Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

FAZA 8

ʼInötö Waʼohahau Dödö’ ba Mbanua Niha Keriso

ʼInötö Waʼohahau Dödö’ ba Mbanua Niha Keriso

Saulo niha samuʼi, tobali ia sanuriaigö sowölö-ölö

Teʼodane-dane ba Halöwö Zinenge 9:1-43

1, 2. Hadia niʼera-era Zaulo nifaluania dania ba Ndramaseko?

 NUMALÖ ba Ndramaseko ngawawa niha sagamuʼi ba no laʼera-era wamalua si lö sökhi. Laʼalui ndra nifahaʼö Yesu ba lafofanö ira moroi ba nomora, laböbö, laʼailasi ba laʼohe ira ba Yeruzalema enaʼö latema wanguhuku moroi khö ndra Sangetuʼö Huku.

2 Kafalo ngawawa niha sagamuʼi andrö töinia Saulo, ba no fao ia wamalua fabunusa. a Lö ara ba zilalö, ifaigi-faigi ba fao dödönia ba nifalua ndra awönia me labunu Zitefano, nifahaʼö Yesu satulö tödö. (Hal. 7:57–8:1) Me no aefa ifawukaisi ndra nifahaʼö Yesu ba Yeruzalema, idöniaʼö nasa niha sato ba wamakao nifahaʼö Yesu ba nahia tanö böʼö. Omasi ia wangohori zi sambua agama si no amaedola hama ba wamaigira, sasese mufotöi ”Lala Zoʼaya”.—Hal. 9:1, 2; faigi kotak ” Faʼebua Kuaso Zaulo ba Ndramaseko.”

3, 4. (a) Hadia zalua khö Zaulo? (b) Hadia manö wanofu-nofu nitutunöda?

3 Ba zi lö mudöna-döna, so haga samasui Saulo. Me laʼila daʼö ira awönia, tokea sibai ira irege akandro lelara. Balunö hörö Zaulo ba alabu ia tou ba danö. Lö iʼila saʼae niha, ba irongo li moroi ba zorugo, ”He Saulo, he Saulo, hana wa öfakao ndraʼo?” No ifehaga mbawania Saulo ba manofu ia, ”Haniha ndraʼugö?” Tokea sibai Zaulo me irongo wanema li, ”Yesu ndraʼo, nifakaomö.”—Hal. 9:3-5; 22:9.

4 Hadia wamahaʼö nihalöda moroi ba wehede Yesu si oföna khö Zaulo? Hewisa wa tola tatema mbua na tatutunö ngawalö zalua soʼamakhaita me ifalalini gera-erania Saulo? Ba hadia wamahaʼö nihalöda ba nifalua mbanua niha Keriso ba wangogunaʼö inötö waʼohahau dödö me no ifalalini gera-erania Saulo?

”Hana Wa Öfakao Ndraʼo?” (Hal. 9:1-5)

5, 6. Hadia wamahaʼö nihalöda moroi ba wehede Yesu khö Zaulo?

5 Me itaha Zaulo ba lala si numalö ba Ndramaseko, lö imane khönia Yesu, ”Hana wa öfakao ndra nifahaʼögu?” Simane nitutunö moroi yawa, imane, ”Hana wa öfakao ndraʼo?” (Hal. 9:4) Daʼa zangoromaʼö wa irasoi samösa Yesu zalua khö ndra soloʼö khönia.—Mat. 25:34-40, 45.

6 Na lafakao ndraʼugö börö wamatimö khö Keriso, yafaduhu dödöu aboto ba dödö Yehowa hegöi Yesu zalua khömö. (Mat. 10:22, 28-31) Tola manö lö taya wanandraigö salua khöda. Törö tödöu, anehe Yesu me fao Zaulo ba wamunu Zitefano, ba iʼila göi nifalua Zaulo me ifofanö ndra nifahaʼönia si lö faröi ba nomora ba Yeruzalema. (Hal. 8:3) Hizaʼi, lö iʼanemaiʼö itolo ira Yesu. Hewaʼae simanö, iʼogunaʼö Keriso Lowalangi Yehowa ba wameʼe faʼabölö khö Zitefano hegöi ira nifahaʼö tanö böʼö enaʼö lö faröi ira.

