Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

O’ö zi Fahuwu khö Yehowa

O’ö zi Fahuwu khö Yehowa

”Khö zangata’ufi ya’ia fahuwu Yehowa; ba ifarongongö khöra nifakhoinia andrö.”​—ZIN. 25:14.

SINUNÖ: 27, 21

1-3. (a) Hana wa faduhu dödöda wa tola tobali ita si fahuwu khö Lowalangi? (b) Hadia nifatunöda ba duho da’a?

BA ZURA Ni’amoni’ö, tölu kali mutötöi Gaberahamo si fahuwu khö Lowalangi. (II Nga. 20:7; Yes. 41:8; Yak. 2:23) Hadia da’ö geluahania wa ha Aberahamo niha si no irai tobali si fahuwu khö Yehowa? Tenga. Ifatunö khöda Sura Ni’amoni’ö wa fefu ita tola tobali si fahuwu khönia.

2 Oya wa’ö-wa’ö ba Daromali Lowalangi sanandrösa ba niha si lö faröi sangata’ufi Yehowa, samati ba si fahuwu khönia. (Baso Zinunö 25:14.) Ya’ira andrö fao ba gotalua ”lawuo samaduhu’ö” nitötöi Waulo. Fefu ira mufotöi si fahuwu khö Lowalangi.​—Heb. 12:1.

3 Datafaigi datölu zi fahuwu khö Yehowa si no musura ba Zura Ni’amoni’ö: (1) Ruti, lakha mbanua si lö faröi moroi ba mbanua Moabi, (2) Hisikia, razo samati moroi ba mado Yuda, ba (3) Maria, ina Yesu si so fangide-ngide’ö. Hadia zi tobali famaha’ö khöda moroi ba nifaluara me no tobali ira si fahuwu khö Lowalangi?

FA’OMASI SI LÖ FARÖI NIFOROMA’Ö RUTI

4, 5. Hadia gangetula sabua nihalö Ruti, ba hana abua khönia wanga’i angetulania da’ö? (Faigi gambara ba wamobörö wamaha’ö.)

4 Naomi hegöi umönönia Ruti ba Orafa, mofanö ira i’otarai mbanua Moabi numalö ba mbanua Gizara’eli. Ba dalu lala, mangawuli Gorafa ba mbanua Moabi. Hadia gangetula nihalö Ruti? Ihalö gangetula sabua sibai. Hadia mangawuli ia ba mbanua Moabi si so ira talifusönia, mazui lö iröi ninania matuania sotöi Naomi wefao ba Mbetilekhema?​—Rut. 1:1-8, 14.

5 Ba mbanua Moabi toröi ndra talifusö Ruti. Tola manö mangawuli ia ba da’ö ba latema’ö ia ira talifusönia. Aboto ba dödönia niha si töröi ba mbanua Moabi, li ni’oguna’öra hegöi si to’ölö lafalua. Na möi ia ba Mbetilekhema, lö i’ila ibe’e khönia Naomi zimane da’ö. Ba aombö dödö Naomi na lö isöndra wo’omo Ruti hegöi omonia. Andrö, ifarou ia Naomi mangawuli ba mbanua Moabi, simane Gorafa ”ifuli ia ba niwara ba khö lowalangira”. (Rut. 1:9-15) Hiza’i, lö ifuli ia Ruti ba mbanuania hegöi khö lowalangira si lö atulö.

6. (a) Hadia gangetula si sökhi nihalö Ruti? (b) Hana wa iwa’ö Mboasi khö Ruti wa ibali’ö Yehowa tobali sawatönia?

