Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

Asa, Yozafati, Hisikia, Yosia

Fosumange Yehowa Soroi ba Dödö!

Fosumange Yehowa Soroi ba Dödö!

He Yehowa, törö dödöu, wa no utörö lala nifakhoimö, lö si faröi ndra’o, lö si dua-dua dödögu.”II RAZO 20:3.

SINUNÖ: 52, 32

1-3. Hadia geluahania wamosumange Yehowa ’soroi ba dödö’? Be’e sambua duma-duma.

FEFU ita lö mo’ahonoa ba tafalua zala. Hiza’i, ta’andrö saohagölö khö Yehowa börö me no ibe’e khöda höli ba i’efa’ö zalada. Andrö, na so khöda wangide-ngide’ö ba famalalini era-era, tola ta’andrö khönia wangefa. Faduhu dödöda wa lö ifalua hadia ia Yehowa ”dali horöda”. (Zinunö 103:10) Hiza’i, moguna ’tafosumange ia soroi ba dödöda’. (I Nga’ötö 28:9) Hewisa wamaluada da’ö hewa’ae lö mo’ahonoa ita?

2 Si tobali fanoloda, tola tafaehusi waö-waö wa’auri Razo Asa ba Razo Amasia. Si darua razo andre faoma lafalua zi sökhi, hiza’i lafalua göi zala börö me lö mo’ahonoa ira. Hiza’i, itutunö Sura Ni’amoni’ö wa ’no sadölö tödö Asa, götö wa’anau nosonia’. (II Nga’ötö 15:16, 17; 25:1, 2; Gamaedola 17:3) Lö aetu i’omusoi’ö dödö Yehowa ba ifalua zomasi Yehowa soroi ba dödönia. (I Nga’ötö 28:9) Tenga ’soroi ba dödönia’ ifosumange Yehowa Amasia. Me no aefa ikalaisi nudu Lowalangi, i’ohe nadu si so ba mbanua andrö ba ibörötaigö ifosumange da’ö.II Nga’ötö 25:11-16.

3 Niha samosumange Yehowa ’soroi ba dödö’, sindruhu-ndruhu i’omasi’ö Yehowa ba omasi ia ifosumange Yehowa sagötö fa’ara. Ba Zura Ni’amoni’ö, ngawua wehede ”dödö” si to’ölönia mo’amakhaita ia haniha ita sindruhunia. Simane lala wangera-ngerada, hadia ni’omasi’öda, hadia zomasi ita tafalua ba wa’aurida ba hadia mbörö wa tafalua da’ö. Hewa’ae lö mo’ahonoa ita, tola tafosumange Yehowa soroi ba dödö. Tafosumange ia börö me sindruhu-ndruhu omasi ita, tenga börö me no sinangea mazui si no to’ölö tafalua ia.II Nga’ötö 19:9.

4. Hadia nitutunöda iada’a?

4 Tola itugu aboto ba dödöda hadia geluahania wamosumange Lowalangi soroi ba dödö na tatörö tödöda wa’auri Asa hegöi si datölu razo tanö bö’ö si lö faröi ba Yehuda. Ya’ira andre Yozafati, Hisikia, ba Yosia. Hewa’ae si daöfa razo andre no irai lafalua zala, hiza’i lö aetu la’omusoi’ö dödö Yehowa. I’ila Yehowa wa soroi ba dödöra wamosumangera ya’ia. Hana wa simane da’ö wamaigi Lowalangi ira, ba hewisa wolo’öda ya’ira?

”TÖDÖ ASA ANDRÖ, BA NOA SA ADÖLÖ MANÖ KHÖ YEHOWA”

5. Hadia nifalua Asa ba ginötö tobali ia razo?

5 Asa no razo si tölu ba Yehuda me no aefa tebagi ndraono Gizara’eli tobali famatörö ndraono Gizara’eli ba famatörö Yehuda. Me mamatörö Asa ba Yehuda, i’osambua’ö dödönia ba wangeheta famosumange faya hegöi famalua gamuata fohorö ba wamatörönia. Idudugö nadu nifosumange niha ba ifofanö niha sohorö-horö ba gosali. Iheta nenenia moroi ba dadaoma ’wa’asalawa, börö me no ifazökhi nadu’. (I Razo 15:11-13) Ifarou göi niha bö’ö Asa ena’ö ”la’olembai” Yehowa ba ’la’o’ö Goroisa, awö gamakhoitania’. Ifalua fefu hadia zi tola ifalua ba wanolo niha bö’ö ba wamosumange Yehowa.II Nga’ötö 14:4.