7. Hadia zinangea öfalua enaʼö anau gölömö ba wanaögö folohi?

7 Tola göi anau gölöu ba wanaögö folohi na öfalua daʼa: (1) Halö gangetula wa lö faröi ndraʼugö gofu hadia zalua. (2) Andrö wanolo moroi khö Yehowa. (Fil. 4:6, 7) (3) Touʼö ba danga Yehowa wolau balö. (Rom. 12:17-21) (4) Yafaduhu dödöu wa ibeʼe khöu waʼabölö Yehowa enaʼö anau gölöu irege iheta wanandraigö andrö dania ba ginötönia.—Fil. 4:12, 13.

”Yaʼugö Talifusögu Saulo, No Ifatenge Ndraʼo Soʼaya” (Hal. 9:6-17)

8, 9. Moloʼö yaʼugö hewisa dödö Anania ba halöwö nitemania?

8 Me no aefa itema li Zaulo, ”Haniha ndraʼugö?” imane khönia Yesu, ”Ozizio, aeʼe ba mbanua andrö. Ba daʼö laʼombakhaʼö khöu hadia zinangea öfalua.” (Hal. 9:6) Börö me lö iʼila niha Saulo, lagogohe ia weʼamöi ba nahia waʼatoröinia ba Ndramaseko, ba daʼö fuasö ba mangandrö ia tölu hari waʼara. Gasa-gasa daʼö, fahuhuo Yesu khö zi samösa nifahaʼö ba mbanua andrö sotöi Anania, ’si sökhi amuata lawaʼö ira niha Yahudi’ si toröi ba Ndramaseko. Itutunö khönia Yesu sanandrösa khö Zaulo.—Hal. 22:12.

9 Khalaigö hewisa me manutu-nutu dödö Anania! Irasoi daʼö börö me si fahuhuo khönia yaʼia daʼö Högö mbanua niha Keriso, Yesu Keriso si no tesusugi, ba iʼandrö khönia wamalua halöwö si tohude andre. Daʼa no töi sebua, hizaʼi halöwö sabua göi! Me iʼandrö khönia Yesu fahuhuo khö Zaulo, imane Anania, ”He Soʼaya, no oya nirongogu turia niha daʼa, hewisa waʼalösökhinia ba niha niʼamoniʼö khöu ba Yeruzalema. Iadaʼa, no latehegö khönia ira kafalo gere ba wondraʼu fefu zi faduhu tödö ba döimö.”—Hal. 9:13, 14.

10. Hadia wamahaʼö nihalöda sanandrösa khö Yesu moroi ba lala wanemaʼönia fehede Anania?

10 Lö mofönu Yesu khö Anania me itutunö waʼaombö dödönia. Hizaʼi, ihaogö wameʼe fanuturu lala khönia Yesu. Itutunö göi hadia mbörö wa iʼandrö khö Anania wamalua halöwö si tohude andre. Imane Yesu sanandrösa khö Zaulo, ”No ufili ia ba wamaduhuʼö töigu ba ngawalö soi misa hegöi khö ndra razo awö ndraono Gizaraʼeli. Uforomaʼö khönia hawaʼoya wamakao si lö tola löʼö itaögö börö döigu.” (Hal. 9:15, 16) Iʼanemaiʼö iʼoʼö niwaʼö Yesu andrö Anania. Ifalukhaisi Zaulo, niha samakao andrö ba imane khönia, ”Yaʼugö talifusögu Saulo, no ifatenge ndraʼo Soʼaya Yesu si falukha khöu ba lala, enaʼö öʼila niha mangawuli ba fahöna khöu geheha niʼamoniʼö.”—Hal. 9:17.

11, 12. Hadia wamahaʼö nihalöda ba waö-waö salua soʼamakhaita khö Yesu, Anania hegöi Saulo?

