Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

ARTIKEL WAMAHAʼÖ 19

Lö Awuwu Zatulö Tödö

Lö Awuwu Zatulö Tödö

”Sangomasiʼö oroisamö andrö, ba fahöna waʼahono dödö; lö hadöi si tobali taha-taha khöra.”​—SI. 119:165.

SINUNÖ 122 Yaʼaro, Lö Humeuheu!

NITUTUNÖ *

1-2. Hadia niwaʼö zi samösa penulis, ba hadia nitutunöda ba artikel daʼa?

BA GÖTÖDA andre, so zuta niha sangumaʼö wa faduhu dödöra khö Yesu, hizaʼi lö lafalua hadia nifahaʼönia. (2 Ti. 4:3, 4) No irai imane samösa penulis, ”Na so zimane Yesu ba götöda andre, si fahuhuo simane yaʼia mböröta . . . , hadia tatimbagö göi ia simane nifalua niha sanimbagö Yesu me dua ribu fakhe silalö? . . . Fanema linia, tatu manö.”

2 Me abad siföföna, ato niha si no mamondrongo famahaʼö nifaʼema Yesu ba laʼila samösa me ifalua ngawalö dandra sahöli-höli dödö. Hizaʼi, lö omasi ira mamati khönia. Hadia mbörö? Ba artikel si no tataluʼi, no tatutunö öfa mbörö wa awuwu niha ba wehede Yesu hegöi ba nifaluania. Iadaʼa, datatutunö öfa mbörö tanö böʼö. Tatutunö göi hana wa ato niha sanimbagö ira soloʼö khö Yesu iadaʼa, ba hadia zinangea tafalua enaʼö lö awuwu ita.

(1) LÖ EBUA DÖDÖ ZAMBUANA YESU

Ato niha sawuwu börö me fariawö Yesu gofu ha’ökhö manö. Ba götöda iada’a, hewisa wa tola tobali fangawuwu niha gulidanö da’ö? (Faigi ngenoli si 3) *

3. Hana wa so ösa niha sanimbagö Yesu?

3 Me so Yesu ba gulidanö, omasi ia fariawö gofu haʼökhö manö. No irai fao ia manga ba niha si kayo hegöi sebua kuaso, hizaʼi asese göi fariawö ia ba niha si numana hegöi ba niha niʼaohasi ba dödö. Baero daʼö, iforomaʼö waʼahakhö dödö ba niha ’sebua horö’. Börö nifaluania andrö, ato niha sasiliyawa sanimbagö yaʼia. Manofu ira khö ndra soloʼö khö Yesu, ”Hana wa fao ami wemanga khö ndra sanugi pajak awö zebua horö?” Imane khöra Yesu, ”Tenga ba niha sabölö moguna doto, hizaʼi ba niha sofökhö. Tenga ba wogaoni niha satulö möi ndraʼo, hizaʼi ba wogaoni niha sebua horö enaʼö lafalalini gera-erara.”​—Luk. 5:29-32.

4. Hana wa lö moguna tokea ndra niha Yahudi na ato niha sanimbagö Mesia?

4 Hadia niwaʼö Zura Niʼamoniʼö? Ngaotu fakhe fatua lö tohare Mesia, no ifaʼeleʼö Yesaya wa hasambalö latimbagö ia niha gulidanö. Imane, ”Laʼoʼaya ba laʼerogö ia niha . . . Hulö no mubiniʼö mbawania khöma. Laʼoʼaya ia, ba matimbagö.” (Yes. 53:3) Simane niwaʼö ba wamaʼeleʼö andrö, ato niha sangerogö Mesia. Börö daʼö, sindruhunia lö moguna tokea ndra niha Yahudi me abad siföföna na ato niha sanimbagö Yesu.

