Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

Hadia Nitutunö Zura Niʼamoniʼö Khöda?

Hadia Nitutunö Zura Niʼamoniʼö Khöda?

”Daʼö waö-waö me tewöwöi mbanua si yawa awö danö, me ifazökhi Lowalangi Yehowa danö awö mbanua si yawa.” (1 Moze 2:4) Moroi ba wehede daʼa, irahugö Sura Niʼamoniʼö hewisa me tewöwöi gulidanö andre. Hadia tefaudu niwaʼö Zura Niʼamoniʼö ba ilmu pengetahuan? Datatutunö ösa duma-dumania.

Ba Mböröta: Tewöwöi mbanua si yawa awö danö

Hadia so mbörötania mbanua si yawa awö danö?

Imane 1 Moze 1:1, ”Ba mböröta, ifazökhi Lowalangi mbanua si yawa awö danö.”

Fatua lö irugi döfi 1950, ato ndra ilmuwan si tehöngö si faduhu tödö wa no tohöna so mbanua si yawa awö danö. Hizaʼi, moloʼö sawena lasöndra, ato ndra ilmuwan samaduhuʼö iadaʼa wa so mbörötania mbanua si yawa awö danö.

Hewisa gulidanö andrö ba wamobörö?

Moloʼö 1 Moze 1:2, 9, me mböröta ”lö hadöi nasa hadia ia ba gulidanö ba lö ösi”, ba no ibalugö ia idanö.

Tefaudu nitutunönia andrö ba zi no lasöndra ira ilmuwan ba götöda andre. Moloʼö ahli biologi sotöi Patrick Shih, ba wamobörö ”lö hadöi oksigen ba atmosfer gulidanö andre . . . [ba] faböʼö sibai nösi gulidanö moroi ba niʼilada iadaʼa”. Imane majalah Astronomy, ”Moroi ba penelitian barö-barö daʼa, taʼila wa ba wamobörö no ifönui gulidanö andre idanö ba lö hadöi tanö soroma.”

Hadia zalua ba atmosfer gulidanö?

Itutunö 1 Moze 1:3-5 wa lö oroma haga luo moroi ba dete danö börö me aweʼe-weʼe sibai atmosfer. Awena ba gafuriata oroma luo hegöi baŵa ba gulidanö.—1 Moze 1:14-18.

Lö niwaʼö Zura Niʼamoniʼö wa faʼauri ba gulidanö andre tewöwöi ia 6x24 za

Itutunö Smithsonian Environmental Research Center (SERC) wa ba wamobörö lö ofeta haga ba gulidanö börö atmosfer. Baero daʼö, imane nasa SERC, ”Me awena tefazökhi gulidanö andre, no ibalugö ia lawuo saweʼe-weʼe si tefazökhi moroi ba metana. Ba gafuriata, taya lawuo daʼö ba awena oroma wa obalau dalu mbanua.”

Hewisa waö-waö wamazökhi ngawalö zauri ba gulidanö andre?

Moloʼö 1 Moze 1:20-27, simane daʼa waö-waönia wamazökhi Lowalangi ngawalö zauri ba gulidanö: iʼa, fofo, urifö sauri ba dete danö, ba safuria yaʼia daʼö niha. Faduhu dödö ndra ilmuwan wa no ara oföna so giʼa fatua lö si so gurifö soʼono, ba ara aefa daʼö awena so niha.

Lö niwaʼö Zura Niʼamoniʼö wa tebai tebulö mboto ngawalö zauri

Hadia zi Itutunö Sura Niʼamoniʼö?

So zangumaʼö wa lö tefaudu nösi Zura Niʼamoniʼö moroi ba nisöndra ndra ilmuwan. Hizaʼi sindruhunia, wa tola so khöra wangera-ngera simane daʼö börö me fasala ira wamoʼeluaha niwaʼö Zura Niʼamoniʼö.

Lö niwaʼö Zura Niʼamoniʼö wa awena 6.000 fakhe me no mufazökhi mbanua si yawa awö danö. Me itutunö Sura Niʼamoniʼö sanandrösa ba mbanua si yawa awö danö, iʼogunaʼö ngawua wehede ”ba mböröta”. (1 Moze 1:1) Börö daʼö, lö nifatunö Zura Niʼamoniʼö hamega ibörögö so mbanua si yawa awö danö.

Lö niwaʼö Zura Niʼamoniʼö wa faʼauri ba gulidanö andre tewöwöi ia 6x24 za. Ba Zura Niʼamoniʼö, muʼogunaʼö ngawua wehede ”ngaluo” ba wanutunö si sandrohu inötö. Duma-dumania, faʼara ginötö ba wamazökhi gulidanö andre hegöi ngawalö zauri si so ba daʼö, farahu ba daʼö zi önö ”ngaluo” nitutunö ba 1 Moze faza 1, lafotöi ia ngaluo me ”ifazökhi Lowalangi Yehowa * danö awö mbanua si yawa”. (1 Moze 2:4) Na simanö, si sara ”ngaluo” womböwöi nitötöi Zura Niʼamoniʼö tola manö manandrösa ia ba zi sandrohu inötö sara sibai.

Lö niwaʼö Zura Niʼamoniʼö wa tebai tebulö mboto ngawalö zauri. Ifatunö khöda ba mbuku 1 Moze wa ifazökhi Lowalangi ”ngawalö gurifö”. (1 Moze 1:24, 25) Ngawua wehede ”ngawalö” ba daʼa faböʼö geluahania ba ngawua wehede ”spesies” ba istilah biologi, ba oya geluaha ngawua wehede daʼa. Börö daʼö, sambua ”ngawalö” tola oya spesiesnia. Me no itugu numalö ginötö, sambua ”ngawalö” gurifö sauri ba nahia si fagölö tola iʼasogö spesies si faböʼö-böʼö.

Hewisa moloʼö yaʼugö?

Simane si no tatutunö, no ihaogö wangombakha Sura Niʼamoniʼö hewisa mböröta mbanua si yawa awö danö hegöi faʼauri. Na simanö, hadia tefaudu göi nitutunö Zura Niʼamoniʼö sanandrösa ba zomböi daʼö fefu? Moloʼö Encyclopædia Britannica, ”bua wangera-ngera sangumaʼö wa faʼauri andre tohare ia moroi ba waʼabölö sahöli-höli dödö, tefaudu daʼö ba ilmu pengetahuan iadaʼa”. *

^ par. 17 Yehowa yaʼia daʼö töi Lowalangi si no tesura ba Zura Niʼamoniʼö.

^ par. 20 Lö itutunö Encyclopædia Britannica wa faʼauri andre niwöwöi.