11 So zindruhu sinangea taʼila sanandrösa ba waö-waö salua soʼamakhaita khö Yesu, Anania hegöi Saulo. Duma-dumania, lö iböhöli Yesu ba wameʼe fanuturu lala ba halöwö fanuriaigö, simane si no ifabuʼu. (Mat. 28:20) Hewaʼae na lö ifalukhaisi niha Yesu ba fahuhuo ia khöra, hizaʼi lö iböhöli wameʼe fanuturu lala ba halöwö fanuriaigö, iʼogunaʼö ndra sawuyu si lö faröi si no ituyu ba wondrorogö ndra sohalöwö ba nomonia. (Mat. 24:45-47) Barö wanuturu lala nibeʼe ndra Boto Solohe, ira sanuriaigö hegöi perintis lafatenge ira ba wangalui niha somasi mangokhögö faʼaboto ba dödö sanandrösa khö Keriso. Simane nitutunöda ba faza silalö, ato niha simane daʼö, no mangandrö ira enaʼö tebeʼe khöra wanuturu lala, ba lö ara möi ba nomora ndra Samaduhuʼö Yehowa.—Hal. 9:11.

12 Ifalua halöwö si no tebeʼe khönia Anania ba itema howu-howu. Hadia öfalua göi halöwö fanuriaigö hewaʼae na adaʼu-daʼu ndraʼugö? So ösa ndra talifusöda sadaʼu-daʼu weʼamöi ba nomo-omo misa hegöi wamalukhaisi niha si lö irai falukha khöra. Tanö böʼönia, abua khöra wanuriaigö ba nahia wohalöwöra, ba lala, ba telefo mazui ba wamaʼoheʼö sura. Tola ilawa waʼataʼunia Anania ba iʼokhögö döi si sökhi ba wanolo Saulo ba wanema eheha niʼamoniʼö. b Mofozu Anania börö me faduhu dödönia khö Yesu ba no amaedola dalifusönia Zaulo andrö ba wamaiginia. Tola göi talawa waʼataʼuda na simane Anania ita, faduhu dödöda wa lö iböhöli Yesu wameʼe fanuturu lala ba halöwö fanuriaigö, taʼameʼegö tödö niha, ba tatörö tödöda wa niha samakao yaʼita tola tobali ira talifusöda.—Mat. 9:36.

’Ituriaigö Sanandrösa khö Yesu’ (Hal. 9:18-30)

13, 14. Na öfahaʼö ndraʼugö ba Zura Niʼamoniʼö hizaʼi lö nasa si tebayagö idanö, hadia wamahaʼö nihalömö ba duma-duma Zaulo?

13 Iʼanemaiʼö ifalua hadia zi no ifahaʼö yaʼia Saulo. Me no döhö ia, tebayagö ia idanö ba fariawö ia khö ndra nifahaʼö Yesu ba Ndramaseko. Hizaʼi, tenga ha daʼö. ”Iʼanemaiʼö idölö ia ba nahia waʼowulo ba ituriaigö wa Yesu andrö Ono Lowalangi.”—Hal. 9:20.

14 Na öfahaʼö ndraʼugö iadaʼa ba Zura Niʼamoniʼö hizaʼi lö nasa tebayagö idanö, hadia omasiʼö simane Saulo ba öʼanemaiʼö öfalua hadia zi no öfahaʼö yaʼugö? Sindruhu wa no iʼila samösa Saulo dandra sahöli-höli dödö nifalua Keriso, ba daʼö zameʼe khönia famarou dödö wangai angetula. Hizaʼi, so niha böʼö göi zangila tandra sahöli-höli dödö nifalua Yesu. Duma-dumania, so ngawawa niha Warizaiʼo sangila me ifadöhö ndra matua si no mate dambai tanga, ba ato niha Yahudi sangila me isusugi Lazaro. Hewaʼae simanö, ato ba gotaluara zi lö moʼameʼegö tödö salua andrö, ba laʼuduni Yesu. (Mrk. 3:1-6; Yoh. 12:9, 10) Tenga simane daʼö Zaulo. Me no iʼila daʼö fefu, ibulöʼö gamuatania. Hana wa itemaʼö daʼö Saulo hewaʼae latimbagö daʼö niha böʼö? Börö me abölö iʼataʼufi Lowalangi moroi ba niha, ba iʼandrö sibai saohagölö ba nifalua Keriso khönia. (Fil. 3:8) Na öfalua göi zimanö, lö hadöi zi tola manaisi yaʼugö ba halöwö fanuriaigö ba tola tebayagö ndraʼugö idanö.