5. Hewisa lala wangera-ngera niha sato khö ndra soloʼö khö Yesu iadaʼa?

5 Hadia simane daʼö göi zalua iadaʼa? Tatu manö. Ato ndra sondröniaʼö ba agama somuso tödö na tobali ono mbanuara niha si tehöngö, si kayo, ba satua-tua ba wamaigi niha gulidanö. Sindruhunia sa, no lafalua zi fatuwu khö Lowalangi. Hizaʼi, hewisa lala wangera-ngera ndra sondröniaʼö ba agama andrö khö nono mbanua Yehowa sowölö-ölö ba wamosumange yaʼia ba soloʼö goi-goinia? Laʼaohasi ba dödö nono mbanua Yehowa börö me si lö eluaha ira moloʼö famaigi niha gulidanö. Simane niwaʼö Waulo, ifili Lowalangi niha ”niʼosiwawöi” ba gulidanö andre. (1 Ko. 1:26-29) Hewaʼae simanö, ba wamaigi Yehowa no sebua böli fefu nono mbanuania si lö faröi.

6. Hadia niwaʼö Yesu ba Mataiʼo 11:25, 26, ba hewisa enaʼö tola taʼoʼö lala wangera-ngerania?

6 Hewisa enaʼö lö awuwu ita? (Baso Mataiʼo 11:25, 26.) Böi tedönisi dödöu ba lala wangera-ngera niha gulidanö andre sanandrösa ba nono mbanua Lowalangi. Törö tödöu, ha niha sangokhögö fangide-ngideʼö nifili Yehowa ba wamalua ohitö dödönia. (Si. 138:6) Baero daʼö, angerönusi hadia manö zi no ifalua Yehowa me iʼogunaʼö nono mbanuania, si lö atua-tua moloʼö famaigi niha gulidanö andre.

(2) IʼOMBAKHAʼÖ YESU WAMAHAʼÖ SI FASALA NIFAʼEMA ZONDRÖNIAʼÖ BA AGAMA

7. Hana wa iwaʼö Yesu wa niha samini tödö ndra niha Farizaiʼo, ba hewisa dödöra me larongo daʼö?

7 Lö ataʼu Yesu ba wohangöi ira sondröniaʼö ba agama samini tödö, börö me lö lafahaʼö niha hewisa lala satulö ba wamosumange Yehowa. Duma-dumania, iʼombakhaʼö Yesu waminisa tödö ndra niha Farizaiʼo, sabölö mangofönaiʼö fanasai tanga ba lala satulö moroi ba wondrorogö satuara. (Mat. 15:1-11) Te tokea ndra nifahaʼö Yesu me larongo wehedenia khö ndra niha Farizaiʼo. Manofu ira khö Yesu, ”Hadia lö öʼila wa abao dödö ndra Farizaiʼo ba wehedemö?” Itema lira Yesu, ”Fefu zinanö si tenga nitanö Namagu andrö ba zorugo, ba ladeha dania. Böi mihalö fökhö högömi ira. Niha sauʼa ira, sanuturu lala ba nawöra sauʼa. Na iʼohe danga nawönia sauʼa awönia sauʼa, faoma aekhu ira ba goho-koho.” (Mat. 15:12-14) Hewaʼae na mofönu sibai ndra sondröniaʼö ba agama me larongo wehedenia, lö ataʼu Yesu ba wangombakha sindruhu.

8. Hewisa wangoromaʼö Yesu wa lö itema fefu agama Lowalangi?

8 Iforomaʼö göi Yesu ba niha sato wa fasala wamahaʼö nifaʼema ndra sondröniaʼö ba agama. Lö iwaʼö Yesu wa fatema ba dödö Lowalangi fefu agama. Hizaʼi, ifatunö wa ato niha sanörö lala sebolo saekhu ba waʼatekiko, ba lö ato niha sanörö lala sise-ise saekhu ba waʼauri. (Mat. 7:13, 14) Ifatunö göi wa so niha sangumaʼö wa lafosumange Lowalangi, hizaʼi sindruhunia sa löʼö. Imane, ”Miʼangelamaisi zamaʼeleʼö sofaya andrö samake nukha mbiri-biri. Sindruhunia sa, yaʼira andrö asu gatua soluʼa-luʼa. Ba mbua-buara aboto ba dödömi ira.”​—Mat. 7:15-20.