6 Tola manö moroi khö Naomi mazui khö wo’omonia ifaha’ö ia Ruti sanandrösa khö Yehowa. Ifaha’ö ia wa lö fagölö Yehowa khö lowalangi nifosumange niha Moabi. I’omasi’ö göi Yehowa ba aboto ba dödönia wa no sinangea mufosumange ba mu’omasi’ö ia. Andrö, ihalö gangetula si sökhi. Imane khö Naomi, ”Iwau niwagu, ba Lowalangiu Lowalangigu.” (Rut. 1:16) Ahöli-höli dödöda na ta’angeraigö wa’omasi Ruti khö Naomi. Hiza’i, sabölö ahöli dödöda ya’ia da’ö fa’omasinia khö Yehowa. Da’ö göi mbörö wa ahöli dödö Mboasi, sanuno ya’ia börö me ’i’alui zawatönia, barö gafi Yehowa’. (Baso Ruti 2:12.) Moroi ba wehede Mboasi andrö itörö tödöda nono wofo sawena tumbu, ilumö’ö ia barö gafi ninania. (Zin. 36:8; 91:1-4) Simanö göi, ilumö’ö Ruti Yehowa ba ifahowu’ö ia börö wamatinia. Lö maniasa Ruti ba gangetula nihalönia andrö.

7. Hadia zi tobali fanolo ba niha si so fa’aombö-aombö dödö ba wolulu fa’aurira khö Yehowa?

7 Ato niha samaha’ö ya’ia sanandrösa khö Yehowa. Hiza’i, lö lafili ena’ö ilumö’ö ira Yehowa. Aombö dödöra wolulu fa’aurira khö Yehowa hegöi ba wamayagö idanö. Na simane da’ö nirasoimö, angeraigö hana wa so khöu wa’aombö-aombö dödö. Ero samösa niha, samösa lowalangi nifosumangera. (Yos. 24:15) Andrö, moguna öfosumange Lowalangi sindruhu. Na ölulu wa’aurimö khö Yehowa, da’ö dandra wa mamati ndra’ugö khönia, ibe’e khöu wolumö’ö. Itolo ndra’ugö ena’ö lö tebulö öfosumange ia hewa’ae oya gabula dödömö. Simanö nifalua Lowalangi khö Ruti.

”YEHOWA I’OLEMBAI”

8. Tutunö hewisa waö-waö wa’auri Hisikia me iraono ia.

8 Aröu faehu wa’auri Hisikia moroi ba wa’auri Ruti. Ya’ia andrö moroi ba soi si tobali tana khö Lowalangi. Hiza’i ato ndraono Gizara’eli si no faröi. Lö sökhi gamuata nama Hisikia, sotöi Razo Gahasi. Lö ifosumange gosali Lowalangi ba ifarou niha sato ena’ö lafosumange lowalangi tanö bö’ö. Ifatörö ba galitö dalifusö Hisikia tobali sumange mba’ali. Sindruhu-ndruhu wa lö baga waö-waö wa’auri Hisikia me iraono ia!​—II Raz. 16:2-4, 10-17; II Nga. 28:1-3.

9, 10. (a) Hana wa tola manö mofönu Hisikia? (b) Hadia mbörö wa tenga sinangea abao dödöda khö Lowalangi? (c) Hana wa böi tawa’ö tödöda wa salua khö ndra satuada da’ö zotatugöi wa’aurida dania?

9 Börö me lö sökhi duma-duma nifalua Gahasi, tola manö mofönu ba abao dödö Hisikia khö Yehowa. Ba ginötö andre ato göi zorasoi simane Hisikia, ba tola manö ’abao dödöra khö Yehowa’ hegöi ba gorahuania. (Gamd. 19:3) So göi zanguma’ö börö me nga’ötö niha si lö sökhi ira, andrö wa lafalua zi lö sökhi. (Hez. 18:2, 3) Hadia sindruhu da’ö?

10 Lö’ö! Oroma moroi ba wa’auri Hisikia. Tenga sinangea mofönu ita khö Yehowa. Tenga ya’ia mbörö wa’alua zi lö sökhi ba niha. (Yob. 34:10) Sindruhunia satua zamaha’ö iraonora ba wamalua si sökhi mazui si lö sökhi. (Gamd. 22:6; Kol. 3:21) Hiza’i, tenga göi da’ö geluahania wa tobali sökhi ita mazui lö sökhi börö ndra satuada. Hadia mbörö? Börö me no itehegö khöda Yehowa wofili hadia zi sökhi mazui si lö sökhi. (V Moz. 30:19) Hadia nifili Hisikia?