Ihori fefu wamosumange faya Asa ba wamatörönia

6. Hadia nifalua Asa me tohare ndrawa Gaitiofia ba wanuwö niha Yehuda?

6 Ba zi fulu fakhe famatörö Asa, lö hadöi fasuwöta ba mbanua Yehuda. Samuza inötö, tohare sazuta zaradadu ndrawa Gaitiofia ba tölu ngaotu gureta ba wanuwö mbanua Yehuda. (II Nga’ötö 14:1, 6, 9, 10) Hadia nifalua Asa? Lö mangiwa dödönia wa hasambalö itolo nono mbanuania Yehowa. Mangandrö ia khö Yehowa, i’andrö ena’ö tola möna ira ba wasuwöta. (Baso II Nga’ötö 14:11.) Itaria, ifemöna nono mbanuania Yehowa ba wanuwö udura hewa’ae na no faröi razo samatörö ya’ira. Ifalua da’a ba wangoroma’ö wa ha ya’ia Lowalangi sindruhu. (I Razo 20:13, 26-30) Hiza’i, ba ginötö da’ö, itolo nono mbanuania Yehowa börö me i’odaligö Yehowa Asa. Itema li gangandröwa Asa Yehowa, ba möna ira ba wasuwöta. (II Nga’ötö 14:12, 13) Ba gafuriata, ifalua zala sebua Asa me i’andrö wanolo moroi khö razo Ziria tenga khö Yehowa. (I Razo 15:16-22) Hewa’ae simanö, i’ila Yehowa wa i’omasi’ö ia Asa. ”Tödö Asa andrö, ba noa sa adölö manö khö Yehowa, sagötö ya’ia.” Hewisa wolo’öda duma-duma si sökhi moroi khö Asa?I Razo 15:14.

7, 8. Hewisa wolo’ömö Asa?

7 Hezo tola ta’ila wa lö dua-dua dödöda wamosumange Yehowa? Tola tasofu khöda samösa: ’Hadia molo’ö ndra’o khö Yehowa hewa’ae ba ginötö si basaki? Hadia u’osambua’ö dödögu ba wondrorogö ena’ö lö ra’iö mbanua niha Keriso?’ Angeraigö, hewisa wa’abarani ni’okhögö Asa ba wangeheta nenenia moroi ba dadaoma wa’asalawa! Itaria, moguna ö’okhögö wa’abarani simane Asa. Duma-dumania, hadia nifaluamö ba ginötö so moroi ba nösi nomou mazui niha sahatö khöu samalua horö, lö ifalalini gera-erania irege laheta ia ba mbanua niha Keriso? Hadia öhalö gangetula wa lö fahuwu’ö khönia? Hadia nifarou dödöu ena’ö öfalua?

8 Simane Asa, tola manö tarasoi wa la’uduni ita niha. Te la’o’aya ndra’ugö ira awöu sekola mazui ira gurumö börö me samösa Samaduhu’ö Yehowa ndra’ugö. Mazui, tola manö labali’ö ndra’ugö niha si lö fangera-ngera ira awöu wohalöwö na itaria öhalö cutimö ba we’amöi ba kebaktian, mazui börö me lö önönö ginötöu ba wohalöwö. Na simane da’ö zalua, moguna ö’odaligö Lowalangi simane Asa. Angandrö khö Yehowa, böi so khöu wa’ata’u ba falua hadia zatulö. Törö tödömö wa i’abölö’ö Asa Lowalangi, ba hasambalö i’abölö’ö göi ndra’ugö.

9. Hana wa omuso dödö Yehowa na manuriaigö ita?

9 Tenga ha ya’ia samösa i’angeraigö Asa. Ifarou göi niha bö’ö ba ”wangalui Yehowa”. Tola göi tatolo niha bö’ö ena’ö lafosumange Yehowa. Ifaigi-faigi ita ba ginötö fahuhuo ita ba niha bö’ö sanandrösa khönia. Omuso sibai dödönia na i’ila wa tafalua da’ö börö me ta’omasi’ö ia ba ta’ame’egö tödö niha bö’ö hegöi dötönaföra ba zi so miföna!