Ato niha sawuwu börö me iforoma’ö Yesu wa fasala wamaha’ö hegöi nifalua ndra sondrönia’ö ba agama. Ba götöda iada’a, hewisa wa tola tobali fangawuwu niha gulidanö da’ö? (Faigi ngenoli si 9) *

9. Hadia manö wamahaʼö moroi khö ndra sondröniaʼö ba agama si fasala moloʼö Yesu?

9 Hadia niwaʼö Zura Niʼamoniʼö? Ifaʼeleʼö Sura Niʼamoniʼö wa faʼomasi Mesia ba nomo Yehowa andrö hulö hola-hola galitö ba dödönia. (Si. 69:9; Yoh. 2:14-17) Daʼö mbörö wa lö faʼataʼu khö Yesu ba wangoromaʼö famahaʼö hegöi amuata si fasala nifalua ndra sondröniaʼö ba agama. Duma-dumania, faduhu dödö ndra niha Farizaiʼo wa lö tebulö auri noso zi samösa niha hewaʼae na no mate ia. Hizaʼi, ifahaʼö niha Yesu wa hulö zi mörö niha si no mate. (Yoh. 11:11) Lö faduhu dödö niha Sadukaiʼo wa so wanusugi ba niha si no mate. Hizaʼi, isusugi Yesu zi fahuwu khönia sotöi Lazaro. (Yoh. 11:43, 44; Hal. 23:8) Lafahaʼö niha ira Farizaiʼo wa no itatugöi Lowalangi lua-lua waʼaurida. Hizaʼi, ifahaʼö niha Yesu wa tola latatugöi samösa hadia omasi ira lafosumange Lowalangi mazui löʼö.​—Mat. 11:28.

10. Hana wa ato sibai niha sanimbagö yaʼita iadaʼa me larongo wamahaʼö nifaʼemada?

10 Hadia simane daʼö göi zalua iadaʼa? Tatu manö. Ato zanimbagö yaʼita börö me taʼogunaʼö Zura Niʼamoniʼö ba wamatunö ba niha wa fasala wamahaʼö nifaʼema ndra sondröniaʼö ba agama. Lafahaʼö niha ira sondröniaʼö ba agama wa ihuku niha si lö sökhi Lowalangi ba narako. Laʼogunaʼö wamahaʼö andrö ba wametaʼu niha enaʼö laʼoʼö niwaʼöra. Yaʼita samosumange Yehowa, Lowalangi safönu faʼomasi, tatolo niha enaʼö aboto ba dödöra wa fasala wamahaʼö andrö. Lafahaʼö göi niha ira sondröniaʼö ba agama wa lö mate nosoda andre sagötö faʼara. Na atulö wamahaʼöra andrö, lö moguna mususugi niha si no mate. Börö me lö atulö daʼö, tafatunö ba niha wa tenga moroi ba Zura Niʼamoniʼö wamahaʼöra andrö. Baero daʼö, oya agama samahaʼö niha wa fefu hadia ia nifaluada sagötö faʼaurida, no itatugöi daʼö Lowalangi mazui faʼabölö tanö böʼö si lö oroma. Hizaʼi, tafahaʼö niha wa tola latatugöi samösa hadia omasi ira lafosumange Lowalangi mazui löʼö. Hewisa dödö ndra sondröniaʼö ba agama? Sasesenia, mofönu sibai ira!