Ato zi bohou ebua zamaha’ö ya’ira ba zindruhu hewa’ae no fabö’ö-bö’ö zalua ba wa’aurira (Faigi ngenoli si 9, 10)

11. Hana wa razo si sökhi sibai Hisikia ba mado Yuda?

11 Hewa’ae namania andrö razo si lö sökhi sibai ba mado Yuda, hiza’i ononia Hisikia no razo sabölö sökhi. (Baso II Razo 18:5, 6.) Lö itara lahe namania ba ihaogö ifondro-ndrorongo mene-mene hegöi degu-degu nifa’ema ndra sama’ele’ö khö Yehowa, simane Yesaya, Mikha, ba Hosea. Da’a zamarou tödönia ba wanga’atulö’ö ngawalö zala nifalua namania. I’andrö khö Lowalangi ba wangefa’ö zala nono mbanuania ba ihori nadu si so ba gosali. (II Nga. 29:1-11, 18-24; 31:1) Me isuwö Yeruzalema Zaneribi, Razo Asiria, lö ata’u Hisikia ba mamati ia. Faduhu dödönia wa ilumö’ö ba i’abölö’ö nono mbanuania Yehowa. (II Nga. 32:7, 8) No irai so wayawasa khö Hisikia, hiza’i ba ginötö ibe’e khönia Yehowa degu-degu so khönia wangide-ngide’ö. (II Nga. 32:24-26) Oroma sibai wa Hisikia andre tobali duma-duma si sökhi sinangea ta’o’ö. Lö itehe ifakiko wa’aurinia ha börö-börö zalua moroi ba nösi nomonia. Iforoma’ö wa si fahuwu khö Yehowa ia.

12. Simane Hisikia, hewisa niha Keriso ba ginötö andre laforoma’ö wa si fahuwu khö Yehowa ira?

12 Ulidanö ba ginötö andre lö sökhi ba lö fa’omasi. Ato ndraono ba ginötö iada’a lö larasoi wa’omasi moroi khö zatuara i’otarai me ide-ide irugi ba wa’ebuara. (II Tim. 3:1-5) Hewa’ae no fabö’ö-bö’ö lala wa’auri niha Keriso ero sambu-sambua omo, hiza’i la’odödögö wahuwusara khö Yehowa. Simane Hisikia, hewa’ae lö sökhi gamuata zatuada tenga da’ö zotatugöi na sökhi wa’aurida ba zi so föna mazui lö’ö. No itehegö khöda Lowalangi wotatugöi hadia zinangea tafili. Simane nifalua Hisikia, tafili ba wamosumange Lowalangi.

’HIZA, ENONI YEHOWA NDRA’O’

13, 14. Hana wa abua halöwö nitema Maria, ba hadia niwa’önia khö mala’ika Gaberieli?

13 Me no ha’uga fakhe mate Hisikia, so samösa ndra alawe sawuyu-wuyu, si so fangide-ngide’ö sotöi Maria. Fahuwu sibai ia khö Yehowa ba no tebe’e khönia halöwö sahöli-höli dödö. Manabina ia ba tumbu khönia nono Lowalangi ba ya’ia zangebua’ö! Tatu manö i’omasi’ö ba ifaduhusi tödö ia Yehowa, andrö wa ibe’e khönia halöwö si sökhi. Hiza’i, hadia nifalua Maria me tebe’e khönia halöwö andrö?

’Hiza, enoni Yehowa ndra’o’ (Faigi ngenoli si 13, 14)

14 Asese tafatunö-tunö halöwö sebua si no labe’e khö Maria, hiza’i hadia no irai ta’angeraigö hadia zi tobali abula dödönia? Duma-dumania, imane khönia mala’ika Gaberieli wa manabina ia dania hewa’ae lö irai orudu ia ba ndra matua. Lö ifatunö Gaberieli ba nösi nomo Maria hegöi ba zi faola omo khönia, hewisa wa tola manabina ia. Hadia dania zi so ba wangera-ngerara? Hewisa Maria ba wamaduhu’ö khö Yosefo wa lö si faröi ia khönia? So nasa noro dödönia ba wangebua’ö ono Lowalangi tobali ono niha! Lö ta’ila hadia zi tobali abula dödö Maria, hiza’i ta’ila hadia nifaluania me no aefa fahuhuo ia khö mala’ika Gaberieli. Imane, ’Hiza, enoni Yehowa ndra’o, ya’itörö khögu niwa’öu.’​—Luk. 1:26-38.

