Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

Yehowa Zondrönia’ö Ono Mbanuania

Yehowa Zondrönia’ö Ono Mbanuania

”Lö ibato wamasao ya’ugö Yehowa.”YESAYA 58:11.

SINUNÖ: 15222

1, 2. (a) Hadia gamaehuta ndra Samaduhu’ö Yehowa ba agama bö’ö? (b) Hadia nitutunöda ba wamaha’ö da’a hegöi ba wamaha’ö migu föna?

ASESE manofu-nofu niha khö ndra Samaduhu’ö Yehowa, ”Haniha zondrönia’ö ya’ami?” Lasofu da’ö börö me oya agama nidönia’ö ndra matua hegöi ira alawe iada’a. Hiza’i, omasi ita tafaduhu’ö wa Sondrönia’ö ya’ita tenga niha si lö mo’ahonoa. Sondrönia’ö ya’ita ya’ia da’ö Yesu Keriso! I’o’ö niwa’ö Namania hegöi Sondrönia’ö ya’ia, Yehowa.Matai’o 23:10.

2 So göi ngawawa ndra matua nifotöi ’sawuyu si lö faröi ba satua-tua’. Ya’ira zondrönia’ö ono mbanua Lowalangi ba gulidanö irugi iada’a. (Matai’o 24:45) Hiza’i, hezo tola ta’ila wa sindruhu-ndruhu i’odela Nononia Yehowa ba wondrönia’ö ya’ita? Datatutunö tölu ngawalö dandra same’e faduhu dödöda. Hewa’ae na niha gulidanö ni’oguna’ö Yehowa ba wondrönia’ö ono mbanuania, hiza’i aboto ba dödöda wa lö tebulö tobali Sondrönia’ö satulö Yehowa ba nono mbanuania.Yesaya 58:11.

EHEHA NI’AMONI’Ö ZANGABÖLÖ’Ö YA’IRA

3. Hadia zanolo Moze irege tola idönia’ö ndraono Gizara’eli?

3 Ibe’e gehehania Lowalangi khö genoninia. Ifili Moze Lowalangi ba wondrönia’ö ndraono Gizara’eli. Hadia zanolo ya’ia ena’ö i’onorogö tödö halöwö sebua nibe’e khönia andre? Ibe’e Yehowa ’gehehania ni’amoni’ö’ khö Moze. (Baso Yesaya 63:11-14.) Börö me ehehania zanolo Moze, andrö wa tola ta’ila wa sindruhunia Yehowa zondrönia’ö ono mbanuania.

4. Hadia zangoroma’ö wa no itema geheha si’otarai khö Lowalangi Moze? (Faigi gambara ba wamobörö wamaha’ö.)

4 Hadia tola la’ila niha wa no itema geheha si’otarai khö Lowalangi Moze? Tola! Ibe’e gehehania ni’amoni’ö Yehowa irege tola ifalua Moze dandra sahöli-höli dödö hegöi ba wamaduhu’ö töi Lowalangi khö Wara’o, samatörö ba danö Miserai. (II Moze 7:1-3) Eheha ni’amoni’ö zanolo Moze irege tobali ia sondrönia’ö safönu fa’omasi ba fanaha tödö. No aröu faehu ia moroi khö ndra sondrönia’ö ba mbanua bö’ö sangokhögö amuata fakhögusa ba si lö sökhi! (II Moze 5:2, 6-9) Sindruhu-ndruhu wa no ifili Moze Yehowa ba wondrönia’ö ono mbanuania.

5. Ha’ökhö manö ibe’e geheha ni’amoni’önia Yehowa ba wondrönia’ö ono mbanuania?

5 Ha’ökhö nasa ibe’e geheha ni’amoni’ö Yehowa ba wondrönia’ö ono mbanuania? Imane Sura Ni’amoni’ö, ”Ba fahöna geheha fa’atua-tua khö Yosua andrö, ono Nuni.” (V Moze 34:9) ”Ba so geheha Yehowa khö Gideono.” (Zanguhuku 6:34) Ba ”so geheha Yehowa khö Dawido”. (I Zamueli 16:13) Ya’ira andre la’odaligö geheha Lowalangi ba wanolo ya’ira wamalua hadia ia zi tebai ikhamö fa’abölöra. (Yosua 11:16, 17; Zanguhuku 7:7, 22; I Zamueli 17:37, 50) Ba da’a ta’ila wa ha Yehowa zi tola mame’e khöra fa’abölö ba wamalua halöwö sebua. Börö da’ö, sinangea na ha ya’ia nisuno.

