Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

WAÖ-WAÖ WAʼAURI

Oya Howu-Howu Nibeʼe Yehowa Khögu Börö Gangetula Nihalögu

Oya Howu-Howu Nibeʼe Yehowa Khögu Börö Gangetula Nihalögu

Me luo daʼö, döfi 1939. Maoso ndraʼaga talu mbongi ba töra sambua za ndraʼaga ba lala numalö ba Joplin, kota side-ide si so tanö ba gaekhula Missouri AS. Mahaogö sibai masigöʼö risalah barö mbawandruhö nomo niha si so ba mbanua daʼö. Me no aefa mafalua daʼö, matörö moto ba möiga mafalukhaisi gorahua tanö böʼö. No saʼae arakhagö moluo. Hizaʼi hadia mbörö wa manuriaigö ndraʼaga fatua lö si tumbu luo ba ngaluo daʼö ba maʼalio-liokö maröi mbanua daʼö? Ututunö dania.

TUMBU ndraʼo me 1934. Töi zatuagu Fred hegöi Edna Molohan. Me luo daʼö, no 20 fakhe tobali ira Ono Zekola Zura Niʼamoniʼö (Samaduhuʼö Yehowa). Uʼandrö sibai saohagölö börö me no lafahaʼö ndraʼo ba wangomasiʼö Yehowa. Toröi ndraʼaga ba Parsons, kota side-ide tanö raya gatumbukha Kansas. Arakhagö fefu ndra talifusö si so ba gangowuloama no tebayoini. Lö mamalö nösi nomoma weʼamöi ba gangowuloa hegöi ba wanuriaigö. Ba zi laluo ngaluo Satu, si toʼölönia manuriaigö ndraʼaga ba lala, na iadaʼa lafotöi ia fanuriaigö ba nahia sato niha. Itaria erege dödöma, hizaʼi asese iʼöli öma bapagu es krim ero awai mafalua halöwö fanuriaigö.

No ide-ide gangowuloama, hizaʼi ebolo sibai mbanua sinangea möiga manuriaigö. Ba daʼö, so mato hauga ngawua mbanua si gide-ide ba oya göi peternakan. So zohalöwö ba danö sameʼe khöma sayu, adulo (sawena muhalö moroi ba kandra) mazui manu ba wamuʼa mböli publikasi nibeʼema khöra. Tola maʼogunaʼö gö daʼö börö me no oföna ibuʼa bapagu okosi publikasi.

KAMPANYE FANURIAIGÖ

Labörötaigö laʼogunaʼö fonograf ba wanuriaigö ira bapagu hegöi mamagu. Tebai uʼogunaʼö daʼö börö me ide-idedo nasa. Hizaʼi omasido utolo ira ba wamuta rekaman huhuo dalifusöda Rutherford na inötö mufuli mufalukhaisi hegöi ba wamalua famahaʼö ba Zura Niʼamoniʼö.

Yaʼo, bapagu hegöi mamagu föna motoma si so fangebua li

Ifasa bapagu wangebua li yawa ba moto Ford 1936 niʼokhögöma, ba tobali moto si so fangebua li motoma. Börö daʼö tola muʼogunaʼö motoma ba wanuriaigö. Si toʼölönia, mafuta ua sakali musik enaʼö adöni dödö niha. Aefa daʼö, mafuta huhuo si teʼodane-dane ba Zura Niʼamoniʼö ba mabeʼe göi mbuku ba niha sadöni tödö.

Iʼohe bapagu moto daʼö ba taman kota mbanua side-ide Cherryvale si so ba Kansas. Ba ngaluo Migu, ato niha si möi manörö ba daʼö. Aefa daʼö, tohare wolisi ba iwaʼö khö bapagu wa tebai muʼohe ba taman moto si so fangebua li. Börö daʼö, ifindrakö moto daʼö bapagu ba lala si so ba zinga taman, enaʼö tola nasa larongo niha acara nifuta andrö. Omuso sibai dödögu börö me tola fao ndraʼo khö bapagu hegöi khö gaʼagu Jerry ba wanuriaigö simane daʼö.