11. Moloʼö fehede Yesu nisura ba Yohane 8:45-47, hadia niʼandrö Lowalangi ba nono mbanuania?

11 Hewisa enaʼö lö awuwu ita? Na taʼomasiʼö zindruhu, moguna tafaduhusi tödö ba taʼoʼö niwaʼö Lowalangi. (Baso Yohane 8:45-47.) Tenga simane Satana, lö omasi ita tatimbagö zindruhu, ba lö göi omasi ita tafalua zi lö tefaudu ba nifaduhusida tödö. (Yoh. 8:44) Iʼandrö Lowalangi ba nono mbanuania enaʼö ’fatuwu ira ba zi lö sökhi’ ba ’laʼomasiʼö zi sökhi’, simane nifalua Yesu.​—Rom. 12:9; Heb. 1:9.

(3) LAFAKAO YESU

Ato niha sawuwu börö me mate Yesu ba döla geu famakao. Ba götöda iada’a, hewisa wa tola tobali fangawuwu niha gulidanö da’ö? (Faigi ngenoli si 12) *

12. Hana wa ato niha Yahudi sawuwu börö waʼamate Yesu?

12 Hadia mbörö tanö böʼö wa latimbagö Yesu ira niha Yahudi? Imane Faulo, ”Taturiaigö duria sanandrösa khö Keriso nibunu ba döla geu famakao. Turia andrö tobali fangala ba niha Yahudi.” (1 Ko. 1:23) Hana wa ato niha Yahudi sawuwu me laʼila wa tehuku Yesu ba döla geu famakao? Ba wamaigira, faʼamate Yesu andrö zangoromaʼö wa yaʼia andrö niha si lö sökhi ba sebua horö, tenga Mesia.​—5 Mo. 21:22, 23.

13. Hadia zi lö aboto ba dödö niha sawuwu börö Yesu?

13 Lö aboto ba dödö niha Yahudi wa lö hadöi sala nifalua Yesu, no laböbögö khönia zi lö duhu, ba lafalua khönia zi lö atulö. Lö ibeʼe dödö niha samakao Yesu andrö ba waʼatulö. Iʼanemaiʼö hasara dödö ndra sangetuʼö huku ba niha Yahudi ba wangetuʼö hukuma Yesu, ba lö laʼoʼö goroisa soʼamakhaita ba daʼö. (Luk. 22:54; Yoh. 18:24) Abölö ebua dödöra wamondrondrongo fefu niböbögö khö Yesu hegöi tandra sangoromaʼö wa no ifalua zala. Baero daʼö, ”laʼalui niha samöbögö si lö duhu . . . ba wolawa Yesu, enaʼö labunu ia”. Hizaʼi, börö me lö mofozu ira wamalua daʼö, iʼalui lala ere sebua enaʼö iwaʼö Yesu wehede si lö tefaudu sangoromaʼö wa fasala ia. Sindruhu-ndruhu wa lö tefaudu nifaluara andrö ba goroisa si so me luo daʼö. (Mat. 26:59; Mrk. 14:55-64) Baero daʼö, me no aefa tesusugi Yesu moroi ba waʼamate, labeʼe ’wirö soya’ khö ndra saradadu Romawi ira sangetuʼö huku enaʼö falimo ira ba wanutunö hadia mbörö wa lö hadöi Yesu ba lewatönia.​—Mat. 28:11-15.

14. Hadia nifaʼeleʼö Zura Niʼamoniʼö sanandrösa ba waʼamate Mesia?

14 Hadia niwaʼö Zura Niʼamoniʼö? Lö latötöna ira niha Yahudi wa lö tola löʼö itörö waʼamate Mesia. Hizaʼi, nehegö atö wamaʼeleʼö si so ba Zura Niʼamoniʼö, ”Itehegö waʼaurinia ofeta mate ba lafagölösi ia simane niha si lö sökhi; iluʼi horö niha sato ba tobali ia sangagö talu gotalua ba niha sebua horö.” (Yes. 53:12) Börö daʼö, me laböbögö zi lö duhu khö Yesu wa no ifalua zi lö sökhi irege tehuku ia, tebai labaliʼö daʼö dane-dane ira niha Yahudi ba wanimbagö yaʼia.