Ba ginötö la’o’ö niwa’ö Moze, Yosua, Gideono, ba Dawido iraono mbanua Lowalangi sindruhunia latema’ö Yehowa tobali Sondrönia’ö ya’ira

6. Hana wa itötöna ba nono mbanuania Yehowa ena’ö lafosumange ndra sondrönia’ö ya’ira?

6 Hadia zinangea lafalua iraono Gizara’eli me la’ila wa no itema geheha Lowalangi Moze, Yosua, Gideono, hegöi Dawido? Sinangeania mena’ö na lafosumange ira. Me so zokökö-kökö khö Moze, imane Yehowa, ”Hawa’ara tebato wango’aya niha andrö ya’o”? (IV Moze 14:2, 11) Ba da’a ta’ila wa ifili ndra matua Yehowa ba wondrönia’ö ono mbanuania. Na la’o’ö niwa’ö ndra sondrönia’ö andre, ba da’ö oroma wa sindruhu-ndruhu la’o’ö niwa’ö Yehowa, si no tobali Sondrönia’ö ya’ira.

ITOLO IRA MALA’IKA

7. Hewisa wanolo ndra mala’ika Moze?

7 Ira malai’ika, latolo niha si no tobali enoni Lowalangi. (Baso Heberai’o 1:7, 14.) I’oguna’ö mala’ikania Lowalangi ba wame’e fanuturu lala khö Moze. Si oföna, samösa mala’ika ”sangoroma’ö ya’ia khönia, ba ngafu ndroi andrö”. Ba ibe’e khönia halöwö ba wangefa’ö ndraono Gizara’eli hegöi ba wondrönia’ö ya’ira. (Halöwö Zinenge 7:35) Si dua, i’oguna’ö mala’ikania Lowalangi ba wame’e khö Moze Goroisa si tobali fanuturu lala ba ndraono Gizara’eli. (Galatia 3:19) Si tölu, imane khönia Yehowa, ”Ba ohe niha andrö ba niwa’ögu khöu; mowaö-waö fönau mala’ika andrö khögu.” (II Moze 32:34) Hewa’ae lö itutunö Sura Ni’amoni’ö wa no irai la’ila iraono Gizara’eli mala’ika andrö mazui lö’ö, hiza’i moroi ba wamaha’ö hegöi ba wanuturu lala nibe’e Moze khöra, ba da’a aboto ba dödöda wa latolo ia ira mala’ika.

8. Hadia nifalua mala’ika ba wanolo Yosua hegöi Hizikia?

8 Haniha manö nasa zi no irai latolo ira mala’ika? Imane Sura Ni’amoni’ö wa ”solohe sanuwö andrö, khö Yehowa”, samösa mala’ika, sanolo Yosua ba wasuwöta ba wolawa mbanua Kana’ana. (Yosua 5:13-15; 6:2, 21) Aefa da’ö, ba ginötö mamatörö Razo Hizikia ba nono mbanua Lowalangi, ngahönö zaradadu Asiria sedöna manuwö mbanua Yeruzalema. Hiza’i, ba zi sara wongi, samösa ’mala’ika Yehowa, ibunu 185.000’ zaradadu Asiria.—II Razo 19:35.

9. Hewa’ae lö mo’ahonoa genoni Lowalangi, hadia zi lö tola lö lafalua iraono Gizara’eli?

9 Mo’ahonoa ndra mala’ika. Hiza’i, lö mo’ahonoa ndra matua nitolora. Duma-dumania, no irai lö ifosumange Yehowa Moze. (IV Moze 20:12) Lö i’andrö wanuturu lala moroi khö Lowalangi Yosua ba ginötö fawu’u li ia ba mbanua Gibeona. (Yosua 9:14, 15) No irai asiliawa Hizikia. (II Nga’ötö 32:25, 26) Hewa’ae lö mo’ahonoa ira, hiza’i moguna lafosumange ira iraono Gizara’eli. Aboto ba dödö ndraono Gizara’eli wa i’oguna’ö mala’ikania Yehowa ba wanolo ndra sondrönia’ö andrö. Ba da’a oroma, wa Yehowa zondrönia’ö ono mbanuania.