Ba zi hauga fakhe, oya mafalua kampanye si tohude ba mbanua si lö manehegö halöwö fanuriaigö. Simane si no ufatunö ba wamobörö, maoso ndraʼaga ba zi talu mbongi ba ma daʼi-daʼi wameʼe risalah mazui buku side-ide barö mbawandruhö nomo niha. Aefa daʼö, ifuli faondra ndraʼaga ba wotatugöi hadia so ba gotaluama niraʼu wolisi, hizaʼi tenga ba kota mafalua daʼö.

Sambua moroi ba gotalua faosatö fanuriaigöma sadöni dödö yaʼia daʼö barisan informasi. Maʼogunaʼö poster segebua ba mafaʼoli ndraʼaga ba wamasui kota. Itörö tödögu me so ndra talifusöda si möi ba kotama ba lafasui kota, laʼogunaʼö poster si no musura ”Agama No Sambua Tandrawa ba Falimosa”. Labörötaigö moroi ba nomoma ba latörö tanö sara koma lima kilometer, lataluʼi kota ba awena zui lafuli ira ba nomoma. Maʼandrö sibai saohagölö me lö hadöi sanaha yaʼira, ba ato niha sanofu-nofu sanandrösa ba zalua andrö.

KEBAKTIAN-KEBAKTIAN SI NO IRAI UʼONDRASI ME AWUYU-WUYUDO

Asese möi nösi nomoma ba Texas ba weʼamöi ba kebaktian. Mohalöwö bapagu ba perusahaan kereta api. Börö daʼö, tola lö mabuʼa okosi kereta api na möiga ba kebaktian hegöi na möiga mafalukhaisi zi fahatö khöma. Ba Temple, Texas toröi gaʼa mamagu sotöi Fred Wismar, hegöi foʼomonia, Eulalie. Me awuyu-wuyu zibayagu Fred, ifahaʼö ia ba zindruhu ba tebayagö idanö ba mböröta ndröfi 1900-an. Itutunö göi zindruhu si no ifahaʼö ia andrö khö ndra akhinia simane mamagu. Faʼila ndra talifusöda si so ba Texas bagian tengah khö zibayagu Fred börö me no irai tobali ia hamba zona (iadaʼa lafotöi satua samasui). Sökhi sibai ia, owua-wua dödönia ba so göi khönia waʼaterou dödö. Duma-duma si sökhi ia khögu.

Me 1941, matörö kereta api weʼamöi ba kebaktian sebua nifalua ba St. Louis, Missouri. Lakaoni fefu ndraono enaʼö modadao ira ahatö ba panggung ba lafondrondrongo huhuo nifaʼema dalifusöda Rutherford, tuhonia ”Iraono Razo”. Ba gafuriata huhuonia, fefu ndraono si 15.000 faʼato latema mbuala si lö ladöna-döna. Ibeʼe khöma talifusöda Rutherford hegöi ira talifusöda sanolo yaʼia, mbuku si bohou tuhonia Children.

Me baŵa si Öfa 1943 möiga ba kebaktian ba Coffeyville, Kansas, tuhonia ”Feʼao ba Wamalua”. Ba kebaktian daʼö, marongo gangombakhata wa so waö-waö halöwö si bohou ba gangowuloa yaʼia daʼö Sekolah Pelayanan Teokratis. Matema sambua mbuku side-ide si so 52 famahaʼö niʼogunaʼö ba zekola daʼö. Ba ndröfi daʼö göi, ufaʼema huhuo si oföna sibai ba zekola andrö börö me no tobalido samösa siswa. Tohude göi khögu kebaktian andrö börö me labayagö ndraʼo idanö hegöi niha tanö böʼö ba kolam sokafu-kafu si so ba peternakan sahatö ba daʼö.

OMASIDO MOHALÖWÖ BA MBETIELI

Tama ndraʼo SMA me 1951 ba utatugöi hadia zinangea ufalua ba waʼaurigu. No irai mohalöwö gaʼagu Jerry ba Mbetieli. Omasido sibai göi mohalöwö ba Mbetieli, daʼö mbörö wa ufasuraʼö döigu. Lö ara aefa daʼö, lakaonido ba Mbetieli ba ubörötaigö mohalöwö me 10 mbaŵa si Tölu 1952. Angetula si sökhi daʼa, zanolo yaʼo enaʼö abölö oya zi tola ufalua ba wangai halöwö khö Lowalangi.