15, 16. Hadia nifalua Zaulo ba nahia waʼowulo, ba hadia niwaʼö ndra niha Yahudi si toröi ba Ndramaseko?

15 Hadia tola ökhalaigö hawaʼatokea ba hawaʼamofönu niha samondrongo me itutunö Saulo sanandrösa khö Yesu ba nahia waʼowulo? Lamane, ”Hadia tenga yaʼia andrö zamakao niha Yeruzalema si faduhu tödö ba döi daʼö?” (Hal. 9:21) Me itutunö Saulo waʼatebulö lala wangera-ngerania sanandrösa khö Yesu, ’ifaduhuʼö wa Yesu andrö Keriso ba lala si fatema ba dödö niha’. (Hal. 9:22) Hizaʼi, hewaʼae no iʼalui lala si fatema ba dödö niha, lö fefu niha ahori faduhu dödöra. Tebai ibulöʼö lala wangera-ngera niha si no ikabi si toʼölö mufalua mazui tödö si no ifesu faʼasiliyawa. Hewaʼae simanö, lö awuwu Zaulo.

16 Tölu fakhe aefa daʼö, lö tebulö laʼuduni Zaulo ira niha Yahudi si so ba Ndramaseko. Laʼalui lala ba wamunu yaʼia. (Hal. 9:23; 2 Ko. 11:32, 33; Gal. 1:13-18) Me iʼila niʼera-erara andrö Saulo, ihalö gangetula si fao faʼatua-tua ba wondröi banua daʼö, ladada ia si tou ba raga-raga sebua baero göli. Moloʼö Luka, ”ira nifahaʼö [Zaulo]” zanolo yaʼia woloi bongi daʼö. (Hal. 9:25) Daʼö zangoromaʼö wa so ösa niha samondrongo turia nifaʼema Zaulo ba Ndramaseko ba tobali soloʼö Keriso.

17. (a) Hadia manö nifalua niha me larongo zindruhu ba Zura Niʼamoniʼö? (b) Hadia zi lö tebulö tafalua, ba hadia mbörö?

17 Ba ginötö öbörögö wamatunö ba nösi nomomö, si fahuwu khömö mazui ba niha böʼö sanandrösa ba zi no öfahaʼö yaʼugö, tola manö öwaʼö tödöu wa hasambalö omasi ira wanemaʼö sindruhu moroi ba Zura Niʼamoniʼö. Te so ösa zanemaʼö daʼö, hizaʼi abölö ato zi lö omasi. Te so ba gotalua nösi nomomö zoʼuduni yaʼugö. (Mat. 10:32-38) Hizaʼi, na lö tebulö ödouʼö waʼonekhemö ba wahuhuosa sanandrösa ba Zura Niʼamoniʼö ba örorogö gamuatamö si sökhi, tola manö ba gafuriata tebulö gamuata niha soʼuduni yaʼugö.—Hal. 17:2; 1 Fe. 2:12; 3:1, 2, 7.

18, 19. (a) Hadia mbuania me ifaduhuʼö wehede Zaulo andrö Baranaba? (b) Hewisa woloʼöda duma-duma Mbaranaba hegöi Saulo?