TAROMALI LOWALANGI ZAME’E KHÖRA FANUTURU LALA

10. Hadia zangoroma’ö wa i’o’ö Goi-goi Lowalangi Moze?

10 Taromali Lowalangi zame’e fanuturu lala ba genoninia. Ba Zura Ni’amoni’ö Goi-goi nibe’e ba ndraono Gizara’eli lafotöi ia ”Goroisa Moze”. (I Razo 2:3) Hiza’i, itutunö Sura Ni’amoni’ö wa Yehowa zame’e Goroisa andrö ba ndraono Gizara’eli. Moguna göi i’o’ö Goroisa da’ö Moze. (II Nga’ötö 34:14) Duma-dumania, me no aefa itutunö khönia Yehowa lala ba wangehaogö ose Lowalangi, iwa’ö Sura Ni’amoni’ö wa ”i’o’ö sibai Moze niwa’ö Yehowa khönia; simanö wolaunia”.II Moze 40:1-16.

11, 12. (a) Hadia nifalua Yosua hegöi razo tanö bö’ö samatörö ba nono mbanua Lowalangi? (b) Hewisa wame’e Daromali Lowalangi fanuturu lala khö ndra matua si tobali samatörö?

11 Ifaha’ö ia ba Daromali Lowalangi Yosua ba ginötö tobali ia sondrönia’ö. Ba imane khönia Yehowa, ”Öfatou-tou tödöu, bongi ma’ökhö, ena’ö ö’alui wolo’ö fefu hadia ia nitanö ba zura andrö.” (Yosua 1:8) Razo samatörö ono mbanua Lowalangi moguna labaso huku andrö ero ma’ökhö, lasura ia, ba la’o’ö ’daromali goroisa andrö, awö nifakhoi andrö, fefu’.—Baso V Moze 17:18-20.

12 Hewisa wame’e Daromali Lowalangi fanuturu lala ba ndra matua si tobali sondrönia’ö? Angeraigö atö duma-duma Razo Yosia. Sekretaris Yosia, ibaso Goroisa Moze si no musöndra. * ”Ba me irongo razo niwa’ö ba zura Goroisa andrö, ba isika nukhania.” Taromali Lowalangi zamarou tödö Yosia ba wangohori fefu nadu ba mbanua da’ö, ba ifalua göi Gowasa Fasa sebua. (II Razo 22:11; 23:1-23) Börö me lao’ö Daromali Lowalangi ira Yosia hegöi awönia samatörö si lö faröi tanö bö’ö, latehegö lawu’ai wanuturu lala nibe’era ba nono mbanua Lowalangi. Si tobali mbuania, la’o’ö Lowalangi iraono mbanuania.

13. Hadia gamaehutania samatörö ono mbanua Lowalangi moroi khö ndra samatörö mbanua bö’ö?

13 Ha fangera-ngera niha gulidanö si no öna-öna si tobali fanuturu lala ba niha samatörö ba mbanua bö’ö. Duma-dumania, niha samatörö ba mbanua Kana’ana hegöi ono mbanuania samalua gamuata si lö sökhi. Lafalua gamuata wohorö ba gotalua zi fatalifusö, ba gurifö, hegöi ba wamalua fa’orudu ndra matua ba ndra matua. Labe’e göi ndraonora tobali sumange nadu, ba lamosumange nadu. (III Moze 18:6, 21-25) Ira samatörö Mbabilona hegöi Miserai, lö la’okhögö goi-goi sanandrösa ba wa’ehao simane ni’okhögö nono mbanua Lowalangi. (IV Moze 19:13) Aboto ba dödö nono mbanua Lowalangi wa omasi ndra sondrönia’ö ya’ira si lö faröi ena’ö lö ra’iö lala wamosumange nifaluara, lö ta’unö mbotora ba latimbagö gamuata fohorö. Da’a zangoroma’ö wa Yehowa zondrönia’ö ya’ira.

14. Hana wa ibe’e degu-degu Yehowa khö ndra samatörö ono mbanuania?

14 So ösa razo samatörö ono mbanua Lowalangi si lö molo’ö fanuturu lala moroi khö Lowalangi. Razo si faröi andre, latimbagö wanuturu lala nibe’e geheha ni’amoni’ö moroi khö Lowalangi, mala’ikania, ba Taromalinia. Irege ibe’e khöra degu-degu Yehowa ba iheta ira tobali samatörö. (I Zamueli 13:13, 14) No ituyu Yehowa samösa zamatörö so’ahonoa ba zi so miföna.