Omasido enaʼö mohalöwö ba percetakan samazökhi majalah hegöi publikasi tanö böʼö. Hizaʼi, lö irai labeʼe khögu halöwö daʼö. Labeʼe khögu halöwö tobali samaʼanö gö. Ba gafuriatania mohalöwödo göi ba naha nawu. Omasido wamalua halöwö daʼö ba oya zi bohou sawena uʼila. Falali-lali ndraʼaga wohalöwö. Daʼö mbörö wa tola oya ginötögu ba zi laluo. Asese möido ba perpustakaan Mbetieli ba oya uʼogunaʼö mbuku si so ba daʼö ba wamahaʼö yaʼo samösa. Daʼa zangaroʼö famatigu hegöi fahuwusagu khö Yehowa. Itugu monönö waʼaro dödögu ba wangai halöwö khö Yehowa ba Mbetieli gofu hawaʼara manö. No ibato Jerry wohalöwö ba Mbetieli me döfi 1949 ba mangowalu ia khö Patricia. Hizaʼi, toröi ira ahatö ba Mbetieli si so ba Brooklyn ba latolo ndraʼo, lafarou dödögu börö me bohou mohalöwö nasa ndraʼo ba Mbetieli.

Lö ara me no mohalöwö ndraʼo ba Mbetieli, laʼalui-alui ira talifusöda si so ba daʼö haniha zi tola tobali samaʼema huhuo sebua moroi ba Mbetieli. Yaʼira andre nifatenge ba wamalukhaisi ndra talifusöda si so ba mbanua niha Keriso si 320 kilometer waʼaröunia moroi ba Brooklyn. Lafaʼema huhuo sebua ba fao ira manuriaigö khö ndra talifusöda si so ba mbanua niha Keriso andrö. Samösa ndraʼo nituyu moroi ba gotaluara. Asese hulö zanizi-nizi ndraʼo ba wamalua halöwö daʼö börö me sambua za waʼara wamaʼema huhuo sebua ba ginötö daʼö. Si toʼölönia, utörö kereta api weʼamöi ba mbanua niha Keriso andrö. Itörö tödögu zalua me laluo Migu ba musim dingin me döfi 1954. Utörö kereta api ba wangawuli ba New York. Sinangeania menaʼö tanö owi urugi daʼö. Hizaʼi, so mbade si fao angi sabölö-bölö hegöi salju. Mate mesin listrik si so ba kereta api andrö ba awena ofetado ba New York ba ngaluo Sinaya bözi lima sihulö wongi. Utörö kereta api nifatörö barö danö si numalö ba Brooklyn ba uʼanemaiʼö mohalöwödo ba naha nawu. Ahou maʼifu waʼatoharegu ba marasedo börö me lö si mörö ndraʼo sara wongi. Hizaʼi, lö tobali abula dödö fefu daʼö. Omuso sibai dödögu börö me tola falulu fohalöwö ndraʼo ba mbanua niha Keriso ba ato falukhado khö ndra talifusöda.

Famaʼanö fatua lö mafaʼema acara ba studio WBBR

Ba ndröfi siföföna wohalöwögu ba Mbetieli, ibörötaigö göi fao ndraʼo ba acara wamadunö-dunö Sura Niʼamoniʼö nifaʼema ero migu ba stasiun radio WBBR. Ba lantai dua ba domosa 124 Columbia Heights so studionia. Ba acara radio daʼa, asese fao dalifusöda Alexander H. Macmillan. Yaʼia andre no ara mohalöwö ba Mbetieli. Makaoni khönia, talifusöda Mac. Tobali duma-duma ia khöma yaʼaga sagawuyu-wuyu sohalöwö ba Mbetieli börö me lö faröi ia hewaʼae oya gabula dödö nitaögönia.

Maʼogunaʼö zi sagörö karate daʼa ba wangombakha WBBR

Me 1958, faböʼö halöwögu ba ibörötaigö mohalöwödo ba wanolo ira talifusöda si no mangasiwai Sekolah Gilead. Utolo ndra talifusöda si so faʼaterou dödö andre ba wanöndra visa, ba uʼalui göi lalara. Ebua sibai okosi göfa si hombo me luo daʼö. Börö daʼö, köfa kargo lala ndra talifusöda nifataro weʼamöi ba Afrika hegöi ba Asia. Mato hauga fakhe aefa daʼö, börö me no alö okosi göfa si hombo, ato ndra talifusöda utusan injil sanörö köfa si hombo weʼamöi ba soi nifataro yaʼira ba wohalöwö.