I’ALUI YEHOWA YOZAFATI

10, 11. Hewisa wolo’öda Yozafati?

10 Ono Asa sotöi Yozafati, ’itörö lala namania, lö ihole’ö ia’. (II Nga’ötö 20:31, 32) Hewisa lalania? Simane amania, ifarou niha bö’ö Yozafati ba wamosumange Yehowa. Ifatenge ndra matua we’amöi ba mbanua Yehuda ba wamaha’ö niha sanandrösa ba ”zura Goroisa Yehowa”. (II Nga’ötö 17:7-10) Möi ia göi ba mbanua Gizara’eli tanö yöu ena’ö niha si so ba hili Geferayi ’lafuli ira khö Yehowa’. (II Nga’ötö 19:4) Yozafati no razo ’si lö aefa-aefa khö Yehowa, soroi si’aikö ba dödö’.II Nga’ötö 22:9.

Ifarou niha bö’ö Yozafati ba wamosumange Yehowa

11 Iada’a, omasi Yehowa na fefu niha ba zi sagörö ulidanö lafaha’ö ira sanandrösa khönia, ba fefu ita tola fao ba wanuhini halöwö da’a. Hadia ö’osambua’ö dödöu ba wamalua halöwö fanuriaigö ero waŵa? Hadia omasi’ö öfaha’ö niha bö’ö sanandrösa ba Zura Ni’amoni’ö ena’ö tola göi lafosumange Yehowa? Hadia ö’ohe ba wangandrö da’a? Na öforege ba wamalua ya’ia, tola itolo ndra’ugö Yehowa ba wamörötaigö wamaha’ö niha ba Zura Ni’amoni’ö. Hadia öbe’e ginötöu wolombase ba wamaha’ö niha ba Zura Ni’amoni’ö? Simane Yozafati samarou dödö niha bö’ö ena’ö lafuli lafosumange Yehowa, tola göi tatolo niha si no mamöhöli halöwö ba wamati. Moguna göi lafuli lafalukhaisi ba labe’e wanolo ira satua sokubaloi ba niha ni’efasi ba mbanua niha Keriso si so ya’ira si no mamalalini era-era.

12, 13. (a) Hadia nifalua Yozafati ba ginötö so khönia wa’atau? (b) Hana wa moguna ta’o’ö duma-duma Yozafati?

12 Simane amania Asa, i’odaligö Yehowa Yozafati me tohare zaradadu sebua ba wanuwö mbanua Yehuda. (Baso II Nga’ötö 20:2-4.) Ata’u ia ba i’andrö wanolo moroi khö Yehowa. Ba wangandrönia, itutunö wa lö fa’abölöra ba wolawa udura. Iwa’ö göi wa ya’ia hegöi ono mbanuania, lö la’ila hadia zinangea lafalua. Faduhu dödö Yozafati wa hasambalö itolo ira Yehowa. Imane wanguma’ö, ”Khöu mafaöga höröma.”II Nga’ötö 20:12.

13 Simane Yozafati, itaria lö ta’ila hadia zinangea tafalua ba tola manö ata’u ita ba ginötö so gabula dödöda. (II Korindro 4:8, 9) Hiza’i, törö tödömö hadia nifalua Yozafati. Föna nono mbanuania, mangandrö ia khö Yehowa ba iwa’ö wa lö hadöi fa’abölöra. (II Nga’ötö 20:5) Niha si tobali högö yomo ba nomo, tola göi la’o’ö duma-duma Yozafati andre. Andrö khö Yehowa ba wanolo ya’ugö hegöi ösi nomou ba wanaögö abula dödö ba ena’ö ö’ila hadia zinangea öfalua. Böi aila ndra’ugö na larongo hadia wangandrömö. Tola la’ila wa sindruhu-ndruhu faduhu dödömö khö Yehowa. Itolo Yozafati, ba hasambalö göi itolo ndra’ugö.

IFALUA ZATULÖ HISIKIA

14, 15. Hezoso ta’ila wa sindruhu-ndruhu i’odaligö Lowalangi Hisikia?