15. Hana wa ahöli-höli dödöda wamati ni’okhögö Maria?

15 Sindruhu-ndruhu aro wamati ni’okhögö Maria! Simane sawuyu, tola ifalua gofu hadia ia ni’andrö khönia. Faduhu dödönia wa hasambalö itolo ba ilumö’ö ia Yehowa. Hana wa tola aro wamati Maria? Lö ni’okhögöda famati me awena tumbu ita, hiza’i tola tafatumbu’ö wamatida ba ta’andrö ena’ö ifahowu’ö Lowalangi. (Gal. 5:22; Ef. 2:8) Iforege Maria ba wanga’aro’ö famatinia. Hezo ta’ila da’ö? Datafaigi hewisa lala wamondro-drongonia hegöi ba nifadunö-dunönia.

16. Hadia zangoroma’ö wa Maria andrö niha samondro-ndrongo si sökhi?

16 Lala wamondro-ndrongo Maria. Imane Sura Ni’amoni’ö, ”Ba ndra mu’ali’o’ö wamondrongo, böi ndra mufahulö wehede.” (Yak. 1:19) Maria andrö no niha samondro-ndrongo si sökhi. Ifatunö khöda Sura Ni’amoni’ö wa i’ame’egö tödö ba i’angerönusi hadia zi no irongo, mendrua manö ba zi no ifaha’ö ya’ia sanandrösa khö Yehowa. Duma-dumania me no tumbu Yesu, ira kubalo lafa’ema khö Maria hadia zi no iwa’ö mala’ika. Me 12 fakhe ndröfi Yesu, iwa’ö wehede si möi fa’ahöli-höli dödö Maria. Moroi ba duma-duma si dombua andre, oroma wa ihaogö ifondro-ndrongo Maria hadia manö zi no irongo, lö olifu ia, ba i’ame’egö tödö sibai.​—Baso Luka 2:16-19, 49, 51.

17. Hadia zi tola tafaha’ö ita moroi khö Maria sanandrösa ba nidunö-dunönia?

17 Nidunö-dunö Maria. Lö ifatunö khöda fefu Zura Ni’amoni’ö hadia manö nidunö-dunö Maria. Hiza’i, fehedenia soya no tesura ba zura Luka 1:46-55. Moroi ba wehedenia andre zangoroma’ö wa so khö Maria wa’aboto ba dödö sanandrösa ba Gamabu’ula Li si Föföna. Hana wa tola? Fagölö ngawua wehede Maria ba wangandrö Khana, ina Zamueli. (I Zam. 2:1-10) Te 20 kali itötöi Maria ayati zura Gamabu’ula Li si Föföna. Tatu manö omasi ifatunö zindruhu si no isöndra moroi khö Yehowa si no tobali si fahuwu khönia.

18. Hewisa wa tola ta’o’ö wamati Maria?

18 Simane Maria, tola manö tatema halöwö moroi khö Yehowa, ba tamane wanguma’ö abua khöda wamalua ya’ia. Datao’ö duma-duma Maria, tatema halöwö andrö si fao fangide-ngide’ö ba faduhu dödöda wa hasambalö itolo ita Yehowa. Tola göi ta’o’ö wamati Maria na tahaogö tafondro-ndrongo niwa’ö Yehowa ba ta’angerönusi zi no tafaha’ö ya’ita sanandrösa khönia hegöi ohitö dödönia. Ba tasöndra wa’omuso dödö na tadunö-dunö da’ö ba niha fefu.​—Zin. 77:12, 13; Luk. 8:18; Rom. 10:15.

19. Na ta’o’ö wamati niha si no musura ba Zura Ni’amoni’ö, hadia zi faduhu dödöda?

19 Ruti, Hisikia, hegöi Maria, ya’ira andre si fahuwu khö Yehowa, fagölö simane Aberahamo. Baero da’ö, so ”lawuo samaduhu’ö” si no tobali si fahuwu khö Lowalangi göi. Data’o’ö wamatira saro andrö. (Heb. 6:11, 12) Na tafalua da’ö, faduhu dödöda wa tola tobali si fahuwu khö Yehowa ita irugi zi lö aetu!