Mamaʼanö diploma Gilead fatua lö acara wisuda

FEʼAMÖI BA KEBAKTIAN

Me 1960, uhenaigö usewa mato hauga kali wofanö göfa si hombo si otarai Amerika Serikat numalö ba Eropa ba weʼamöi ba kebaktian internasional me döfi 1961. So göi sambua kebaktian niʼondrasigu nifalua ba Hamburg, Jerman. Baero ndraʼo, so datölu ndra talifusö tanö böʼö moroi ba Mbetieli, maʼokosi moto weʼamöi ba Italia me no aefa kebaktian. Möiga göi ba gödo ndraha si so ba Roma. Aefa daʼö, möiga ba Prancis, maʼötö Pegunungan Pyrenees ba ofetaga ba Spanyol. Lö latehegö halöwö nifaluada ba Spanyol. Mabeʼe ösa publikasi si no mabukusi khö ndra talifusöda si so ba Barcelona enaʼö hulö zameʼe buala ndraʼaga khöra. Omuso sibai dödöma me tola falukhaga khöra! Iʼotarai daʼö, numalöga zui ba Amsterdam ba mangawuliga ba New York.

Me 1962, laʼandrö khögu ba wangalui lala ndra talifusöda si-583 si möi ba kebaktian internasional istimewa nifalua ba zi hauga soi. Tuho Kebaktian andrö ”Turia Somuso Dödö Sagötö Faʼara” nifalua ba ndröfi 1963. Möi ndra delegasi ba kebaktian nifalua ba Eropa, Asia, hegöi ba Pasifik Selatan. Aefa daʼö numalö ba Honolulu, Hawai, ba afuriata ba Pasadena, Kalifornia. Möi ira göi ba Libano hegöi Yoridano ba wamalua tur khusus ba mbanua si no tesura ba Zura Niʼamoniʼö. Departemenma zangalui köfa si hombo, nahia wemörö, hegöi visa niʼogunaʼöra.

AWÖGU SI BOHOU BA WOFANÖ

So mbörö tanö böʼö wa tohude sibai khögu ndröfi 1963. Me 29 mbaŵa si Önö, mangowalu ndraʼo khö Lila Rogers moroi ba Missouri. Mohalöwö ia ba Mbetieli iʼotarai döfi 1960. Samigu me no aefa mangowaluga, mafalua tur weʼamöi ba Yunani, Miserai hegöi Libano. Iʼotarai daʼö matörö göfa si hombo numalö ba Yoridano. Hizaʼi, lö latehegö sibai halöwö nifaluada ba daʼö ba lö labeʼe göi visa ira samatörö khö ndra Samaduhuʼö Yehowa. Ba lö maʼila hadia zalua dania na no marugi. Khalaigö hawaʼomuso dödöma ba hawaʼatokeama me maʼila mozizio ndra talifusöda ba terminal bandara side-ide daʼö, lagogohe hurufo segebua ”Matemaʼö Ami Samaduhuʼö Yehowa”! Omuso göi dödöma me tola maʼondrasi nahia si no tesura ba Zura Niʼamoniʼö. Tola maʼila nahia waʼatoröi Gaberahamo, Izaʼaki hegöi Yakobo. Maʼila göi nahia wanuriaigö Yesu hegöi ira sinengenia, hegöi nahia me ibörötaigö tehöngö wamahaʼö Yesu ”irugi ba wondrege danö misa”.​—Halöwö Zinenge 13:47.

Ba zi 55 fakhe faʼara, lö faröi Lila tobali awögu ba ngawalö halöwö nifaluama. No hauga kali möiga ba Spanyol hegöi Portugal me lö nasa nitehegö halöwö ba daʼö. Mafarou dödö ndra talifusöda ba maʼohe publikasi hegöi zoguna khöra tanö böʼö. No göi fakhamö mafalukhaisi ösa ndra talifusöda nikuru ba Cádiz, Spanyol. Omuso sibai dödögu me tola ufaʼema huhuo si möi famarou dödöra.