14 Hisikia, razo tanö bö’ö ’sangolembai Yehowa’. Ifalua zatulö hewa’ae na duma-duma si lö sökhi nibe’e namania ba wamosumange adu. ”Ya’ia zangeheta naha wame’e sumange ba hili-hili andrö, irasa harefa andrö, i’obö Gasera.” Ba ”ifufu wamaedo gulö töla andrö, nifazökhi Moze” börö me lafosumange da’ö iraono Gizara’eli. Sindruhu-ndruhu wa lö dua-dua dödö Hisikia khö Yehowa. ”I’o’ö goroisa Yehowa, niwa’önia khö Moze.”—II Razo 18:1-6.

15 Me mamatörö Hisikia tobali razo, lasuwö mbanua Yehuda ira saradadu Asiria ba lafeta’u wa hasambalö ladudugö Yeruzalema. Razo Asiria sotöi Saneribi, i’o’aya Yehowa ba ifaso Hisikia ena’ö ilulu manö ia. Ba götö si basaki andrö, sindruhu-ndruhu faduhu dödö Hisikia khö Yehowa ba i’andrö wanolo khönia. I’ila wa abölö Lowalangi moroi ba zaradadu Asiria ba tola ilumö’ö nono mbanuania. (Baso Yesaya 37:15-20.) Itema li wangandrönia Lowalangi me ifatenge samösa mala’ika ba wamunu 185.000 zaradadu Asiria.Yesaya 37:36, 37.

16, 17. Hewisa wolo’ömö Hisikia?

16 Lö ara aefa da’ö, mofökhö Hisikia ba arakhagö mate ia. Ba götö si basaki andrö, i’andrö ena’ö itörö tödö Yehowa wa’alöfaröinia ba ibe’e khönia wanolo. (Baso II Razo 20:1-3.) Ifondro-ndrongo wangandrö Hisikia Yehowa ba ifadöhö wökhönia. Ta’ila ba Zura Ni’amoni’ö wa tebai tatötöna ifalua dandra sahöli-höli dödö Lowalangi iada’a ba wamadöhö fökhöda mazui ena’ö anau nosoda. Hiza’i simane Hisikia, tola ta’odaligö Yehowa ba wanolo ya’ita. Tola tamane, ”He Yehowa, törö tödöu, wa no utörö lala nifakhoimö, lö si faröi ndra’o, lö si dua-dua dödögu.” Hadia faduhu dödöu wa hasambalö irorogö ndra’ugö Yehowa ba ginötö mofökhö’ö?Zinunö 41:4.

17 Hewisa wolo’öda duma-duma Hisikia? Moguna tatimbagö ngawalö hadia ia zi möi famakiko wahuwusada khö Yehowa hegöi famosumangeda ya’ia. Duma-dumania, iada’a ato niha zanuno-nuno sibai niha gulidanö. Lasuno-suno sibai artis hegöi niha bö’ö si lö la’ila haniha. Lahorigö ginötöra ba wombaso sanandrösa ba niha da’ö hegöi ba wamaigi kodara. Mazui, asese la’oguna’ö media sosial mazui fakake tanö bö’ö ba wahuhuosa ba niha bö’ö ba Internet. Tatu manö, tola owua-wua dödöda ba wangoguna’ö fakake da’ö ba ginötö fahuhuo-huo ita ba nösi nomoda mazui ba niha sahatö khöda. Hiza’i, tola manö ahori ginötöda ba wangoguna’ö media sosial. Tola göi tumbu khöda wa’asiliawa na ato niha zomasi mazui zodunö-dunö kodada si no tabe’e ba Internet. Tola göi tetutu dödöda ba ginötö ta’ila wa lö sa’ae fa’awö ira khöda. Tola tafaha’ö ita ba duma-duma zinenge sotöi Faulo, Akila hegöi Ferikila. Molo’ö ya’ugö, hadia lahorigö ginötöra ba wangalui hadia nifalua niha bö’ö, mendrua manö niha si lö mamosumange Yehowa? Imane Sura Ni’amoni’ö wa ”lö aefa Waulo ba wamaha’ö”. Ba Ferikila hegöi Akila, la’oguna’ö ginötöra ba wanuriaigö hegöi wanutunö ”huku Lowalangi” ba niha. (Halöwö Zinenge 18:4, 5, 26) Tola tasofu khöda samösa: ’Hadia so niha sabölö usuno-suno hulö na u’olowalangigö ira? Hadia ibörötaigö u’oguna’ö ginötögu ba wamalua halöwö si lö eluaha?’Baso Efeso 5:15, 16.

