöli-höli dödö daʼa!

Iadaʼa, niha nibayoini hegöi ’biri-biri tanö böʼö’ teʼosambuaʼö ira ba wamosumange Yehowa tobali ”sambawa nikubaloi” (Faigi ngenoli si 17)

”So Dania ba Gotaluara Naha Niʼamoniʼö Andrö Khögu Sagötö Faʼara”

18. Simane niwaʼönia ba Hezekieli 37:28, hadia mbörö wa ”tenga tana khö niha gulidanö” nono mbanua Lowalangi?

18 Ngawua wehede Hezekieli safuria zangoromaʼö wa lö tebulö wahasara dödöda sagötö faʼara. (Baso Hezekieli 37:28.) Teʼosambuaʼö nono mbanua Yehowa börö me so naha niʼamoniʼö khönia mazui famosumange satulö ”ba gotaluara”. Lö tebulö daʼö ba gotaluara asala lö raʼiö ira mazui tefasambua ira ba gulidanö Zatana andre. (1 Ko. 6:11; Fam. 7:14) Ba mbongi safuria fatua lö mate Yesu, iʼabakhaiʼö wangumaʼö daʼö khö ndra nifahaʼönia ba oroma daʼö me mangandrö ia. Imane, ”He Ama niʼamoniʼö, rorogö ira . . . enaʼö hasara dödöra . . . Tenga tana khö niha gulidanö ira . . . Amoniʼö ira ba zindruhu.” (Yoh. 17:11, 16, 17) Iwaʼö Yesu wa ’fahasara dödö’ andrö eluahania tefasambua moroi ba gulidanö.

19. (a) Hewisa wa tola ’taʼoʼö Lowalangi’? (b) Ba mbongi fatua lö mate Yesu, hadia goroisania sanandrösa ba wahasara dödö?

19 Ba Zura Niʼamoniʼö ha ba wangandrö daʼö iwaʼö Yesu khö Lowalangi ”Ama niʼamoniʼö”. Sindruhu-ndruhu wa teʼamoniʼö Yehowa ba lö raʼiö. Imane Yehowa ba ndraono Gizaraʼeli, ”Miʼamoniʼö ami, me no niʼamoniʼö ndraʼo.” (3 Mo. 11:45) Börö me omasi ita ’woloʼö Lowalangi’, andrö taʼodödögö sibai woloʼö oroisania ba lala waʼaurida. (Ef. 5:1; 1 Fe. 1:14, 15) Na mutandrösaigö ia ba niha, ”niʼamoniʼö” eluahania ’tefasambua’. Daʼö mbörö me bongi fatua lö mate Yesu, ifatunö khö ndra nifahaʼönia wa lö tebulö khöra wahasara dödö na tefasambua ira moroi ba gulidanö andre ba lö adöni dödöra ba gulidanö samoto fahasara dödö.

’Lumöʼö Ira moroi khö Zatana’

20, 21. (a) Hadia mbörö wa itugu faduhu dödöda wa ilumöʼö ita Yehowa? (b) Hadia gangetula nihalöu?

20 No irai mangandrö Yesu khö Namania ’enaʼö ilumöʼö ndra nifahaʼönia moroi khö Zatana’. (Baso Yohane 17:14, 15.) Fahasara dödö si sökhi nirasoi ndra Samaduhuʼö Yehowa ba zi sagörö ulidanö, daʼö zangoromaʼö wa no ifondrondrongo wangandrö Yesu andrö Yehowa. Taʼila samösa wa lö mofozu Zatana ba worabu fahasara dödö nono mbanua Lowalangi. Daʼö mbörö wa itugu faduhu dödöda wolumöʼö si otarai Lowalangi. Ba wamaʼeleʼö Hezekieli, no iwaʼö Yehowa wa teʼosambuaʼö dania ba dangania ziʼo si dua rozi andrö. Faʼabölö danga Yehowa sahöli-höli dödö wa tola teʼosambuaʼö nono mbanuania ba ilumöʼö ira moroi ba danga Zatana.

21 Hadia gangetula nihalöda? Forege ba wondrorogö hegöi ba wangaʼaroʼö fahasara dödö sebua böli andre. Hewisa wamaluada ero samösa? Böi taböhöli wamalua famosumange satulö ba gosali wamati khö Yehowa. Daʼö zabölö moguna. Hizaʼi hadia manö zi farahu ba wamosumange andrö? Mututunö ia ba faza aefa daʼa.

^ par. 7 Te mato 200 fakhe fatua lö ifaʼema wamaʼeleʼö daʼa Hezekieli, fefu niha si so ba wamatörö si fulu mado (”siʼo Geferai”), no teʼoloiʼö ira ba Asiria.​—2 Ra. 17:23.

^ par. 11 Mututunö wamaʼeleʼö daʼa ba Faza 8.