Fao ndraʼaga khö Patricia hegöi Jerry Molohan ba Kebaktian ”Faʼatulö ba Gulidanö” me döfi 1969

Iʼotarai ndröfi 1963, asese uʼalui lala weʼamöi ba kebaktian internasional nifalua ba Afrika, Australia, Amerika Tengah hegöi Selatan, Eropa, Timur Jauh, Hawai, Selandia Baru, hegöi Puerto Riko. Oya kebaktian si tebai maʼolifugö. Sambua moroi ba gotaluania yaʼia daʼö kebaktian nifalua ba Warsawa, Polandia me 1989. Ato ndra talifusöda moroi ba Rusia si möi ba daʼö ba kebaktian sebua. Daʼö kebaktian si oföna sibai khöra! Falukha ndraʼaga ndra talifusöda si no hauga fakhe lakuru ba Uni Soviet börö wamatira.

Halöwö tanö böʼö somasido yaʼia daʼö ba wamalukhaisi hegöi ba wamarou dödö nösi nomo Mbetieli hegöi utusan injil ba zi sagörö ulidanö. Ba zafuria wamaluama halöwöma daʼö, möi ndraʼaga ba Korea Selatan ba fakhamö falukhaga khö ndra talifusöda nikuru ba Suwon, faʼatora 50. Omuso sibai dödöra ba ladöna-döna ba ginötö lö hadöi sanaisi yaʼira ba wamalua halöwö khö Yehowa. Teʼaroʼö sibai ndraʼaga me no falukhaga khöra!​—Roma 1:11, 12.

OMUSO DÖDO BÖRÖ ME SO WAʼATEDOU

Ba zi hauga fakhe, no uʼila hewisa wamahowuʼö Yehowa ono mbanuania. Me labayagö ndraʼo idanö me 1943, so mato 100.000 zanuriaigö. Iadaʼa, töra 8.000.000 niha samosumange Yehowa ba zi 240 soi. Tola alua daʼa börö wangodödögö nifalua ndra talifusöda si no mangasiwai Sekolah Gilead. Omuso sibai dödögu me tola falulu fohalöwö ndraʼo khö ndra utusan injil hegöi me tola uʼalui lalara weʼamöi ba nahia nifataro yaʼira ba wohalöwö.

Uʼandrö sibai saohagölö me no uhalö gangetula iʼotarai ba waʼawuyu-wuyu ba wangogunaʼö faʼaurigu ba wangai halöwö khö Yehowa hegöi me no ufasuraʼö döigu ba wangai halöwö ba Mbetieli. Oya sibai howu-howu nibeʼe Yehowa khögu. Baero hadia ia nirasoima ba halöwö ba Mbetieli, omuso dödögu hegöi Lila börö me tola fao ndraʼaga manuriaigö khö ndra talifusöda ba mbanua niha Keriso si so ba Brooklyn ba zi töra 50 fakhe faʼara ba ato göi zi fahuwu khöma.

Lö mamalö mohalöwödo ba Mbetieli si fao fotuhini moroi khö Lila ero maʼökhö. Hewaʼae no töra 84 fakhe ndröfigu, hizaʼi omuso dödögu börö me tola ufalua halöwö soguna hegöi soʼamakhaita ba wamazökhi sura ba gödo ndraha.

Yaʼo hegöi Lila iadaʼa

Omuso sibai dödögu farahu ba organisasi Yehowa ba tola uʼila wa alua wehede nisura ba Maleakhi 3:18, ”Ba ifuli dania miʼila waʼafaehura zatulö zi lö atulö, ba faʼafaehura zamosumange Lowalangi zi lö mamosumange yaʼia.” Taʼila ero maʼökhö wa itugu lö sökhi gulidanö Zatana. Lö tötönafö niha ba lö khöra faʼowua-wua dödö. Hizaʼi, so dötönafö ba niha sangomasiʼö ba samosumange Yehowa ba larasoi göi waʼowua-wua dödö, hewaʼae so ira ba ginötö si lö sökhi andre. Sindruhu-ndruhu töi sebua me tola tafatunö duria somuso dödö ba niha böʼö! (Mataiʼo 24:14) Lö ara tö ibulöʼö Famatörö Lowalangi gulidanö andre tobali faradaiso si sökhi. Tatu tadöna-döna daʼö! Ba ginötö daʼö dania lö hadöi fökhö ba niha, owua-wua dödöra, ba tola auri ira götö-götö waʼara.