NO ITUYU YEHOWA ZAMATÖRÖ SO’AHONOA

15. (a) Hewisa wangoroma’ö ndra sama’ele’ö wa hasambalö tohare samösa zamatörö so’ahonoa? (b) Haniha zamatörö so’ahonoa andrö?

15 Ngahönö fakhe fa’ara, no ifabu’u Yehowa wa hasambalö ituyu samösa zamatörö so’ahonoa ba nono mbanuania. Duma-dumania, imane Moze ba ndraono Gizara’eli, ”I’asogö dania khöu zama’ele’ö Lowalangiu, Yehowa, oi ya’ami, iwami, sama’ele’ö simane ya’odo; li da’ö dania mifondro-ndrongo.” (V Moze 18:15) Iwa’ö göi Yesaya wa Ya’ia andre dania tobali ”salawa ba samatörö”. (Yesaya 55:4) Ba no isura Danieli wa Mesia si tohare tobali ”Salawa”. (Danieli 9:25) Ba gafuriatania, ifaduhu’ö Yesu wa ya’ia andre ”Salawa” ba nono mbanua Lowalangi. (Baso Matai’o 23:10.) Faduhu dödö ndra nifaha’ö Yesu wa ya’ia andre nituyu Lowalangi irege la’o’ö ia. (Yohane 6:68, 69) Hana wa tola faduhu dödöra wa Yesu Keriso andre zi no ituyu Yehowa si tobali samatörö ba nono mbanuania?

No ifili Yesu Yehowa tobali samatörö so’ahonoa

16. Hadia dandra wa so geheha ni’amoni’ö khö Yesu?

16 Eheha ni’amoni’ö zame’e fa’abölö khö Yesu. Me tebayaigö idanö Yesu, i’ila Yohane wa ”tebokai mbanua si yawa, ba möi mitou ba khönia geheha, hulö marafadi”. Ba lö ara aefa da’ö, ”ifarou ia eheha, ba we’amöi ba danö si mate”. (Mareko 1:10-12) Eheha ni’amoni’ö moroi khö Lowalangi zame’e fa’abölö khö Yesu ba wamaha’ö hegöi ba wamalua tandra sahöli-höli dödö sagötö me so ia ba gulidanö. (Halöwö Zinenge 10:38) Aefa da’ö, eheha ni’amoni’ö zanolo Yesu ba wangoroma’ö fa’omasi, fa’owua-wua dödö, hegöi famati saro. (Yohane 15:9; Heberai’o 12:2) Lö hadöi samatörö tanö bö’ö sangokhögö eheha ni’amoni’ö simane da’ö. Da’a zangoroma’ö wa Yesu andre no ifili ia Yehowa tobali Samatörö.

Hewisa wanolo ndra mala’ika Yesu me aefa tebayagö ia idanö? (Faigi ngenoli si-17)

17. Hadia nifalua ndra mala’ika ba wanolo Yesu?

17 Latolo Yesu ira mala’ika. Lö ara me no aefa tebayaigö idanö Yesu, ”la ondrasi ia mala’ika, möi ira ngoni-ngoninia”. (Matai’o 4:11) Ba mbongi fatua lö mate ia, ”to’ele khönia mala’ika, moroi ba zorugo, sangabölö’ö ya’ia”. (Luka 22:43) Faduhu dödö Yesu wa hasambalö ifatenge mala’ikania Yehowa ba wanolo ya’ia ba ginötö moguna khönia wanolo.Matai’o 26:53.

18, 19. Hewisa wangodaligö Yesu Daromali Lowalangi ba wa’auri hegöi ba wamaha’önia?