15. Hadia zi lö duhu niböbögö khö ndra Samaduhuʼö Yehowa irege so ösa zanimbagö yaʼira?

15 Hadia simane daʼö göi zalua iadaʼa? Tatu manö! Ba götöda andre, alua khö ndra Samaduhuʼö Yehowa zimane si no irai alua khö Yesu. Laböbögö khöra zi lö duhu ba lafalua khöra zi lö atulö. Nehegö atö duma-dumania. Barö ndröfi 1930 irugi 1950, ato ndra sangetuʼö huku ba Amerika Serikat sanaisi yaʼita ba wamosumange Lowalangi. Lö labiniʼö ba wamöbögö khöda si lö duhu ba wolawa yaʼita. Ba Quebec, Kanada, falulu fohalöwö Gereja Katolik khö ndra samatörö ba wanaisi halöwö nifaluada. Ato ndra sanuriaigö nibeʼe ba gurunga ha börö me latutunö ba niha böʼö duria sanandrösa ba Wamatörö Lowalangi. Ba Jerman, ato ndra talifusöda si bohou ebua si lö faröi nibunu ndra samatörö Nazi. Barö zi hauga fakhe andre göi, ato ndra talifusöda ba Rusia nihuku ba nibeʼe ba gurunga börö me latutunö sanandrösa ba Zura Niʼamoniʼö, ba lafotöi daʼö ira samatörö ”halöwö ekstremis”. Lö göi latehegö wamazaewe Buku Niʼamoniʼö Famoʼeluaha Gulidanö si Bohou ba li Rusia, ba lafotöi daʼö ”buku ekstremis” börö me tesöndra ba daʼö döi Yehowa.

16. Simane nitutunö ba 1 Yohane 4:1, hana wa moguna tatimbagö walimosa sanandrösa ba nono mbanua Yehowa?

16 Hewisa enaʼö lö awuwu ita? Moguna tafareso hezo zatulö. Ba Huhuonia ba Hili, ibeʼe Yesu wamangelama ba niha samondrondrongo yaʼia wa hasambalö ’laböbögö khöra ngawalö zi lö duhu’. (Mat. 5:11) Moroi khö Zatana fefu zi lö duhu andrö. Idönisi dödö ndra sanaisi enaʼö lafazaewe walimosa sanandrösa ba niha sangomasiʼö sindruhu. (Fam. 12:9, 10) Moguna tatimbagö walimosa nifazaewe niha sanaisi yaʼita. Böi tatehegö ataʼu ita mazui awuwu wamatida börö walimosara andrö.​—Baso 1 Yohane 4:1.

(4) LAʼA MBÖLI YESU BA LARÖI IA

Ato niha sawuwu börö me i’a mböli Yesu Yuda. Ba götöda iada’a, hewisa wa tola tobali fangawuwu niha gulidanö da’ö? (Faigi ngenoli si 17-18) *

17. Hadia zalua fatua lö mate Yesu irege so ösa niha sawuwu?

17 Lö ara fatua lö mate Yesu, so samösa moroi ba gotalua zinengenia si 12 si manga bölinia. So göi zinengenia si no tölu kali mangosilöʼögö yaʼia, ba laröi ia ira sinengenia ba zi bongi fatua lö mate ia. (Mat. 26:14-16, 47, 56, 75) Hewaʼae simanö, lö tokea Yesu. No ifaʼeleʼö wa hasambalö alua daʼö. (Yoh. 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Me laʼila daʼö, te so ösa niha sawuwu ba lamane tödöra, ’Na simane daʼö gamuata ndra sinenge Yesu, lö omasido fao khöra!’