I’O’Ö YOSIA FEFU GAMAKHOITA YEHOWA

18, 19. Hewisa wolo’öda Yosia?

18 I’o’ö gamakhoita Yehowa Razo Yosia ”soroi si’aikö ba dödö”. (II Nga’ötö 34:31) Yosia andre mauwu Hisikia. Me awuyu-wuyu ia, ”ibörötaigö mangalui Lowalangi duania Dawido”. Ba me 20 fakhe ndröfinia, ihori fefu nadu si so ba Yehuda. (Baso II Nga’ötö 34:1-3.) Iforege Yosia ba wamalua somasi Yehowa töra moroi ba razo tanö bö’ö ba Yehuda. Samuza inötö, so samösa gere sebua sanöndra buku Goroisa Lowalangi ba gosali. Te gölu-ölu nisura Moze da’a! Ba ginötö ibaso da’ö sekretarisnia, aboto ba dödö Yosia wa oya nasa zinangea ibulö’ö ena’ö tola ifosumange Yehowa soroi ba dödö. Ifarou göi niha bö’ö ba wamalua simane da’ö. Si tobali mbuania, niha si so ba mbanua andrö ”lö laböhöli wolo’ö khö Yehowa” sagötö wa’auri Yosia.II Nga’ötö 34:27, 33.

Ifalua zomasi Yehowa Yosia ba ifalua hadia zi no tesura ba da’ö

19 Na awuyu-wuyu nasa ndra’ugö, tola ö’o’ö Yosia ba wangokhögö fa’atua-tua sanandrösa khö Yehowa. Te ifaha’ö ia göi Yosia moroi khö duania sotöi Razo Manase si no mamalalini era-era, wa i’efa’ö zala niha Yehowa. Tola göi öfaha’ö ndra’ugö ba niha si no alawa ndröfi si so ba nösi nomou mazui ba mbanua niha Keriso. Tola latutunö khömö hadia manö zi sökhi si no ifalua Yehowa khöra. Tola göi ötörö tödöu hadia nirasoi Yosia me no ifaha’ö ia ba Goroisa Lowalangi andrö. Ifalua zomasi Yehowa ba ifalua hadia zi no tesura ba da’ö. Na öbaso Zura Ni’amoni’ö, tola manö ifarou ndra’ugö tödöu ba wolo’ö Yehowa. Si tobali mbuania, tola itugu aro wahuwusamö khö Yehowa ba tola örasoi wa’owua-wua dödö. Tola göi omasi ndra’ugö ba wanutunö ba niha bö’ö sanandrösa khö Yehowa. (Baso II Nga’ötö 34:18, 19.) Ba ginötö öfaha’ö ndra’ugö ba Zura Ni’amoni’ö, tola manö aboto ba dödöu hadia nasa lala sinangea öfalua ba wondrou’ö famosumangemö Lowalangi. Simane Yosia, be’e zabölö sökhi ba wamalua hadia zi no tesura ba da’ö.

FOSUMANGE YEHOWA SOROI BA DÖDÖ!

20, 21. (a) Hadia zi fagölö nifalua zi daöfa razo andrö? (b) Hadia nidunö-dunöda ba wamaha’ö aefa da’a?

20 Hadia wamaha’ö si tola tahalö moroi khö zi daöfa razo Yehuda samosumange Yehowa soroi ba dödö? Lahalö gangetula ba wangomusoi’ö dödö Yehowa ba lafosumange ia sagötö fa’aurira. La’odaligö ia ba ginötö tohare nudu sagabölö ba wanuwö ya’ira. Sabölö tohudenia, lafosumange Yehowa börö me la’omasi’ö ia.

21 Hewa’ae lö mo’ahonoa zi daöfa razo andre ba lafalua göi zala, hasambalö i’omasi’ö ira Yehowa. I’ila zindruhunia nösi dödöra ba i’ila wa sindruhu-ndruhu la’omasi’ö ia. Lö mo’ahonoa göi ita ba tafalua zala. Hiza’i, i’omasi’ö ita Yehowa na i’ila wa tafosumange ia soroi ba dödö. Ba wamaha’ö aefa da’a, tatutunö hadia zala nifalua zi daöfa razo andre ba hadia wamaha’önia khöda.