18 Me ofeta Zaulo ba Yeruzalema, taʼila hadia mbörö wa lö faduhu dödö ndra nifahaʼö ba daʼö me iwaʼö Saulo wa no tobali ia nifahaʼö Yesu. Hizaʼi, me ifaduhuʼö daʼö Baranaba, latemaʼö ia ira sinenge, ba toröi ia khöra ba daʼö. (Hal. 9:26-28) Atua-tua Zaulo, hizaʼi lö aila ia wamaʼema turia somuso dödö. (Rom. 1:16) Manuriaigö ia ba Yeruzalema si fao faʼabarani hewaʼae no irai ifakao ndra nifahaʼö Yesu Keriso ba mbanua daʼö. Tokea ndra niha Yahudi si so ba Yeruzalema börö me no tobali si manga mböli niha nifaduhusira tödö, ba laʼalui lala wamunu yaʼia. Itutunö Sura Niʼamoniʼö, ”Me laʼila daʼö ira talifusö, laʼohe ia ba Kaisarea ba lafatenge ia ba Dareso.” (Hal. 9:30) Iʼoʼö Saulo wanuturu lala nibeʼe Yesu nifaʼemania ba mbanua niha Keriso. Saulo hegöi banua niha Keriso, faoma latema mbua.

19 Nehegö wa iʼalui lala Baranaba ba wanolo Saulo. Faʼasökhi dödö andrö zangaʼaroʼö fahuwusa ba gotalua zi darua nono mbanua Yehowa sowölö-ölö andre. Hadia simane Baranaba ndraʼugö, aoha gölömö wanolo niha sawena farahu ba gangowuloa, duma-dumania fao ndraʼugö khöra ba wanuriaigö ba ötolo ira enaʼö tedou ba wamati? Na öfalua daʼö, hasambalö fahöna khöu howu-howu. Na yaʼugö sanuriaigö si bohou, hadia ötema wanolo nibeʼe khöu simane Saulo? Na falulu fohalöwö ndraʼugö khö ndra talifusöda sonekhe manuriaigö, itugu tedou waʼatua-tuamö, tedou waʼomuso dödömö ba öʼokhögö wahuwusa saro sandrohu faʼaurimö.

”Ato Niha zi Faduhu Tödö” (Hal. 9:31-43)

20, 21. Hewisa nono mbanua Lowalangi ba götö föna hegöi iadaʼa, lahaogö wangogunaʼö ’inötö waʼohahau dödö’ andrö?

20 Me no aefa ifalalini gera-erania Saulo ba mofanö ia si fao faʼahono dödö, ”ohahau fefu dödö mbanua niha Keriso ba zi sagörö Yudea, Galilaia hegöi Samaria”. (Hal. 9:31) Hewisa ndra nifahaʼö ba wangogunaʼö inötö si sökhi andre? (2 Ti. 4:2) Moloʼö waö-waönia, ”itugu aro ira ba wamati”. Ira sinenge hegöi talifusö nibeʼe noro dödö, laʼaroʼö wamati ndra nifahaʼö, ladöniaʼö mbanua niha Keriso, ”lafaudugö waʼaurira ba lala Yehowa, ba lasöndra wondrara dödö moroi ba geheha niʼamoniʼö”. Duma-dumania, ibeʼe ginötönia Fetero ba wangabölöʼö ira nifahaʼö ba mbanua Lida si so ba Zarona. Börö wamorege nifaluania, itugu ato niha si toröi ba daʼö tobali ira ”nifahaʼö Zoʼaya”. (Hal. 9:32-35) Lö mangoloi dödö ndra nifahaʼö ba gohitö dödö tanö böʼö, hizaʼi laforege ba woʼameʼegö tödö niha böʼö ba lafaʼema duria somuso dödö. Buania, itugu ’monönö waʼato’ nifahaʼö.

21 Ba gangohorita abad si 20, no ’inötö waʼohahau dödö’ khö ndra Samaduhuʼö Yehowa ba ngawalö soi. Ba zi lö mudöna-döna, adudu wamatörö si no ngafulu fakhe mamakao ono mbanua Lowalangi, ba latehegö mufalua halöwö fanuriaigö. So ngafulu ribu ndra Samaduhuʼö sangogunaʼö inötö andre ba wanuriaigö ba niha sato, ba no sahöli-höli dödö mbua nitemara.