18. Hadia wamaʼeleʼö salua fatua lö mate Yesu?

18 Hadia niwaʼö Zura Niʼamoniʼö? Ngaotu fakhe fatua lö möi Yesu ba gulidanö, no ifaʼeleʼö Yehowa ba Daromalinia wa so dania zi manga böli Mesia ha börö zi 30 loga firö. (Zak. 11:12, 13) Si fahuwu khönia dania zi manga bölinia. (Si. 41:9) Imane göi Zakharia, ”Suwö gubalo andrö ba akha muzawili mbiri-birinia.” (Zak. 13:7) Lö awuwu niha satulö tödö me laʼila zalua andrö. Sindruhunia, itugu aro wamatira börö me alua khö Yesu fefu zi no mufaʼeleʼö andrö.

19. Hadia zaboto ba dödö niha satulö tödö?

19 Hadia simane daʼö göi zalua iadaʼa? Tatu manö. Ba götöda andre, so ösa ndra Samaduhuʼö Yehowa si tehöngö, samöhöli ba wamosumange Yehowa. Tobali ira niha sondröi sindruhu ba laforege ba wondrönisi tödö niha böʼö. Lafaelungu niha ba lafazaewe duria si lö sökhi hegöi falimosa sanandrösa khö ndra Samaduhuʼö Yehowa ba koran, radio, TV, hegöi Internet. Hewaʼae simanö, lö awuwu niha satulö tödö. Aboto ba dödöra wa hasambalö alua fefu daʼö simane si no mufaʼeleʼö ba Zura Niʼamoniʼö.​—Mat. 24:24; 2 Fe. 2:18-22.

20. Hewisa enaʼö lö awuwu ita börö niha sondröi sindruhu? (2 Timoteo 4:4, 5)

20 Hewisa enaʼö lö awuwu ita? Moguna taʼaroʼö wamatida. Lalania, tafahaʼö ita ba Zura Niʼamoniʼö ero maʼökhö, lö taböhöli wangandrö, ba owölö-ölö ita wamalua halöwö si no ibeʼe khöda Yehowa. (Baso 2 Timoteo 4:4, 5.) Na so khöda wamati, lö ataʼu ita na tarongo duria si lö atulö sanandrösa khö ndra Samaduhuʼö Yehowa. (Yes. 28:16) Na taʼomasiʼö Yehowa, Taromalinia, hegöi ira talifusöda, tola möi fanoloda daʼö enaʼö lö awuwu ita börö niha sondröi sindruhu.

21. Hewaʼae na ato niha ba götöda andre sanimbagö turia nifaʼemada, hadia zi tola tafaduhusi tödö?

21 Me abad siföföna, ato niha sawuwu hegöi sanimbagö Yesu. Hizaʼi, ato göi zi faduhu tödö khönia, farahu ba daʼö samösa Zangetuʼö Huku ba niha Yahudi ba ”ato ndra ere”. (Hal. 6:7; Mat. 27:57-60; Mrk. 15:43) Simanö göi ba götöda andre, so hauga zuta niha si lö awuwu. Hadia mbörö? Börö me no laʼila ba laʼomasiʼö zindruhu si so ba Zura Niʼamoniʼö. Imane Taromali Lowalangi, ”Sangomasiʼö oroisamö andrö, ba fahöna waʼahono dödö; lö hadöi si tobali taha-taha khöra.”​—Si. 119:165.

SINUNÖ 124 Böi Böhöli Walöfaröi

^ par. 5 Ba artikel si no tataluʼi, no tatutunö öfa mbörö wa latimbagö Yesu ira niha me götö föna, ba hadia mbörö wa latimbagö göi niha soloʼö khönia ba götöda andre. Ba artikel daʼa, tatutunö öfa mbörö tanö böʼö. Tatutunö göi hana wa lö awuwu niha sangomasiʼö Yehowa soroi ba dödö.

^ par. 60 ELUAHA GAMBARA: Fao Yesu manga khö Matai’o hegöi ira sanugi pajak.

^ par. 62 ELUAHA GAMBARA: Ifofanö Yesu ndra sogale moroi ba gosali.

^ par. 64 ELUAHA GAMBARA: Yesu döla geu famakao.

^ par. 66 ELUAHA GAMBARA: I’uma Yesu Yuda ba wemanga bölinia.