18 Taromali Lowalangi zame’e fanuturu lala khö Yesu. I’o’ö Yesu wanuturu lala moroi ba Zura Ni’amoni’ö, i’otarai me ibörötaigö halöwö fanuriaigö irege me mate ia ba döla geu. Hewa’ae ba wamakao so ia, lö aetu itutunö wama’ele’ö sanandrösa khö Mesia. (Matai’o 4:4; 27:46; Luka 23:46) Niha sondrönia’ö ba agama ba götö da’ö, no aröu faehu ira moroi khö Yesu. Lö la’oguna’ö nösi Daromali Lowalangi na no faehu da’ö moroi ba nifaha’öra. Ibaso Daromali Lowalangi Yesu me itutunö sanandrösa ba nifaluara. Imane, ”Lafosumange ndra’o bewera niha andrö, ba tödöra, ba no aröu khögu. Zaya-zaya gölö ba wamosumangera ya’o, me no nifakhoi niha wamahaöra andrö.” (Matai’o 15:7-9) Lö ituyu Yehowa niha si lö molo’ö Taromalinia tobali samatörö ba nono mbanuania.

19 I’oguna’ö Daromali Lowalangi Yesu ba ginötö ifaha’ö niha. Me latandrawaisi ia ira sondrönia’ö ba agama, lö i’oguna’ö wangera-ngerania samösa mazui si no irai itörö ba wame’e khöra fanema li. Hiza’i, ibe’e wanema li moroi ba Zura Ni’amoni’ö. (Matai’o 22:33-40) Tola manö ahöli-höli dödö niha na itutunö Yesu waö-waö wa’aurinia ba zorugo hegöi ba womböwöi ulidanö ma’asagörö. Hiza’i, börö me i’omasi’ö sibai Daromali Lowalangi, andrö wa ifili ba wanutunö hadia ia zi no tesura ba Daromali andrö. Ba ”ibokai dödöra, fa aboto ba dödöra zi so ba zura”.Luka 24:32, 45.

20. (a) Hewisa wamosumange Yesu Yehowa? (b) Hadia gamaehuta mbua-bua Yesu khö Herode Agripa I?

20 Hewa’ae ahöli-höli dödö niha samondro-ndrongo wamaha’ö Yesu, hiza’i hasambalö isunö Yehowa si no mamaha’ö ya’ia. (Luka 4:22) Ba ginötö so samösa niha si kayo sanguma’ö khö Yesu ”samahaö si sökhi”, iforoma’ö wangide-ngide’ö Yesu ba itema linia imane, ”Hana wa öwa’ö si sökhi ndra’o? Lö si sökhi, baero zi ha samösa andrö, Lowalangi.” (Mareko 10:17, 18) No aröu fabö’ö mbua-bua Yesu moroi khö Herode Agripa I si tobali samatörö ba Yudea, walu fakhe me no aefa iwa’ö wehede da’ö Yesu. Samuza inötö, me so gangowuloa si tohude, i’obaru mbaru razo sabölö sökhi Herode. Ba me la’ila ia ba melarongo linia, lamane niha, ”Li Lowalangi da’ö, ba tenga li niha.” Omasi Herode na la folakhömi ia niha. Hiza’i hadia zalua? ”Ba i’anemai’ö ibözi ia mala’ika Zo’aya, me tenga Lowalangi ifosumange; ba mate ia, ni’a guö-kuö.” (Halöwö Zinenge 12:21-23) Ba da’a ta’ila wa lö ituyu Herode Yehowa tobali samatörö. Hiza’i, i’oroma’ö Yesu wa ya’ia andre nituyu Lowalangi, ba hasambalö ifosumange Yehowa si tobali Samatörö Salawa ba nono mbanuania.

21. Hadia wamaha’ö khöda ba migu fönada?

21 Omasi Yehowa na Mamatörö Yesu tenga ha ba zi sabata. Me no aefa tesusugi ia, imane Yesu khö ndra nifaha’önia, ”Fefu wa’abölö andre ba zorugo ba ba gulidanö, ba no mube’e khögu.” Imane nasa, ”Ba hiza, fao khömi ndra’o, ero ma’ökhö, irugi gamozua götö danö andrö.” (Matai’o 28:18-20) Börö me ba zorugo so Yesu ba lö hadöi si tola mangila ya’ia, hewisa wa tola mamatörö ia ba nono mbanua Lowalangi si so ba gulidanö? Haniha ni’oguna’ö Yehowa ba wo salahini Yesu ba gulidanö? Ba hewisa ena’ö la’ila ira niha Keriso haniha niha nifili Lowalangi andre? Fanema linia so ba wamaha’ö migu fönada.

^ par. 12 Tola manö, da’a gölu-ölu zura nisura Moze.