22. Hewisa wangogunaʼömö inötö si sökhi andre?

22 Hadia öʼogunaʼö ginötö si sökhi andre ba wangofönaiʼö Famatörö Lowalangi? Na ba mbanua sanehegö halöwö ba wamati toröi ndraʼugö, omasi Zatana na tedönisi dödömö wolohi faʼakayo, tenga ba wangofönaiʼö Famatörö Lowalangi. (Mat. 13:22) Börö daʼö, böi mangoloi dödömö. Haogö wangogunaʼö inötö waʼohahau dödö andrö iadaʼa. Baliʼö daʼö inötö ba wanuriaigö hegöi ba wangaʼaroʼö banua niha Keriso. Törö dödöu, tola tebulö zalua khöda ba zi lö mudöna-döna.

23, 24. (a) Hadia wamahaʼönia khöda moroi ba zalua khö Tabita? (b) Hadia gangetula sinangea tahalö?

23 Nehegö hadia zalua khö zi samösa nifahaʼö sotöi Tabita mazui Doreka. Toröi ia ba Yafo, banua sahatö ba Lida. Talifusöda si lö faröi andre, iʼogunaʼö ginötö hegöi okhötania si fao faʼatua-tua, ”oya gamuata si sökhi nifaluania ba mamuala göi ia”. Hizaʼi, ba zi lö mudöna-döna mofökhö ia ba mate. c Abu sibai dödö ndra nifahaʼö ba Yafo me no mate ia, mendrua manö lakha mbanua si no irai manema faʼahakhö dödönia. Me ofeta Wetero ba nomo Doreka si lö ara tö mukoʼo, ifalua dandra sahöli-höli dödö si lö irai lafalua ira sinenge tanö böʼö. Mangandrö Wetero, aefa daʼö isusugi Tabita! Hadia tola ökhalaigö waʼomuso dödö ndra lakha mbanua hegöi ira nifahaʼö me ikaoni ira Fetero ba mbateʼe ba iforomaʼö khöra wa no ifuli auri Tabita? Tatu möi fangaʼaroʼöra zalua andrö ba wanaögö fanandraigö ba zi so miföna! Lö ahöli dödöda na ”tehöngö zalua andre ba zi sagörö Yafo, ba ato niha zi faduhu tödö khö Zoʼaya”.—Hal. 9:36-42.

Hewisa woloʼömö duma-duma Tabita?

24 So dombua wamahaʼö sabölö moguna si tola tahalö moroi ba waö-waö salua khö Tabita. (1) Faʼaurida andre lö arara. Börö daʼö, abölö sökhi na tafazökhi döi si sökhi föna Lowalangi sagötö tola nasa tafalua ia! (Sango. 7:1) (2) Hasambalö so wanusugi. Anehe Yehowa ngawalö zi sökhi nifalua Tabita, ba ifahowuʼö ia. Lö olifu Yehowa wamorege nifaluada ba hasambalö isusugi hewaʼae na mate ita fatua lö tohare Hamagedo. (Heb. 6:10) Börö daʼö, hewaʼae ba ginötö waʼatosasa so ita iadaʼa mazui ba ginötö waʼohahau dödö, dataʼanauʼö gölöda ba tahaogö wanuriaigö turia sanandrösa khö Keriso.—2 Ti. 4:2.

a Faigi kotak ” Saulo Niha Farizaiʼo.”

b Sasesenia, ira sinenge zanohugö ba wameʼe buala geheha niʼamoniʼö ba niha böʼö. Hizaʼi, ba zalua andre, te Yesu zameʼe faʼabölö khö Anania ba wameʼe eheha niʼamoniʼö khö Zaulo. Me no aefa ifalalini gera-erania Saulo, ara awena falukha ia khö ndra sinenge si 12, hewaʼae na lö tebulö ifalua halöwönia sagötö daʼö. Andrö wa ifaigi lala tanö böʼö Yesu enaʼö lö tebulö so waʼabölö khö Zaulo ba wamalua halöwö fanuriaigö.